Πάνω από το 96% των τρίτεκνων απειλείται με κραχ στον οικογενειακό προϋπολογισμό τους

Του Βασίλη Σ. Κανέλλη
vkanel@pegasus.gr

Σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις λαμβάνει το πλήγμα που έχει υποστεί η ελληνική οικογένεια εξαιτίας της κρίσης και της μείωσης των εισοδημάτων. Ερευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ωστόσο, δείχνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των τρίτεκνων οικογενειών βρίσκονται αντιμέτωπες με το φάσμα της φτώχειας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία γενικότερα αλλά και για την κοινωνία και το δημογραφικό πρόβλημα.

Η έρευνα του ΟΠΑ, που έγινε υπό την επιστημονική ευθύνη του προέδρου του τμήματος Στατιστικής, καθηγητή Επαμεινώνδα Πανά και παρουσιάζεται σήμερα αποκλειστικά από την «ΗτΣ» είναι «καμπανάκι» για την κυβέρνηση και την οικονομική πολιτική που ακολουθείται σε βάρος των τρίτεκνων.

Τα στοιχεία ξεκινούν με την παραδοχή ότι σήμερα στην Ελλάδα το 30% των πολιτών ζει σε κατάσταση φτώχειας κι ότι ένα στα έξι παιδιά ζει σε συνθήκες κατάστασης στέρησης με την παιδική φτώχεια να φτάνει το 23%. Ετσι, η πολύτεκνη οικογένεια έχει περισσότερες πιθανότητες να μεταπηδήσει σε καθεστώς φτώχειας καθώς οι δημόσιες δαπάνες για την οικογένεια (επιδόματα, φοροαπαλλαγές και υπηρεσίες) κατατάσσουν την Ελλάδα στην προτελευταία θέση ανάμεσα σε 35 χώρες με μόλις 1,1% του ΑΕΠ.

Φτώχεια
Σύμφωνα με τον κ. Πανά «η μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία θα αυξήσει την πιθανότητα να οδηγηθεί σημαντικό τμήμα του πληθυσμού στην φτώχεια.

Η πιθανότητα αυξάνεται και για τις τρίτεκνες οικογένειες, παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα στην ομαλή τους διαβίωση, ενώ υπάρχουν δυσκολίες στην κάλυψη καθημερινών αναγκών». Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι η ασταθής ψυχολογική κατάσταση στα μέλη της οικογένειας λόγω της ανέχειας κι αν δεν αντιμετωπιστεί θα οδηγήσει σε μεγάλη απαισιοδοξία της οικογένεια.

Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης του Πανεπιστημίου αποτελούν από μόνα τους μια κραυγή αγωνίας των συγκεκριμένων οικογενειών. Συγκεκριμένα:

Η συντριπτική πλειοψηφία των τρίτεκνων οικογενειών, και συγκεκριμένα το 96,4% θεωρεί ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος (49%) και κίνδυνος (47,4%) να μη φτάνει το οικογενειακό εισόδημα για να ικανοποιήσει την κάλυψη των βασικών καταναλωτικών αγαθών.

Το 39,8% πιστεύει ότι το εισόδημα με βάση τις υλικές ανάγκες είναι ικανοποιητικό για μερικές από αυτές και το 38,8%, δηλαδή τέσσερις στις δέκα οικογένειες μη ικανοποιητικό. Μόνο το 1% καλύπτει όλες τις ανάγκες του.

Οι μισές οικογένειες (49,2%) θεωρούν ως μεγαλύτερο πρόβλημα την αδυναμία κάλυψης των αναγκών του παιδιού. Εντυπωσιακό και το ποσοστό 45,1% που θεωρούν σημαντικό πρόβλημα τη μη κάλυψη καθημερινών αναγκών. Ενας στους τέσσερις (26,9%) λέει η ανεργία, 14% η ιατρική περίθαλψη και το 20,7% την πληρωμή χρεών ή τραπεζικών δανείων.

Οκτώ στις δέκα τρίτεκνες οικογένειες (78,9%) ζουν σε καθεστώς ενεργειακής φτώχειας, δηλαδή ξοδεύουν πάνω από το 10% του εισοδήματος για θέρμανση και ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς τα χαράτσια.

Σχεδόν οι μισοί (47,4%) λένε ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με το επίπεδο του οικογενειακού τους εισοδήματος και μόλις 7,1% ικανοποιημένο. Το 41% πιστεύει ότι το αναγκαίο ποσό για μια τρίτεκνη οικογένεια είναι 30 - 40 χιλ. ευρώ, 35,4% πάνω από 40.000 ευρώ, το 20% από 20 έως 30 χιλ. ευρώ.

Στο ερώτημα τι θα διευκόλυνε περισσότερο τον προϋπολογισμό μιας τρίτεκνης οικογένειας, το 36,6% ζητά μετεγγραφή φοιτητή, το 34% ζητά διευκόλυνση σε ήδη υπάρχοντα δάνεια και το 24,1% ζητά εξαίρεση από τις απολύσεις από το Δημόσιο. Επίσης, 27,2% θέλει στεγαστικό με χαμηλό επιτόκιο και το 19,9% μοριοδότηση του γονέα.

Αναφορικά με την κατάσταση των οικογενειών, το 50,8% έχει ιδιόκτητο σπίτι και το 31,3% ζει σε ιδιόκτητο που δεν έχει αποπληρωθεί το δάνειο. Οι μισές οικογένειες (52%) έχουν σπίτι με τρία δωμάτια, 11,2% έχουν τέσσερα δωμάτια, μόλις 0,5% έχουν πέντε δωμάτια και άνω. Σχεδόν μία στις τρεις οικογένειες όμως ζει σε σπίτι με μόλις δύο δωμάτια και 1% ζει σε γκαρσονιέρα.

Το 69,1% απαντά ότι έγινε τρίτεκνος γιατί αγαπά τα παιδιά, όμως, υπό τις παρούσες συνθήκες το 71,2% δηλώνει ότι δε θα έκανε τρία παιδιά.

Το 97,9% δεν εμπιστεύεται τους πολιτικούς

Οι κακές οικονομικές συνθήκες των τρίτεκνων οικογενειών και η χειροτέρευση της κατάστασή τους λόγω της κρίσης, των φόρων, των περικοπών οδηγεί σε μεγάλη κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στους θεσμούς. Στην Πολιτεία κυρίως και στο πολιτικό σύστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 85,7% δεν πιστεύει ή δεν πιστεύει καθόλου ότι η Πολιτεία θα αποκαταστήσει τις αδικίες που τυχόν έχουν γίνει στους τρίτεκνους. Μόλις 4,6% το πιστεύουν ή το πιστεύουν πολύ. Επίσης:

Οκτώ στις 10 οικογένειες (79,3%) δεν εμπιστεύεται το πολιτικό σύστημα, ενώ μάλλον όχι λέει το 15%. Επομένως, «μαύρο» στο πολιτικό σύστημα ρίχνει το 94,3%. Μάλιστα, κανένας δε λέει σίγουρα ότι το εμπιστεύεται και μάλλον ναι μόλις 1%.

«Κόκκινο πανί» για τους τρίτεκνους είναι οι πολιτικοί για το 97,9% καθώς δεν έχει εμπιστοσύνη σ' αυτούς σίγουρα (91,7%) και μάλλον όχι (6,2%). Ουδέτερα δηλώνει το 2,1% των τρίτεκνων, ενώ καμιά απάντηση δεν υπάρχει που να είναι θετική για τους πολιτικούς.

Σε ό,τι αφορά το σύστημα υγείας, το 69,8%, δηλαδή επτά στις δέκα τρίτεκνες οικογένειες δεν έχει εμπιστοσύνη, μάλλον όχι (33,9%) και σίγουρα όχι (35,9%). Σίγουρα ναι λέει το 0,5%, μάλλον ναι το 6,3% και ουδέτερα το 23,4%.

Καλύτερη είναι η εικόνα για την Εκκλησία καθώς το 27,1 % δηλώνει ότι την εμπιστεύεται σίγουρα (11,5%) και μάλλον σίγουρα (15,6%). Το 36,5% διάκειται ουδέτερα απέναντι στην Εκκλησία, το 14,1% μάλλον όχι και το 22,4% σίγουρα όχι.

Προβληματική η εικόνα στη Δικαιοσύνη καθώς το 53,7% λέει ότι μάλλον δεν την εμπιστεύεται (24%) και σίγουρα (29,7%). Το 2,6% λέει σίγουρα ναι και το 17,2% μάλλον ναι.

Τέλος, αναφορικά με το εκπαιδευτικό σύστημα, μόλις 17,7% δηλώνει ότι το εμπιστεύεται, ενώ 26,6% μάλλον όχι και 22,9% σίγουρα όχι.

Το προφίλ των τρίτεκνων οικογενειών

• Οκτώ στις δέκα τρίτεκνες οικογένειες (78,9%) ζουν σε καθεστώς ενεργειακής φτώχειας, δηλαδή ξοδεύουν πάνω από το 10% του εισοδήματος για θέρμανση και ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς τα χαράτσια.
• Σχεδόν οι μισοί (47,4%) λένε ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με το επίπεδο του οικογενειακού τους εισοδήματος και μόλις 7,1% δηλώνει ικανοποιημένο.
• Μία στις τρεις οικογένειες ζει σε σπίτι με μόλις δύο δωμάτια και 1% ζει σε γκαρσονιέρα