Αλλαγές στον ΦΠΑ των ροφημάτων για τις επιχειρήσεις εστίασης Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης – Παράταση στην διασύνδεση IRIS, POS και ταμειακών συστημάτων καθώς και στην απόσυρση ΕΑΦΔΣΣ

 

Αλλαγές στον ΦΠΑ των ροφημάτων για τις επιχειρήσεις εστίασης

Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης

– Παράταση στην διασύνδεση IRIS, POS και ταμειακών συστημάτων καθώς και στην απόσυρση ΕΑΦΔΣΣ

Τη θέση μας για τις προσυμπληρωμένες δηλώσεις και τον ντόρο που προσπάθησε να κάνει η διοίκηση για τον «νέο» υποτίθεται μέτρο σας την κάναμε από την αρχή γνωστή.

Ήταν μια επικοινωνιακή μπαρούφα, που δεν ήλθε να προσθέσει κάτι στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Ίσα ίσα που περισσότερα προβλήματα δημιούργησε παρά έλυσε.

Πέρα από τα λάθη που διαπιστώθηκαν ότι είχαν και ήταν πολλά αυτά , μέσα στις προσυμπληρωμένες δηλώσεις βρήκαμε και δηλώσεις είτε φορολογουμένων που έχουν κάνει αίτηση να μεταφέρουν την φορολογική τους έδρα, που μπορούν να κάνουν φορολογική δήλωση μέχρι 31.12.2024, αφού η απόφαση για το αν εκκριθεί η αίτηση τους είναι η 30 του Σεπτεμβρίου. Αν «κλείδωσαν» οι δηλώσεις την Τρίτη 2 Ιουλίου και υπάρχει η δυνατότητα για τροποποιητική μέχρι την Παρασκευή 26 Ιουλίου, αυτοί οι φορολογούμενοι δεν θα γνωρίζουν την απόφαση για την μεταφορά. Όταν την γνωρίσουν θα πρέπει να κάνουν εκπρόθεσμές δηλώσεις;

Πέρα από αυτό υπήρχαν και προσυμπληρωμένες δηλώσεις θανόντων. Βέβαια καλό έκανε στους συγγενείς και τους λογιστές – φοροτεχνικούς γιατί δεν έψαχναν στοιχεία για το φορολογικό έτος 2023, αλλά παίξουμε με δυο μέτρα και δυο σταθμά.

Εμπιστοσύνη … μηδέν

Πάντως την ίδια άποψη με εμάς έχουν και 852.500 - σε σύνολο 1.429.670 -  φορολογουμένων, που έσπευσαν να καταθέσουν τις φορολογικές τους δηλώσεις, χωρίς να έχουν εμπιστοσύνη στα στοιχεία που είχαν προσυμπληρωθεί και στο ότι ο κρατικός μηχανισμός θα καταθέσει της δηλώσεις τους.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της  26 Ιουνίου 2024:

«Μέχρι σήμερα, με βάση τα στοιχεία που τηρούνται στα συστήματα της ΑΑΔΕ:

Σε σύνολο 1.232.538 δηλώσεων (1.429.670 φορολογουμένων), για τους οποίους έγινε προεκκαθάριση της δήλωσής τους, έχουν υποβάλει δηλώσεις 852.500 φορολογούμενοι.

Περαιτέρω, όπως είχε επισημανθεί οι φορολογούμενοι που έχουν επιλεγεί για τη διαδικασία της αυτόματης υποβολής της δήλωσης από την ΑΑΔΕ, καθώς και όσοι έχουν υποβάλει δηλώσεις πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής, θα ενημερώνονται σε εβδομαδιαία βάση μέσω e-mail και στη θυρίδα τους στο myAADE και το myAADEapp για μεταβολές των στοιχείων που η ΑΑΔΕ έχει λάβει γι’ αυτούς από τρίτους φορείς (πχ εργοδότες, πιστωτικά ιδρύματα), ώστε να μπορούν να ελέγξουν εάν μεταβάλλεται η φορολογική τους υποχρέωση και να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες.» 

Και η συνέχεια;

 Η συνέχεια προβλέπεται δύσκολη μιας και μένουν αρκετές δηλώσεις ακόμη να υποβληθούν, δηλώσεις που σύμφωνα με τις προβλέψεις των φοροτεχνικών δεν είναι εφικτό να υποβληθούν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία που έχει θέσει το υπουργείο (26.7.2024). Μάλιστα γνωστός συνδικαλιστής του κλάδου σε ερώτηση μας πως βλέπει την υποβολή των δηλώσεων μας ότι « δεν προλαβαίνουν οι λογιστές να στείλουν δηλώσεις γιατί διορθώνουν τις προσυμπληρωμένες, αυτές που μας κατηγορούσε ο υπουργός ότι μας τις αφαίρεσε από το εισόδημα μας και τελικά πάλι εμείς τις κάναμε».

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Παρόλο που μένουν μόλις 17 ημέρες για την υποβολή των δηλώσεων, υπάρχουν ακόμη σοβαρά προβλήματα στην υποβολή τους.

Για παράδειγμα ακόμη και σήμερα υπάρχουν φορολογούμενοι που ενώ μένουν σε οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων το σύστημα δεν τους κάνει μείωση στο τεκμαρτό εισόδημα και τους υπολογίζει και τέλος επιτηδεύματος. Μάλιστα κάποιος λογιστής φοροτεχνικός μας ανέφερε ότι του έχει τύχει να συμβαίνει αυτό σε δυο επιχειρηματίες που έχουν την επιχείρηση και μένουν στο ίδιο χωρίο

Ακόμη για παράδειγμα υπολογίζει τέλος επιτηδεύματος σε συμπλοιοκτησίες ενώ δεν υπολογίζει σε ατομικές επιχειρήσεις αλιευτικών πλοίων κάτω των 10 κόρων που φορολογούνται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο (είναι αφορολόγητες ουσιαστικά).

ΦΠΑ

Πικρός … καφές

Διευκρινίσεις για την εφαρμογή του συντελεστή ΦΠΑ, από 1.7.2024, στην διάθεση για επιτόπια κατανάλωση καφέ, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων από επιχειρήσεις εστίασης, έδωσε η διοίκηση με την εγκύκλιο τις 28.06.2024, με αριθμό Ε.2047/2024.

Να θυμίσουμε ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στα ροφήματα αυτά είχε εφαρμογή έως την 30 η Ιουνίου 2024.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο παρέχονται διευκρινίσεις προκειμένου οι επιχειρήσεις εστίασης καθώς και οι συναφείς με αυτές επιχειρήσεις να εφαρμόζουν ,από 1.7.2024, συντελεστή ΦΠΑ 24% στην παράδοση καφέ, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων για επιτόπια κατανάλωση.

Υποκείμενους στο φόρο που δραστηριοποιούνται στον τομέα παροχής υπηρεσιών εστίασης εν γένει και στους πελάτες των επιχειρήσεων αυτών που καταναλώνουν επιτοπίως καφέ, κακάο, τσάι, χαμομήλι και λοιπά αφεψήματα.

1. Με τις διατάξεις των άρθρων 53 του ν. 5073/2023 (Α' 204) και 102 του ν. 5079/2023 (Α'215) τροποποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι παράγραφοι 51 του κεφαλαίου Α' και 6 του Κεφαλαίου Β' του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ έτσι ώστε να εφαρμόζεται:

·         μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ δεκατρία (13%) στα μη αλκοολούχα ποτά, χωρίς προσθήκη αλκοόλης σε οποιαδήποτε αναλογία (Δ.Κ. ΕΧ 2202) και στα αεριούχα νερά της Δ.Κ. 2201 (Δ.Κ. ΕΧ 2201), χωρίς να τίθεται χρονικός περιορισμός για την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή στα είδη αυτά, και

 

·         μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% στην εκμετάλλευση καφενείων, καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και λοιπών συναφών προς αυτές επιχειρήσεων, πλην των κέντρων διασκέδασης, με εξαίρεση τη διάθεση αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων, με ρητή αναφορά ότι, κατ’ εξαίρεση, εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής 13% έως και την 30ή Ιουνίου 2024 αποκλειστικά στη διάθεση καφέ, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων από τις επιχειρήσεις αυτές.

 

Με την εγκύκλιο Ε.2002/2024 του Διοικητή της ΑΑΔΕ κοινοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ως άνω διατάξεις και δόθηκαν διευκρινίσεις για την εφαρμογή αυτών.

2. Επιπροσθέτως, με την εγκύκλιο Ε. 2005/2024 του Διοικητή της ΑΑΔΕ διευκρινίστηκε ότι:

·         εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% στην παράδοση μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων (συμπεριλαμβανομένων των καφέ, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων) από τις επιχειρήσεις εστίασης προς τους πελάτες τους στην περίπτωση που τα αγαθά αυτά δεν αποτελούν μέρος μιας συνολικής επιτόπιας παροχής υπηρεσίας εστίασης,

 

·         την παράδοση μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων σε «πακέτο» (take away ή delivery) εφαρμόζεται, κάθε φορά, ο οικείος συντελεστής ΦΠΑ του Κεφαλαίου Α’ «ΑΓΑΘΑ» του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ.

 

3. Ενόψει των ανωτέρω επισημαίνεται ότι

• από την 1η.7.2024 εφαρμόζεται ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ 24% στην επιπόπια κατανάλωση (σερβιριζόμενα) κάθε είδους καφέδων, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων και συνεπώς, ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ 24% εφαρμόζεται σε όλα τα αλκοολούχα και μη αλκοολούχα ποτά χυμούς και ροφήματα που διατίθενται για επιτόπια κατανάλωση.

• εξακολουθεί και μετά την 1η.7.2024 να εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% στην παράδοση μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων σε «πακέτο» (take away και delivery), συμπεριλαμβανομένων των καφέ, κακάο, τσάι και χαμομήλι και λοιπών αφεψημάτων καθώς συνιστούν παραδόσεις αγαθών τα οποία περιλαμβάνονται στην περ. 51 του Κεφαλαίου Α' του παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ καθώς επίσης και όταν η παράδοση αυτών από τις επιχειρήσεις εστίασης προς τους πελάτες τους δεν αποτελεί μέρος μιας συνολικής επιτόπιας παροχής υπηρεσίας εστίασης.

ΦΠΑ ποτών και ροφημάτων από 1.7.2024*
ΕΙΔΟΣ	ΣΕΡΒΙΡΙΖΟΜΕΝΟ	TAKE AWAY - DELIVERY
Καφές (Οποιασδήποτε Μορφής)	24%	13%
Κακάο	24%	13%
Τσάι, Χαμομήλι & λοιπά αφεψήματα	24%	13%
Αλκοολούχα ποτά	24%	24%
Μη αλκοολούχα ποτά	24%	13%
Φυσικοί Χυμοί	24%	13%
Ροφήματα		13%
Νερό	13%	13%
Αεριούχο νερό	13%	13%
* Πηγή: ΠΟΣΕ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορίων & Συναφών Επαγγελμάτων)

 

Ο ΦΠΑ παραμένει στο 13% (εκτός των αλκοολούχων ποτών) όταν η πώληση όλων των παραπάνω γίνεται από ΚΥΕ το οποίο διαθέτει για περιορισμένο αριθμό πελατών, απλούς πάγκους στους οποίους οι πελάτες μπορούν να σταθούν για περιορισμένο χρόνο για να καταναλώσουν τα είδη που αγόρασαν, χωρίς την παροχή οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας.

 

Μονιμοποίηση μειωμένου συντελεστή

Με διάταξη που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, κρατική αρωγή και προστασία, στεγαστική συνδρομή, διατάξεις για το Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις». τροποποιείται το κεφ. Β’ (ως προς τις υπηρεσίες) του Παραρτήματος III του κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859 2000). ώστε η μεταφορά προσώπων και των αποσκευών τους, που πραγματοποιείται με Επιβατηγό Δημόσιας Χρήσης οχήματα (ΤΑΞΙ), να υπάγεται από την οριζόμενη ημερομηνία και εφεξής, μόνιμα στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%).

Παράταση στο IRIS

Με ανακοίνωση από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκδόθηκε στις 30.6.2024 ανακοίνωση, με την οποία παρατείνεται έως την 31η Αυγούστου η προθεσμία σύνδεσης των επαγγελματικών λογαριασμών ελεύθερων επαγγελματιών και επιτηδευματιών με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS

Σημειώνεται ότι οι υπηρεσίες άμεσων πληρωμών αποτελούν μια πολύ χρήσιμη λύση προκειμένου οι πολίτες να μην καταβάλλουν καθόλου προμήθειες για ηλεκτρονικές συναλλαγές και οι ελεύθεροι επαγγελματίες να πληρώνουν κατά μέσο όρο 50% χαμηλότερες προμήθειες συγκριτικά με συναλλαγές με χρήση POS. Η μόνη διαθέσιμη υπηρεσία άμεσων πληρωμών μέχρι σήμερα, το IRIS, διαδίδεται ταχύτατα ως μέθοδος πληρωμής στην Ελλάδα. Η διαδικασία σύνδεσης είναι εξαιρετικά απλή και μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον ίδιο τον ελεύθερο επαγγελματία μέσα σε λίγα μόλις λεπτά.

Εύκολη ενεργοποίηση

Η ενεργοποίηση της υπηρεσίας, είτε για ιδιώτες είτε για επαγγελματίες, γίνεται μέσω του mobile app της Τράπεζας τους, με μια πολύ απλή διαδικασία. Οι πληρωμές πραγματοποιούνται μόνο με τον αριθμό του κινητού του παραλήπτη ή σάρωση QR Code, μέσω του mobile app της Τράπεζας. Για την επιβεβαίωση των συναλλαγών απαιτείται η χρήση βιομετρικών δεδομένων (αποτύπωση του προσώπου ή του δαχτυλικού αποτυπώματος) και επιβεβαίωση ονοματεπωνύμου του παραλήπτη πριν από την αποστολή. Τα χρήματα πιστώνονται εντός 2 δευτερολέπτων στον παραλήπτη, ο οποίος ενημερώνεται αμέσως για τη μεταφορά των χρημάτων, καθώς και για τα στοιχεία του αποστολέα.

 

Το IRIS διαθέτει 3 υπηρεσίες:

1. IRIS Person to Person: Άμεση μεταφορά χρημάτων μεταξύ ιδιωτών, χωρίς προμήθεια (έως 500€/ημέρα).

2. IRIS Person to Business: Για πληρωμή σε ατομικές επιχειρήσεις ή ελεύθερους επαγγελματίες. Προϋπόθεση είναι η εγγραφή του επαγγελματία με επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό. Επισημαίνεται ότι το όριο των 500 ευρώ για τον επαγγελματία είναι ανά πελάτη κι όχι στο σύνολο των χρημάτων που μπορεί να λάβει ημερησίως. Ο πελάτης δεν επιβαρύνεται με κάποια χρέωση για την υπηρεσία, ενώ η προμήθεια για τον επαγγελματία είναι σημαντικά μικρότερη σε σχέση με άλλες μεθόδους πληρωμής.

3. IRIS Commerce: Για πληρωμή σε ηλεκτρονικά καταστήματα, χωρίς να κοινοποιούνται στοιχεία πληρωμής στον έμπορο. Η παραγγελία ολοκληρώνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Παράλληλα, δεν υπάρχει όριο ποσού και δεν απαιτείται εγγραφή στην υπηρεσία για τον πελάτη.

Υποχρεωτική εγγραφή

Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο 5072/2023 θεσπίστηκε η υποχρέωση των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με σύστημα άμεσων πληρωμών. Όπως, επίσης, να δέχονται άμεση πληρωμή από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο τους το ζητήσει. Επίσης, τα φυσικά πρόσωπα που συναλλάσσονται με άλλο φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες (ελεύθερο επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενο) δικαιούνται να ζητήσουν να γίνει η πληρωμή μέσω συστήματος άμεσων πληρωμών.

Μέσα στο επόμενο διάστημα η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει σε σταδιακή ενημέρωση στους υπόχρεους μη συνδεδεμένους ελεύθερους επαγγελματίες προκειμένου να ολοκληρώσουν τη διαδικασία εντός της προθεσμίας.

Τέλος, σημειώνεται ότι η μη αποδοχή άμεσων πληρωμών, μετά το πέρας της προθεσμίας, από τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους επιφέρει διοικητικό πρόστιμο 1.500 ευρώ.

Παράταση διασύνδεσης POS-ERP και απόσυρσης ΕΑΦΔΣΣ

Έρχονται εξαιρέσεις για επιχειρήσεις που βρίσκονται σε μη τουριστικές περιοχές με μικρό πληθυσμό.

Νέες ημερομηνίες για την απόσυρση-αντικατάσταση ΦΗΜ και ΕΑΦΔΣΣ και της διασύνδεσης λογισμικών ERP με POS - Έρχονται εξαιρέσεις για ΦΗΜΑΣ Εστιατορίων για επιχειρήσεις που βρίσκονται σε μη τουριστικές περιοχές με μικρό πληθυσμό

Σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ την Δευτέρα 1.7.2024, έγινε μετάθεση ημερομηνιών απόσυρσης/αντικατάστασης ταμειακών και μηχανισμών και διασύνδεσης λογισμικών ERP με POS (πάντα σύμφωνα με την ανακοίνωση «Με σκοπό τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις παρακάτω υποχρεώσεις απόσυρσης/αντικατάστασης ταμειακών και μηχανισμών και διασύνδεσης λογισμικών ERP με POS» και όχι γιατί δεν υπάρχουν μηχανές στην αγορά):

1. Υποχρεωτική απόσυρση ΕΑΦΔΣΣ και απλών ΦΗΜ

• Οι ΕΑΦΔΣΣ όλων των επιχειρήσεων αποσύρονται υποχρεωτικά έως 31.7.2024. Δεν αποτελεί προϋπόθεση της αντικατάστασης και δεν δικαιολογεί τη μη αντικατάσταση στο πέρας της παραπάνω ημερομηνίας, η τυχόν εκκρεμότητα διασύνδεσης του νέου ταμειακού συστήματος που θα επιλεγεί με το/τα POS της επιχείρησης.

• Ομοίως, οι απλοί ΦΗΜ που χρησιμοποιούνται από επιχειρήσεις εστίασης με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα αποσύρονται υποχρεωτικά έως 31.7.2024.

• Ειδικά οι επιχειρήσεις που έχουν διασυνδέσει τα POS τους με τα ταμειακά τους συστήματα σύμφωνα με την απόφαση Α.1157/2023 παρ. 2.5 περ. δ’, υποχρεούνται να αποσύρουν τους ΕΑΦΔΣΣ που χρησιμοποιούν έως 31.10.2024.

• Ειδικά, οι επιχειρήσεις πρατηρίων καυσίμων παύουν τη χρήση των ΕΑΦΔΣΣ που διαθέτουν έως και την 31.12.2024 και έχουν υποχρέωση διασύνδεσης των Ταμειακών Συστημάτων, με τα οποία αντικαθιστούν τις ΕΑΦΔΣΣ, με POS από 1.1.2025.

2. Μηχανισμοί με τους οποίους επιτρέπεται να αντικατασταθούν οι ΕΑΦΔΣΣ ή οι απλοί ΦΗΜ για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εστίασης με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα

• Από 1.8.2024, οι επιχειρήσεις εστίασης με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα που σήμερα χρησιμοποιούν ΕΑΦΔΣΣ ή απλούς ΦΗΜ, έχουν υποχρέωση να επιλέξουν ένα από τα παρακάτω ταμειακά συστήματα:

- ΦΗΜΑΣ Εστιατορίου ή

- ΦΤΜ Εστιατορίου ή

- ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου ή

- Πάροχο ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων

 Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, που θα εκδοθεί εντός της εβδομάδας, θα προβλεφθούν εξαιρέσεις από την υποχρέωση αντικατάστασης απλών ΦΗΜ για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εστίαση και βρίσκονται σε μη τουριστικές περιοχές με μικρό πληθυσμό ή όπου η δραστηριότητα εστίασης με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα αποτελεί μόνο παρεπόμενη δραστηριότητά τους.

3. Διασύνδεση με POS των ταμειακών συστημάτων που συνεργάζονται με ERP σύμφωνα με την Α.1155/2023.

Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ταμειακά συστήματα που συνεργάζονται με ERP έχουν υποχρέωση διασύνδεσης των συνεργαζόμενων με ERP ταμειακών συστημάτων με POS, σύμφωνα με την Α.1155/2023, έως την 30.9.2024.

Περισσότερες πληροφορίες μόλις εκδοθούν οι σχετικές αποφάσεις

Αλωνιάτης Απόστολος

Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

 Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Voice (Finance & Markets Voice) , την Κυριακή   7  Ιουλίου  2024.