Κώδικας Δεοντολογίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο και δημιουργία εξειδικευμένου Μητρώου Ηλεκτρονικών Καταστημάτων
Συνεδρίασε, ύστερα από 5 χρόνια, το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
18 Δεκεμβρίου 2015
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Συνεδρίασε σήμερα, ύστερα από 5 χρόνια, το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της κυβέρνησης να προτάξει την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών και την καλύτερη ρύθμιση της αγοράς. Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών, ο Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει ήδη λάβει η κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση:
• καθιέρωση Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών
• δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής για την αξιολόγηση της περιουσίας των οφειλετών
• ανάπτυξη πανελλαδικού δικτύου πληροφόρησης δανειοληπτών
• θεσμοθέτηση ενός από τα αυστηρότερα ρυθμιστικά πλαίσια για την αγορά δανείων στην Ευρώπη
Αμέσως μετά, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Αντώνης Παπαδεράκης, που προεδρεύει του Συμβουλίου, περιέγραψε τα βασικά θέματα που θα με τα οποία θα ασχοληθεί το Συμβούλιο το επόμενο διάστημα. Επισυνάπτεται η ομιλία του.
από το γραφείο Τύπου
Ομιλία του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή κ. Αντώνη Παπαδεράκη στην πρώτη συνεδρίαση του Ε.Σ.Κ.Α.
Παρασκευή, 18/12/2015
Κύριε Υπουργέ, Αγαπητοί εκπρόσωποι των Ενώσεων Καταναλωτών και των παραγωγικών φορέων της χώρας μας, της Πολιτείας, φίλες και φίλοι,
Σας καλωσορίζω στην πρώτη, πανηγυρική συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς, του οποίου έχω την τιμή να προεδρεύω και σας ευχαριστώ όλους για τη σημερινή σας παρουσία.
Η συγκρότηση του οργάνου αυτού με απόφαση του Υπουργού κ. Σταθάκη μετά από πέντε περίπου χρόνια αδράνειας, υπήρξε από τους πρώτους στόχους του Υπουργείου μας. Όπως αντιλαμβάνεσθε, η σύγκληση του ΕΣΚΑ σηματοδοτεί την αξία που αποδίδουμε στη σύμπνοια μεταξύ της Πολιτείας, των καταναλωτών και όλων των παραγωγικών φορέων στα θέματα του καταναλωτή και της αγοράς, προκειμένου να προάγουμε εν τέλει όλοι, από κοινού, το γενικό συμφέρον της χώρας.
Η χρονική συγκυρία που ενεργοποιείται το συλλογικό αυτό όργανο, πρώτη φορά μετά την οικονομική κρίση και τη συμπίεση του διαθέσιμου εισοδήματος όλων, είναι ιδιαίτερη, καθώς τα τελευταία έξι (6) χρόνια, έχουν ανακύψει και ανακύπτουν ολοένα και περισσότερα, φλέγοντα θέματα, που αφορούν τη ζωή όλων. Η σύγκληση του ΕΣΚΑ, θέλω να πιστεύω, είναι μια χρυσή ευκαιρία να συναντηθούμε όλοι μαζί και να προάγουμε ένα ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο.
Επιτρέψατέ μου, πριν αναφερθώ στους βασικούς άξονες και τις προτεραιότητες που έχει θέσει η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και αφορούν τόσο την αγορά, όσο και τους καταναλωτές, να πω δυο λόγια για τη σύνθεση του ΕΣΚΑ και για την εκπροσώπηση ειδικά των Ενώσεων Καταναλωτών. Η σημασία που αποδίδουμε όλοι στο ρόλο των Ενώσεων, στην ανάπτυξη ενός μαζικού και αξιόπιστου καταναλωτικού κινήματος, είναι μεγάλη. Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη, γνωρίζοντας και διεκδικώντας τα δικαιώματά τους, να ασκήσουν πίεση που αποδίδει, να περιορίσουν ή και να εξαλείψουν ενδεχόμενες μη υγιείς επιχειρηματικές συμπεριφορές των επιχειρήσεων, αλλά και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση βελτιωμένου κανονιστικού πλαισίου από πλευράς πολιτείας για θέματα που αφορούν όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η χάραξη μιας πολιτικής για την ανάπτυξη καταναλωτικής συνείδησης, την ενημέρωση των πολιτών για τα βασικά τους δικαιώματα και την αύξηση της επιρροής που μπορούν να ασκήσουν, θα είναι διαρκής στόχος μας και οι Ενώσεις των Καταναλωτών μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα προς το σκοπό αυτό.
Για το λόγο αυτό, όπως έχουμε ρητά εκφράσει στο προηγούμενο διάστημα, βούλησή μας καταρχάς είναι η επικαιροποίηση των στοιχείων τους. Ένα από τα πρώτα μελήματά μας στη σημερινή κιόλας συνεδρίαση όπως έχει συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη, είναι να εκλέξουμε τα μέλη του Ενώσεων που θα συμμετέχουν στην επιτροπή πιστοποίησης που ορίζει ο νόμος. Σε μεταγενέστερο χρόνο, θα συζητήσουμε, όπως έχουμε δεσμευθεί, τις προτάσεις που έχουν εκφραστεί κατά καιρούς για αλλαγές στην εκπροσώπηση στο ΕΣΚΑ, με σκοπό πάντα την πιο δημοκρατική αντιπροσώπευση.
Θα ήθελα να αναφερθώ στους στόχους και τις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και στο νευραλγικό της ρόλο, καθώς οι δράσεις της Γραμματείας μας αφορούν πρωτίστως, τόσο τους δραστηριοποιούμενους στο εμπόριο , όσο και τους καταναλωτές.
Η σημερινή δομή της Γραμματείας, όπως έχει διαμορφωθεί εδώ και ένα χρόνο περίπου, προέρχεται από τη συγχώνευση δύο διακριτών Γραμματειών.
Ωστόσο, με δεδομένο ότι Εμπόριο και Καταναλωτής είναι στην ουσία δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, ζητούμενο είναι η ισόρροπη και ισότιμη ανάπτυξη μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτικού κινήματος. Οι θεσμικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις στον τομέα της αγοράς, ορίζουν το κανονιστικό πλαίσιο εντός του οποίου υποχρεούνται να κινούνται οι επιχειρήσεις και το οποίο ταυτόχρονα γεννά δικαιώματα για τους καταναλωτές. Ο νόμος 2251/1994, όπως τροποποιείται, εξελίσσεται και εναρμονίζεται με το ενωσιακό δίκαιο είναι το βασικό νομοθέτημα της προστασίας του καταναλωτή. Πρόσφατα μάλιστα είχαμε την εναρμόνιση με την Οδηγία σχετικά με την εξωδικαστική επίλυση των καταναλωτικών διαφορών. Η Ανεξάρτητη Αρχή Συνήγορος του Καταναλωτή και ο Μεσολαβητής Τραπεζικών και Επενδυτικών Υπηρεσιών είναι οι φορείς που θα εγγραφούν στο σχετικό μητρώο που προβλέπει η νομοθεσία.
Ένα επίκαιρο ζήτημα που αφορά μεγάλη μερίδα του πληθυσμού είναι η υπερχρέωση και ο μεγάλος αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ως αποτέλεσμα του υπερδανεισμού που συντελέστηκε τα προηγούμενα χρόνια. Η απόφαση της Πολιτείας για σύσταση ειδικής υπηρεσίας για την αντιμετώπιση του μείζονος αυτού προβλήματος, και συγκεκριμένα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η κεντρική αυτή υπηρεσία που θα συσταθεί το επόμενο διάστημα, θα είναι επιφορτισμένη με την ενημέρωση και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές-δανειολήπτες για θέματα διαχείρισης οφειλών και το συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων. Θα δημιουργηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο ενημέρωσης που θα καλύπτει τις ανάγκες όλης της επικράτειας και θα αποτελείται από τριάντα (30) κέντρα που θα λειτουργούν ως περιφερειακές υπηρεσίες της κεντρικής υπηρεσίας. Τα Κέντρα αυτά θα συνεισφέρουν επίσης και στην πρόληψη του υπερδανεισμού, καθώς θα προσφέρουν συμβουλές και στους μελλοντικούς δανειολήπτες σχετικά με το τι θα πρέπει ενδεχομένως να προσέξουν κατά τη σύναψη της σύμβασης, και πώς μέσω καλύτερου ελέγχου του οικογενειακού και οικονομικού προϋπολογισμού τους να μην οδηγηθούν στην υπερχρέωση. Μέσω της δομής αυτής θα υλοποιείται η εκάστοτε σχεδιαζόμενη πολιτική για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού αποτελεσματικής διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.
Οι πρόσφατες ρυθμίσεις σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την αντιμετώπιση των επισφαλειών των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν ως στόχο τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την ενίσχυση της ρευστότητας και συνακόλουθα την ανάκαμψη της οικονομίας. Ο νόμος 3869/2010, γνωστός ως νόμος Κατσέλη αποτελεί ένα νομοθέτημα που προστατεύει το δανειολήπτη που θα υπαχθεί στις διατάξεις του.
Το τελευταίο διάστημα έχουν κατατεθεί στις Υπηρεσίες μας, στο Συνήγορο του Καταναλωτή, αλλά και στις Ενώσεις, καταγγελίες δανειοληπτών που επιθυμούν να υπαχθούν στις διατάξεις του ν.3869/2010 και αφορούν καθυστερήσεις από μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων να χορηγήσουν τις βεβαιώσεις οφειλών και τα αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων. Με αφορμή τις καταγγελίες αυτές έχω αποστείλει προσωπικά επιστολή στο Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών κ.Γκόρτσο, με την οποία έχω ζητήσει να υπάρξει σύσταση στις τράπεζες να χορηγούν χωρίς καθυστερήσεις και ατελώς τα δικαιολογητικά που προβλέπονται από τη νομοθεσία. Ειδικά για τις αναλυτικές βεβαιώσεις οφειλών, έχω επιστήσει την προσοχή στις διατάξεις του νόμου, που ορίζουν ότι τα δικαιολογητικά αυτά οι τράπεζες υποχρεούνται να τα χορηγούν ανέξοδα και εντός προθεσμίας δέκα (10) εργάσιμων ημερών. Για παραβάσεις της συγκεκριμένης διάταξης οι υπηρεσίες μας έχουν προχωρήσει στην επιβολή διοικητικών προστίμων συνολικού ύψους 31.000,00 ευρώ, ενώ οι καταγγελίες που αφορούν το συγκεκριμένο ζήτημα εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Ήδη, εντός του τρέχοντος μηνός έχουν αποσταλεί σαράντα (40) κλήσεις για υποβολή υπομνήματος σε πιστωτικά ιδρύματα για ενδεχόμενη παράβαση του νόμου.
Σχετικά επίκαιρα θέματα, όπως ο Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών, η έννοια του συνεργάσιμου δανειολήπτη και οι συνέπειες του αποχαρακτηρισμού, οι ενέργειες των τραπεζών και οι προτάσεις ρύθμισης, η εξωδικαστική επίλυση μέσω των αρμόδιων φορέων είναι ζητήματα που θα μας απασχολήσουν σε επόμενες συνεδριάσεις μας.
Σχετικά με τις προμήθειες των τραπεζών στις τραπεζικές συναλλαγές χαιρετίζουμε την πρόσφατη δήλωση της Προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών κ/ας Λούκας Κατσέλη, ότι το επόμενο διάστημα θα ανακοινωθούν από τις τράπεζες μειώσεις στις προμήθειες των τραπεζών για συνήθεις συναλλαγές στις επιχειρήσεις. Είναι καιρός θεωρώ, μετά και την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι τράπεζες να επανεξετάσουν την τιμολογιακή τους πολιτική σε όλο το εύρος των προμηθειών και να συγκλίνουν με τις αντίστοιχες χρεώσεις των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Κανονισμός 751/2014 που μειώνει σημαντικά τα ποσοστά των διατραπεζικών προμηθειών στις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, θεωρούμε ότι θα συμβάλλει στη μείωση των προμηθειών που παρακρατούν οι τράπεζες στους εμπόρους.
Ένα θέμα συναφές με τα παραπάνω είναι η επανεξέταση του πλαισίου λειτουργίας για τις Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών. Σύντομα θα επεξεργαστούμε προτάσεις, στην κατεύθυνση μείωσης της όχλησης και της επιβάρυνσης που προκαλείται στο δανειολήπτη.
Ένα άλλο θέμα που αφορά τον κόσμο του εμπορίου είναι η αναμόρφωση των Κανόνων Διακίνησης Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών, γνωστών ως κανόνων ΔΙΕΠΠΥ. Το πλαίσιο αυτό θα επικαιροποιηθεί, θα εναρμονιστεί με το ενωσιακό δίκαιο, όπου αυτό απαιτείται, και όπου κριθεί ότι απαιτούνται παρεμβάσεις σε συγκεκριμένους τομείς που θα είναι προς το συμφέρον της αγοράς, αλλά και του καταναλωτή, θα νομοθετηθούν.
