Χρόνος έκδοσης των Αποδείξεων Παροχής Υπηρεσιών
των λογιστών. Συμφωνητικά με τους πελάτες μας.
Επιμέλεια: Απόστολος Αλωνιάτης. Οικονομολόγος _ Φοροτεχνικός , Συγγραφέας
Μέλος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ)
Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE
Μέλος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ)
Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE
Αρ. πρωτ.:
Δ15Β 1017827 ΕΞ 3.2.2011
Χρόνος έκδοσης
των Αποδείξεων Παροχής Υπηρεσιών των λογιστών
Αθήνα,
3/2/2011
Αρ. Πρωτ.:
Δ15Β 1017827 ΕΞ 2011
Αρ. σχετ.: Δ15 1001841 ΕΙ 7/1/2011
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑ Β'
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ.: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες : Α. Λουγκάνη
Τηλέφωνο :
210 3610065
FAX: 210 3615052
ΘΕΜΑ: Χρόνος έκδοσης των Αποδείξεων Παροχής Υπηρεσιών
των λογιστών.
ΣΧΕΤ.: Η από 6/1/2011 αίτησή σας.
Σε απάντηση της ως άνω σχετικής αίτησής σας με την
οποία θέτετε υπόψη μας ότι είστε λογιστής και ρωτάτε σχετικά με το χρόνο
έκδοσης των Αποδείξεων Παροχής Υπηρεσιών (Α.Π.Υ.) προς τους πελάτες σας βάσει
των διατάξεων του ν.3842/2010 (ΦΕΚ 58 Α'/23.4.2010), σας γνωρίζουμε ότι από τη
Διοίκηση έχει διευκρινιστεί το εν λόγω ζήτημα με την εγκύκλιο
ΠΟΛ.1091/14.6.2010, με την οποία ερμηνεύτηκαν οι διατάξεις των άρθρων 19 και 20
του ν. 3842/2010, με την παράθεση μεταξύ άλλων και συγκεκριμένων παραδειγμάτων
αναφορικά με τον χρόνο έκδοσης των ΑΠΥ των ελεύθερων επαγγελματιών, απόσπασμα
της οποίας σας αποστέλλουμε συνημμένα για την πληρέστερη ενημέρωσή σας.
Η Διεύθυνση Ελέγχου στην οποία κοινοποιείται το παρόν,
με αντίγραφο της σχετικής αίτησης, παρακαλείται για τις τυχόν δικές της
ενέργειες αναφορικά με τη διαδικασία κατάρτισης των ιδιωτικών συμφωνητικών που
μνημονεύονται σε αυτή.
Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης
Ιωάννης Τζίμας
1032070/3400/ΔΕ-Β/25.2.2011
Διευκρινίσεις
για ιδιωτικά συμφωνητικά που καταρτίζονται μεταξύ επιτηδευματιών ή τρίτων
Απαντώντας στην από 6.1.2011 επιστολή σας, η οποία
διαβιβάστηκε στην υπηρεσία μας με το έγγραφο Δ15Β/1017827/ΕΞ 2011/3.2.2011 της
15ης Διεύθυνσης Βιβλίων και Στοιχείων και όσον αφορά θέματα
αρμοδιότητάς μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Με τις διατάξεις της παρ. 16 του άρθρου 8 του
Ν.1882/1990 ορίζεται ότι συμφωνητικά που καταρτίζονται μεταξύ επιτηδευματιών ή
τρίτων για οποιαδήποτε συναλλαγή πρέπει να θεωρηθούν από την αρμόδια ΔΟΥ μέσα
σε δέκα (10) ημέρες από την ημερομηνία κατάρτισης, άλλως είναι ανίσχυρα και δεν
έχουν κανένα έννομο αποτέλεσμα. Με την από-
φαση 1065606/7222/ΔΕ-Β/18.7.2000 (ΦΕΚ 951/Β’/31.7.2000)
του Υπουργείου Οικονομικών καθορίστηκε διαφορετικός τρόπος υποβολής
συμφωνητικών και συγκεκριμένα ορίστηκε ότι τα ανωτέρω συμφωνητικά καταχωρούνται
σε κατάσταση, η οποία υποβάλλεται από κάθε υπόχρεο επιτηδευματία για θεώρηση
στην αρμόδια ΔΟΥ ανά τρίμηνο.
Από τις διατάξεις του Ν.1882/1990 δεν ορίζεται σε ποιες
περιπτώσεις υπάρχει υποχρέωση κατάρτισης συμφωνητικού. Σε περίπτωση όμως που
καταρτιστεί συμφωνητικό, θα πρέπει να περιληφθεί στις τριμηνιαίες καταστάσεις
από τον υπόχρεο επιτηδευματία. ■
Α) Η 15η
Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών (Κ.Β.Σ.), απαντά στον συνάδελφο που
ρώτησε ρωτάτε σχετικά με το χρόνο έκδοσης των Αποδείξεων Παροχής Υπηρεσιών
(Α.Π.Υ.) προς τους πελάτες σας βάσει των διατάξεων του ν.3842/2010 (ΦΕΚ 58
Α'/23.4.2010), ότι έχουν δοθεί διευκρινήσεις στην ΠΟΛ. 1091/2010 και
συγκεκριμένα παραδείγματα.
Οι
διευκρινήσεις αυτές καθώς και τα παραδείγματα είναι τα κάτωθι.
«Παράγραφος 22
Εναρμόνιση
του χρόνου έκδοσης των αποδείξεων παροχής υπηρεσιών (Α.Π.Υ.) των ασκούντων
ελευθέριο επάγγελμα κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν.
2238/1994 με το χρόνο έκδοσης των φορολογικών στοιχείων παροχής υπηρεσίας όλων
των επιτηδευματιών (έναρξη ισχύος από 1.1.2011).
(Άρα δεν
εκδίδουμε απόδειξη πλέον με την λήψη των χρημάτων για την υπηρεσία αλλά με το
πέρας της υπηρεσίας)
Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής αντικαθίσταται το
τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 13 του Κ.Β.Σ. και εναρμονίζεται ο
χρόνος έκδοσης των αποδείξεων παροχής υπηρεσιών των ασκούντων ελευθέριο
επάγγελμα κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994 με τον
χρόνο έκδοσης των αποδείξεων και των λοιπών περιπτώσεων παροχής υπηρεσιών όλων
των επιτηδευματιών, πλην της περίπτωσης είσπραξης των σχετικών αμοιβών τους από
το Δημόσιο και τα Ν.Π.Δ.Δ., όπου η απόδειξη εξακολουθεί να εκδίδεται με κάθε
επαγγελματική τους είσπραξη. Έτσι με τις νέες διατάξεις η απόδειξη παροχής
υπηρεσίας των ελεύθερων επαγγελματιών εκδίδεται με την ολοκλήρωση της παροχής.
Όταν δε η παροχή υπηρεσίας διαρκεί, η απόδειξη παροχής υπηρεσίας εκδίδεται κατά
το χρόνο που καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής, για το μέρος αυτό και την
υπηρεσία που παρασχέθηκε. Πάντως, η απόδειξη παροχής υπηρεσίας δεν μπορεί να
εκδοθεί πέραν της διαχειριστικής περιόδου που παρασχέθηκε η υπηρεσία, χωρίς να
αποκλείεται και η προγενέστερη έκδοσή της, εντός της ίδιας διαχειριστικής
περιόδου, για υπηρεσία βεβαία και εκκαθαρισμένη.
Με τις νέες διατάξεις αποσυσχετίζεται πλέον ο χρόνος
έκδοσης των Α.Π.Υ. των εν λόγω επιτηδευματιών από την είσπραξη των αμοιβών τους
και κατά συνέπεια αυτοί υποχρεούνται να εκδώσουν, όπως και οι λοιποί
επιτηδευματίες που παρέχουν υπηρεσίες, τις σχετικές Α.Π.Υ. στους χρόνους που
ορίζονται ανωτέρω, ανεξαρτήτως εάν εισπράξουν ή όχι τη συμφωνηθείσα αμοιβή.
Διευκρινίζεται ότι για υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί
από ελεύθερους επαγγελματίες πριν την έναρξη ισχύος των εν λόγω διατάξεων
(1.1.2011), ήτοι έως 31.12.2010 και δεν έχουν εισπραχθεί οι αμοιβές, όπως
ορίζεται στη περ. ιβ΄ της παρ. 1 του άρθρου 92 του ν.3842/2010, οι σχετικές
Α.Π.Υ. εκδίδονται με την είσπραξη αυτών. Στη περίπτωση δηλαδή που η παροχή της
υπηρεσίας ξεκίνησε πριν την 1.1.2011 και συνεχίζεται και μετά την ημερομηνία
αυτή, για την αμοιβή που αντιστοιχεί στη παρασχεθείσα υπηρεσία πριν την
1.1.2011 η Α.Π.Υ. θα εκδοθεί όταν εισπραχθεί, ενώ για την αμοιβή που
αντιστοιχεί στην υπηρεσία που παρασχέθηκε από 1.1.2011, όταν ολοκληρωθεί,
ανεξάρτητα από την είσπραξη ή όχι αυτής.
Για την πληρέστερη κατανόηση των ανωτέρω παραθέτουμε
ενδεικτικά τα ακόλουθα παραδείγματα:
Παράδειγμα 1ο
Ορθοδοντικός συμφωνεί τον Οκτώβριο θεραπεία με ιδιώτη
πελάτη του διάρκειας έξη μηνών αντί ποσού 2.000 ευρώ. Στο τέλος του έτους (λήξη
διαχειριστικής περιόδου) πρέπει να εκδώσει Α.Π.Υ. με ποσό 1.000 ευρώ ανεξάρτητα
εάν θα εισπράξει ή όχι την αμοιβή του, εφόσον έγινε έναρξη της παροχής
υπηρεσιών εντός του έτους αυτού.
Παράδειγμα 2ο
Προγραμματιστής συμβάλλεται με Τράπεζα και αναλαμβάνει
στις 20 Νοεμβρίου τρέχοντος έτους την εκπόνηση μελέτης ανάπτυξης λογισμικού
αντί του ποσού των 12.000€ και την επίβλεψη των εργασιών σύνδεσης και
λειτουργίας δικτύου αντί του ποσού των 8.000 €. Παραδίδει το σύνολο του
λογισμικού (χωρίς ενδιαμέσως να έχει παραδοθεί μέρος αυτού) στις 10 Φεβρουαρίου
του επόμενου έτους οπότε και εκδίδει την Α.Π.Υ. για το ποσό των 12.000€
(ανεξαρτήτως του εάν εισπράξει το συμφωνηθέν τίμημα ή όχι), ενώ την Α.Π.Υ. των
8.000 € για την επίβλεψη των εργασιών την εκδίδει με το πέρας της επίβλεψης αυτών.
Σε περίπτωση που η επίβλεψη των εργασιών συνεχίζεται μετά το πέρας της
διαχειριστικής περιόδου κατά την οποία αυτή (επίβλεψη) άρχισε, στο τέλος της
διαχειριστικής περιόδου εκδίδει Α.Π.Υ. για το μέρος της επίβλεψης των εργασιών,
επί του ποσού των 8.000€, που έχει πραγματοποιήσει μέχρι τότε (ανεξαρτήτως του
εάν εισπράξει το αναλογούν συμφωνηθέν τίμημα ή όχι), ενώ την Α.Π.Υ. για το
υπόλοιπο ποσό την εκδίδει το αργότερο με το πέρας της επίβλεψης των εργασιών.
Σε περίπτωση που το λογισμικό παραδίδεται τμηματικά,
τότε εκδίδεται στον ίδιο χρόνο με την παράδοση του μέρους του λογισμικού η
Α.Π.Υ. που αναλογεί στο συμφωνηθέν τίμημα, δεδομένου ότι ολοκληρώνεται μέρος
της παρεχόμενης υπηρεσίας.
Στο ίδιο παράδειγμα, εάν συμφωνηθεί ενιαία τιμή 20.000€
μεταξύ των αντισυμβαλλομένων, τόσο για την εκπόνηση της μελέτης ανάπτυξης
λογισμικού, όσο και για την επίβλεψη των εργασιών, τότε όταν παραδοθεί το
λογισμικό ο προγραμματιστής πρέπει να εκδώσει την Α.Π.Υ. με το ποσό τουλάχιστον
που αναλογεί στις παρασχεθείσες υπηρεσίες ανάπτυξης του λογισμικού, δεδομένου
ότι αυτές είναι φορολογικά διακριτές και αυτοτελείς υπηρεσίες σε σχέση με τις
υπηρεσίες επίβλεψης, και επομένως η τιμολόγησή τους πραγματοποιείται στους
χρόνους που ορίζονται ανωτέρω.
Παράδειγμα 3ο
Λογιστής
αναλαμβάνει την τήρηση βιβλίων και στοιχείων εταιρείας αντί του ποσού των 100€
ανά μήνα, οπότε εκδίδει τη σχετική Α.ΠΥ. τουλάχιστον μέχρι το τέλος κάθε μήνα
(δεν αποκλείεται να εκδοθεί και σε προγενέστερο χρόνο, εφόσον η υπηρεσία είναι
βεβαία και εκκαθαρισμένη), ενώ για την σύνταξη και υποβολή των φορολογικών της
δηλώσεων (Φ.Π.Α., Εισοδήματος κ.λ.π.) συμφωνεί το ποσό των 80€ ανά δήλωση,
οπότε εκδίδει τη σχετική Α.Π.Υ. με την υποβολή κάθε δήλωσης (και στις δύο
ανωτέρω περιπτώσεις ανεξαρτήτως του εάν εισπράξει το συμφωνηθέν τίμημα ή όχι).
Παράδειγμα 4ο
Ιατρός παρέχει υπηρεσίες σε ασφαλισμένους του Δημοσίου
κατά τη διάρκεια του 2011 και εισπράττει την αμοιβή του στις 23 Μαρτίου του
επόμενου έτους, μετά την εκκαθάρισή της από την αρμόδια Υπηρεσία ελέγχου
δαπανών του Δημοσίου, οπότε και εκδίδει την Α.Π.Υ., γιατί η Α.Π.Υ. προς το
Δημόσιο εκδίδεται με την είσπραξη.
Παράδειγμα 5ο
Λογιστής αναλαμβάνει για λογαριασμό εταιρείας την 1η
Μαρτίου του 2010 τη σύνταξη και υποβολή των καταστάσεων της παραγράφου 1 του
άρθρου 20 (συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων) του ημερολογιακού έτους 2009,
αντί του ποσού των 80 ευρώ, και τις υποβάλλει στις 25.6.2010. Εισπράττει τη
συμφωνηθείσα αμοιβή στις 30.3.2011, οπότε εκδίδει και τη σχετική Α.Π.Υ.,
δεδομένου ότι πρόκειται για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν από ελεύθερο
επαγγελματία πριν την έναρξη των εν λόγω διατάξεων (1.1.2011).
Στο ίδιο ως άνω παράδειγμα εάν ο Λογιστής αναλάβει από
την ίδια ημερομηνία και την τήρηση βιβλίων και στοιχείων της εταιρείας αντί του
ποσού των 300€ ανά τρίμηνο, τότε για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες από 1.1.2011
(τήρηση βιβλίων και στοιχείων) εκδίδει τη σχετική Α.Π.Υ. τουλάχιστον μέχρι το
τέλος κάθε τριμήνου, ανεξαρτήτως εάν εισπράξει ή όχι τη συμφωνηθείσα αμοιβή,
(δεν αποκλείεται να εκδοθεί και σε προγενέστερο χρόνο, εφόσον η υπηρεσία είναι
βεβαία και εκκαθαρισμένη), ενώ για το διάστημα από 1.3.2010 έως 31.12.2010 και
για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες μέσα σε αυτό το διάστημα, θα εκδώσει τη σχετική
Α.Π.Υ. με την είσπραξη της αμοιβής, ανεξαρτήτως του πότε θα πραγματοποιηθεί
αυτή.
Παράδειγμα 6ο
Οδοντίατρος αναλαμβάνει την απονεύρωση δύο δοντιών σε
ασθενή του. Ο πελάτης πραγματοποιεί τρεις επισκέψεις και στην τελευταία
επίσκεψη ολοκληρώνεται η απονεύρωση άρα και οι προσφερόμενες υπηρεσίες. Η
Α.Π.Υ. εκδίδεται στη τελευταία (τρίτη) επίσκεψη. Εάν η τελευταία αυτή επίσκεψη
είναι στο επόμενο έτος (διαχειριστική περίοδος) η Α.Π.Υ. θα εκδοθεί τότε,
δεδομένου ότι στις 31 Δεκεμβρίου δεν έχει ολοκληρωθεί η προσφερόμενη υπηρεσία
αλλά ούτε και μέρος αυτής.»
Από τα ανωτέρω συμπεραίνεται ότι θα πρέπει εμείς να
αποδείξουμε ποιος είναι ο χρόνος που περαιώνεται η υπηρεσία που προσφέρουμε
στον πελάτη μας.
Είναι η εκτύπωση των βιβλίων; (άρα κάθε μήνα απόδειξη!!!)
Είναι η κατάθεση της περιοδικής δήλωσης του ΦΠΑ; (άρα
κάθε μήνα για τα Γ κατηγορίας βιβλίων και κάθε τρίμηνο για τα Β΄
κατηγορίας!!!!)
Επειδή περιμέναμε ότι το ΣΔΟΕ θα έκανε ελέγχους στα
γραφεία συναδέλφων και θα δημιουργούσε προβλήματα, και μέσα από το περιοδικό
αλλά και μέσα από τα σεμινάρια προτρέψαμε τους συναδέλφους να κάνουν
συμφωνητικά με τους πελάτες τους ώστε με αυτά να υποδεικνύου ποιος είναι ο
χρόνος που οι υπηρεσίες που τους παρέχουν θεωρούνται βέβαιες και
εκκαθαρισμένες.
Μάλιστα σε συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του
Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών και την επίβλεψη του κυρίου
Ηλία Αργυρού, συντάξαμε σχετικά υποδείγματα συμφωνητικών και τα δημοσιεύσαμε
στο τεύχος 259 του περιοδικού μας «λογιστική PROSVASIS».
Αυτά αφορούσαν μηνιαία και τριμηνιαία παροχή υπηρεσίας (βέβαια και
εκκαθαρισμένη) καθώς και ένα υπόδειγμα σύμβασης εργασίας ετήσιας.
Οι φόβοι που είχαμε επαληθευτήκαν και πράγματα το ΣΔΟΕ
έχει γράψει πολλούς συναδέλφους που δεν είχαν συμφωνητικά με τους πελάτες τους
και οι υπάλληλοι του ΣΔΟΕ θεώρησαν ότι θα έπρεπε να έχουν κόψει αποδείξεις κάθε
μήνα (εκτύπωση βιβλίων).
Επίσης τους «ζωγράφισαν» γιατί δεν είχαν κόψει αποδείξεις
αμέσως μετά την κατάθεση της φορολογικής δήλωσης, θεωρώντας ότι με την αποστολή
της μέσω taxis η υπηρεσία (συμπλήρωση και κατάθεση φορολογικής δήλωσης)
θεωρείτε βέβαια και εκκαθαρισμένη, άρα και τιμολογημένη!!!!
Β) το έγγραφο «1032070/3400/ΔΕ-Β/25.2.2011
Διευκρινίσεις για ιδιωτικά συμφωνητικά που καταρτίζονται
μεταξύ επιτηδευματιών ή τρίτων» της διεύθυνσης ελέγχων έρχεται να συμπληρώσει
στην ερώτηση προς την διεύθυνση του ΚΒΣ,
το αυτονόητο.
Κάθε συμφωνητικό που καταρτίζεται μεταξύ του λογιστή και
του πελάτη θα πρέπει να κατατεθεί στην Δ.Ο.Υ. με τις καταστάσεις συμφωνητικών
του τριμήνου.
Να θυμίσουμε ότι:
Με
την ΑΥΟ 1065606/7222/ΔΕ-Β’/18.7.2000 (ΦΕΚ 951/Β’/31.7.2000) καθορίστηκε η
υποβολή των συμφωνητικών που καταρτίζουν οι υπόχρεοι με συγκεντρωτική κατάσταση
(διαφορετικά από ό,τι οριζόταν με τον Ν.1882/1990, άρθρο 8, παρ. 16).
Η
υποβολή γίνεται ως εξής:
α) Τα συμφωνητικά που καταρτίζονται μεταξύ επιτηδευματιών ή τρίτων,
καταχωρούνται σε κατάσταση, η οποία υποβάλλεται από κάθε υπόχρεο επιτηδευματία
για θεώρηση στην αρμόδια ΔΟΥ μέχρι την 20ή ημέρα των μηνών Ιανουαρίου -
Απριλίου - Ιουλίου - Οκτωβρίου κάθε έτους. Σε αυτή
συμπεριλαμβάνονται τα συμφωνητικά που καταρτίστηκαν το αμέσως προηγούμενο
ημερολογιακό τρίμηνο.
β) Στην κατάσταση αυτή αναγράφονται τα στοιχεία κάθε συμφωνητικού
(αριθμός και ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας, ονοματεπώνυμο, επάγγελμα,
διεύθυνση, ΑΦΜ κάθε συμβαλλόμενου στο συμφωνητικό, αντικείμενο συμφωνητικού,
ποσό, διάρκεια, λοιπές παρατηρήσεις).
γ) Η κατάσταση με τα αναγραφόμενα στοιχεία που αναφέρονται στις περ.
α’ και β’, υποβάλλεται μόνο από κάθε συμβαλλόμενο επιτηδευματία στην αρμόδια
για τη φορολογία τού εισοδήματός του ΔΟΥ για θεώρηση και, σε περίπτωση που και
οι δύο ή περισσότεροι συμβαλλόμενοι είναι επιτηδευματίες, τότε αρμόδια για τη
θεώρηση είναι η ΔΟΥ που φορολογείται ο κάθε συμβαλλόμενος επιτηδευματίας.
Για τον τόπο και χρόνο φύλαξης
των συμφωνητικών και καταστάσεων της προηγούμενης παραγράφου ισχύουν ανάλογα οι
διατάξεις του Π.Δ.186/1992 περί ΚΒΣ.
Εξαιρούνται οι χρηματιστηριακές επιχειρήσεις από την υποχρέωση
υποβολής στην αρμόδια ΔΟΥ των συμφωνητικών που καταρτίζουν με τους πελάτες τους
και αφορούν πράξεις σχετιζόμενες με μετοχές που είναι εισηγμένες στο
Χρηματιστήριο Αθηνών (ΑΥΟ 1065606/7222/ΔΕ-Β’/18.7.2000, παρ. 1 - ΦΕΚ
951/Β’/31.7.2000).
Επίσης κατ’ εξαίρεση, δεν θεωρούνται τα συμφωνητικά που καταρτίζονται από
επιτηδευματίες ή τρίτους με το Δημόσιο, τις τράπεζες, τους Οργανισμούς, τις
επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τους Δήμους και τις Κοινότητες, τις
ασφαλιστικές επιχειρήσεις, τις επιχειρήσεις που εκδίδουν κάρτες συναλλαγών,
καθώς και τις εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης του Ν.1665/1986 (Ν.2682/1999,
άρθρο 27, παρ. 6 και Ν.2386/1996, άρθρο 8, παρ. 2).
Με την ΑΥΟΟ
1055905/4564/ΔΕ-Β/5.7.2004 (ΦΕΚ 1074/Β’/15.7.2004) εξαιρούνται τα χρηματοδοτικά
ιδρύματα του άρθρου 2, παρ. 6 του Ν.2076/1992 από την υποχρέωση υποβολής στην
αρμόδια ΔΟΥ των συμφωνητικών που καταρτίζουν με τους πελάτες τους.
Ακόμη, με την ΑΥΟΟ
1059925/5699/ΔΕ-Β/15.7.2002 (ΦΕΚ 952/Β’/25.7.2002) εξαιρούνται ο ΟΤΕ και οι
επιχειρήσεις κινητής τηλεφωνίας από την υποχρέωση υποβολής στην αρμόδια ΔΟΥ των
συμφωνητικών που καταρτίζουν με τους συνδρομητές πελάτες τους.
ΠΟΛ.1036/22.2.2013
Εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.)
Αθήνα, 22/2/2013
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑ Β-Α'
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ. : 101 84 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες : Δημ. Σταθάς
Τηλέφωνο : 210-3610065 210-3638389
ΠΟΛ 1036
ΘΕΜΑ: «Εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.)»
Με αφορμή γραπτά και προφορικά ερωτήματα, σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ν. 4093/2012, άρθρο πρώτο, υποπαρ. Ε1 - ΦΕΚ 222 Α') και σε συνέχεια της εγκυκλίου μας ΠΟΛ.1004/4.1.2013, διευκρινίζονται συμπληρωματικά με την παρούσα τα εξής:
1. Έκδοση Αποδείξεων Λιανικών Συναλλαγών από ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα
Με τις διατάξεις του πέμπτου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του Κ.Φ.Α.Σ. ορίζεται ότι, οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, αναγράφουν στις εκδιδόμενες από αυτούς αποδείξεις λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών στο κοινό και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη. Επίσης με τις διατάξεις της 1014655/185/0015/ΠΟΛ.1037/12.2.1992 (ΦΕΚ 128 Β'), η οποία εξακολουθεί να ισχύει, ορίζεται ότι, οι επιτηδευματίες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ν.δ. 3323/1955 (νυν παράγραφος 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994) εξαιρούνται από την χρησιμοποίηση φορολογικών ταμειακών μηχανών, για την έκδοση αποδείξεων λιανικής.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, μόνο στους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα από αυτούς που κατονομάζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994 παρέχεται η δυνατότητα της έκδοσης των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών στο κοινό είτε χειρόγραφα από θεωρημένο στέλεχος, με θεώρηση του στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., είτε (προαιρετικά) μηχανογραφικά με την χρήση Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. του ν. 1809/1988, αναγράφοντας και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη.
Σημειώνεται ότι, τα ανωτέρω ισχύουν και για τους ως άνω ελεύθερους επαγγελματίες που ενώ με τις προϋσχύουσες διατάξεις του Κ.Β.Σ. υποχρεούντο στην τήρηση πρόσθετων βιβλίων, με τις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. δεν υποχρεούνται στην παροχή ασφαλών πληροφοριών της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κώδικα αυτού (π.χ. φυσιοθεραπευτές).
Ακόμη, σημειώνεται ότι, όσοι από τους ως άνω ελεύθερους επαγγελματίες τηρούν με τις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. τις ασφαλείς πληροφορίες της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κώδικα αυτού (π.χ. γιατροί και οδοντίατροι) εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών προς το κοινό αθεώρητες βάσει των διατάξεων της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ.1083/2.6.2003 (εγκύκλιος ΠΟΛ.1004/4.1.2013, άρθρο 9).
Επισημαίνεται, τέλος ότι, για τις επαγγελματικές παροχές των υπηρεσιών τους βάσει των διατάξεων των άρθρων 6 και 9 του Κ.Φ.Α.Σ. όλοι οι προαναφερόμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες εκδίδουν σε κάθε περίπτωση αθεώρητα τιμολόγια για την παροχή υπηρεσιών.
2. Χρόνος έκδοσης τιμολογίων από ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου
Με τις διατάξεις της περίπτωσης β' της παραγράφου 4 του άρθρου 7 του Κ.Φ.Α.Σ., μεταξύ άλλων ορίζεται ότι, η απόδειξη λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών από τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, εκδίδεται με κάθε επαγγελματική τους είσπραξη.
Δεδομένου ότι, από 1.1.2013 οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα εκδίδουν αθεώρητα τιμολόγια και προς το Δημόσιο και τα Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, είναι προφανές ότι, η προαναφερόμενη διάταξη καταλαμβάνει τις περιπτώσεις αυτές, δηλαδή το τιμολόγιο για την παροχή υπηρεσιών από τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, εκδίδεται με κάθε επαγγελματική τους είσπραξη.
3. Τρόπος διαφύλαξης αθεώρητων ή σημαινόμενων με Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. φορολογικών στοιχείων
Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 9 του Κ.Φ.Α.Σ. ορίζεται ότι, τα αθεώρητα βιβλία που ενημερώνονται μηχανογραφικά, μπορεί να μην εκτυπώνονται, εφόσον τα δεδομένα τους φυλάσσονται σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα αποθήκευσης, με την προϋπόθεση ότι, τα δεδομένα αυτά εκτυπώνονται άμεσα όταν ζητηθεί από το φορολογικό έλεγχο. Η μη διαφύλαξη των ηλεκτρομαγνητικών μέσων ή η αδυναμία αναπαραγωγής του περιεχομένου αυτών εξομοιώνεται με μη τήρηση των βιβλίων ή των καταστάσεων που εμπεριέχονται σε αυτά. Τα αναφερόμενα στο προηγούμενο εδάφιο ισχύουν και για τα αποθηκευμένα δεδομένα, που επέχουν θέση στελέχους των εκδιδόμενων φορολογικών στοιχείων.
Διευκρινίζεται ότι, η προαναφερόμενη διάταξη με τις προϋποθέσεις που ορίζονται από αυτή, ως προς τη δυνατότητα μη εκτύπωσης του στελέχους και του τρόπου διαφύλαξης των φορολογικών στοιχείων καταλαμβάνει τις εξής περιπτώσεις:
α) Φορολογικά στοιχεία που υποχρεωτικά (π.χ. δελτία αποστολής) ή προαιρετικά εκδίδονται μηχανογραφικά και σημαίνονται από Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. και
β) Μηχανογραφικά εκδιδόμενα στοιχεία για τα οποία δεν υπάρχει υποχρέωση σήμανσής τους από Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. (π.χ. τιμολόγια και στοιχεία που επέχουν θέση τιμολογίου, αποδείξεις λιανικής υπόχρεων απεικόνισης συναλλαγών κ.λπ.).
4. Περιπτώσεις έκδοσης ακυρωτικού στοιχείου
Με τις διατάξεις της περίπτωσης ε' της παραγράφου 2 του άρθρου 23 του προϊσχύσαντος Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992), όπως ίσχυε μέχρι την 31.12.2012 οριζόταν ότι, όταν τα φορολογικά βιβλία τηρούνταν μηχανογραφικά, για την ακύρωση εγγραφής σε περίπτωση λανθασμένης έκδοσης φορολογικών στοιχείων, εφόσον δεν έγινε χρήση αυτών εκδίδονταν ειδικό ακυρωτικό στοιχείο.
Δεδομένου ότι, από 1.1.2013 οι διατάξεις του Κ. Β. Σ. καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., μεταξύ των οποίων και η προαναφερόμενη διάταξη, που δεν αναφέρεται στις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., διευκρινίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση ακύρωσης εγγραφής μηχανογραφικά τηρούμενων φορολογικών βιβλίων, σε περίπτωση λανθασμένης έκδοσης μη σημαινόμενων (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) φορολογικών στοιχείων, εφόσον δεν έγινε χρήση αυτών δεν εκδίδεται υποχρεωτικά ειδικό ακυρωτικό στοιχείο και μπορεί να εκδίδεται οποιοδήποτε μη φορολογικό παραστατικό (π.χ. λογιστικό σημείωμα κ.λπ.).
Αντίθετα, στην περίπτωση ακύρωσης φορολογικού στοιχείου που υποχρεωτικά ή προαιρετικά σημαίνεται με Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., εφόσον δεν έγινε χρήση αυτού, απαιτείται η έκδοση ακυρωτικού στοιχείου με σήμανση από Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. δεδομένου ότι, το ακυρωθέν φορολογικό στοιχείο έχει διαφυλαχθεί στη μνήμη του φορολογικού μηχανισμού (αρχεία a.txt, b.txt κ.λπ.).
Συμπερασματικά, ακυρωτικό στοιχείο εκδίδεται μόνο στην περίπτωση ακύρωσης φορολογικού στοιχείου που έχει σημανθεί, προαιρετικά ή υποχρεωτικά, με φορολογικό μηχανισμό Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. και εφόσον δεν έγινε χρήση αυτού.
Τέλος, επισημαίνεται ότι, για την ακύρωση τιμολογίου, σημαινόμενου ή μη, εφόσον έγινε χρήση αυτού (παράδοση στον αντισυμβαλλόμενο) εκδίδεται πιστωτικό τιμολόγιο.
5. Υπόχρεοι παροχής ασφαλών πληροφοριών (πρώην πρόσθετα βιβλία)
Με τις διατάξεις της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ., για το μεταβατικό διάστημα από 1.1.2013 - 31.12.2013, ορισμένοι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών (εκμεταλλευτής χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρων αισθητικής, γυμναστηρίων, χώρου στάθμευσης, γιατροί και οδοντίατροι) παρέχουν ασφαλείς πληροφορίες για τις συναλλαγές τους μέχρι την έκδοση του σχετικού φορολογικού στοιχείου. Η διασφάλιση των πληροφοριών αυτών γίνεται είτε με χειρόγραφη καταχώριση σε θεωρημένα έντυπα είτε, επί μηχανογραφικής τήρησης, με καταχώρηση σε θεωρημένα μηχανογραφικά έντυπα ή με τη χρήση ειδικών ασφαλών διατάξεων σήμανσης του ν. 1809/1988 (σχετ. Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1020/5.2.2013).
Δεδομένου ότι, από τις προαναφερόμενες διατάξεις δεν ορίζονται αναλυτικά οι ασφαλείς πληροφορίες που πρέπει να παρέχει κάθε υπόχρεος και για τη διευκόλυνση εκπλήρωσης της ανωτέρω υποχρέωσης αλλά και τη διευκόλυνση των αρμόδιων φοροελεγκτικών οργάνων, διευκρινίζεται ότι τα δεδομένα που προβλέπονταν από τις αντίστοιχες προϊσχύουσες διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ. καλύπτουν τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. (π.χ. οι ιατροί αναγράφουν το ονοματεπώνυμο του ασθενή, τη χρονολογία επίσκεψης και τη διεύθυνση του ασθενή χωρίς να έχουν υποχρέωση να αναγράφουν και άλλα δεδομένα όπως την ώρα επίσκεψης). Οι πληροφορίες αναγράφονται άμεσα με την έναρξη της παροχής όπως αναφέρεται στην ενότητα «χρόνος καταχώρισης» της παραγράφου 23 του άρθρου 4 της ερμηνευτικής εγκυκλίου με εξαίρεση τις πληροφορίες εκείνες που σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 17 του Κ.Β.Σ. καταχωρούντο σε διαφορετικό χρόνο της έναρξης της παροχής, οι οποίες μπορεί να συνεχίσουν να καταχωρούνται στον οριζόμενο με τις προϊσχύουσες διατάξεις χρόνο. Τέτοιες πληροφορίες είναι τα «λοιπά δεδομένα»(π.χ. φάρμακα κλπ. που καταχωρούνται από τις κλινικές μέχρι το τέλος της επόμενης ημέρας).
Ακόμη, διευκρινίζεται ότι, τα κέντρα αισθητικής που παρέχουν και υπηρεσίες συμβουλών διαίτης έχουν υποχρέωση εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. και για τις υπηρεσίες αυτές. Αντιθέτως ο διαιτολόγος- διατροφολόγος που παρέχει μόνο υπηρεσίες συμβουλών διαίτης, δεν χαρακτηρίζεται ως κέντρο αισθητικής αλλά θεωρείται ότι ασκεί παραϊατρικό επάγγελμα, ανεξάρτητα του λόγου παροχής των υπηρεσιών αυτών και δεν υποχρεούται να εφαρμόζει τις διατάξεις της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του ΚΦΑΣ.
Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι, οι υπόχρεοι της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. μπορεί να θεωρήσουν τα έντυπα απεικόνισης ασφαλών πληροφοριών και με τους αντίστοιχους κωδικούς θεώρησης των πρόσθετων βιβλίων της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992).
Τέλος, οι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών που τηρούν το ειδικό βιβλίο (μεταχειρισμένων αγαθών) του άρθρου 45 του ν. 2859/2000 (Φ.Π.Α.), για την παραλαβή αγαθών, δεν απαιτείται να εκδίδουν το δελτίο αποστολής της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του Κ.Φ.Α.Σ., εφόσον διενεργείται σχετική εγγραφή στο ανωτέρω ειδικό βιβλίο, άμεσα με την παραλαβή του αγαθού.
6. Φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με σχέση μίσθωσης έργου με φορέα εκτέλεσης ερευνητικού έργου το οποίο χρηματοδοτείται ή επιχορηγείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Με τις διατάξεις της περίπτωσης ε' του πέμπτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ., όπως ίσχυαν μέχρι 31.12.2012, οριζόταν ότι, δεν θεωρείται επιτηδευματίας το φυσικό πρόσωπο που συνδέεται με σχέση μίσθωσης έργου με φορέα εκτέλεσης ερευνητικού έργου το οποίο χρηματοδοτείται ή επιχορηγείται γενικώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον δεν είναι επιτηδευματίας από άλλη αιτία, το ποσό αυτών των αμοιβών του δεν υπερβαίνει το διπλάσιο του ορίου που ορίζεται από την παράγραφο 5 του άρθρου αυτού για αυτούς που παρέχουν υπηρεσίες (10.000 ευρώ) και οι υπηρεσίες που παρέχει αφορούν αποκλειστικά το ερευνητικό έργο που χρηματοδοτείται ή επιχορηγείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., όπως ισχύουν από 1.1.2013, τα ανωτέρω πρόσωπα, εφόσον είναι υπόχρεα απεικόνισης συναλλαγών σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην ενότητα «νέοι υπόχρεοι εφαρμογής του Κ.Φ.Α.Σ.» της παραγράφου 2 του άρθρου 3 της ερμηνευτικής εγκυκλίου ΠΟΛ.1004/4.1.2013, υποχρεούνται στην τήρηση φορολογικών βιβλίων και την έκδοση φορολογικών στοιχείων.
Διευκρινίζεται ότι, για τις αμοιβές στα προαναφερόμενα πρόσωπα για την εκτέλεση ερευνητικού έργου το οποίο έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 31.12.2012, μπορεί να εκδίδεται απόδειξη δαπάνης του άρθρου 8 του Κ.Φ.Α.Σ. ανεξάρτητα από το χρόνο έκδοσης αυτής
και χωρίς να επηρεάζονται εκ του λόγου αυτού σχετικές υποχρεώσεις στη φορολογία εισοδήματος.
7. Προθεσμία προσαρμογής στις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ.
Με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1004/4.1.2013 (σελ. 44), δεδομένου ότι, με την έναρξη ισχύος των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ. (1.1.2013), δημιουργήθηκε η υποχρέωση σε ορισμένες κατηγορίες υπόχρεων, έκδοσης των αποδείξεων λιανικής με τη χρήση φορολογικών μηχανισμών του ν. 1809/1988 (Φ.Τ.Μ. ή Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.), δόθηκε η δυνατότητα προμήθειας των σχετικών φορολογικών μηχανισμών (Φ.Τ.Μ. ή Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.) του ν. 1809/1988 για την έκδοση των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών ή θεώρησης τους στις περιπτώσεις εξαιρέσεων από την υποχρεωτική χρήση των μηχανισμών αυτών (π.χ. φυσιοθεραπευτής), έως την 28.2.2013, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία υπαγωγής των εν λόγω υπόχρεων στο νέο καθεστώς. Μέχρι την ως άνω ημερομηνία, οι εν λόγω υπόχρεοι μπορούν να εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικής για τις πωλήσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών, με τον ίδιο τρόπο που τις εξέδιδαν με το προϊσχύσαν καθεστώς, των διατάξεων του KB.Σ. (Π.Δ. 186/1992).
Δεδομένου ότι, μέχρι την προαναφερόμενη ημερομηνία (28.2.2013), δεν έχει επέλθει πλήρης προσαρμογή στις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. όλων των προαναφερομένων υπόχρεων απεικόνισης συναλλαγών, δεδομένων των πρακτικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν κατά την προσαρμογή αυτή, η ως άνω οριζόμενη ημερομηνία (28.2.2013) μετατίθεται το αργότερο έως την 29.3.2013.
Ακριβές Αντίγραφο
Η Προϊσταμένη της Γραμματείας
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ
ΠΟΛ.1036/22.2.2013
Εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.)
Αθήνα, 22/2/2013
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑ Β-Α'
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ. : 101 84 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες : Δημ. Σταθάς
Τηλέφωνο : 210-3610065 210-3638389
ΠΟΛ 1036
ΘΕΜΑ: «Εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.)»
Με αφορμή γραπτά και προφορικά ερωτήματα, σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ν. 4093/2012, άρθρο πρώτο, υποπαρ. Ε1 - ΦΕΚ 222 Α') και σε συνέχεια της εγκυκλίου μας ΠΟΛ.1004/4.1.2013, διευκρινίζονται συμπληρωματικά με την παρούσα τα εξής:
1. Έκδοση Αποδείξεων Λιανικών Συναλλαγών από ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα
Με τις διατάξεις του πέμπτου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του Κ.Φ.Α.Σ. ορίζεται ότι, οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, αναγράφουν στις εκδιδόμενες από αυτούς αποδείξεις λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών στο κοινό και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη. Επίσης με τις διατάξεις της 1014655/185/0015/ΠΟΛ.1037/12.2.1992 (ΦΕΚ 128 Β'), η οποία εξακολουθεί να ισχύει, ορίζεται ότι, οι επιτηδευματίες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ν.δ. 3323/1955 (νυν παράγραφος 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994) εξαιρούνται από την χρησιμοποίηση φορολογικών ταμειακών μηχανών, για την έκδοση αποδείξεων λιανικής.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, μόνο στους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα από αυτούς που κατονομάζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994 παρέχεται η δυνατότητα της έκδοσης των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών στο κοινό είτε χειρόγραφα από θεωρημένο στέλεχος, με θεώρηση του στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., είτε (προαιρετικά) μηχανογραφικά με την χρήση Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. του ν. 1809/1988, αναγράφοντας και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη.
Σημειώνεται ότι, τα ανωτέρω ισχύουν και για τους ως άνω ελεύθερους επαγγελματίες που ενώ με τις προϋσχύουσες διατάξεις του Κ.Β.Σ. υποχρεούντο στην τήρηση πρόσθετων βιβλίων, με τις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. δεν υποχρεούνται στην παροχή ασφαλών πληροφοριών της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κώδικα αυτού (π.χ. φυσιοθεραπευτές).
Ακόμη, σημειώνεται ότι, όσοι από τους ως άνω ελεύθερους επαγγελματίες τηρούν με τις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. τις ασφαλείς πληροφορίες της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κώδικα αυτού (π.χ. γιατροί και οδοντίατροι) εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών προς το κοινό αθεώρητες βάσει των διατάξεων της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ.1083/2.6.2003 (εγκύκλιος ΠΟΛ.1004/4.1.2013, άρθρο 9).
Επισημαίνεται, τέλος ότι, για τις επαγγελματικές παροχές των υπηρεσιών τους βάσει των διατάξεων των άρθρων 6 και 9 του Κ.Φ.Α.Σ. όλοι οι προαναφερόμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες εκδίδουν σε κάθε περίπτωση αθεώρητα τιμολόγια για την παροχή υπηρεσιών.
2. Χρόνος έκδοσης τιμολογίων από ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου
Με τις διατάξεις της περίπτωσης β' της παραγράφου 4 του άρθρου 7 του Κ.Φ.Α.Σ., μεταξύ άλλων ορίζεται ότι, η απόδειξη λιανικών συναλλαγών για την παροχή υπηρεσιών από τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, εκδίδεται με κάθε επαγγελματική τους είσπραξη.
Δεδομένου ότι, από 1.1.2013 οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα εκδίδουν αθεώρητα τιμολόγια και προς το Δημόσιο και τα Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, είναι προφανές ότι, η προαναφερόμενη διάταξη καταλαμβάνει τις περιπτώσεις αυτές, δηλαδή το τιμολόγιο για την παροχή υπηρεσιών από τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα προς το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, εκδίδεται με κάθε επαγγελματική τους είσπραξη.
3. Τρόπος διαφύλαξης αθεώρητων ή σημαινόμενων με Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. φορολογικών στοιχείων
Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 9 του Κ.Φ.Α.Σ. ορίζεται ότι, τα αθεώρητα βιβλία που ενημερώνονται μηχανογραφικά, μπορεί να μην εκτυπώνονται, εφόσον τα δεδομένα τους φυλάσσονται σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα αποθήκευσης, με την προϋπόθεση ότι, τα δεδομένα αυτά εκτυπώνονται άμεσα όταν ζητηθεί από το φορολογικό έλεγχο. Η μη διαφύλαξη των ηλεκτρομαγνητικών μέσων ή η αδυναμία αναπαραγωγής του περιεχομένου αυτών εξομοιώνεται με μη τήρηση των βιβλίων ή των καταστάσεων που εμπεριέχονται σε αυτά. Τα αναφερόμενα στο προηγούμενο εδάφιο ισχύουν και για τα αποθηκευμένα δεδομένα, που επέχουν θέση στελέχους των εκδιδόμενων φορολογικών στοιχείων.
Διευκρινίζεται ότι, η προαναφερόμενη διάταξη με τις προϋποθέσεις που ορίζονται από αυτή, ως προς τη δυνατότητα μη εκτύπωσης του στελέχους και του τρόπου διαφύλαξης των φορολογικών στοιχείων καταλαμβάνει τις εξής περιπτώσεις:
α) Φορολογικά στοιχεία που υποχρεωτικά (π.χ. δελτία αποστολής) ή προαιρετικά εκδίδονται μηχανογραφικά και σημαίνονται από Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. και
β) Μηχανογραφικά εκδιδόμενα στοιχεία για τα οποία δεν υπάρχει υποχρέωση σήμανσής τους από Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. (π.χ. τιμολόγια και στοιχεία που επέχουν θέση τιμολογίου, αποδείξεις λιανικής υπόχρεων απεικόνισης συναλλαγών κ.λπ.).
4. Περιπτώσεις έκδοσης ακυρωτικού στοιχείου
Με τις διατάξεις της περίπτωσης ε' της παραγράφου 2 του άρθρου 23 του προϊσχύσαντος Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992), όπως ίσχυε μέχρι την 31.12.2012 οριζόταν ότι, όταν τα φορολογικά βιβλία τηρούνταν μηχανογραφικά, για την ακύρωση εγγραφής σε περίπτωση λανθασμένης έκδοσης φορολογικών στοιχείων, εφόσον δεν έγινε χρήση αυτών εκδίδονταν ειδικό ακυρωτικό στοιχείο.
Δεδομένου ότι, από 1.1.2013 οι διατάξεις του Κ. Β. Σ. καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., μεταξύ των οποίων και η προαναφερόμενη διάταξη, που δεν αναφέρεται στις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., διευκρινίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση ακύρωσης εγγραφής μηχανογραφικά τηρούμενων φορολογικών βιβλίων, σε περίπτωση λανθασμένης έκδοσης μη σημαινόμενων (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) φορολογικών στοιχείων, εφόσον δεν έγινε χρήση αυτών δεν εκδίδεται υποχρεωτικά ειδικό ακυρωτικό στοιχείο και μπορεί να εκδίδεται οποιοδήποτε μη φορολογικό παραστατικό (π.χ. λογιστικό σημείωμα κ.λπ.).
Αντίθετα, στην περίπτωση ακύρωσης φορολογικού στοιχείου που υποχρεωτικά ή προαιρετικά σημαίνεται με Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., εφόσον δεν έγινε χρήση αυτού, απαιτείται η έκδοση ακυρωτικού στοιχείου με σήμανση από Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. δεδομένου ότι, το ακυρωθέν φορολογικό στοιχείο έχει διαφυλαχθεί στη μνήμη του φορολογικού μηχανισμού (αρχεία a.txt, b.txt κ.λπ.).
Συμπερασματικά, ακυρωτικό στοιχείο εκδίδεται μόνο στην περίπτωση ακύρωσης φορολογικού στοιχείου που έχει σημανθεί, προαιρετικά ή υποχρεωτικά, με φορολογικό μηχανισμό Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. και εφόσον δεν έγινε χρήση αυτού.
Τέλος, επισημαίνεται ότι, για την ακύρωση τιμολογίου, σημαινόμενου ή μη, εφόσον έγινε χρήση αυτού (παράδοση στον αντισυμβαλλόμενο) εκδίδεται πιστωτικό τιμολόγιο.
5. Υπόχρεοι παροχής ασφαλών πληροφοριών (πρώην πρόσθετα βιβλία)
Με τις διατάξεις της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ., για το μεταβατικό διάστημα από 1.1.2013 - 31.12.2013, ορισμένοι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών (εκμεταλλευτής χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρων αισθητικής, γυμναστηρίων, χώρου στάθμευσης, γιατροί και οδοντίατροι) παρέχουν ασφαλείς πληροφορίες για τις συναλλαγές τους μέχρι την έκδοση του σχετικού φορολογικού στοιχείου. Η διασφάλιση των πληροφοριών αυτών γίνεται είτε με χειρόγραφη καταχώριση σε θεωρημένα έντυπα είτε, επί μηχανογραφικής τήρησης, με καταχώρηση σε θεωρημένα μηχανογραφικά έντυπα ή με τη χρήση ειδικών ασφαλών διατάξεων σήμανσης του ν. 1809/1988 (σχετ. Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1020/5.2.2013).
Δεδομένου ότι, από τις προαναφερόμενες διατάξεις δεν ορίζονται αναλυτικά οι ασφαλείς πληροφορίες που πρέπει να παρέχει κάθε υπόχρεος και για τη διευκόλυνση εκπλήρωσης της ανωτέρω υποχρέωσης αλλά και τη διευκόλυνση των αρμόδιων φοροελεγκτικών οργάνων, διευκρινίζεται ότι τα δεδομένα που προβλέπονταν από τις αντίστοιχες προϊσχύουσες διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ. καλύπτουν τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. (π.χ. οι ιατροί αναγράφουν το ονοματεπώνυμο του ασθενή, τη χρονολογία επίσκεψης και τη διεύθυνση του ασθενή χωρίς να έχουν υποχρέωση να αναγράφουν και άλλα δεδομένα όπως την ώρα επίσκεψης). Οι πληροφορίες αναγράφονται άμεσα με την έναρξη της παροχής όπως αναφέρεται στην ενότητα «χρόνος καταχώρισης» της παραγράφου 23 του άρθρου 4 της ερμηνευτικής εγκυκλίου με εξαίρεση τις πληροφορίες εκείνες που σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 17 του Κ.Β.Σ. καταχωρούντο σε διαφορετικό χρόνο της έναρξης της παροχής, οι οποίες μπορεί να συνεχίσουν να καταχωρούνται στον οριζόμενο με τις προϊσχύουσες διατάξεις χρόνο. Τέτοιες πληροφορίες είναι τα «λοιπά δεδομένα»(π.χ. φάρμακα κλπ. που καταχωρούνται από τις κλινικές μέχρι το τέλος της επόμενης ημέρας).
Ακόμη, διευκρινίζεται ότι, τα κέντρα αισθητικής που παρέχουν και υπηρεσίες συμβουλών διαίτης έχουν υποχρέωση εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. και για τις υπηρεσίες αυτές. Αντιθέτως ο διαιτολόγος- διατροφολόγος που παρέχει μόνο υπηρεσίες συμβουλών διαίτης, δεν χαρακτηρίζεται ως κέντρο αισθητικής αλλά θεωρείται ότι ασκεί παραϊατρικό επάγγελμα, ανεξάρτητα του λόγου παροχής των υπηρεσιών αυτών και δεν υποχρεούται να εφαρμόζει τις διατάξεις της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του ΚΦΑΣ.
Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι, οι υπόχρεοι της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. μπορεί να θεωρήσουν τα έντυπα απεικόνισης ασφαλών πληροφοριών και με τους αντίστοιχους κωδικούς θεώρησης των πρόσθετων βιβλίων της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992).
Τέλος, οι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών που τηρούν το ειδικό βιβλίο (μεταχειρισμένων αγαθών) του άρθρου 45 του ν. 2859/2000 (Φ.Π.Α.), για την παραλαβή αγαθών, δεν απαιτείται να εκδίδουν το δελτίο αποστολής της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του Κ.Φ.Α.Σ., εφόσον διενεργείται σχετική εγγραφή στο ανωτέρω ειδικό βιβλίο, άμεσα με την παραλαβή του αγαθού.
6. Φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με σχέση μίσθωσης έργου με φορέα εκτέλεσης ερευνητικού έργου το οποίο χρηματοδοτείται ή επιχορηγείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Με τις διατάξεις της περίπτωσης ε' του πέμπτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ., όπως ίσχυαν μέχρι 31.12.2012, οριζόταν ότι, δεν θεωρείται επιτηδευματίας το φυσικό πρόσωπο που συνδέεται με σχέση μίσθωσης έργου με φορέα εκτέλεσης ερευνητικού έργου το οποίο χρηματοδοτείται ή επιχορηγείται γενικώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον δεν είναι επιτηδευματίας από άλλη αιτία, το ποσό αυτών των αμοιβών του δεν υπερβαίνει το διπλάσιο του ορίου που ορίζεται από την παράγραφο 5 του άρθρου αυτού για αυτούς που παρέχουν υπηρεσίες (10.000 ευρώ) και οι υπηρεσίες που παρέχει αφορούν αποκλειστικά το ερευνητικό έργο που χρηματοδοτείται ή επιχορηγείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., όπως ισχύουν από 1.1.2013, τα ανωτέρω πρόσωπα, εφόσον είναι υπόχρεα απεικόνισης συναλλαγών σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην ενότητα «νέοι υπόχρεοι εφαρμογής του Κ.Φ.Α.Σ.» της παραγράφου 2 του άρθρου 3 της ερμηνευτικής εγκυκλίου ΠΟΛ.1004/4.1.2013, υποχρεούνται στην τήρηση φορολογικών βιβλίων και την έκδοση φορολογικών στοιχείων.
Διευκρινίζεται ότι, για τις αμοιβές στα προαναφερόμενα πρόσωπα για την εκτέλεση ερευνητικού έργου το οποίο έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 31.12.2012, μπορεί να εκδίδεται απόδειξη δαπάνης του άρθρου 8 του Κ.Φ.Α.Σ. ανεξάρτητα από το χρόνο έκδοσης αυτής
και χωρίς να επηρεάζονται εκ του λόγου αυτού σχετικές υποχρεώσεις στη φορολογία εισοδήματος.
7. Προθεσμία προσαρμογής στις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ.
Με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1004/4.1.2013 (σελ. 44), δεδομένου ότι, με την έναρξη ισχύος των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ. (1.1.2013), δημιουργήθηκε η υποχρέωση σε ορισμένες κατηγορίες υπόχρεων, έκδοσης των αποδείξεων λιανικής με τη χρήση φορολογικών μηχανισμών του ν. 1809/1988 (Φ.Τ.Μ. ή Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.), δόθηκε η δυνατότητα προμήθειας των σχετικών φορολογικών μηχανισμών (Φ.Τ.Μ. ή Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.) του ν. 1809/1988 για την έκδοση των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών ή θεώρησης τους στις περιπτώσεις εξαιρέσεων από την υποχρεωτική χρήση των μηχανισμών αυτών (π.χ. φυσιοθεραπευτής), έως την 28.2.2013, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία υπαγωγής των εν λόγω υπόχρεων στο νέο καθεστώς. Μέχρι την ως άνω ημερομηνία, οι εν λόγω υπόχρεοι μπορούν να εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικής για τις πωλήσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών, με τον ίδιο τρόπο που τις εξέδιδαν με το προϊσχύσαν καθεστώς, των διατάξεων του KB.Σ. (Π.Δ. 186/1992).
Δεδομένου ότι, μέχρι την προαναφερόμενη ημερομηνία (28.2.2013), δεν έχει επέλθει πλήρης προσαρμογή στις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. όλων των προαναφερομένων υπόχρεων απεικόνισης συναλλαγών, δεδομένων των πρακτικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν κατά την προσαρμογή αυτή, η ως άνω οριζόμενη ημερομηνία (28.2.2013) μετατίθεται το αργότερο έως την 29.3.2013.
Ακριβές Αντίγραφο
Η Προϊσταμένη της Γραμματείας
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου