1.200 μεγάλες εταιρείες συγκεντρώνουν το 55% των κερδών που παράγει το επιχειρείν
Οι 1.200 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις –σε σύνολο περίπου 250.000 εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα– έχουν συγκεντρώσει το 55% όλων των κερδών που παράγει το επιχειρείν. Οι 870 εταιρείες που κατάφεραν το 2014 να εμφανίσουν έσοδα άνω των 20 εκατ. ευρώ, διαχειρίστηκαν αθροιστικό τζίρο… 106,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 58% του ΑΕΠ. Οι 1.894 μεγαλύτεροι εργοδότες –εταιρείες που απασχολούν περισσότερα από 100 άτομα η καθεμιά– μισθοδοτούν πλέον 71.9491 εργαζόμενους, δηλαδή περίπου το 40% όλων των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ.
Σαφείς ενδείξεις
Τρεις σαφείς ενδείξεις ότι οι ισχυροί έσονται ισχυρότεροι εν μέσω οικονομικής κρίσης και ύφεσης. Η επεξεργασία βασικών οικονομικών μεγεθών –φορολογητέα κέρδη, κύκλος εργασιών ακόμη και αριθμός απασχολουμένων– δείχνει ότι την περίοδο από το 2010 μέχρι σήμερα, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας κατάφεραν να αυξήσουν τη «δύναμή» τους, είτε αυτή αποτυπώνεται σε κέρδη είτε σε μερίδιο αγοράς. Και μπορεί ακόμη οι επιπτώσεις από την επιβολή των capital controls να μην έχουν μετρηθεί, ωστόσο τα εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η τάση «συγκέντρωσης» στην ελληνική αγορά θα επιταχυνθεί, επιβεβαιώνοντας τον κανόνα ότι «το χρήμα πάει στο χρήμα». Τρεις διαφορετικές πηγές στατιστικών στοιχείων που επεξεργάστηκε η «Κ» αποτύπωσαν ακριβώς το ίδιο συμπέρασμα: οι αγορές συγκεντρώνονται στα χέρια των ολίγων. Μπορεί η εικόνα να διαφοροποιείται από κλάδο σε κλάδο, ωστόσο η συνολική εικόνα είναι αποκαλυπτική:
1. Η εταιρεία ICAP ολοκλήρωσε την επεξεργασία των ισολογισμών που δημοσίευσαν οι μεγάλες επιχειρήσεις για τη χρήση του 2014. Σε δείγμα 13.414 εταιρειών προέκυψε ότι υπάρχουν μόλις 872, οι οποίες το 2014 είχαν τζίρο άνω των 20 εκατ. ευρώ η καθεμιά. Αν προστεθεί ο κύκλος εργασιών αυτών των επιχειρήσεων, προκύπτει ποσό της τάξεως των 106,548 δισ. ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο 58% του συνολικού ΑΕΠ για το 2014 (περίπου 184 δισ. ευρώ). Να σημειωθεί ότι αυτές οι 872 εταιρείες έχουν συγκεντρώσει το 77% των εσόδων όλων των επιχειρήσεων για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία στη βάση δεδομένων της ICAP (σ.σ. τα αθροιστικά έσοδα των 13.414 Α.Ε. και ΕΠΕ ανήλθαν πέρυσι στα 138,6 δισ. ευρώ). Η ίδια «άσκηση» έγινε και για τη χρήση του 2010, δηλαδή την πρώτη χρονιά εφαρμογής των μνημονίων. Προέκυψε ότι πριν από πέντε χρόνια, οι εταιρείες με τζίρο άνω των 20 εκατ. ευρώ μετρούσαν –από κοινού– έσοδα 120 δισ. ευρώ, ποσό όμως που αντιστοιχούσε στο 53% του ΑΕΠ. Δηλαδή μέσα σε μια πενταετία οι εταιρείες με τζίρο άνω των 20 εκατ. ευρώ «κέρδισαν» πέντε μονάδες του ΑΕΠ, καθώς κατάφεραν να μειώσουν τα έσοδά τους με μικρότερο ρυθμό από αυτόν που υποχώρησε το ΑΕΠ της χώρας.
2. Δεύτερος δείκτης συγκέντρωσης είναι αυτός της κερδοφορίας. Τα απογραφικά στοιχεία από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων –η επεξεργασία τους γίνεται αυτή την περίοδο στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προκειμένου να οριστικοποιηθεί το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού– δείχνουν ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει να λαμβάνει φόρους νομικών προσώπων ουσιαστικά από 12.000 εταιρείες, πράγμα ανησυχητικό αν αναλογιστεί κανείς ότι στα μητρώα του Taxis εμφανίζονται ως ενεργά περί τα 240-250.000 νομικά πρόσωπα (Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ, Ο.Ε. και Ε.Ε.). Αυτές οι 12.000 εταιρείες δηλώνουν κέρδη άνω των 8,3 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 83% των συνολικών κερδών. Αντίστοιχα, βέβαια, αυτές οι εταιρείες πληρώνουν και το 83% του φόρου που για το 2015 εκτιμάται σε περίπου 3 δισ. ευρώ.
3. Τρίτος δείκτης, αυτός της απασχόλησης. Από την επεξεργασία των αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων που υποβάλλονται στο ΙΚΑ, προκύπτει ότι:
• Υπάρχουν 1.642 εταιρείες που απασχολούν από 100-500 άτομα η καθεμιά. Σε αυτές απασχολούνται σήμερα 325.319 εργαζόμενοι έναντι 313.639 το 2010. Δηλαδή, παρά την εκτόξευση της ανεργίας από το 2010 και μετά, οι εργοδότες αυτού του μεγέθους εμφάνισαν περισσότερους ασφαλισμένους.
• Καταγράφονται 252 εργοδότες με περισσότερα από 500 άτομα προσωπικό ο καθένας. Οι εργοδότες αυτοί απασχολούν 394.172 άτομα –αθροιστικά– έναντι 369.722 το 2010. Αύξηση της απασχόλησης και σε αυτήν την κατηγορία των πολύ μεγάλων εργοδοτών.
• Αν προστεθούν τα ποσά, προκύπτει ότι το 0,87% των εργοδοτών απασχολούν πλέον το 40,66% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.
Κερδοφόρες μόλις μία στις τρεις επιχειρήσεις το 2014
2. Δεύτερος δείκτης συγκέντρωσης είναι αυτός της κερδοφορίας. Τα απογραφικά στοιχεία από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων –η επεξεργασία τους γίνεται αυτή την περίοδο στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προκειμένου να οριστικοποιηθεί το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού– δείχνουν ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει να λαμβάνει φόρους νομικών προσώπων ουσιαστικά από 12.000 εταιρείες, πράγμα ανησυχητικό αν αναλογιστεί κανείς ότι στα μητρώα του Taxis εμφανίζονται ως ενεργά περί τα 240-250.000 νομικά πρόσωπα (Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ, Ο.Ε. και Ε.Ε.). Αυτές οι 12.000 εταιρείες δηλώνουν κέρδη άνω των 8,3 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 83% των συνολικών κερδών. Αντίστοιχα, βέβαια, αυτές οι εταιρείες πληρώνουν και το 83% του φόρου που για το 2015 εκτιμάται σε περίπου 3 δισ. ευρώ.
3. Τρίτος δείκτης, αυτός της απασχόλησης. Από την επεξεργασία των αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων που υποβάλλονται στο ΙΚΑ, προκύπτει ότι:
• Υπάρχουν 1.642 εταιρείες που απασχολούν από 100-500 άτομα η καθεμιά. Σε αυτές απασχολούνται σήμερα 325.319 εργαζόμενοι έναντι 313.639 το 2010. Δηλαδή, παρά την εκτόξευση της ανεργίας από το 2010 και μετά, οι εργοδότες αυτού του μεγέθους εμφάνισαν περισσότερους ασφαλισμένους.
• Καταγράφονται 252 εργοδότες με περισσότερα από 500 άτομα προσωπικό ο καθένας. Οι εργοδότες αυτοί απασχολούν 394.172 άτομα –αθροιστικά– έναντι 369.722 το 2010. Αύξηση της απασχόλησης και σε αυτήν την κατηγορία των πολύ μεγάλων εργοδοτών.
• Αν προστεθούν τα ποσά, προκύπτει ότι το 0,87% των εργοδοτών απασχολούν πλέον το 40,66% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.
Κερδοφόρες μόλις μία στις τρεις επιχειρήσεις το 2014
Με ολοένα λιγότερους… πελάτες μένει η εφορία, καθώς από την επεξεργασία των φετινών φορολογικών δηλώσεων, ενόψει και της προετοιμασίας του προσχεδίου του προϋπολογισμού για την επόμενη χρονιά, προκύπτει ότι μόνο η μία στις τρεις επιχειρήσεις είχε το 2014 κέρδη, με αποτέλεσμα να υποχρεούται και σε καταβολή φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων. Ακόμη και από τις κερδοφόρες εταιρείες όμως, η μεγάλη πλειονότητα αποτυπώνει στη δήλωσή της κέρδη… συνταξιούχου:
Περίπου 90.000 νομικά πρόσωπα έχουν απομείνει να είναι κερδοφόρα. Και από αυτά, τουλάχιστον τα 30.000 δηλώνουν κέρδη έως… 10.000 ευρώ και επιπλέον 35.000 περίπου 25.000 ευρώ κατά μέσο όρο. Η «συγκέντρωση» που παρατηρείται και στην κερδοφορία των εταιρειών παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις: περίπου 4.000 επιχειρήσεις εμφανίζουν πλέον το 70% των φορολογητέων κερδών όλων των επιχειρήσεων της χώρας, οι οποίες με βάση τα χαρτιά της εφορίας ανέρχονται σε περίπου 240-250.000.
Το επιχειρείν περνάει πολύ δύσκολες ημέρες, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της εφορίας. Ολα μαζί, τα φορολογητέα κέρδη των επιχειρήσεων μετά βίας έφτασαν φέτος τα 10 δισ. ευρώ, όταν το 2004, πριν από μία δεκαετία, ήταν 19 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν τα διπλά. Πριν ξεκινήσει η περιπέτεια των μνημονίων, οι εταιρείες δήλωναν από 14-16 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι στην εξαετία της ύφεσης χάθηκε καθαρή κερδοφορία περίπου έξι δισ. ευρώ ή πάνω από 3% του ΑΕΠ.
Εκτός από την κατακόρυφη πτώση των κερδών, τα στοιχεία αποτυπώνουν και «υπερσυγκέντρωση», στοιχείο επικίνδυνο για τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς η μετεγκατάσταση μόνο λίγων εκ των ισχυρών επιχειρήσεων που έχουν απομείνει στη χώρα, μπορεί να επιφέρει μεταφορά φορολογητέας ύλης και απώλειες δεκάδων εκατ. ευρώ από τα φορολογικά έσοδα. Πόσες είναι οι «ισχυρές» επιχειρήσεις;
Οι «εκατομμυριούχες» (δηλαδή τα νομικά πρόσωπα ανεξαρτήτως μορφής που κατάφεραν να εμφανίσουν το 2014 κέρδη άνω του ενός εκατ. ευρώ) είναι περίπου 4.200, ενώ μόλις 200 εταιρείες δηλώνουν περισσότερα από 5.000.000 ευρώ. Αυτές οι εταιρείες όμως μοιράζονται κέρδη περίπου επτά δισ. ευρώ, δηλαδή το 70% του συνόλου των κερδών.
Η πτώση της κερδοφορίας προκαλεί έντονο προβληματισμό όχι μόνο για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού –επίκειται η αναδρομική επιβολή της αυξημένης προκαταβολής φόρου που θα πρέπει να αποδώσει περί τα 400 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους– αλλά και του επόμενου. Το 2016, τα κέρδη θα φορολογηθούν με συντελεστή 29% αντί 26%, μέτρο που θα πρέπει να αποφέρει πρόσθετα έσοδα άνω των 350 εκατ. ευρώ.
Αν συνεχιστεί η… κατρακύλα της κερδοφορίας –κάτι εξαιρετικά πιθανό καθώς τα capital controls έχουν πλήξει ειδικά τις εμπορικές και εισαγωγικές επιχειρήσεις– και ο νέος συντελεστής θα υπολογιστεί επί χαμηλότερης βάσης και θα έχει προκαταβληθεί από το 2015 φόρος υψηλότερος από αυτόν που αναλογεί στα κέρδη του 2016.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου