Της Αρτέμιδος Σπηλιώτη
Τα αδικήματα που δύσκολα αποδεικνύονται είναι αυτά του «λευκού κολάρου». Αυτά δηλαδή των γιάπηδων και των ανώτατων στελεχών επιχειρήσεων που συγκροτούν οργανωμένα δίκτυα καρτέλ.Τα τελευταία χρόνια η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει επιβάλει πολύ υψηλά πρόστιμα, με τις πλέον «διάσημες» αποφάσεις προς τα σούπερ μάρκετ το 2005 (περίπου 18 εκατ. ευρώ), προς τις γαλακτοβιομηχανίες και τα σούπερ μάρκετ το 2007 για κάθετες συμπράξεις (28,3 εκατ ευρώ) και στις γαλακτοβιομηχανίες για οριζόντιες συμπράξεις την ίδια χρονιά (48,27 εκατ. ευρώ).
Συνολικά από το 2002 μέχρι το 2012 η Ανεξάρτητη Αρχή επέβαλε πρόστιμα ύψους 370,6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα περισσότερα έχουν εισπραχθεί. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι πολλά από τα πρόστιμα μειώθηκαν μετά από προσφυγές που ασκήθηκαν στα διοικητικά δικαστήρια.
Ωστόσο, το βασικό ζητούμενο για τους καταναλωτές δεν είναι απλώς η τιμωρία του παραβάτη με ένα χρηματικό πρόστιμο, αλλά η αποκατάσταση της νομιμότητας και η πτώση των τιμών.
Από εκεί και πέρα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν μπορεί και δεν έχει αρμοδιότητα να παρέμβει άμεσα για τη ρύθμιση των τιμών. Αυτό που οφείλει να κάνει είναι να ελέγχει ότι οι μηχανισμοί της αγοράς κινούνται στο πλαίσιο της νομιμότητας, ελεύθερα, χωρίς παράνομες συμπράξεις και καταχρήσεις δεσποζουσών θέσεων από την πλευρά των μεγάλων επιχειρήσεων.
Γιατί όμως οι τιμές δεν υποχωρούν;
Σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, εννέα είναι οι βασικοί λόγοι. Ειδικότερα:
1. Ελλειψη ανταγωνιστικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, όπως για παράδειγμα ο κατακερματισμός του γεωργικού τομέα και η έλλειψη ισχυρών και υγιών συνεταιριστικών οργανώσεων.
2. Αδιαφάνεια τιμολόγησης των καταναλωτικών αγαθών, κυρίως τροφίμων, καθώς η τελική τιμή δεν είναι πάντα σαφής ή ευδιάκριτη λόγω των ποικίλων εκπτώσεων που χορηγούνται.
3. Απουσία εύκολα προσβάσιμων διαδικτυακών υπηρεσιών σύγκρισης των λιανικών τιμών, λόγω χαμηλής απήχησης του ηλεκτρονικού εμπορίου.
4. Εισαγωγή από το εξωτερικό της πλειονότητας των προϊόντων, επιβαρημένων με υψηλά μεταφορικά κόστη, λόγω της σχεδόν ανυπαρξίας του τομέα παραγωγής στη χώρα μας.
5. Υψηλοί συντελεστές της φορολογίας, σε συνδυασμό με ενδοομιλικές συναλλαγές (transfer pricing) από μέρους πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες μεταφέρουν, με τεχνητό τρόπο, τα φορολογούμενα κέρδη τους σε άλλες χώρες.
6. Κερδοσκοπία που ευνοήθηκε και ευνοείται από την εμπλοκή πληθώρας μεσαζόντων στην αλυσίδα διανομής και συνακόλουθων περιορισμών πρόσβασης σε πηγές εφοδιασμού, γεγονός που δυσχεραίνει τον ακριβή εντοπισμό και επιμερισμό ευθυνών στους παράγοντες που την προκαλούν.
7. Ελλειψη, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, συνολικής προσέγγισης και εποπτείας αναφορικά με τα παράγωγα γεωργικών προϊόντων, γεγονός που συχνά επιτρέπει δυσανάλογες διακυμάνσεις στις τιμές και υπερβολική συγκέντρωση κερδοσκοπικών θέσεων.
8. Κατάλοιπα των προς τα πάνω στρογγυλοποιήσεων που προκάλεσε η είσοδος της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ).
9. Συγκυριακές διεθνείς ανατιμήσεις πρώτων υλών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου