Σελίδες

Σάββατο 25 Αυγούστου 2018

Πλεόνασμα ύψους 2 δις στο επτάμηνο

Πλεόνασμα ύψους 2 δις στο επτάμηνο




ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Νίκης 5-7
10180 Αθήνα

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ                                                      
Τηλ.:2103332644
e-mail: press@minfin.gr

Παρασκευή 24 Αυγούστου 2018

Δελτίο Τύπου
Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού Ιουλίου 2018


Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2018, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.604 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.608 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2019-2022, για το αντίστοιχο διάστημα του 2018 και ελλείμματος 1.351 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.046 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 929 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3.024 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2017.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 27.388 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 313 εκατ. ευρώ ή 1,2%  έναντι του στόχου.

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 26.051 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 508 εκατ. ευρώ ή 2,0% έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2018 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) Φόρος εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 53 εκατ. ευρώ ή 8,4%,
β) Φόροι στην περιουσία κατά 39 εκατ. ευρώ ή 5,5%,
γ) Άμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 81 εκατ. ευρώ ή 6,4%,
δ) ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 79 εκατ. ευρώ ή 7,5%,
ε) ΦΠΑ λοιπών κατά 140 εκατ. ευρώ ή 1,9 %,
στ) Λοιποί φόροι συναλλαγών κατά 23 εκατ. ευρώ ή 6,8%,
ζ) Τέλος ταξινόμησης οχημάτων κατά 11 εκατ. ευρώ ή 7,2%,
η) Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 23 εκατ. ευρώ ή 10,4%,
θ) Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 125 εκατ. ευρώ ή 16,8%,
ι) Λοιποί έμμεσοι φόροι κατά 27 εκατ. ευρώ ή 11,0%,
ια) Απολήψεις από Ε.Ε. κατά 46 εκατ. ευρώ ή 20,1%,
ιβ) Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 179 εκατ. ευρώ ή 6,4%,
ιγ) Έσοδα καταργηθέντων ειδικών λογαριασμών κατά 20 εκατ. ή 12,2%.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 49 εκατ. ευρώ ή 1,0%,
β) Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 519 εκατ. ευρώ ή 54,9%, λόγω της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων,
γ) Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 55 εκατ. ευρώ ή 4,7%,
δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 17 εκατ. ευρώ ή 0,7%,
ε) Λοιποί ΕΦΚ (καπνού, κλπ) κατά 19 εκατ. ευρώ ή 1,1%,
στ) Έσοδα αποκρατικοποιήσεων κατά 13 εκατ. ευρώ ή 5,2%.

Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 2.330 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας  μείωση κατά 333 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (2.663 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.337 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 196 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Ιούλιο του 2018 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.410 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 163 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.321 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 403 εκατ. ευρώ.

Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Ιούλιο 2018, είναι οι κάτωθι:

α) Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 163 εκατ. ευρώ,
β) Φόρος εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 10 εκατ. ευρώ,
γ) Φόροι στην περιουσία κατά 18 εκατ. ευρώ,
δ) Άμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 54 εκατ. ευρώ,
ε) ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 33 εκατ. ευρώ,
στ) ΦΠΑ λοιπών κατά 76 εκατ. ευρώ,
ζ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 10 εκατ. ευρώ,
η) Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 18 εκατ. ευρώ,
θ) Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 35 εκατ. ευρώ,
ι) Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 54 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Ιούλιο 2018 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:

α) Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 381 εκατ. ευρώ, λόγω της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων,
β) Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 27 εκατ. ευρώ,
γ) ΦΠΑ καπνού κατά 14 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί ΕΦΚ (καπνού, κλπ) κατά 46 εκατ. ευρώ,
ε) Απολήψεις από Ε.Ε. κατά 21 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων του Ιουλίου 2018 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών ) ανήλθαν σε 101 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 410 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (511 εκατ. ευρώ). Η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσό επιστροφών εσόδων, ύψους 401 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπροθέσμων κι ως εκ τούτου εμφανίζεται στον πίνακα 1Β.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 89 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 240 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2018 ανήλθαν στα 28.992 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 691 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (29.683 εκατ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 27.759 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένες κατά 66 εκατ. Ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα ΥΠΕΘΑ κατά 113 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 κατά 325 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 213 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και 230 εκατ. ευρώ για οικογενειακά επιδόματα.

Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1.233 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 757 εκατ. ευρώ.

Ειδικά για τον μήνα Ιούλιο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.715 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 268 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.438 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 187 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 277 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 78 εκατ. ευρώ.
https://www.taxheaven.gr

«Ψηφιακό Βήμα»: Συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις για τη Δράση

«Ψηφιακό Βήμα»: Συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις για τη Δράση




24/8/2018

Ανακοινώθηκε η Έγκριση αρχείου Συχνών Ερωτήσεων - Απαντήσεων για τη Δράση «Ψηφιακό Βήμα» με την απόφαση 5215/906/Α2/24-08-2018.

Δείτε τις Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις ή κατεβάστε τις από εδώ.

Νεφελούδης: Ιστορική μέρα για τους εργαζομένους - Ανακοινώνονται οι πρώτες επεκτάσεις κλαδικών

Νεφελούδης: Ιστορική μέρα για τους εργαζομένους - Ανακοινώνονται οι πρώτες επεκτάσεις κλαδικών

Νεφελούδης: Ιστορική μέρα για τους εργαζομένους - Ανακοινώνονται οι πρώτες επεκτάσεις κλαδικών

Με ανάρτησή του στο facebook ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εργασίας, Ανδρέας Νεφελούδης, χαρακτήρισε ιστορική ημέρα την 24η Αυγούστου, καθώς όπως ενημέρωσε πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση της ολομέλειας του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ) με μοναδικό θέμα την επέκταση όσων κλαδικών ΣΣΕ είναι σε ισχύ στις 22.8.2018.

Όπως τόνισε στην ανάρτησή του, "έγινε ομόφωνα δεκτή η εισήγηση του προέδρου και μπήκαν μπροστά όλες οι τεχνικές διαδικασίες για την εφαρμογή"

Τι αλλάζει με την εκπνοή της προστασίας της κύριας κατοικίας στις 31/12

Τι αλλάζει με την εκπνοή της προστασίας της κύριας κατοικίας στις 31/12

25
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
Τι αλλάζει με την εκπνοή της προστασίας της κύριας κατοικίας στις 31/12
Αντίστροφα μετρά πλέον ο χρόνος για την εκπνοή της προστασίας της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Η προστασία της πρώτης κατοικίας ισχύει μέχρι και τις 31/12/2018 και εξασφαλίζεται μέσω αίτησης στον "Νόμο Κατσέλη", όπως τροποποιήθηκε από τον "Νόμο Σταθάκη". 
Η εξάντληση των περιθωρίων προστασίας επέρχεται ενώ εντείνονται οι πιέσεις να μειωθούν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τα οποία σήμερα υπερβαίνουν τα 90 δις ευρώ και να ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί. Σημειώνεται πως η αξία των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων των τραπεζών ανέρχεται σε 27,6 δις ευρώ, (σ.σ. δηλαδή το 43,4% του συνόλου των στεγαστικών δανείων), εκ των οποίων τα 11,6 δισ. ευρώ έχουν ήδη καταγγελθεί από τις τράπεζες.
Τι ισχύει σήμερα και ποιοι προστατεύονται;
Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν από τον δανειολήπτη για να τύχει της προστασίας;
Η προστασία δεν μπορεί να ισχύσει χωρίς αίτηση μέσω δικηγόρου, γιατί απαιτείται έκδοση δικαστικής απόφασης. Για τα χαμηλά εισοδήματα παρέχεται δωρεάν δικηγόρος από το υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μέσω του θεσμού της νομικής βοήθειας με απλή αίτηση στο πρωτοδικείο της περιοχής διαμονής.
Οι δανειολήπτες που τα δάνειά τους θα μεταβιβαστούν στις εταιρείες διαχείρισης για εξυπηρέτηση ή ολοκληρωτική πώληση θα χάσουν την προστασία από τους παραπάνω νόμους;
Ο νόμος για τις μεταβιβάσεις δανείων από τις τράπεζες στις εταιρείες είτε για είσπραξη είτε για πώληση περιέχει όρο, σύμφωνα με τον οποίο, ισχύει η ίδια προστασία που προσφέρεται μέσω του "Νόμου Κατσέλη" ή του Κώδικα Δεοντολογίας στους δανειολήπτες αυτούς.
Ειδικά πριν από την πώληση δανείων, ο νόμος υποχρεώνει τις τράπεζες σε διαπραγμάτευση ρύθμισης με τον δανειολήπτη, με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Ακόμα και αν δεν αποφέρει καρπούς η διαπραγμάτευση με την τράπεζα και το δάνειο μεταβιβαστεί, το fund έχει εκ νέου την υποχρέωση να αναδιαπραγματευτεί με τους κανόνες του ΚΔΤ. Στο πλαίσιο αυτής της διαπραγμάτευσης ο δανειολήπτης μπορεί να αντιπροτείνει την εξαγορά του δανείου του. Δηλαδή θα πρέπει και οι εταιρείες να ακολουθούν τη διαδικασία που προβλέπεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας, να σεβαστούν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, καθώς επίσης και τις αποφάσεις ένταξης στον "Νόμο Κατσέλη" όπως τροποποιήθηκε από τον "Νόμο Σταθάκη". Επιπλέον, οι δανειολήπτες θα έχουν τη δυνατότητα να διαπραγματευτούν τους όρους ρύθμισης των δανείων τους και να ζητήσουν διαγραφή του υπολοίπου που αποδεικνύεται αντικειμενικά ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν.
Ο νόμος προστατεύει όσους δεν έχουν κύρια κατοικία;
Ο αναθεωρημένος "Νόμος Κατσέλη" ("Νόμος Σταθάκη"), ιδίως σε περιπτώσεις οφειλετών που δεν έχουν κύρια κατοικία και ανεπαρκή περιουσιακά στοιχεία μπορεί να αποδειχτεί προστατευτικός, εξασφαλίζοντας ελάχιστες δόσεις, στο επίπεδο της διαφοράς των εισοδημάτων του αιτούντος μείον τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Οι δόσεις αυτές θα καλύπτουν όλο το φάσμα των οφειλών, όχι μόνο προς τράπεζες, για μία τριετία. Ειδικά για όσους αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας και των χρόνιων προβλημάτων υγείας, ο Νόμος δίνει τη δυνατότητα στον δικαστή να διατάξει μηδενικές δόσεις ή ελάχιστη δόση 40 ευρώ για μία τριετία. Μετά την τριετία και αν δεν έχει βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση του αιτούντος μπορεί να αποφασιστεί οριστική ή σημαντική διαγραφή χρεών. Το ύψος της διαγραφής προσδιορίζεται από τον δικαστή και η νομολογία ως τα τώρα μας έχει συνηθίσει σε σημαντικές διαγραφές οφειλών.
Τι ισχύει με την εμπορική αξία
Με τις πρόσφατες αλλαγές δίνεται η δυνατότητα σε οποιονδήποτε διάδικο να ζητήσει η απόφαση του δικαστηρίου, για την εξαίρεση ή μη της κύριας κατοικίας, να βασιστεί στην εμπορική αξία αυτής. Αν το δικαστήριο δεν εξαιρέσει την κύρια κατοικία από τη ρευστοποίηση, τότε για τρία έτη από τη δημοσίευση της απόφασης η τιμή πρώτης προσφοράς κατά τον πλειστηριασμό της δεν μπορεί να είναι κατώτερη του ορίου αξίας για την προστασία της κύριας κατοικίας. Αν σε δύο διαδοχικούς πλειστηριασμούς, με τιμή πρώτης προσφοράς ίση με το όριο αξίας για την προστασία της κύριας κατοικίας δεν γίνει κατακύρωση, τότε ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει μεταρρύθμιση της απόφασης για τη δικαστική ρύθμιση των οφειλών του προκειμένου να εξαιρεθεί η κύρια κατοικία του από τη ρευστοποίηση. Η αίτηση μεταρρύθμισης θα μπορεί να υποβληθεί και μετά την 31/12/2018, εφόσον η αρχική αίτηση είχε υποβληθεί πριν από την ημερομηνία αυτή. Αν, π.χ., ο οφειλέτης μπορεί να καταβάλλει 500 ευρώ μηνιαίως και η αξία ρευστοποίησης της πρώτης κατοικίας μπορεί να καλυφθεί σε 20 έτη με καταβολή τοκοχρεολυτικής μηνιαίας δόσης 350 ευρώ, τότε η μηνιαία δόση της ρύθμισης δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα 150 ευρώ ούτε η μηνιαία δόση του σχεδίου διευθέτησης του άρθρου 9 θα μπορεί να υπολείπεται των 350 ευρώ.
Έρχεται ξεκαθάρισμα των αιτήσεων
Άρση του τραπεζικού απορρήτου των οφειλετών και μη υπαγωγή των οφειλετών στο προστατευτικό πλαίσιο του νόμου, σε περίπτωση που οι αιτήσεις υπαγωγής τους απορρίφθηκαν, είτε επειδή σκόπιμα κατέστησαν αφερέγγυοι (π.χ., οδηγήθηκαν σε χρεοκοπία, μεταβίβασαν περιουσία δολίως σε άλλα πρόσωπα), είτε επειδή σκόπιμα παραποίησαν την οικονομική τους κατάσταση (π.χ., απέκρυψαν περιουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό), είναι μερικές από τις αλλαγές που έχουν θεσπιστεί μετά τις τελευταίες διαπραγματεύσεις με τους "θεσμούς".
Επίσης στις αλλαγές του "Νόμου Κατσέλη" περιλαμβάνεται και η διενέργεια προκαταρκτικού ελέγχου από τη γραμματεία των δικαστηρίων για το αν ο οφειλέτης δηλώνει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και το είδος αυτής, καθώς και για το αν ο οφειλέτης έχει ασκήσει άλλες αιτήσεις στο παρελθόν ή έχει άλλες εκκρεμείς αιτήσεις. Σε περίπτωση καθυστέρησης της καταβολής των δόσεων που ορίζονται με τη δικαστική απόφαση, όπως ορίζεται στη νομοθεσία, γίνεται αυτόματη απόρριψη (έκπτωση) του οφειλέτη κατόπιν ειδοποίησης του πιστωτή προς τον οφειλέτη και τους άλλους πιστωτές. Παράλληλα προβλέπεται κατάργηση της αυτοδίκαιης (χωρίς προσωρινή διαταγή) προστασίας από μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, σε περίπτωση που οι οφειλέτες έχουν παραιτηθεί από δύο προηγούμενες αιτήσεις και υποβάλλουν εκ νέου αίτηση. 

Συναγερμός στην Ευρώπη για την τουρκική κατάρρευση

Συναγερμός στην Ευρώπη για την τουρκική κατάρρευση

64
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
Συναγερμός στην Ευρώπη για την τουρκική κατάρρευση
Του Κώστα Ράπτη
Φαινομενικά, μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, επικρατεί ψυχραιμία. Ίσως και γιατί και η ίδια η Τουρκία πέρασε μια μικρή περίοδο ραστώνης, λόγω της τετραήμερης αργίας για τη μουσουλμανική Εορτή της Θυσίας, η οποία και περιόρισε την κίνηση των αγορών.
Στην πραγματικότητα, είναι πολλές οι πρωτεύουσες όπου περισσεύει η ανησυχία και εκπονούνται σενάρια έκτακτης ανάγκης. Ο λόγος απλός: τα θεμελιώδη της τουρκικής οικονομίας εγγυώνται ότι η κρίση που εκδηλώθηκε με τη ραγδαία κατάρρευση της λίρας θα συνεχιστεί - και μάλιστα με υψηλή πιθανότητα μετάδοσης. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι η κρίση της Τουρκίας έρχεται στο φόντο μιας συνολικής αναταραχής στις αναδυόμενες οικονομίες, λόγω της περιστολής της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής.
Ωστόσο, ο άμεσα ενδιαφερόμενος Ταγίπ Ερντογάν δείχνει περισσότερο απορροφημένος με τη διαφύλαξη του προσωπικού του γοήτρου παρά με την ανάληψη άμεσων πρωτοβουλιών για το σταμάτημα της "αιμορραγίας" του εθνικού νομίσματος και της εκτίναξης του πληθωρισμού - ενώ και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ δεν δείχνει διατεθειμένη να ελαφρύνει την πολιτική πίεση που ασκεί, με αφορμή την κράτηση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, στην Άγκυρα, δίνοντας έτσι και το σύνθημα να συνεχιστεί η επίθεση των αγορών.
Ο Τούρκος πρόεδρος και οι συν αυτώ αναλύονται σε μύδρους κατά της αμερικανικής αλαζονείας, τονίζοντας με νόημα ότι η χώρα έχει "εναλλακτικές" (οικονομικές αλλά και γεωπολιτικές) επιλογές. Όμως, είναι τρίτα μέρη αυτά που πασχίζουν να μετατρέψουν εν μέρει αυτές τις επιλογές από κούφια ρητορεία σε πραγματικότητα - με διακριτικές, προς το παρόν, διαβουλεύσεις για το περίγραμμα μιας λύσης στο τουρκικό θρίλερ.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιλαμβάνονται το ρίσκο - που άλλωστε δεν αφορά μόνο την ευστάθεια ενός μεγάλου εμπορικού και επενδυτικού εταίρου, αλλά και τη γεωπολιτική πρόκληση που συνιστά για τις ίδιες η ρευστοποίηση των διατλαντικών σταθερών επί Τραμπ. Είναι, άλλωστε, σε πλήρη εξέλιξη, παρά την "εκεχειρία" που διαπραγματεύτηκε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο "πόλεμος των δασμών" - και ακόμα περισσότερο η ταπεινωτική φυγή ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από το Ιράν, που βρίσκεται και πάλι στο στόχαστρο αμερικανικών κυρώσεων. Η κρίση της Τουρκίας συνδέεται άρρηκτα με αυτές τις εξελίξεις - και θέτει το ερώτημα αν η Ε.Ε. είναι σε θέση, με τις κατάλληλες συμμαχίες, να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.
Νέες βολές
Η κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να επιλυθεί "διαμιάς" αν η Άγκυρα διόρθωνε το "μέγα λάθος" της να μην απελευθερώνει τον κρατούμενο στη Σμύρνη Αμερικανό ευαγγελικό πάστορα Άντριου Μπράνσον και έπραττε το σωστό, "όπως αντιστοιχεί σε σύμμαχο του ΝΑΤΟ", επιμένει την ίδια ώρα μα τονίζει σε συνέντευξή του στο Reuters ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Μπόλτον, προσθέτοντας ότι δεν είναι της παρούσης η συζήτηση για το μέλλον της Τουρκίας εντός της Ατλαντικής Συμμαχίας και χαρακτηρίζοντας "άκρως ανεπαρκή", με βάση τις ανάγκες της τουρκικής οικονομίας, την ένεση των 15 δισ. δολαρίων που υποσχέθηκε κατά την πρόσφατη αιφνιδιαστική συνάντηση του με τον Ταγίπ Ερντογάν ο εμίρης του Κατάρ.
Από την πλευρά του, σε συνέντευξή του στο Reuters ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, διαμήνυσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει "καμία παραχώρηση" προς την Τουρκία, η οποία δεν αποδείχθηκε "καλός φίλος".
Όπως μάλιστα αποκάλυψε, ο ίδιος είχε συμφωνήσει με τον Ερντογάν (προφανώς κατά τη συνάντησή τους στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ) να μεσολαβήσει για την απελευθέρωση από το Ισραήλ μιας υπηκόου της Τουρκίας η οποία είχε συλληφθεί για τη μεταφορά χρηματικού ποσού προς την οργάνωση Χαμάς. Ενώ όμως το αμερικανικό σκέλος του "ντιλ" υλοποιήθηκε, το αντάλλαγμα, που θα ήταν η απελευθέρωση του Μπράνσον, δεν ήρθε ποτέ.
Η τύχη της Halkbank
Πληροφορίες του Bloomberg αναφέρουν ότι, κατά την πρόσφατη επίσκεψη τουρκικού κυβερνητικού κλιμακίου στην Ουάσινγκτον, οι απεσταλμένοι του Ερντογάν δοκίμασαν να ανεβάσουν το τίμημα της απελευθέρωσης του Μπράνσον, διαπραγματευόμενοι μια καλύτερη τύχη για την κρατική τράπεζα Halkbank, που απειλείται με βαρύτατοαμερικανικό πρόστιμο για παραβίαση παλαιότερων κυρώσεων κατά του Ιράν, καθώς και του υποδιοικητή της, ο οποίος εκτίει στις ΗΠΑ ποινή φυλάκισης 32 μηνών.
Μόνο η άνευ όρων απελευθέρωση του Μπράνσον, η οποία πολιτικά θα αποτελούσε προσωπική ταπείνωση για τον Ερντογάν, θα μπορούσε πλέον, διαμηνύει η Ουάσινγκτον, να επιτρέψει τον διάλογο επί οποιουδήποτε άλλου θέματος. Χωρίς μεγάλο κόπο από αμερικανικής πλευράς, ο Τούρκος πρόεδρος έχει βρεθεί αυτοπαγιδευμενος στην "αγέρωχη" στάση του.
"Θεραπεία ευθυγράμμισης"
Η οχύρωση των ΗΠΑ πίσω από το φαινομενικώς έλασσον (αλλά κρίσιμο για την ευαγγελική ψήφο στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου) ζήτημα του πάστορα Μπράνσον, το οποίο άλλωστε προέκυψε προ διετίας, δεν μπορεί να συσκοτίσει την εμβέλεια των αμερικανικών επιδιώξεων: η Τουρκία του Ερντογάν διεκδίκησε έναν ρόλο "γεωπολιτικού μπαλαντέρ", ο οποίος δεν αρμόζει σε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και καθιστά αναγκαία, κατά την αμερικανική οπτική, μια οδυνηρή "θεραπεία ευθυγράμμισης", με την αξιοποίηση του κυριότερου εναπομείναντος όπλου στη φαρέτρα της Ουάσινγκτον, ήτοι του "υπέρογκου προνομίου" του δολαρίου.
Εξού και, σύμφωνα με πληροφορίες, οι απαιτήσεις που ανεπισήμως θέτουν οι Αμερικανοί στους Τούρκους συνομιλητές τους αφορούν μιαν ατζέντα πολύ ευρύτερη της υπόθεσης Μπράνσον: ακύρωση της παραγγελίας των ρωσικών συστοιχιών S-400, χαλάρωση της πολιτικής και ενεργειακής συνεργασίας με τη Μόσχα, πιστή τήρηση των νέων κυρώσεων εναντίον του Ιράν, συμφιλίωση με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, εγκατάλειψη κάθε ιδέας για παρενόχληση των γεωτρήσεων στην ΑΟΖ Κύπρου, άνοιγμα του τουρκικού μεταλλευτικού κλάδου σε αμερικανικά συμφέροντα.
Η στρατιωτική διάσταση
Το ρίσκο της μετατροπής της Μαύρης Θάλασσας σε ρωσοτουρκικό condominium, με αντίστοιχη προβολή ισχύος και προς την Ανατολική Μεσόγειο, εξηγεί την αμερικανική επίδειξη πυγμής, την ίδια ώρα που σε προπαγανδιστικό επίπεδο φυσιογνωμίες όπως ο διεθνώς γνωστός Γάλλος συγγραφέας Μπερνάρ Ανρί Λεβί εξαπολύουν καμπάνια για την αποβολή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ επί τη βάσει της "ασυμβατότητας αξιών".
Αντίστοιχα, πληροφορίες φέρουν την πολιτικοστρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας να προσανατολίζεται, εν όψει της προσεχούς συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, σε κινήσεις περιορισμού της στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ – αν και παραδόξως αμφότερες οι πλευρές δηλώνουν ότι συνεχίζεται απρόσκοπτα ο διάλογός τους για το μέλλον της βόρειας Συρίας, όπου πάντως οι αποστολές αμερικανικού οπλισμού προς τους Κούρδους μαχητές έχουν υπόπτως κλιμακωθεί.
Ζητούμενο ένα "ντόμινο";
Δεν λείπουν, πάντως, και οι εκτιμήσεις ότι το παιχνίδι της κυβέρνησης Τραμπ είναι ακόμα μεγαλύτερο και διαπλέκεται με το σκηνικό του εξελισσόμενου διεθνούς οικονομικού πολέμου, αξιοποιώντας τη θέση της Τουρκίας στην "πρώτη γραμμή" των ευάλωτων αναδυόμενων οικονομιών, ώστε να πυροδοτηθεί αλυσιδωτή κρίση στις αγορές, η οποία θα πλήξει τους ανταγωνιστές των ΗΠΑ. Ήδη η τουρκική αναταραχή μεταφράζεται σε έντονη πίεση προς το βραζιλιάνικο νόμισμα και προφανώς έπεται συνέχεια.
Η Νάλες έβγαλε τον "λαγό" - Όμως το ΔΝΤ δεν παρακάμπτεται
Είναι σε αυτό το τοπίο που ο Ερντογάν ανακαλύπτει νέους ή ξεχασμένους φίλους, καθώς από την πλευρά της Ε.Ε. γίνεται σαφής (λ.χ., με δηλώσεις της Άνγκελα Μέρκελ και του Εμανουέλ Μακρόν και τηλεφωνικές επικοινωνίες τους με τον Ερντογάν) η πρόθεση να αποτραπεί μια τουρκική κατάρρευση, η οποία θα έπληττε και την ευρωπαϊκή οικονομία, αν μη τι άλλο λόγω της υψηλής έκθεσης ισπανικών, γαλλικών και ιταλικών τραπεζών στο τουρκικό χρέος, αλλά και των φόβων για το μέλλον της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό.
Προβληματισμοί του Βερολίνου
Μάλιστα, στη Γερμανία το συγκυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (το οποίο, άλλωστε, κατεξοχήν συγκεντρώνει την προτίμηση των Τουρκο-γερμανών ψηφοφόρων) άνοιξε διά της προέδρου του, Αντρέα Νάλες, και άλλων στελεχών τη συζήτηση για απευθείας στήριξη της τουρκικής οικονομίας. Η ιδέα αυτή χλευάστηκε από το κόμμα των Φιλελευθέρων και απορρίφθηκε από τον (ατλαντιστή) Γερμανό επίτροπο της Κομισιόν Γκίντερ Έτινγκερ. Η επίσημη γερμανική κυβερνητική γραμμή στέκεται στην ανυπαρξία ευρωπαϊκών εργαλείων για τη στήριξη κρατών - μη μελών της Ε.Ε. και υποδεικνύει την οδό της προσφυγής στο ΔΝΤ – έχοντας κατά νου και την πολιτική conditionality που θα πρέπει να συνοδεύει την όποια βοήθεια προς την "ατίθαση" Τουρκία. Πρόκειται, βέβαια, για μια σύσταση αδιανόητη για τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος εμπεδώθηκε στην εξουσία ακριβώς ως ο ηγέτης που έβγαλε τη χώρα του από το ΔΝΤ, αλλά και μυωπική από την άποψη των ευρωπαϊκών συμφερόντων, στον βαθμό που δίνει, εν μέσω πρωτοφανών διατλαντικών τριβών, την πρωτοβουλία των κινήσεων στον Βορειοαμερικανό κύριο μέτοχο του Ταμείου.
Φρενήρης κινητικότητα
Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να υποτιμηθεί η κινητικότητα που εικονογραφούν οι συνομιλίες Πούτιν-Μέρκελ το περασμένο Σάββατο, οι προγραμματισμένες επαφές της καγκελαρίου με τον Γάλλο πρόεδρο, οι συναντήσεις εργασίας που θα έχει ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, με τον Γερμανό και τον Γάλλο ομόλογό του, η επικείμενη υποδοχή του Ερντογάν στο Βερολίνο για επίσημη επίσκεψη, καθώς και η τετραμερής σύνοδος κορυφής Γαλλίας, Γερμανίας, Ρωσίας και Τουρκίας που προτάθηκε από τον ισχυρό άνδρα της Άγκυρας και πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί εντός του Σεπτεμβρίου, υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης της συριακής κρίσης.
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία η σημασία της οποίας δεν εξαντλείται στο πολιτικό πεδίο, αλλά πιθανότατα αποβλέπει στη στήριξη της τουρκικής οικονομίας μέσω της εμπλοκής της στο έργο της ανοικοδόμησης της Συρίας, οι ανάγκες τις οποίες υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 400 δισ. ευρώ. Η κατανομή πολιτικών, στρατιωτικών και οικονομικών ρόλων στη Συρία (με χαρακτηριστική αποσιώπηση της πιθανής συμβολής της Κίνας), στην οποία θα μπορούσε να οδηγηθεί η τετραμερής, αποτελεί ένα από τα μεγάλα διεθνή στοιχήματα των ημερών και ενδεχομένως την κυριότερη σανίδα σωτηρίας για τον Ταγίπ Ερντογάν.
Μια δύσκολη αντιστροφή ρόλων
Μοιάζει, έτσι, να επαναλαμβάνεται από την αντίστροφη η περσινή επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας-Ε.Ε., με αντίβαρο τη θέρμη που τότε εκδήλωνε η Άγκυρα προς τον νεοεκλεγέντα Τραμπ. Άλλωστε, μόλις τον περασμένο Ιούνιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαπίστωνε χωρίς περιστροφές ότι η Τουρκία "απομακρύνεται από την Ε.Ε.", ενώ η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη αντιδρούσε αρνητικά στις προσπάθειες του Ερντογάν να παρέμβει, με όπλο τις τουρκικές μεταναστευτικές κοινότητες, σε εκλογικές διαδικασίες των "28".
Υπό αυτή την έννοια, η ανησυχία του Βερολίνου και του Παρισιού για τη στρατηγική του Τραμπ δεν επαρκεί για να επιφέρει θεαματική βελτίωση στις ευρωτουρκικές σχέσεις, πόσω μάλλον που σε απτά ζητήματα που ενδιαφέρουν τον Ερντογάν, όπως η επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης και η κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες, απαιτείται ομοφωνία των "28". Μόνο μια θεαματική βελτίωση των επιδόσεων της Άγκυρας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μετέστρεφε ίσως το ευρωπαϊκό ακροατήριο – όμως (παρά την ευελιξία που του επέτρεψε, λ.χ., τη στροφή 180 μοιρών στις σχέσεις με τη Ρωσία) ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει επ' αυτού να κινείται αταλάντευτα προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.