Ένα πολύ σημαντικό έργο για τον κόσμο του εμπορίου θα είναι το Εθνικό Παρατηρητήριο Εμπορίου. Πρόκειται για ένα έργο που βρίσκεται στο τελικό στάδιο παραλαβής του και αποτελείται κατά κύριο λόγο από μία σειρά μελετών που αφορούν το εμπόριο, μία βάση δεδομένων με οικονομικά στοιχεία εμπορικών επιχειρήσεων, μία βάση γεωγραφικής καταγραφής και απεικόνισης της εμπορικής δραστηριότητας και μία διαδικτυακή πύλη (portal). Η αλήθεια είναι ότι όταν μας ανατέθηκε η ευθύνη για τη διοίκηση της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασία Καταναλωτή, το έργο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «μετέωρο» κυρίως διότι μέχρι τότε δεν είχαν εμπλακεί οι διοικητικές δομές της Γενικής Γραμματείας σε επίπεδο υποστήριξης και ενεργούς συμμετοχής σε αυτό. Υπήρχε με άλλα λόγια, πρόβλημα στη αποτίμηση της χρησιμότητάς και της διαχρονικής υποστήριξής του.
Παρά ταύτα και μετά από συνεργασία και συνεννόηση με την ανάδοχο κοινοπραξία, γίνεται προσπάθεια για την επικαιροποίηση μέρους των μελετών, ενώ και οι διοικητικές υπηρεσίες εμπλέκονται πλέον ενεργά, ούτως ώστε, αυτό που ονομάζουμε Εθνικό Παρατηρητήριο Εμπορίου, να μπορέσει να επιτελέσει το στόχο του, δηλαδή να αποτελέσει ένα μηχανισμό για τη συστηματική παρακολούθηση και ενημέρωση των κλάδων και των επιχειρήσεων του εμπορίου σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με βάση αναγνωρισμένες και αποδεκτές κατηγοριοποιήσεις και βεβαίως μέσω αυτού να χρησιμοποιηθεί στη χάραξη πολιτικών για την ενίσχυση των επιχειρήσεων του εμπορίου.
Ένα άλλο, πολύ χρήσιμο εργαλείο για τον καταναλωτή προκειμένου να συγκρίνει τις τιμές των αγαθών και να επιλέγει τις πλέον συμφέρουσες αγορές , είναι το Παρατηρητήριο Τιμών Τροφίμων και Προϊόντων Καθημερινής Χρήσεως και το Παρατηρητήριο Τιμών Διδάκτρων. Πρόσφατα υπογράψαμε πρωτόκολλο συνεργασίας με το ερευνητικό κέντρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ELTRUN για τα θέματα του Παρατηρητηρίου Τιμών, το οποίο θα αναβαθμιστεί και θα γίνει πιο εύληπτο και φιλικό για το χρήστη-καταναλωτή.
Αναφορικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο, στρατηγικός στόχος της ΓΓΕΠΚ είναι να συμβάλλει στην ούτως ή άλλως αξιοσημείωτη δυναμική που καταγράφει το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου έχουμε ήδη αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλιών, με αφετηρία την στρατηγική της Ε.Ε. για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να ευνοήσει την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διάχυση της καινοτομίας και την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, μπορεί να ωφελήσει και τους καταναλωτές, αυξάνοντας τόσο τις επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους, όσο και τη διαφάνεια των συναλλαγών.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής γύρω από την ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα. Γι’ αυτό θα ήθελα να αναπτύξω ορισμένες σκέψεις σχετικά με τους βασικούς προσανατολισμούς των δράσεων μας, οι οποίες περιστρέφονται γύρω από το τρίπτυχο εμπιστοσύνη-ασφάλεια-ισοτιμία πρόσβασης.
Η ενίσχυση του αισθήματος εμπιστοσύνης των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές αγορές αποτελεί μια ανάγκη που έχει καταγραφεί τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Από αυτή την άποψη, η πρωτοβουλία της Επιτροπής για τη ρύθμιση των ψηφιακών συμβάσεων είναι ευπρόσδεκτη. Η Ελλάδα έχει ήδη καταστήσει σαφές ενώπιον των ευρωπαϊκών οργάνων ότι οι όποιοι νέοι κανόνες θεσπιστούν θα έπρεπε να εξυπηρετούν ταυτόχρονα τρεις στόχους:
Να διασφαλίζουν ένα επαρκές επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές, να ρυθμίζουν θέματα σχετικά με το εμπόριο ψηφιακού περιεχομένου και τρίτον να αντιμετωπίζουν μια σειρά από οριζόντια ζητήματα, όπως ιδίως:
- την απαρέγκλιτη εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας,
- την ανάπτυξη και ασφάλεια των ηλεκτρονικών πληρωμών,
- την προστασία προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών
- και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, χωρίς βέβαια να αποκλείεται η πρόσβαση στη γνώση και την καινοτομία.
Πέρα από το θεσμικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχουν και εθνικές δράσεις οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης. Ενδεικτικά θα αναφέρω την πρόθεση της ΓΓΕΠΚ να καταρτίσει κώδικα δεοντολογίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς και εξειδικευμένο Μητρώο Ηλεκτρονικών Καταστημάτων. Στόχος είναι η συστηματική καταγραφή όλων των απαιτούμενων στοιχείων των ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shops) που λειτουργούν στη χώρα, με στόχο την εξαγωγή ποσοτικών στοιχείων τα οποία θα υποστηρίζουν την πολιτική μας.
Ωστόσο, οι δράσεις στις οποίες αναφέρθηκα, αλλά και γενικότερα οι σχεδιαζόμενες πολιτικές σε κάθε τομέα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, πρέπει θεωρώ να χαρακτηρίζονται από μια κοινή συνισταμένη. Να προάγουν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης που να υπηρετεί και να προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η οικονομική ζωή και η επιχειρηματικότητα πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με δράσεις που διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή, την προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως τη μη υπονόμευση της ζωής των επόμενων γενεών. Η εμπέδωση μιας τέτοιας κουλτούρας κοινωνικής ευθύνης, ειδικά σε μια περίοδο παρατεταμένης ύφεσης και οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, θα πρέπει να είναι κυρίαρχο αίτημα των παραγωγικών δυνάμεων, των καταναλωτών και της ελληνικής κοινωνίας συνολικά.
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την ισορροπία και τελικά να ωφελήσει άμεσα τις ίδιες τις επιχειρήσεις που μοιράζονται αυτές τις αξίες. Ενδεικτικά αναφέρω την κινητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και αύξηση της ικανοποίησης που αντλούν οι εργαζόμενοι από την εργασία τους και τη βελτίωση των σχέσεων της επιχείρησης με τους προμηθευτές και τους πελάτες της.
Οι καταναλωτές από την πλευρά τους, επιλέγοντας να συναλλαγούν για την κάλυψη των αναγκών τους με επιχειρήσεις που υιοθετούν κοινωνικά επωφελείς πρακτικές, έχουν τη δύναμη να αναδείξουν τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, να απαιτήσουν όλα τα παραπάνω, να προδώσουν κύρος σε βιώσιμες επιλογές και να δημιουργήσουν στην ουσία παραδείγματα προς μίμηση.
Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν την τήρηση της νομοθεσίας για τα εργασιακά δικαιώματα, σεβασμό στο περιβάλλον και αυστηρή συμμόρφωση με το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο της πολιτείας. Πρακτικές εταιρειών που αποβαίνουν εις βάρος των καταναλωτών και του περιβάλλοντος θα πρέπει να καταδικάζονται. Σχετικά με το πρόσφατο παράδειγμα του ομίλου της Volkswagen και για το ενδεχόμενο παραβάσεων διατάξεων νομοθετημάτων αρμοδιότητάς μας , θέλω να σας ενημερώσω ότι είμαστε σε επαφή με τα συναρμόδια υπουργεία και το θέμα θα αντιμετωπιστεί με τη συνέργεια όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών.
Θέλω επίσης να αναφερθώ στο ελληνικό σήμα, επίσημο σήμα του ελληνικού κράτους, που συνίσταται σε μια προαιρετική ένδειξη σε προϊόντα και υπηρεσίες που αποδεδειγμένα έχουν ελληνική προέλευση. Ήδη το σήμα έχει απονεμηθεί, όπως ίσως ήδη γνωρίζετε, βάσει σχετικών κανονισμών, σε μια σειρά από γαλακτοκομικά και αλκοολούχα προϊόντα. Το σήμα αυτό ταυτοποιεί την ελληνική προστιθέμενη αξία και βρίσκεται στη διάθεση των επιχειρήσεων που παράγουν στη χώρα μας, αλλά και των καταναλωτών σε όλο τον κόσμο που επιλέγουν την ελληνική γη, τα ελληνικά χέρια και το ελληνικό μυαλό. Πιστεύω ότι η συμβολή του στην προώθηση των προϊόντων και των επιχειρήσεων που αποκτούν δικαίωμα χρήσης του μετά από αίτηση και εξέταση των προϋποθέσεων είναι ιδιαίτερης σημασίας. Με αυτόν τον τρόπο προωθούνται τα τοπικά προϊόντα και η εγχώρια επιχειρηματικότητα μέρος της οποίας αποτελούν οι μικρές επιχειρήσεις παραγωγών και μεταποιητών προϊόντων.
Η πιστοποίηση της ελληνικής προέλευσης αγαθών και υπηρεσιών είναι ένα σημαντικό μέσο ενεργητικής αντίστασης των εγχώριων παραγωγικών δυνάμεων, έναντι της προωθούμενης ισοπέδωσης, μέσω της παγκοσμιοποιημένης αγοράς χωρίς φραγμούς και κανόνες, η οποία αντικειμενικά ευνοεί τους καθετοποιημένους παραγωγικούς ομίλους των πολυεθνικών και πλήττει την μικρομεσαία παραγωγή.
Ένα άλλο θέμα που θα συμβάλλει στην προστασία του καταναλωτή είναι οι έλεγχοι στην αγορά και ο εποπτικός-κυρωτικός ρόλος της πολιτείας στον τομέα αυτό. Η παραβατικότητα στην αγορά, και αναφέρομαι κυρίως στο παρεμπόριο, αλλά όχι μόνο, προκαλεί πολλαπλά προβλήματα που έχουν ως κύριο αποτέλεσμα την απώλεια δημοσίων εσόδων, την υποβάθμιση των συνθηκών ανταγωνισμού και την παροχή μη ποιοτικών αγαθών και υπηρεσιών στον τελικό καταναλωτή. Κατά τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται σημαντική αποδυνάμωση των ελέγχων, ενώ οι έλεγχοι που διεξάγονται έχουν συχνά χαρακτήρα αποσπασματικό. Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι οι έλεγχοι σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι σημαντικά λιγότεροι σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Από πλευράς μας, φιλοδοξία μας είναι να υπάρξει ένα συντονισμένο σχέδιο δράσης, με συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών που επίσης διενεργούν ελέγχους στην αγορά με στόχο να υπάρξει εντοπισμός όσων επιδεικνύουν μη υγιείς επιχειρηματικές συμπεριφορές υπονομεύοντας τον υγιή ανταγωνισμό, αλλά και την προστασία του καταναλωτή.
Η Γενική μας Γραμματεία ως κυρωτικός μηχανισμός με βάση κυρίως το νόμο 2251/1994, αλλά και ειδικότερους , έχει επιβάλλει από την αρχή του χρόνου 39 πρόστιμα συνολικού ύψους ύψους 1.381.600,00 ευρώ, πολλά από τα οποία εκκρεμούσαν στις υπογραφές από τις προγενέστερες πολιτικές ηγεσίες. Από τα παραπάνω πρόστιμα, 171. 000,00 ευρώ αφορούν πρόστιμα σε πιστωτικά ιδρύματα και 526.000,00 ευρώ σε αεροπορικές εταιρείες. Με βάση τους Κανόνες Διακίνησης Εμπορίας και Παροχής Υπηρεσιών οι ελεγκτικές μας υπηρεσίες έχουν επιβάλλει συνολικά από την αρχή του χρόνου πρόστιμα σε 864 περιπτώσεις συνολικού ύψους 749.500,00 ευρώ.
Όπως γνωρίζετε, η τηλεφωνική γραμμή 1520 είναι πάντα στη διάθεση των καταναλωτών για υποβολή παραπόνων και καταγγελιών, όπως επίσης και η σχετική ιστοσελίδα.
Το επόμενο διάστημα θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλα τα παραπάνω θέματα, αλλά και άλλα που έχουν ανακύψει ή θα ανακύψουν μελλοντικά.
Θέλω για μια ακόμη φορά να ευχαριστήσω όλους για την παρουσία σας και να ευχηθώ σε όλους καλές γιορτές!
