Σελίδες

Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2021

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την αποδοχή και αποποίηση της κληρονομίας (Αναλυτικός οδηγός)

 

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την αποδοχή και αποποίηση της κληρονομίας (Αναλυτικός οδηγός)

 0

 Η γνώση των θεμάτων της αποδοχής και αποποίησης της κληρονομίας είναι σημαντική λόγω της οικονομικής κρίσης, όπου ολοένα αυξάνεται ο αριθμός των πολιτών που επιβαρύνονται με παντός είδους χρέη, με συνέπεια η αποδοχή κληρονομίας επιβαρυμένης με χρέη έχει την συνέπεια ο κληρονόμος να ευθύνεται για αυτά εκτός των άλλων και με την προσωπική του περιουσία.

Αποδοχή της κληρονομίας

Η αποδοχή της κληρονομίας μπορεί να είναι ρητή ή σιωπηρή.

Ρητή αποδοχή κληρονομιάς έχουμε συνήθως όταν αυτή γίνεται με σκοπό τη μεταγραφή της στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο, ώστε να αποκτηθεί η κυριότητα επί ακινήτου της κληρονομιάς. Στην περίπτωση αυτή συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο.

Σιωπηρή αποδοχή κληρονομιάς έχουμε όταν η θέληση του προσωρινού κληρονόμου να γίνει οριστικός συνάγεται από τις πράξεις ή τις παραλείψεις του. Τέτοιες πράξεις που δείχνουν τη θέληση αυτή είναι πχ η αίτηση για έκδοση κληρονομητηρίου που αναγράφει τον αιτούντα ως κληρονόμο, η άσκηση διεκδικητικής αγωγής για πράγμα της κληρονομίας που έλαβε τρίτος, η υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς, η χρησιμοποίηση πράγματος της κληρονομιάς σαν δικό του πράγμα και άλλες

Εκτός όμως και από τις ανωτέρω δύο περιπτώσεις, ο νόμος συνάγει αποδοχή της κληρονομιάς και από την παρέλευση άπρακτης της προθεσμίας για αποποίηση, πρόκειται δηλαδή για πλασματική αποδοχή κληρονομιάς. Ειδικότερα, εάν ο προσωρινός κληρονόμος δεν αποποιηθεί εγκαίρως την κληρονομιά, ήτοι εντός τεσσάρων μηνών από τότε που έμαθε ότι κατέστη κληρονόμος και το λόγο για τον οποίο κατέστη κληρονόμος, τεκμαίρεται ότι την αποδέχθηκε. Ακόμη και αν η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομιάς παρήλθε άπρακτη από τον κληρονόμο από αμέλεια, αυτός αποκτά την ιδιότητα του οριστικού κληρονόμου παρά τη θέλησή του και η κατάσταση αυτή είναι αμετάκλητη. Κατά συνέπεια βαρύνεται αυτός και με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς και καμία δυνατότητα δεν έχει πλέον να περιορίσει την ευθύνη του μέχρι το ενεργητικό της (συνολική αξία της κληρονομιάς)

Εάν δεν γίνει η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου όπου αναφέρονται τα ακίνητα της κληρονομίας και η μεταγραφή του στο οικείο Υποθηκοφυλακείο, κάποιος θεωρείται μεν κληρονόμος, όμως δεν έχει κυριότητα στα ακίνητα

Προθεσμία για τη ρητή αποδοχή της κληρονομιάς με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Δήλωση στην ΔΟΥ

Νομικά δεν τίθεται προθεσμία για την αποδοχή της κληρονομιάς με συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγραφή του στο οικείο υποθηκοφυλακείο, η οποία μπορεί να γίνει οποτεδήποτε. Όμως φορολογικά τίθεται εξάμηνη προθεσμία για την αποδοχή της κληρονομιάς με την υποβολή δήλωσης στην αρμόδια ΔΟΥ, η οποία αρχίζει

α) όταν υπάρχει διαθήκη, από τότε που αυτή δημοσιεύθηκε στα βιβλία του αρμόδιου Πρωτοδικείου και

β) όταν δεν υπάρχει διαθήκη, από τότε που επήλθε ο θάνατος του κληρονομούμενου και αποκτήθηκε η ιδιότητα του προσωρινού κληρονόμου.

Εάν παρέλθει η εν λόγω εξάμηνη προθεσμία άπρακτη, δεν υπάρχει κίνδυνος απώλειας του δικαιώματος στα πράγματα της κληρονομιάς, όμως για κάθε μήνα που δεν γίνεται η αποδοχή επιβάλλεται ένα μικρό πρόστιμο από τη ΔΟΥ, το οποίο καταβάλλεται όταν και αν γίνει η υποβολή δήλωσης στη ΔΟΥ για σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης αποδοχής κληρονομιάς

Αποδοχή κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής

Ο κληρονόμος έχει το δικαίωμα, ενός τεσσάρων μηνών από τότε που έλαβε γνώση ότι κατέστη κληρονόμος και την αιτία της κληρονομιάς, να προβεί σε αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφήςπεριορίζοντας την ευθύνη του για τις υποχρεώσεις της κληρονομιάς μέχρι το ενεργητικό της, δηλαδή μέχρι τη συνολική αξία της κληρονομίας. Στην περίπτωση αυτή οι δανειστές του κληρονομούμενου – θανόντος δεν έχουν το δικαίωμα να επιδιώξουν την ικανοποίηση της απαίτησης που είχαν κατά του κληρονομούμενου στρεφόμενοι κατά της ατομικής περιουσίας του κληρονόμου, ο οποίος αποδέχθηκε με το ευεργέτημα της απογραφής. Η κληρονομιά, αν και περιέρχεται στην κυριότητα του κληρονόμου, είναι εντούτοις χωρισμένη από την ατομική του περιουσία και προσφέρεται για την ικανοποίηση των δανειστών για τις απαιτήσεις τους κατά του κληρονομούμενου – θανούντος.

Η αποποίηση της κληρονομιάς

Η αποποίηση της κληρονομίας επιλέγεται αν τα χρέη του κληρονομούμενου και οι υποχρεώσεις της κληρονομιάς είναι τόσες πολλές που δεν συμφέρει η αποδοχή.

Αποποίηση κληρονομιάς είναι η δήλωση του προσωρινού κληρονόμου ότι δεν δέχεται την κληρονομιά, ότι δηλαδή δεν επιθυμεί να γίνει οριστικός κληρονόμος. Η δήλωση γίνεται στη γραμματεία του αρμόδιου Ειρηνοδικείου (στην περιφέρεια του οποίου δηλαδή είχε την κατοικία του ή τη διαμονή του ο κληρονομούμενος κατά το χρόνο του θανάτου του), ενός τεσσάρων μηνών από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση της επαγωγής (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος) και του λόγου της κληρονομιάς. Σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία του κατοικία στην αλλοδαπή ή που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν έμενε στην αλλοδαπή, η προθεσμία αυτή ανέρχεται στο ένα έτος.

Η αποποίηση αναφέρεται μόνο στο σύνολο της κληρονομιάς και δεν μπορεί αν περιοριστεί σε μέρος αυτής.

Η αποποίηση κληρονομιάς από ανήλικο τέκνο

Η διαδικασία αποποίησης κληρονομιάς με χρέη πρέπει να γίνει, εμπρόθεσμα, από τους γονείς για τα ανήλικα τέκνα τους

Η αποποίηση κληρονομιάς πρέπει να γίνει από τους γονείς,  με ειδική άδεια προς τούτο με την έκδοση δικαστικής απόφασης.

Αρμοδιότητα δικαστηρίου για την αποποίηση της κληρονομιάς του ανήλικου

Η αίτηση για την έκδοση της απόφασης κατατίθεται από τους γονείς του ανηλίκου στη γραμματεία του κατά τόπο αρμόδιου Ειρηνοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου κατοικεί ο ανήλικος, με τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας. Ο ανήλικος που τελεί υπό γονική μέριμνα έχει κατοικία την κατοικία των γονέων του ή του γονέα που ασκεί μόνος του τη γονική μέριμνα (άρθρο 56 παράγραφος 1 εδάφιο α ΑΚ).

Προθεσμία αποποίησης κληρονομιάς όταν πρόκειται για ανήλικο

Η αποποίηση της κληρονομίας, όπως για τους ενήλικες, έτσι και για τους ανηλίκους, μπορεί και πρέπει επί ποινή ακυρότητας να γίνει μέσα σε αποκλειστική προθεσμία που προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, η οποία ορίζει ότι η προθεσμία αυτή κατά κανόνα είναι τετράμηνη, με εξαίρεση δύο περιπτώσεις, στις οποίες η προθεσμία είναι ενός έτους και ειδικότερα α) αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή β) αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή (δηλαδή έμαθε ότι έγινε κληρονόμος) όταν διέμενε στο εξωτερικό

Έναρξη προθεσμίας αποποίησης κληρονομιάς

Σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, η προθεσμία αποποίησης κληρονομιάς αρχίζει από τότε που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή και το λόγο της, ενώ σε επαγωγή από διαθήκη (αν δηλαδή ο κληρονόμος κληρονομεί δυνάμει διαθήκης) η προθεσμία αρχίζει μετά τη δημοσίευση της διαθήκης. Εάν η κληρονομιά επάγεται σε πρόσωπο ανίκανο για δικαιοπραξία, η γνώση της επαγωγής και του λόγου της ελέγχεται στο πρόσωπο του νομίμου αντιπροσώπου. Ειδικότερα, σε περίπτωση ανηλίκου που τελεί υπό γονική μέριμνα το στοιχείο της γνώσης, προκειμένου να αρχίσει να τρέχει η αποκλειστική προθεσμία της αποποίησης, κρίνεται στο πρόσωπο των γονέων του. Δηλαδή, η τετράμηνη προθεσμία ξεκινά από τότε που οι γονείς του ανήλικου έμαθαν ότι το τέκνο τους κατέστη κληρονόμος.

Παρέλευση άπρακτης της τετράμηνης προθεσμίας
Αν παρέλθει η τετράμηνη προθεσμία τότε θεωρείται ότι η κληρονομιά έγινε αποδεκτή από τα τέκνα. Αποποίηση κληρονομιάς μετά την παρέλευση της τετράμηνης προθεσμίας είναι άκυρη.

Σημείωση: Από τα παραπάνω γίνεται φανερό πόσο μεγάλη σημασία έχει η αποποίηση της κληρονομιάς με χρέη (και ιδιαίτερα από ανήλικο) και συνιστάται η συνδρομή δικηγόρου εξειδικευμένου σε θέματα κληρονομιάς

Υποβολή Δήλωσης κληρονομιάς

1. Από τον υπόχρεο ή από πληρεξούσιο

Η δήλωση υποβάλλεται με κατάθεση στον προϊστάμενο της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας από τους υπόχρεους κατά το άρθρο 61 ή από τους πληρεξουσίους αυτών και υπογράφεται από αυτούς ενώπιον του αρμόδιου υπαλλήλου που την παραλαμβάνει.

2. Με δικαστικό επιμελητή ή με δικηγόρο

Η δήλωση οποιουδήποτε υπόχρεου μπορεί να επιδοθεί στον προϊστάμενο της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και με δικαστικό επιμελητή, στην περίπτωση όμως αυτή το γνήσιο της υπογραφής των υπόχρεων ή των πληρεξουσίων, καθώς και η τυχόν αδυναμία υπογραφής, βεβαιώνονται ατελώς από οποιαδήποτε διοικητική αρχή, με εξαίρεση την περίπτωση κατά την οποία η δήλωση υπογράφεται από πληρεξούσιο δικηγόρο, οπότε αρκεί η αναγραφή των στοιχείων της επαγγελματικής ταυτότητας του.

3. Όταν ο υπόχρεος αδυνατεί να την υπογράψει

Αν ο υπόχρεος σε δήλωση αδυνατεί να την υπογράψει, η αδυναμία αυτή βεβαιώνεται έγγραφα και ενυπόγραφα στη δήλωση από τον αρμόδιο υπάλληλο που την παραλαμβάνει.

4. Πληρεξουσιότητα με απλή επιστολή

Η πληρεξουσιότητα για την υποβολή της δήλωσης μπορεί να δοθεί και με απλή επιστολή, η οποία θεωρείται ατελώς για το γνήσιο της υπογραφής του αντιπροσωπευομένου από οποιαδήποτε διοικητική αρχή.

Αρμόδια ΔΟΥ για την παραλαβή των δηλώσεων φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών

ΠΟΛ 1073/03.05.2006 (Αρ. Πρωτ. 1042978/183/Α 0013)

Στην υπηρεσία μας υποβάλλονται ερωτήματα σχετικά με την αρμοδιότητα των ΔΟΥ για την παραλαβή των δηλώσεων φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών. Ειδικότερα στην πράξη κατά την υποβολή των δηλώσεων αυτών παρουσιάζεται πολύ συχνά το φαινόμενο να προσκομίζονται δημόσια έγγραφα, πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, πρακτικό δημοσίευσης διαθήκης, συμβόλαιο κλπ) στα οποία αναγράφεται διαφορετικός τόπος κατοικίας. Πολλές δε φορές είναι πιθανό ο αναγραφόμενος τόπος κατοικίας να μη συμπίπτει ούτε με τον τόπο κατοικίας που έχει δηλωθεί στο μητρώο του φορολογούμενου.

Για το θέμα αυτό σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 66 του Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών και Γονικών παροχών, ο οποίος κυρώθηκε με το Ν. 2961/2001 (Φ.Ε.Κ. 266 Α΄/22.11.2001), θεσπίζεται γενική αρχή, σύμφωνα με την οποία για την αποδοχή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς, την περαιτέρω διαδικασία ελέγχου της ειλικρίνειας αυτής και τον προσδιορισμό και βεβαίωση του προκύπτοντος φόρου, αρμόδια είναι η ΔΟΥ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας είχε την κατοικία του ο κληρονομούμενος. Αν ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή αλλά απεβίωσε στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η ΔΟΥ, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας απεβίωσε ο κληρονομούμενος, ενώ, αν ο κληρονομούμενος δεν κατοικούσε ούτε απεβίωσε στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών μπορεί για αποχρώντες λόγους να ορίζεται άλλη ΔΟΥ ως αρμόδια, αντί της κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις αρμόδιας, είτε μετά από αίτηση του υπόχρεου σε φόρο ή και οίκοθεν, είτε πριν είτε μετά την υποβολή της δήλωσης. Εάν η κατά το νόμο αρμόδια ΔΟΥ και η ΔΟΥ που ζητείται να ορισθεί ως αρμόδια υπάγονται στην αρμοδιότητα της αυτής Οικονομικής Επιθεώρησης, ο καθορισμός της νέας αρμοδιότητας γίνεται με απόφαση του Προϊσταμένου της οικείας Οικονομικής Επιθεώρησης (παράγραφοι 2, 3 και 4 του άρθρου 66).

Στο άρθρο 87 του Κώδικα ορίζεται ότι αρμόδια για την παραλαβή των δηλώσεων φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής και τη βεβαίωση του αναλογούντος φόρου είναι η ΔΟΥ της κατοικίας του δωρητή ή γονέα αντίστοιχα. Προκειμένου όμως για δωρητή ή παρέχοντα γονέα ο οποίος κατοικεί στην αλλοδαπή, αρμόδια είναι η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού. Δυνατότητα ορισμού άλλης από την κατά το νόμο αρμόδια ΔΟΥ με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών ή του Προϊσταμένου της οικείας Οικονομικής Επιθεώρησης παρέχεται και στη φορολογία δωρεών και γονικών παροχών, κατ’ αναλογία με τα ισχύοντα στη φορολογία κληρονομιών. Όταν η κατάρτιση του συμβολαίου γίνεται σε πόλη διάφορη της έδρας της αρμόδιας ΔΟΥ, η δήλωση μπορεί να υποβάλλεται στη ΔΟΥ του τόπου κατάρτισης του συμβολαίου. Στην περίπτωση αυτή, η ΔΟΥ που παραλαμβάνει τη δήλωση, παραδίδει το δεύτερο αντίτυπο θεωρημένο στους συμβαλλόμενους, ενώ το πρώτο το διαβιβάζει αμέσως στην αρμόδια ΔΟΥ για τη βεβαίωση του φόρου και την περαιτέρω διαδικασία. (Ως ΔΟΥ του τόπου κατάρτισης του συμβολαίου θεωρείται κατά κανόνα η ΔΟΥ της έδρας του συμβολαιογράφου, αφού κατά τη συνήθη συναλλακτική πρακτική η κατάρτιση των συμβολαίων λαμβάνει χώρα στην έδρα αυτού.) Αν το συμβολαιογραφικό έγγραφο το συστατικό της δωρεάς ή γονικής παροχής καταρτίζεται στην αλλοδαπή ενώπιον του εκεί Έλληνα Προξένου, η δήλωση επιδίδεται στον Πρόξενο, στον οποίο καταβάλλεται και ολόκληρος ο αναλογών φόρος.

Κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 68 του Κώδικα (στο οποίο παραπέμπει και το άρθρο 89 αυτού και ισχύει και στη φορολογία δωρεών και γονικών παροχών) η δήλωση υποβάλλεται με κατάθεση στην αρμόδια ΔΟΥ από τους υπόχρεους σε φόρο ή από τους πληρεξούσιους αυτών και υπογράφεται από αυτούς ενώπιον του αρμοδίου υπαλλήλου που την παραλαμβάνει.(Για το θέμα της πληρεξουσιότητας για την υποβολή της δήλωσης σας έχουν δοθεί οδηγίες με την εγκύκλιό μας 1040321/198/B0013/13-5-04 ΠΟΛ. 1046). Η δήλωση οποιουδήποτε υπόχρεου μπορεί να επιδοθεί και με δικαστικό επιμελητή. Αν ο υπόχρεος σε δήλωση διαμένει εκτός της περιφέρειας της αρμόδιας ΔΟΥ, η δήλωση μπορεί να υποβληθεί στον προϊστάμενο της ΔΟΥ του τόπου διαμονής του. Αν ο υπόχρεος σε δήλωση διαμένει στην αλλοδαπή, η δήλωση μπορεί να υποβληθεί στο οικείο Ελληνικό Προξενείο. Και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις οι αρχές που παραλαμβάνουν τις δηλώσεις έχουν υποχρέωση να τις καταχωρούν την ίδια ημέρα στο οικείο υπηρεσιακό πρωτόκολλο και να τις αποστέλλουν χωρίς καθυστέρηση με απόδειξη στην αρμόδια ΔΟΥ. Ως ημερομηνία παραλαβής της δήλωσης στην περίπτωση αυτή λογίζεται η αναγραφόμενη στη δήλωση ημερομηνία καταχώρισης στο υπηρεσιακό πρωτόκολλο της αρχής που την παραλαμβάνει. Αυτός που παραλαμβάνει τη δήλωση υποχρεώνεται να χορηγεί σε αυτόν που την υποβάλλει απόδειξη παραλαβής.

2. Σύμφωνα με το άρθρο 67 του Κώδικα η δήλωση φόρου κληρονομίας περιλαμβάνει όλα τα κληρονομιαία στοιχεία, είτε φορολογούνται είτε όχι. Στην αρχική δήλωση αναγράφονται, χωρίς προσδιορισμό της αξίας τους, και όλα τα κληρονομιαία στοιχεία, για τα οποία, είτε αυτεπάγγελτα εκ του νόμου είτε με απόφαση του Προϊσταμένου της ΔΟΥ, μετατίθεται ο χρόνος γένεσης της φορολογικής ενοχής. Για τα στοιχεία αυτά υποβάλλεται νέα φορολογική δήλωση, κατά το χρόνο που θα γεννηθεί γι΄ αυτά η φορολογική υποχρέωση, η οποία καταχωρείται στο φάκελο της αρχικής δήλωσης, αφού η υπόθεση φόρου κληρονομιάς είναι ενιαία.

Κατά το άρθρο 88 του Κώδικα αντίστοιχα στη δήλωση φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής αναγράφονται όλα τα αντικείμενα της δωρεάς ή της γονικής παροχής, ανεξάρτητα αν αυτά φορολογούνται ή όχι ή μετατίθεται κατά το άρθρο 40 ο χρόνος γένεσης της φορολογικής ενοχής. Κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης απαιτείται η υποβολή νέας δήλωσης, διακρίνουμε δε τις πιο κάτω περιπτώσεις:

• εάν στην αρχική δήλωση περιλαμβάνονται τόσο περιουσιακά στοιχεία τα οποία έχουν υπαχθεί σε φόρο όσο και άλλα για τα οποία έχει μετατεθεί ο χρόνος φορολογίας και έχει μεσολαβήσει αλλαγή του τόπου κατοικίας του δωρητή – γονέα, η νέα δήλωση θα υποβληθεί στην αρχική ΔΟΥ, στην οποία εκκρεμεί ο σχετικός φάκελος (π.χ. γονική παροχή πλήρους κυριότητας ακινήτου και της ψιλής κυριότητας άλλου ακινήτου με αναβολή φορολογίας και παραίτηση του επικαρπωτή ή υποβολή αιτήματος άμεσης φορολόγησης μετά την αλλαγή της κατοικίας του γονέα),

• εάν στην αρχική δήλωση περιλαμβάνονται μόνο περιουσιακά στοιχεία για τα οποία έχει μετατεθεί ο χρόνος φορολογίας και έχει μεσολαβήσει αλλαγή του τόπου κατοικίας του δωρητή – γονέα, η νέα δήλωση θα υποβληθεί στη ΔΟΥ του τόπου κατοικίας αυτού κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης και θα ενημερωθεί σχετικά οίκοθεν η ΔΟΥ στην οποία εκκρεμεί ο σχετικός φάκελος, προκειμένου να αρχειοθετηθεί (π.χ. γονική παροχή της ψιλής κυριότητας με αναβολή φορολογίας και παραίτηση του επικαρπωτή ή υποβολή αιτήματος άμεσης φορολόγησης μετά την αλλαγή της κατοικίας του γονέα),

• εάν με την αρχική δήλωση δεν έχει γεννηθεί φορολογική υποχρέωση π.χ. όταν η πρόταση για κατάρτιση σύμβασης και η αποδοχή αυτής γίνονται με χωριστά έγγραφα και έχει μεσολαβήσει αλλαγή του τόπου κατοικίας του δωρητή – γονέα, η νέα δήλωση κατατίθεται στη νέα ΔΟΥ,

• στην περίπτωση δωρεάς αιτία θανάτου, είτε αυτή είχε γίνει αποδεκτή από το δωρεοδόχο πριν το θάνατο του δωρητή είτε έγινε αποδεκτή μετά το θάνατο αυτού, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ της τελευταίας πριν από το θάνατο κατοικίας του δωρητή.

Σημειώνεται παρεμπιπτόντως ότι κατά την παραλαβή των δηλώσεων φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών τα κατά το νόμο συναπτέα σε αυτές δικαιολογητικά έγγραφα, πιστοποιητικά και βεβαιώσεις (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, πρακτικό δημοσίευσης διαθήκης, συμβόλαια κ.λπ.) μπορούν να υποβληθούν είτε πρωτότυπα είτε ακριβή αντίγραφα αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 2690/1999, 3345/2005 και 3448/2006.

3. Από την εγκύκλιο 1051563/1800/ΔΜ/ ΠΟΛ. 1120/27.4.1998 με την οποία δίδονταν οδηγίες για την ορθή εφαρμογή της υπουργικής απόφασης «περί υποχρεωτικής χορήγησης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) και διαδικασίες απόδοσής του» καθώς και από τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 8 του Ν. 2873/2000 καθώς και της παραγράφου 1β του άρθρου 36 του Ν. 2859/2000 προκύπτει ότι στην περίπτωση αλλαγής της διεύθυνσης κατοικίας του φορολογούμενου υποβάλλεται στη ΔΟΥ δήλωση μεταβολής ατομικών στοιχείων (Μ1).

4. Προκειμένου, να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα αρμοδιότητας των ΔΟΥ, που ανακύπτουν από την τυχόν διαφορετική αναγραφή του τόπου κατοικίας του κληρονομούμενου ή του δωρητή ή του παρέχοντα γονέα, και θεωρώντας δεδομένο ότι η εικόνα του φορολογουμένου, όπως αυτή προκύπτει από τα στοιχεία που είναι καταχωρημένα από τη ΓΓΠΣ στο μητρώο αυτού, περιέχει όλες τις πληροφορίες που μας είναι απαραίτητες για την επιβολή των φορολογικών υποχρεώσεων, το βασικό στοιχείο της κατοικίας του κληρονομούμενου, δωρητή ή γονέα θα εξετάζεται από το μητρώο αυτού. Αρμόδια συνεπώς ΔΟΥ για την παραλαβή κ.λπ. των δηλώσεων φόρου κληρονομίας ή δωρεάς ή γονικής παροχής είναι η ΔΟΥ της κατοικίας που προκύπτει από την εικόνα του φορολογικού μητρώου που έχει ο δωρητής ή ο παρέχων γονέας ή ο κληρονομούμενος (και όχι η ΔΟΥ της επαγγελματικής έδρας αυτού), ανεξάρτητα αν από οποιοδήποτε άλλο προσκομιζόμενο στοιχείο ή έγγραφο ή βεβαίωση προκύπτει τόπος κατοικίας διαφορετικός από τον δηλωθέντα στο μητρώο αυτού. Ο έλεγχος της κατοικίας του κληρονομούμενου, δωρητή ή γονέα και συνεπώς η διαπίστωση της αρμοδιότητας της ΔΟΥ θα γίνεται οίκοθεν κατά το στάδιο υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής.

Στις περιπτώσεις κληρονομιών στις οποίες προκύπτει ότι ο κληρονομούμενος δεν είχε αριθμό φορολογικού μητρώου (και συνεπώς δεν συμπληρώνεται και η σχετική ένδειξη στην υποβαλλόμενη δήλωση) αρμόδια ΔΟΥ είναι εκείνη του τόπου της κατοικίας αυτού, η οποία πρέπει να προκύπτει από τα προσκομιζόμενα με τη δήλωση έγγραφα. Όταν με βάση τα έγγραφα αυτά ανακύπτει θέμα διάστασης ως προς τον τόπο κατοικίας του κληρονομούμενου, η αρμόδια ΔΟΥ ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών (ή του Προϊσταμένου της οικείας Οικονομικής Επιθεώρησης κατά τα προαναφερθέντα), είτε μετά από αίτηση του υπόχρεου σε φόρο ή και οίκοθεν, είτε πριν είτε μετά την υποβολή της δήλωσης.

Στα πλαίσια δε της εξυπηρέτησης του πολίτη, η δήλωση παραλαμβάνεται από τη ΔΟΥ στην οποία προσέρχεται ο υπόχρεος σε φόρο (μία από τις συναρμόδιες), η οποία και μεριμνά για την υποβολή του αιτήματος έκδοσης της υπουργικής απόφασης περί ορισμού της αρμόδιας ΔΟΥ

Κληρονομία χωρίς διαθήκη. Με ποια σειρά καλούνται οι κληρονόμοι

Τα άρθρα του Αστικού Κώδικα που αναφέρονται στην κληρονομία είναι τα εξής:

Άρθρο 1846. Αυτοδίκαιη κτήση: Ο κληρονόμος αποκτά αυτοδικαίως την κληρονομία μόλις γίνει η επαγωγή, με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 1198.

Άρθρο 1847. Αποποίηση: Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Αν ο κληρονόμος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό, η προθεσμία είναι ενός έτους. Η προθεσμία αναστέλλεται από τους ίδιους λόγους που αναστέλλεται και η παραγραφή.

Άρθρο 1848. Δήλωση αποποίησης: Η αποποίηση γίνεται με δήλωση στο γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομίας. Για αποποίηση που γίνεται με αντιπρόσωπο απαιτείται ειδική πληρεξουσιότητα με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Το δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία που του έχει επαχθεί εξ αδιαθέτου.

Άρθρο 1849. Η αποποίηση είναι άκυρη αν ο κληρονόμος έχει ρητά ή σιωπηρά δηλώσει ότι αποδέχεται την κληρονομία. Από τη σύνταξη απογραφής της κληρονομίας και μόνο δεν συνάγεται τέτοια δήλωση.

Άρθρο 1850. Η αποποίηση είναι άκυρη, αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση. Αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή.

Άρθρο 1851. Αποποίηση χωρίς επαγωγή: Η αποδοχή ή η αποποίηση της κληρονομίας είναι άκυρη, αν έγινε πριν από την επαγωγή ή από πλάνη ως προς το λόγο της επαγωγής. Επίσης είναι άκυρη, αν έγινε υπό αίρεση ή προθεσμία ή για μέρος της κληρονομίας.

Άρθρο 1852. Αποποίηση και αποδοχή από άλλο λόγο: Εκείνος που αποποιήθηκε την κληρονομία που του έχει επαχθεί από διαθήκη μπορεί να την αποδεχτεί, αν ύστερα του επαχθεί εξ αδιαθέτου.

Άρθρο 1853. Περισσότερες μερίδες: Αν ο κληρονόμος καλείται σε περισσότερες μερίδες από τον ίδιο ή από διάφορους λόγους, μπορεί να αποδεχτεί ή να αποποιηθεί κάθε μία απ’ αυτές χωριστά, εκτός αν ο διαθέτης διέταξε διαφορετικά.

Άρθρο 1854. Οι κληρονόμοι του κληρονόμου: Το δικαίωμα για αποποίηση της κληρονομία μεταβαίνει στους κληρονόμους του κληρονόμου.

Άρθρο 1855. Αν πεθάνει ο κληρονόμος πριν από την παρέλευση της προθεσμίας για αποποίηση, η προθεσμία αυτή δεν λήγει πριν από την παρέλευση της προθεσμίας για αποποίηση που τάσσεται για την κληρονομία του κληρονόμου. Αν υπάρχουν περισσότεροι κληρονόμοι του κληρονομούμενου, ο καθένας μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία κατά το μέρος που αντιστοιχεί στη μερίδα του.

Άρθρο 1856. Συνέπειες της αποποίησης: Αν ο κληρονόμος αποποιηθεί την κληρονομία η επαγωγή προς εκείνον που αποποιήθηκε θεωρείται ότι δεν έγινε. Η κληρονομία επάγεται σ’ εκείνον που θα είχε κληθεί, αν εκείνος που αποποιήθηκε δεν ζούσε κατά το θάνατο του κληρονομούμενου. Η επαγωγή θεωρείται ότι έγινε κατά το θάνατο του κληρονομούμενου.


Άρθρο 1857. Αμετάκλητο της αποποίησης: Η αποδοχή ή η αποποίηση της κληρονομίας είναι αμετάκλητη. Η αποδοχή ή η αποποίηση που οφείλεται σε πλάνη ή απειλή ή απάτη κρίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τις δικαιοπραξίες – η αγωγή για την ακύρωση τους παραγράφεται μετά ένα εξάμηνο. Η πλάνη σχετικά με το ενεργητικό ή το παθητικό της κληρονομίας δεν θεωρείται ουσιώδης. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται και σε αποδοχή που συνάγεται από την παραμέληση της προθεσμίας για αποποίηση.

Άρθρο 1858. Αγωγές κατά της κληρονομίας: Όσο ο κληρονόμος έχει το δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομία δεν μπορεί να ασκηθεί δικαστικώς εναντίον του αξίωση που στρέφεται κατά της κληρονομίας, εκτός αν έχει διοριστεί κηδεμόνας της σχολάζουσας κληρονομίας.

Άρθρο 1859. Η διαχείριση πριν από την αποποίηση: Διαχειριστική πράξη που έγινε από εκείνον που αποποιήθηκε, πριν από την αποποίηση της κληρονομίας, κρίνεται απέναντι στον κληρονόμο κατά τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων. Η διάθεση αντικειμένου πριν από την αποποίηση της κληρονομίας, από εκείνον που την αποποιήθηκε, εφόσον δεν μπορούσε χωρίς ζημία της κληρονομίας να αναβληθεί, καθώς και η μονομερής δικαιοπραξία τρίτου προς αυτόν ως κληρονόμο, παραμένουν ισχυρές και μετά την αποποίηση.

Πηγή: http://www.odigostoupoliti.eu/

Ασφαλιστικό: Οι αλλαγές το 2022 οδηγούν σε… πρόωρη συνταξιοδότηση

 

Ασφαλιστικό: Οι αλλαγές το 2022 οδηγούν σε… πρόωρη συνταξιοδότηση

 0
Μπορεί θεωρία να υποστηρίζει ότι «όσο κάποιος εργάζεται παραπάνω τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει», (γιατί εισφέρει περισσότερο και λαμβάνει αποδοχές για μικρότερο διάστημα, με βάσει πάντα το προσδόκιμο ζωής), ωστόσο στο δικό μας Ασφαλιστικό «Σύστημα» δεν ισχύει πάντα ο (διεθνής) κανόνας.
Του Χρήστου Μέγα

Και ενόσω πλησιάζουμε στο τέλος του έτους και από το 2022 ισχύουν νέοι κανόνες συνταξιοδότησης (σ.σ. για θεμελίωση, όχι για την «έξοδο» όσων είχαν παλαιότερα θεμελιώσει και θα εξακολουθήσουν να διατηρούν αυτό το δικαίωμα και στο μέλλον), πολλοί ασφαλισμένοι κινούνται… συντηρητικά διασφαλίζοντας τα ελάχιστα δικαιώματά τους.

7 περιπτώσεις

Ήδη τους τελευταίους μίνες παρατηρείται μαζική φυγή προς τη σύνταξη. Υπό αυτά τα δεδομένα, η πρόωρη συνταξιοδότηση δεν είναι και η… χειρότερη λύσει σε 7 περιπτώσεις:

1. Αν την περίοδο 2002 (αρχή υπολογισμού των αποδοχών για την διαμόρφωση του συντάξιμου μισθού) και 2010 (περίοδο που άρχισαν οι μειώσεις των αποδοχών λόγω οικονομικής κρίσης και, εν τέλει, κατάργησης των Δώρων το 2012 σε ΔΕΚΟ, Δημόσιο κ.λπ.) είχατε ικανοποιητικό μισθό, ενώ τα τελευταία χρόνια αμείβεστε με χαμηλότερα ποσά ή εργάζεστε με μερική απασχόληση, είναι προφανές ότι σας συμφέρει η συνταξιοδότηση.


Πάντα υπό την προϋπόθεση ότι έχετε θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Διαφορετικά, με διαλείπουσα εργασία ή 4ωρη απασχόληση ο συντάξιμος μισθός μειώνεται. Και ότι κερδίζεται από την παράταση του εργασιακού βίου, το χάνεται από την συρρίκνωση της βάσης υπολογισμού (συντάξιμος μισθός)

2. Όποιος/α μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με 15ετία, ακόμη και με μειωμένη σύνταξη στο 62ο έτος (100 ένσημα κάθε χρόνια κατά την τελευταία 5ετία), δεν έχει να κερδίσει πολλά μένοντας έως το 67ο έτος. Το κλάσμα (ποσοστό ανταποδοτικής σύνταξης) ελάχιστο διαφοροποιείται, εν σχέσει με την εθνική σύνταξη η οποία εξακολουθεί να διαμορφώνει τις αποδοχές (μείον 103 ευρώ στην περίπτωση της μειωμένης σύνταξης).

3. Η δυνατότητα νόμιμης εργασίας με μια σχετικά μικρή μείωση της σύνταξης (-30%), αποτελεί ένα ακόμη κίνητρο… πρόωρης συνταξιοδότησης. Πόσο μάλιστα όταν οι εισφορές για την εργασία, στη διάρκεια της συνταξιοδότησης προσαυξάνουν το τελικό πόσο (μετά την οριστική διακοπή της εργασίας).

4. Ένας ελεύθερος επαγγελματίας με 40 χρόνια εργασίας δεν έχει κανένα λόγο να μην συνταξιοδοτηθεί στο 62ο έτος της ηλικίας και να συνεχίσει να εργάζεται-επιχειρεί, λαμβάνοντας το 70% της σύνταξής του.

5. Η συνταξιοδότηση συνδυάζεται και με την λήψη, συνήθως, του εφάπαξ, ένα ποσό που πάντα έρχεται να καλύψει οικονομικές υποχρεώσεις (δάνεια, χρέη κ.α.) του παρελθόντος.

6. Η υγειονομική κρίση, η επαφή με κοινό στην εργασία, ο συγχρωτισμός στα μέσα μαζικής μεταφοράς και το κόστος μετάβασης και επιστροφής (σ.σ. ειδικά τώρα που ακρίβυναν τα καύσιμα) οδηγούν στην πρόωρη «απόσυρση». Οι ανωτέρω λόγοι είναι οι κύριοι που οδήγησαν στην αύξηση του μη εργατικού δυναμικού κατά το τελευταίο ενάμιση έτος. Πολλοί εργαζόμενοι, ανήκοντες στα ευάλωτα άτομα, προτίμησαν να μην έχουν καν εισόδημα (μη εργασία-μη συνταξιοδότηση) προκειμένου να προστατευτούν από τον καροποιό.

7. Η απειλή της ανεργίας και μια απόλυση που μπορεί να οδήγησε σε μειωμένες αποδοχές (1 στις 2 νέες θέσεις εργασίας αφορούν σε μερική απασχόληση ή διαλείπουσα εργασία).


Πηγή: https://www.ieidiseis.gr/

Δωρεές – Γονικές Παροχές (2) – Χρηστικές οδηγίες 0 BY ΒΕΡ

 

Δωρεές – Γονικές Παροχές (2) – Χρηστικές οδηγίες

 0

Είδαμε στο προηγούμενο άρθρο μας τις κλίμακες φορολογίας των γονικών παροχών και των δωρεών.

του Απόστολου Αλωνιάτη*

Το νομοθετικό πλαίσιο στο οποίο βασίζεται η φορολόγηση των κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών, είναι ο Κώδικας Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001 (Α’ 266) και στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, Α’ 170) όσο αφορά τα πρόστιμα, όπως ισχύουν και μετά την τροποποίηση του Ν. 4839/2021 (άρθρο 56) που αφορά  την αύξηση του αφορολόγητου ποσού δωρεών και γονικών παροχών περιουσιακών στοιχείων, χρηματικών ποσών.

Ας δούμε σήμερα ορισμένες χρηστικές πληροφορίες, που αφορούν στην κατάθεση της δήλωσης δωρεών, το χρόνο πληρωμής του φόρου κλπ..

  1. Πότε επιβάλλεται φόρος δωρεάς-γονικής παροχής;

Φόρος δωρεάς ή γονικής παροχής επιβάλλεται όταν δωρίζεται ή μεταβιβάζεται με γονική παροχή περιουσιακό στοιχείο σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

  1. Σε ποια περιουσιακά στοιχεία επιβάλλεται φόρος δωρεάς-γονικής παροχής;  

Στα περιουσιακά στοιχεία κάθε μορφής που βρίσκονται στην Ελλάδα, καθώς και στα κινητά που βρίσκονται στο εξωτερικό και ανήκουν σε Έλληνα ή σε αλλοδαπό που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα.

  1. Ποιος πρέπει να υποβάλει τη δήλωση δωρεάς-γονικής παροχής;

Τη δήλωση πρέπει να υποβάλουν και οι δύο συμβαλλόμενοι (δωρητής και δωρεοδόχος).

  1. Πού υποβάλλεται η δήλωση φόρου δωρεάς – γονικής παροχής;

Η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η κατοικία του δωρητή ή του γονέα, όπως αυτή έχει δηλωθεί στο Μητρώο του. Αν ο δωρητής ή ο γονέας κατοικεί στο εξωτερικό, αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού.

Υπάρχει δυνατότητα για σημαντικούς λόγους να ορισθεί άλλη Δ.Ο.Υ. ως αρμόδια, με απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της Γ.Δ.Φ.Δ. της Α.Α.Δ.Ε., μετά από αίτηση όλων των υπόχρεων.

  1. Πού υποβάλλεται η δήλωση φόρου για χρηματικές δωρεές προς νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα;

Για χρηματικές δωρεές προς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η έδρα του νομικού προσώπου.

  1. Ποια είναι η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής;

Σε περίπτωση που για τη δωρεά ή τη γονική παροχή συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου. Όταν δεν συντάσσεται συμβόλαιο, η δήλωση υποβάλλεται μέσα σε έξι (6) μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς ή της γονικής παροχής. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας αυτής για τρεις (3) μήνες.

  1. Φορολογείται η κατάθεση σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό;

Απαλλάσσεται από τον φόρο κληρονομιάς (και όχι από τον φόρο δωρεάς ή γονικής παροχής) το ποσό χρηματικής κατάθεσης σε κοινό λογαριασμό του ν. 5638/1932 (Α’ 307), εφόσον έχει τεθεί ο όρος ότι με τον θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση περιέρχεται αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες, μέχρι τον τελευταίο από αυτούς.

  1. Προβλέπονται απαλλαγές γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων από τον φόρο κληρονομιών, δωρεών-γονικών παροχών;

Από 23-4-2010 καταργήθηκαν οι γεωργικές απαλλαγές.

  1. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών;

α) Ο φόρος που προκύπτει βάσει αρχικής ή εμπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, καταβάλλεται σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις, όχι μικρότερες των 500 €, πλην της τελευταίας.

Σε περίπτωση κληρονομιάς, αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, ο αριθμός των δόσεων διπλασιάζεται, με την προϋπόθεση ότι κάθε δόση δεν θα είναι μικρότερη των 500 €, πλην της τελευταίας.

β) Μετά την υποβολή εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ή μετά τον έλεγχο, ο φόρος καταβάλλεται εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού.

γ) Σε περίπτωση έκδοσης οριστικής απόφασης διοικητικού δικαστηρίου, ο φόρος καταβάλλεται σε δύο ίσες μηνιαίες δόσεις.

δ) Στην περίπτωση δωρεάς-γονικής παροχής χρηματικών ποσών και κινητών, ο φόρος καταβάλλεται εντός τριών (3) ημερών από την υποβολή της δήλωσης ή από την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου αντίστοιχα.

  1. Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για επιβολή φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής;

Για υποθέσεις στις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε πριν την 1-1-2015, το δικαίωμα του Δημοσίου για έλεγχο της υπόθεσης παραγράφεται μετά την πάροδο δέκα (10) ετών, σε περίπτωση υποβολής δήλωσης, ή δεκαπέντε (15) ετών, αν δεν υποβλήθηκε δήλωση.

Για υποθέσεις στις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε από την 1-1-2015, το δικαίωμα του Δημοσίου παραγράφεται κατά κανόνα εντός πέντε(5) ετών, από το τέλος του έτους στο οποίο λήγει η προθεσμία υποβολής της δήλωσης.

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω το δικαίωμα του Δημοσίου είναι παραγραμμένο για όλες τις υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε μέχρι την 31.12.2003.

  1. Πώς υπολογίζεται ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς- γονικής παροχής;

Βλέπε: «Τι αλλάζει για τις δωρεές – O φόρος για τις κατηγορίες δωρητών, δωρητές με χρέη στο δημόσιο Οι κλίμακες, οι βαθμοί συγγένειας και οι διατάξεις.» 

*O Απόστολος Αλωνιάτης  είναι Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

Δωρεές-Γονικές παροχές (1): O φόρος για τις κατηγορίες δωρητών, δωρητές με χρέη στο δημόσιο

 

Δωρεές-Γονικές παροχές (1): O φόρος για τις κατηγορίες δωρητών, δωρητές με χρέη στο δημόσιο

 0

Oι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στον Νόμο  4839/2021 (άρθρο 56) και αφορούν   την αύξηση του αφορολόγητου ποσού δωρεών και γονικών παροχών περιουσιακών στοιχείων, χρηματικών ποσών.

του Απόστολου Αλωνιάτη*

Φόρος Δωρεάς

Με την διάταξη αυξάνεται το αφορολόγητο ποσό του φόρου στους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας για δωρεές και γονικές παροχές περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών και δεν συνυπολογίζονται στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας μεταξύ των ίδιων προσώπων και, συγκεκριμένα, για δωρεές και γονικές παροχές που πραγματοποιούνται από την 1η.10.2021.


Αυξάνεται, δηλαδή, το αφορολόγητο ποσό δωρεών και γονικών παροχών περιουσιακών στοιχείων για τους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας της παρ. 1 του άρθρου 29 του ν. 2961/2001 σε οχτακόσιες χιλιάδες (800.000) ευρώ από εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ που ισχύει.

Προσοχή: Το μέτρο αφορά μόνο τις δωρεές και γονικές παροχές τόσο σε περιουσιακά στοιχεία, όσο και σε μετρητά.

Ποιοι έχουν το όφελος;

Σύμφωνα με τον νόμο, η αλλαγή περιλαμβάνει τους φορολογούμενους που έχουν μεταξύ τους Α βαθμό συγγένειας δηλαδή

Στην Α κατηγορία εντάσσονται:

Ο/η σύζυγος ή το πρόσωπο με το οποίο ο κληρονομούμενος ή ο δωρητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, κατά τις διατάξεις του ν. 3719/2008 (εφόσον η συμβίωση είχε διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών) ή του ν. 4356/2015, β) τα τέκνα, γ) οι εγγονοί και δ) οι γονείς του κληρονομουμένου ή του δωρητή.

Για τον συγκεκριμένο βαθμό η κλίμακα δωρεών (περιλαμβανομένων και των  χρημάτων είναι)

Προσοχή: Να σημειώσουμε ότι το τεκμήριο για την δωρεά χρηματικών ποσό δεν έχει καταργηθεί και πρέπει να αναγράφεται στην φορολογική δήλωση, και βέβαια να δικαιολογείται είτε από τα φορολογικά αποταμιεύματα του δωρητή (ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων χρήσεων), είτε από τα εισοδήματα που δηλώνει το  συγκεκριμένο φορολογικό έτος.

Ας δούμε όμως τι γίνεται με τις δωρεές στους άλλους βαθμούς συγγένειας και γενικά με τις δωρεές σε είδος ή σε χρήμα.

Ποιες είναι οι λοιπές κατηγορίες συγγένειας;

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η γονική παροχή ή δωρεά αφορά μόνο τους συγγενείς που περιλαμβάνονται , όπως τους αναφέρουμε παραπάνω, στον Α΄ βαθμό συγγένειας.

Ποιοι είναι όμως οι υπόλοιπη βαθμοί συγγένειας και τι γίνεται με τις δωρεές σε ακίνητα και χρήμα;

Οι βαθμοί συγγένειας είναι ακόμη:

Στη Β΄ κατηγορία εντάσσονται:

α) οι κατιόντες εξ αίματος τρίτου και επόμενων βαθμών (δισέγγονοι, κ.λπ.), β) οι ανιόντες εξ αίματος δεύτερου και επόμενων βαθμών (παππούδες, προπαππούδες, κ.λπ.), γ) τα εκούσια ή δικαστικά αναγνωρισθέντα τέκνα έναντι των ανιόντων του πατέρα που τα αναγνώρισε, δ) οι κατιόντες του αναγνωρισθέντος έναντι του αναγνωρίσαντος και των ανιόντων αυτού, ε) οι αδελφοί (αμφιθαλείς ή ετεροθαλείς), στ) οι συγγενείς εξ αίματος τρίτου βαθμού εκ πλαγίου (ανεψιοί του κληρονομουμένου ή του δωρητή), ζ) οι πατριοί και οι μητριές, η) τα τέκνα από προηγούμενο γάμο του συζύγου, θ) τα τέκνα εξ αγχιστείας (γαμπροί – νύφες) και ι) οι ανιόντες εξ αγχιστείας (πεθεροί – πεθερές) του κληρονομουμένου ή του δωρητή.

Για τον συγκεκριμένο βαθμό η κλίμακα δωρεών (πλην χρημάτων είναι)

Όσο αφορά την δωρεά σε χρήματα ο φόρος που πρέπει αν πληρωθεί είναι 20%

Στη Γ΄ κατηγορία υπάγεται οποιοσδήποτε άλλος εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενής ή εξωτικός του κληρονομουμένου ή του δωρητή.

Για τον συγκεκριμένο βαθμό η κλίμακα δωρεών (πλην χρημάτων είναι)

Όσο αφορά την δωρεά σε χρήματα ο φόρος που πρέπει αν πληρωθεί είναι 40%

Σ.σ. Η σχετική διάταξη που προϋπήρχε για την γονική παροχή χρηματικών ήταν «Η γονική παροχή χρηματικών ποσών φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), ενώ η δωρεά χρηματικών ποσών φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία, είκοσι τοις εκατό (20%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Β΄ κατηγορία και σαράντα τοις εκατό (40%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Γ΄ κατηγορία.»

Γονική παροχή με χρέος στην εφορία

Ένα ακόμη πρόβλημα ώστε να μην μπορεί να προχωρήσει γονική παροχή , αλλά γενικότερα η δωρεά , ασχέτως βαθμού συγγένειας είναι οι οφειλές στην εφορία.

Σύμφωνα με την Α.1464/12.12.2019 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (Β΄4820) τροποποιήθηκε η έκδοση Αποδεικτικού Ενημερότητας (Φορολογική Ενημερότητα) του  άρθρου 12 Ν.4174/2013 (Α΄ 170), όπως ισχύει. Σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση,

«5. Στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού χωρίς τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον η είσπραξη της οφειλής δεν είναι διασφαλισμένη.»

Δηλαδή σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, όσοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις φορολογικές αρχές, ακόμη και αν έχουν υπαγάγει τις οφειλές τους αυτές σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής και πληρώνουν κανονικά τις δόσεις, δεν μπορούν να λάβουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας.

Η μη έκδοση φορολογικής ενημερότητας, δεν επιτρέπει καμία μεταβίβαση περιουσιακού στοιχείου, ούτε σε γονείς ή σε παιδιά.

Για να μπορέσουν να μεταβιβάσουν περιουσιακά στοιχεία  θα πρέπει να βάλουν σε υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά τους, πράγμα δύσκολο και εκτός προγράμματος, ή να καταθέσουν εγγυητική επιστολή ισόποση με το συνολικό χρέος που έχουν στην εφορία, και αυτό αν γίνει δεκτό από τον έφορο.

« Κατ’ εξαίρεση, στην περίπτωση που το αποδεικτικό ζητείται για διανομή ή ανταλλαγή κοινών ακινήτων, σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών, δεν απαιτείται διασφάλιση, εάν ο οφειλέτης αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης με την αξία του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Στις ως άνω περιπτώσεις θα αναγράφεται επί του αποδεικτικού η αντίστοιχη επισημείωση».

Με την απόφαση, δηλαδή,  έγινε αποδεκτό από την Φορολογική Διοίκηση και καθίσταται εφεξής δυνατή η χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας χωρίς την εξόφληση των οφειλών του αποκτώντος εμπραγμάτου δικαιώματος στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) διανομή

β) ανταλλαγή κοινών ακινήτων,

γ) σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών, εφόσον ο οφειλέτης αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης με την αξία του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων.

Συνεπώς, από τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με το άρθρο 1 παράγραφος 1 περίπτωση γ. της ιδίας ως άνω ΠΟΛ.1274/2013, προκύπτει ότι στην περίπτωση τροποποίησης σύστασης οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών, οι μη μεταβιβάζοντες (αμέσως ή εμμέσως) ή οι μη αποκτώντες εμπράγματο δικαίωμα – συμπράττοντες στην τροποποίηση αυτή συνιδιοκτήτες, δεν υποχρεούνται σε προσκομιδή αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας.

Για τον δε οφειλέτη που αποκτά εμπράγματο δικαίωμα στις ανωτέρω περιπτώσεις είναι δυνατή η χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας χωρίς διασφάλιση της οφειλής μόνον στην περίπτωση που αποκτά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης με την αξία του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων και θα αναγράφεται επί του αποδεικτικού η αντίστοιχη επισημείωση.

*Ο Απόστολος Αλωνιάτης, είναι Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

πηγή: ot.gr