Αλαλούμ με τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών

Αλαλούμ με τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών

Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΥΡΙΤΣΗ

Παράθυρο νόμιμης φοροαποφυγής έχει ανοίξει το υπουργείο Οικονομικών με τη νέα μέθοδο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών. Δεκάδες χιλιάδες επιτηδευματίες ουσιαστικά θα μπορούν να «διαλέγουν» τρόπο φορολόγησης ανάλογα με το συμφέρον τους. Ή θα αυτοχαρακτηρίζονται ως «μισθωτοί» για να κάνουν χρήση της έκπτωσης φόρου που προβλέπεται για τους απασχολουμένους με εξαρτημένη σχέση εργασίας ή θα επιλέγουν τη φορολόγησή τους ως ελεύθεροι επαγγελματίες προκειμένου να επικαλεστούν επαγγελματικές δαπάνες και, τελικώς, να πληρώσουν λιγότερα. Το υπουργείο Οικονομικών, παρά το γεγονός ότι μπαίνουμε στον 3ο μήνα του έτους -κάτι που σημαίνει ότι έχουν ήδη εκδοθεί αποδείξεις παροχής υπηρεσιών, ενώ έχουν πληρωθεί και ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΑΕΕ- δεν έχει ακόμη εκδώσει την απαραίτητη διευκρινιστική εγκύκλιο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ακόμη αναζητείται η λύση στο πρόβλημα που εντοπίστηκε για μια ακόμη φορά εκ των υστέρων, δηλαδή μετά την ψήφιση του νόμου. Μια λύση η οποία θα επιχειρηθεί να δοθεί με ερμηνεία μέσω... εγκυκλίου.

Ο ελεύθερος επαγγελματίας για τα κέρδη που εισπράττει από την 1/1/2013 και μετά, φορολογείται με συντελεστή 26% για τα πρώτα 50.000 ευρώ και με συντελεστή 33% από τα 50.000 ευρώ και πάνω. Ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να αφαιρέσει από τα ακαθάριστα έσοδά του τις επαγγελματικές δαπάνες (κινητά, ενοίκια, βενζίνες κ.λπ.) και τις ασφαλιστικές εισφορές και να πληρώσει φόρο επί της διαφοράς που απομένει. Κάλλιστα δηλαδή, μπορεί να εμφανίσει ζημιές και να μην πληρώσει καθόλου φόρο (πέραν των 650 ευρώ που είναι το τέλος επιτηδεύματος και βεβαιώνεται ακόμη και σε ελεύθερους επαγγελματίες με ζημιές).

Στον νόμο συμπεριελήφθη εξαίρεση, η οποία όμως μπορεί να αποδειχτεί «κερκόπορτα» για το υπουργείο Οικονομικών. Φορολογούμενος, ο οποίος έχει μέχρι τρεις πελάτες ή ελεύθερος επαγγελματίας, ο οποίος έχει και περισσότερους από τρεις πελάτες αλλά εισπράττει από τον έναν εξ αυτών τουλάχιστον το 75% του συνολικού του τζίρου, μπορεί να φορολογηθεί με τις διατάξεις των μισθωτών. Δηλαδή να φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών και να κάνει χρήση και της έκπτωσης των 2.100 ευρώ. Βέβαια, αν φορολογηθεί με τις διατάξεις των μισθωτών, δεν θα μπορεί να επικαλεστεί τις επαγγελματικές δαπάνες για να μειώσει τα κέρδη του. Η μόνη δαπάνη που θα αναγνωρίζεται θα είναι αυτή των ασφαλιστικών εισφορών.

Για να φορολογηθεί επαγγελματίας με «μπλοκάκι» ως μισθωτός υπάρχει μια προϋπόθεση. Να υπάρχουν κατατεθειμένες στην εφορία συμβάσεις ανάμεσα στον εργοδότη και στον επαγγελματία. Κι εδώ αρχίζει το πρόβλημα. Μπορεί ο επαγγελματίας να «διαλέξει» τον τρόπο φορολόγησής του ανάλογα με το συμφέρον του; Αν, για παράδειγμα, δεν τον συμφέρει ο τρόπος φορολόγησης των μισθωτών, θα μπορεί να μην υπογράψει σύμβαση με τον εργοδότη του και να φορολογηθεί με βάση τις διατάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών. Ο νόμος δεν το διευκρινίζει. Στο υπουργείο Οικονομικών σκέφτονται μέσω της εγκυκλίου που θα εκδοθεί, να διευκρινίσουν ότι η διάταξη είναι «αναγκαστικού δικαίου». Αυτό σημαίνει ότι όποιος πληροί τις προϋποθέσεις για να φορολογηθεί ως μισθωτός δεν θα έχει κανένα περιθώριο επιλογής. Ομως, ακόμη και το ότι θα το λέει μια εγκύκλιος δεν σημαίνει ότι θα γίνει. Στην πράξη θα αποδειχτεί ότι ο έλεγχος εφαρμογής του μέτρου θα είναι εξαιρετικά δύσκολος. Ιδού τα ερωτήματα που προκύπτουν: Πώς θα υποχρεώσει το υπουργείο Οικονομικών τους «μπλοκάκηδες» να υπογράφουν σύμβαση με τους εργοδότες τους; Θα φτιάξουμε ένα εξόχως γραφειοκρατικό σύστημα που θα υποχρεώνει για κάθε συναλλαγή να υπάρχει και σύμβαση;

---------------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗ ΖΗΜΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Η ζημιά που μπορεί να προκύψει για το ελληνικό δημόσιο αποτυπώνεται στο ακόλουθο παράδειγμα: Ελεύθερος επαγγελματίας με «μπλοκάκι» έχει έσοδα 20.000 ευρώ τον χρόνο, ενώ έχει συγκεντρώσει αποδείξεις από δαπάνες (ηλεκτρονικό υπολογιστή, βενζίνες, ενοίκιο γραφείου, λογαριασμό κινητού, ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ.), ύψους 15.000 ευρώ. Δύο είναι τα ενδεχόμενα:
1. Να μην έχει σύμβαση και να φορολογηθεί ως ελεύθερος επαγγελματίας. Θα πληρώσει φόρο 26% επί της διαφοράς έσοδα μείον έξοδα, δηλαδή επί του ποσού των 5.000 ευρώ (20.000 ευρώ τα έσοδα μείον 15.000 ευρώ τα έξοδα). Τελικώς, στο ταμείο του κράτους θα καταβάλει 1.300 ευρώ.
2. Να φορολογηθεί ως μισθωτός αφού βέβαια επικαλεστεί την υπογραφή σύμβασης έργου. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα αναγνωριστούν επαγγελματικές δαπάνες εκτός των ασφαλιστικών εισφορών. Ετσι, το φορολογητέο του εισόδημα θα είναι τουλάχιστον 17.500 ευρώ. Με βάση την κλίμακα των μισθωτών, για αυτό το εισόδημα προκύπτει φόρος 1.750 ευρώ (εφαρμόζεται συντελεστής 22% επί του εισοδήματος των 17.500 ευρώ και αφαιρείται η έκπτωση των 2.100 ευρώ). Μόνο από το συγκεκριμένο παράδειγμα προκύπτουν ζημιές 450 ευρώ για το Δημόσιο από έναν και μόνο φορολογούμενο. Θα υπάρξουν και χειρότερα παραδείγματα, καθώς αμειβόμενοι με μπλοκάκια, θα επιχειρήσουν να εμφανιστούν ακόμη και «ζημιογόνοι» προκειμένου να μην πληρώσουν απολύτως τίποτα.