Συνεδρίασε, ύστερα από 5 χρόνια, το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
18 Δεκεμβρίου 2015
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Συνεδρίασε σήμερα, ύστερα από 5 χρόνια, το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της κυβέρνησης να προτάξει την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών και την καλύτερη ρύθμιση της αγοράς. Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών, ο Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει ήδη λάβει η κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση:
• καθιέρωση Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών
• δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής για την αξιολόγηση της περιουσίας των οφειλετών
• ανάπτυξη πανελλαδικού δικτύου πληροφόρησης δανειοληπτών
• θεσμοθέτηση ενός από τα αυστηρότερα ρυθμιστικά πλαίσια για την αγορά δανείων στην Ευρώπη
Αμέσως μετά, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Αντώνης Παπαδεράκης, που προεδρεύει του Συμβουλίου, περιέγραψε τα βασικά θέματα που θα με τα οποία θα ασχοληθεί το Συμβούλιο το επόμενο διάστημα. Επισυνάπτεται η ομιλία του.
από το γραφείο Τύπου
Ομιλία του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή κ. Αντώνη Παπαδεράκη στην πρώτη συνεδρίαση του Ε.Σ.Κ.Α.
Παρασκευή, 18/12/2015
Κύριε Υπουργέ, Αγαπητοί εκπρόσωποι των Ενώσεων Καταναλωτών και των παραγωγικών φορέων της χώρας μας, της Πολιτείας, φίλες και φίλοι,
Σας καλωσορίζω στην πρώτη, πανηγυρική συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς, του οποίου έχω την τιμή να προεδρεύω και σας ευχαριστώ όλους για τη σημερινή σας παρουσία.
Η συγκρότηση του οργάνου αυτού με απόφαση του Υπουργού κ. Σταθάκη μετά από πέντε περίπου χρόνια αδράνειας, υπήρξε από τους πρώτους στόχους του Υπουργείου μας. Όπως αντιλαμβάνεσθε, η σύγκληση του ΕΣΚΑ σηματοδοτεί την αξία που αποδίδουμε στη σύμπνοια μεταξύ της Πολιτείας, των καταναλωτών και όλων των παραγωγικών φορέων στα θέματα του καταναλωτή και της αγοράς, προκειμένου να προάγουμε εν τέλει όλοι, από κοινού, το γενικό συμφέρον της χώρας.
Η χρονική συγκυρία που ενεργοποιείται το συλλογικό αυτό όργανο, πρώτη φορά μετά την οικονομική κρίση και τη συμπίεση του διαθέσιμου εισοδήματος όλων, είναι ιδιαίτερη, καθώς τα τελευταία έξι (6) χρόνια, έχουν ανακύψει και ανακύπτουν ολοένα και περισσότερα, φλέγοντα θέματα, που αφορούν τη ζωή όλων. Η σύγκληση του ΕΣΚΑ, θέλω να πιστεύω, είναι μια χρυσή ευκαιρία να συναντηθούμε όλοι μαζί και να προάγουμε ένα ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο.
Επιτρέψατέ μου, πριν αναφερθώ στους βασικούς άξονες και τις προτεραιότητες που έχει θέσει η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και αφορούν τόσο την αγορά, όσο και τους καταναλωτές, να πω δυο λόγια για τη σύνθεση του ΕΣΚΑ και για την εκπροσώπηση ειδικά των Ενώσεων Καταναλωτών. Η σημασία που αποδίδουμε όλοι στο ρόλο των Ενώσεων, στην ανάπτυξη ενός μαζικού και αξιόπιστου καταναλωτικού κινήματος, είναι μεγάλη. Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη, γνωρίζοντας και διεκδικώντας τα δικαιώματά τους, να ασκήσουν πίεση που αποδίδει, να περιορίσουν ή και να εξαλείψουν ενδεχόμενες μη υγιείς επιχειρηματικές συμπεριφορές των επιχειρήσεων, αλλά και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση βελτιωμένου κανονιστικού πλαισίου από πλευράς πολιτείας για θέματα που αφορούν όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η χάραξη μιας πολιτικής για την ανάπτυξη καταναλωτικής συνείδησης, την ενημέρωση των πολιτών για τα βασικά τους δικαιώματα και την αύξηση της επιρροής που μπορούν να ασκήσουν, θα είναι διαρκής στόχος μας και οι Ενώσεις των Καταναλωτών μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα προς το σκοπό αυτό.
Για το λόγο αυτό, όπως έχουμε ρητά εκφράσει στο προηγούμενο διάστημα, βούλησή μας καταρχάς είναι η επικαιροποίηση των στοιχείων τους. Ένα από τα πρώτα μελήματά μας στη σημερινή κιόλας συνεδρίαση όπως έχει συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη, είναι να εκλέξουμε τα μέλη του Ενώσεων που θα συμμετέχουν στην επιτροπή πιστοποίησης που ορίζει ο νόμος. Σε μεταγενέστερο χρόνο, θα συζητήσουμε, όπως έχουμε δεσμευθεί, τις προτάσεις που έχουν εκφραστεί κατά καιρούς για αλλαγές στην εκπροσώπηση στο ΕΣΚΑ, με σκοπό πάντα την πιο δημοκρατική αντιπροσώπευση.
Θα ήθελα να αναφερθώ στους στόχους και τις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και στο νευραλγικό της ρόλο, καθώς οι δράσεις της Γραμματείας μας αφορούν πρωτίστως, τόσο τους δραστηριοποιούμενους στο εμπόριο , όσο και τους καταναλωτές.
Η σημερινή δομή της Γραμματείας, όπως έχει διαμορφωθεί εδώ και ένα χρόνο περίπου, προέρχεται από τη συγχώνευση δύο διακριτών Γραμματειών.
Ωστόσο, με δεδομένο ότι Εμπόριο και Καταναλωτής είναι στην ουσία δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, ζητούμενο είναι η ισόρροπη και ισότιμη ανάπτυξη μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτικού κινήματος. Οι θεσμικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις στον τομέα της αγοράς, ορίζουν το κανονιστικό πλαίσιο εντός του οποίου υποχρεούνται να κινούνται οι επιχειρήσεις και το οποίο ταυτόχρονα γεννά δικαιώματα για τους καταναλωτές. Ο νόμος 2251/1994, όπως τροποποιείται, εξελίσσεται και εναρμονίζεται με το ενωσιακό δίκαιο είναι το βασικό νομοθέτημα της προστασίας του καταναλωτή. Πρόσφατα μάλιστα είχαμε την εναρμόνιση με την Οδηγία σχετικά με την εξωδικαστική επίλυση των καταναλωτικών διαφορών. Η Ανεξάρτητη Αρχή Συνήγορος του Καταναλωτή και ο Μεσολαβητής Τραπεζικών και Επενδυτικών Υπηρεσιών είναι οι φορείς που θα εγγραφούν στο σχετικό μητρώο που προβλέπει η νομοθεσία.
Ένα επίκαιρο ζήτημα που αφορά μεγάλη μερίδα του πληθυσμού είναι η υπερχρέωση και ο μεγάλος αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ως αποτέλεσμα του υπερδανεισμού που συντελέστηκε τα προηγούμενα χρόνια. Η απόφαση της Πολιτείας για σύσταση ειδικής υπηρεσίας για την αντιμετώπιση του μείζονος αυτού προβλήματος, και συγκεκριμένα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η κεντρική αυτή υπηρεσία που θα συσταθεί το επόμενο διάστημα, θα είναι επιφορτισμένη με την ενημέρωση και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές-δανειολήπτες για θέματα διαχείρισης οφειλών και το συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων. Θα δημιουργηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο ενημέρωσης που θα καλύπτει τις ανάγκες όλης της επικράτειας και θα αποτελείται από τριάντα (30) κέντρα που θα λειτουργούν ως περιφερειακές υπηρεσίες της κεντρικής υπηρεσίας. Τα Κέντρα αυτά θα συνεισφέρουν επίσης και στην πρόληψη του υπερδανεισμού, καθώς θα προσφέρουν συμβουλές και στους μελλοντικούς δανειολήπτες σχετικά με το τι θα πρέπει ενδεχομένως να προσέξουν κατά τη σύναψη της σύμβασης, και πώς μέσω καλύτερου ελέγχου του οικογενειακού και οικονομικού προϋπολογισμού τους να μην οδηγηθούν στην υπερχρέωση. Μέσω της δομής αυτής θα υλοποιείται η εκάστοτε σχεδιαζόμενη πολιτική για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού αποτελεσματικής διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.
Οι πρόσφατες ρυθμίσεις σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την αντιμετώπιση των επισφαλειών των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν ως στόχο τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την ενίσχυση της ρευστότητας και συνακόλουθα την ανάκαμψη της οικονομίας. Ο νόμος 3869/2010, γνωστός ως νόμος Κατσέλη αποτελεί ένα νομοθέτημα που προστατεύει το δανειολήπτη που θα υπαχθεί στις διατάξεις του.
Το τελευταίο διάστημα έχουν κατατεθεί στις Υπηρεσίες μας, στο Συνήγορο του Καταναλωτή, αλλά και στις Ενώσεις, καταγγελίες δανειοληπτών που επιθυμούν να υπαχθούν στις διατάξεις του ν.3869/2010 και αφορούν καθυστερήσεις από μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων να χορηγήσουν τις βεβαιώσεις οφειλών και τα αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων. Με αφορμή τις καταγγελίες αυτές έχω αποστείλει προσωπικά επιστολή στο Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών κ.Γκόρτσο, με την οποία έχω ζητήσει να υπάρξει σύσταση στις τράπεζες να χορηγούν χωρίς καθυστερήσεις και ατελώς τα δικαιολογητικά που προβλέπονται από τη νομοθεσία. Ειδικά για τις αναλυτικές βεβαιώσεις οφειλών, έχω επιστήσει την προσοχή στις διατάξεις του νόμου, που ορίζουν ότι τα δικαιολογητικά αυτά οι τράπεζες υποχρεούνται να τα χορηγούν ανέξοδα και εντός προθεσμίας δέκα (10) εργάσιμων ημερών. Για παραβάσεις της συγκεκριμένης διάταξης οι υπηρεσίες μας έχουν προχωρήσει στην επιβολή διοικητικών προστίμων συνολικού ύψους 31.000,00 ευρώ, ενώ οι καταγγελίες που αφορούν το συγκεκριμένο ζήτημα εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Ήδη, εντός του τρέχοντος μηνός έχουν αποσταλεί σαράντα (40) κλήσεις για υποβολή υπομνήματος σε πιστωτικά ιδρύματα για ενδεχόμενη παράβαση του νόμου.
Σχετικά επίκαιρα θέματα, όπως ο Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών, η έννοια του συνεργάσιμου δανειολήπτη και οι συνέπειες του αποχαρακτηρισμού, οι ενέργειες των τραπεζών και οι προτάσεις ρύθμισης, η εξωδικαστική επίλυση μέσω των αρμόδιων φορέων είναι ζητήματα που θα μας απασχολήσουν σε επόμενες συνεδριάσεις μας.
Σχετικά με τις προμήθειες των τραπεζών στις τραπεζικές συναλλαγές χαιρετίζουμε την πρόσφατη δήλωση της Προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών κ/ας Λούκας Κατσέλη, ότι το επόμενο διάστημα θα ανακοινωθούν από τις τράπεζες μειώσεις στις προμήθειες των τραπεζών για συνήθεις συναλλαγές στις επιχειρήσεις. Είναι καιρός θεωρώ, μετά και την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι τράπεζες να επανεξετάσουν την τιμολογιακή τους πολιτική σε όλο το εύρος των προμηθειών και να συγκλίνουν με τις αντίστοιχες χρεώσεις των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Κανονισμός 751/2014 που μειώνει σημαντικά τα ποσοστά των διατραπεζικών προμηθειών στις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, θεωρούμε ότι θα συμβάλλει στη μείωση των προμηθειών που παρακρατούν οι τράπεζες στους εμπόρους.
Ένα θέμα συναφές με τα παραπάνω είναι η επανεξέταση του πλαισίου λειτουργίας για τις Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών. Σύντομα θα επεξεργαστούμε προτάσεις, στην κατεύθυνση μείωσης της όχλησης και της επιβάρυνσης που προκαλείται στο δανειολήπτη.
Ένα άλλο θέμα που αφορά τον κόσμο του εμπορίου είναι η αναμόρφωση των Κανόνων Διακίνησης Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών, γνωστών ως κανόνων ΔΙΕΠΠΥ. Το πλαίσιο αυτό θα επικαιροποιηθεί, θα εναρμονιστεί με το ενωσιακό δίκαιο, όπου αυτό απαιτείται, και όπου κριθεί ότι απαιτούνται παρεμβάσεις σε συγκεκριμένους τομείς που θα είναι προς το συμφέρον της αγοράς, αλλά και του καταναλωτή, θα νομοθετηθούν.
Ένα πολύ σημαντικό έργο για τον κόσμο του εμπορίου θα είναι το Εθνικό Παρατηρητήριο Εμπορίου. Πρόκειται για ένα έργο που βρίσκεται στο τελικό στάδιο παραλαβής του και αποτελείται κατά κύριο λόγο από μία σειρά μελετών που αφορούν το εμπόριο, μία βάση δεδομένων με οικονομικά στοιχεία εμπορικών επιχειρήσεων, μία βάση γεωγραφικής καταγραφής και απεικόνισης της εμπορικής δραστηριότητας και μία διαδικτυακή πύλη (portal). Η αλήθεια είναι ότι όταν μας ανατέθηκε η ευθύνη για τη διοίκηση της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασία Καταναλωτή, το έργο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «μετέωρο» κυρίως διότι μέχρι τότε δεν είχαν εμπλακεί οι διοικητικές δομές της Γενικής Γραμματείας σε επίπεδο υποστήριξης και ενεργούς συμμετοχής σε αυτό. Υπήρχε με άλλα λόγια, πρόβλημα στη αποτίμηση της χρησιμότητάς και της διαχρονικής υποστήριξής του.
Παρά ταύτα και μετά από συνεργασία και συνεννόηση με την ανάδοχο κοινοπραξία, γίνεται προσπάθεια για την επικαιροποίηση μέρους των μελετών, ενώ και οι διοικητικές υπηρεσίες εμπλέκονται πλέον ενεργά, ούτως ώστε, αυτό που ονομάζουμε Εθνικό Παρατηρητήριο Εμπορίου, να μπορέσει να επιτελέσει το στόχο του, δηλαδή να αποτελέσει ένα μηχανισμό για τη συστηματική παρακολούθηση και ενημέρωση των κλάδων και των επιχειρήσεων του εμπορίου σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με βάση αναγνωρισμένες και αποδεκτές κατηγοριοποιήσεις και βεβαίως μέσω αυτού να χρησιμοποιηθεί στη χάραξη πολιτικών για την ενίσχυση των επιχειρήσεων του εμπορίου.
Ένα άλλο, πολύ χρήσιμο εργαλείο για τον καταναλωτή προκειμένου να συγκρίνει τις τιμές των αγαθών και να επιλέγει τις πλέον συμφέρουσες αγορές , είναι το Παρατηρητήριο Τιμών Τροφίμων και Προϊόντων Καθημερινής Χρήσεως και το Παρατηρητήριο Τιμών Διδάκτρων. Πρόσφατα υπογράψαμε πρωτόκολλο συνεργασίας με το ερευνητικό κέντρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ELTRUN για τα θέματα του Παρατηρητηρίου Τιμών, το οποίο θα αναβαθμιστεί και θα γίνει πιο εύληπτο και φιλικό για το χρήστη-καταναλωτή.
Αναφορικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο, στρατηγικός στόχος της ΓΓΕΠΚ είναι να συμβάλλει στην ούτως ή άλλως αξιοσημείωτη δυναμική που καταγράφει το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου έχουμε ήδη αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλιών, με αφετηρία την στρατηγική της Ε.Ε. για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να ευνοήσει την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διάχυση της καινοτομίας και την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, μπορεί να ωφελήσει και τους καταναλωτές, αυξάνοντας τόσο τις επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους, όσο και τη διαφάνεια των συναλλαγών.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής γύρω από την ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα. Γι’ αυτό θα ήθελα να αναπτύξω ορισμένες σκέψεις σχετικά με τους βασικούς προσανατολισμούς των δράσεων μας, οι οποίες περιστρέφονται γύρω από το τρίπτυχο εμπιστοσύνη-ασφάλεια-ισοτιμία πρόσβασης.
Η ενίσχυση του αισθήματος εμπιστοσύνης των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές αγορές αποτελεί μια ανάγκη που έχει καταγραφεί τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Από αυτή την άποψη, η πρωτοβουλία της Επιτροπής για τη ρύθμιση των ψηφιακών συμβάσεων είναι ευπρόσδεκτη. Η Ελλάδα έχει ήδη καταστήσει σαφές ενώπιον των ευρωπαϊκών οργάνων ότι οι όποιοι νέοι κανόνες θεσπιστούν θα έπρεπε να εξυπηρετούν ταυτόχρονα τρεις στόχους:
Να διασφαλίζουν ένα επαρκές επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές, να ρυθμίζουν θέματα σχετικά με το εμπόριο ψηφιακού περιεχομένου και τρίτον να αντιμετωπίζουν μια σειρά από οριζόντια ζητήματα, όπως ιδίως:
- την απαρέγκλιτη εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας,
- την ανάπτυξη και ασφάλεια των ηλεκτρονικών πληρωμών,
- την προστασία προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών
- και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, χωρίς βέβαια να αποκλείεται η πρόσβαση στη γνώση και την καινοτομία.
Πέρα από το θεσμικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχουν και εθνικές δράσεις οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης. Ενδεικτικά θα αναφέρω την πρόθεση της ΓΓΕΠΚ να καταρτίσει κώδικα δεοντολογίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς και εξειδικευμένο Μητρώο Ηλεκτρονικών Καταστημάτων. Στόχος είναι η συστηματική καταγραφή όλων των απαιτούμενων στοιχείων των ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shops) που λειτουργούν στη χώρα, με στόχο την εξαγωγή ποσοτικών στοιχείων τα οποία θα υποστηρίζουν την πολιτική μας.
Ωστόσο, οι δράσεις στις οποίες αναφέρθηκα, αλλά και γενικότερα οι σχεδιαζόμενες πολιτικές σε κάθε τομέα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, πρέπει θεωρώ να χαρακτηρίζονται από μια κοινή συνισταμένη. Να προάγουν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης που να υπηρετεί και να προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η οικονομική ζωή και η επιχειρηματικότητα πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με δράσεις που διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή, την προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως τη μη υπονόμευση της ζωής των επόμενων γενεών. Η εμπέδωση μιας τέτοιας κουλτούρας κοινωνικής ευθύνης, ειδικά σε μια περίοδο παρατεταμένης ύφεσης και οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, θα πρέπει να είναι κυρίαρχο αίτημα των παραγωγικών δυνάμεων, των καταναλωτών και της ελληνικής κοινωνίας συνολικά.
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την ισορροπία και τελικά να ωφελήσει άμεσα τις ίδιες τις επιχειρήσεις που μοιράζονται αυτές τις αξίες. Ενδεικτικά αναφέρω την κινητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και αύξηση της ικανοποίησης που αντλούν οι εργαζόμενοι από την εργασία τους και τη βελτίωση των σχέσεων της επιχείρησης με τους προμηθευτές και τους πελάτες της.
Οι καταναλωτές από την πλευρά τους, επιλέγοντας να συναλλαγούν για την κάλυψη των αναγκών τους με επιχειρήσεις που υιοθετούν κοινωνικά επωφελείς πρακτικές, έχουν τη δύναμη να αναδείξουν τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, να απαιτήσουν όλα τα παραπάνω, να προδώσουν κύρος σε βιώσιμες επιλογές και να δημιουργήσουν στην ουσία παραδείγματα προς μίμηση.
Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν την τήρηση της νομοθεσίας για τα εργασιακά δικαιώματα, σεβασμό στο περιβάλλον και αυστηρή συμμόρφωση με το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο της πολιτείας. Πρακτικές εταιρειών που αποβαίνουν εις βάρος των καταναλωτών και του περιβάλλοντος θα πρέπει να καταδικάζονται. Σχετικά με το πρόσφατο παράδειγμα του ομίλου της Volkswagen και για το ενδεχόμενο παραβάσεων διατάξεων νομοθετημάτων αρμοδιότητάς μας , θέλω να σας ενημερώσω ότι είμαστε σε επαφή με τα συναρμόδια υπουργεία και το θέμα θα αντιμετωπιστεί με τη συνέργεια όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών.
Θέλω επίσης να αναφερθώ στο ελληνικό σήμα, επίσημο σήμα του ελληνικού κράτους, που συνίσταται σε μια προαιρετική ένδειξη σε προϊόντα και υπηρεσίες που αποδεδειγμένα έχουν ελληνική προέλευση. Ήδη το σήμα έχει απονεμηθεί, όπως ίσως ήδη γνωρίζετε, βάσει σχετικών κανονισμών, σε μια σειρά από γαλακτοκομικά και αλκοολούχα προϊόντα. Το σήμα αυτό ταυτοποιεί την ελληνική προστιθέμενη αξία και βρίσκεται στη διάθεση των επιχειρήσεων που παράγουν στη χώρα μας, αλλά και των καταναλωτών σε όλο τον κόσμο που επιλέγουν την ελληνική γη, τα ελληνικά χέρια και το ελληνικό μυαλό. Πιστεύω ότι η συμβολή του στην προώθηση των προϊόντων και των επιχειρήσεων που αποκτούν δικαίωμα χρήσης του μετά από αίτηση και εξέταση των προϋποθέσεων είναι ιδιαίτερης σημασίας. Με αυτόν τον τρόπο προωθούνται τα τοπικά προϊόντα και η εγχώρια επιχειρηματικότητα μέρος της οποίας αποτελούν οι μικρές επιχειρήσεις παραγωγών και μεταποιητών προϊόντων.
Η πιστοποίηση της ελληνικής προέλευσης αγαθών και υπηρεσιών είναι ένα σημαντικό μέσο ενεργητικής αντίστασης των εγχώριων παραγωγικών δυνάμεων, έναντι της προωθούμενης ισοπέδωσης, μέσω της παγκοσμιοποιημένης αγοράς χωρίς φραγμούς και κανόνες, η οποία αντικειμενικά ευνοεί τους καθετοποιημένους παραγωγικούς ομίλους των πολυεθνικών και πλήττει την μικρομεσαία παραγωγή.
Ένα άλλο θέμα που θα συμβάλλει στην προστασία του καταναλωτή είναι οι έλεγχοι στην αγορά και ο εποπτικός-κυρωτικός ρόλος της πολιτείας στον τομέα αυτό. Η παραβατικότητα στην αγορά, και αναφέρομαι κυρίως στο παρεμπόριο, αλλά όχι μόνο, προκαλεί πολλαπλά προβλήματα που έχουν ως κύριο αποτέλεσμα την απώλεια δημοσίων εσόδων, την υποβάθμιση των συνθηκών ανταγωνισμού και την παροχή μη ποιοτικών αγαθών και υπηρεσιών στον τελικό καταναλωτή. Κατά τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται σημαντική αποδυνάμωση των ελέγχων, ενώ οι έλεγχοι που διεξάγονται έχουν συχνά χαρακτήρα αποσπασματικό. Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι οι έλεγχοι σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι σημαντικά λιγότεροι σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Από πλευράς μας, φιλοδοξία μας είναι να υπάρξει ένα συντονισμένο σχέδιο δράσης, με συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών που επίσης διενεργούν ελέγχους στην αγορά με στόχο να υπάρξει εντοπισμός όσων επιδεικνύουν μη υγιείς επιχειρηματικές συμπεριφορές υπονομεύοντας τον υγιή ανταγωνισμό, αλλά και την προστασία του καταναλωτή.
Η Γενική μας Γραμματεία ως κυρωτικός μηχανισμός με βάση κυρίως το νόμο 2251/1994, αλλά και ειδικότερους , έχει επιβάλλει από την αρχή του χρόνου 39 πρόστιμα συνολικού ύψους ύψους 1.381.600,00 ευρώ, πολλά από τα οποία εκκρεμούσαν στις υπογραφές από τις προγενέστερες πολιτικές ηγεσίες. Από τα παραπάνω πρόστιμα, 171. 000,00 ευρώ αφορούν πρόστιμα σε πιστωτικά ιδρύματα και 526.000,00 ευρώ σε αεροπορικές εταιρείες. Με βάση τους Κανόνες Διακίνησης Εμπορίας και Παροχής Υπηρεσιών οι ελεγκτικές μας υπηρεσίες έχουν επιβάλλει συνολικά από την αρχή του χρόνου πρόστιμα σε 864 περιπτώσεις συνολικού ύψους 749.500,00 ευρώ.
Όπως γνωρίζετε, η τηλεφωνική γραμμή 1520 είναι πάντα στη διάθεση των καταναλωτών για υποβολή παραπόνων και καταγγελιών, όπως επίσης και η σχετική ιστοσελίδα.
Το επόμενο διάστημα θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλα τα παραπάνω θέματα, αλλά και άλλα που έχουν ανακύψει ή θα ανακύψουν μελλοντικά.
Θέλω για μια ακόμη φορά να ευχαριστήσω όλους για την παρουσία σας και να ευχηθώ σε όλους καλές γιορτές!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου