Άρθρο: Ποινικοποίηση της φοροδιαφυγής στην Ελβετία - Tραπεζικοί λογαριασμοί και επιπτώσεις της νέας ρύθμισης

zurixhpolh.jpg

του Ηλία Σ. Μπίσια *
Δρ. Νομικής, Δικηγόρου Αθηνών κ΄ Ελβετίας

Η φοροδιαφυγή στην Ελβετία εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να μην αποτελεί ποινικό αδίκημα, αλλά απλή διοικητική παράβαση ήσσονος σημασίας που τιμωρείται με πρόστιμο. Εξαίρεση στον κανόνα αυτό αποτελεί η λεγόμενη φορολογική απάτη (Steuerbetrug), η οποία στοιχειοθετείται όταν ο φορολογούμενος εξαπατά με πρόθεση την φορολογική αρχή με υποβολή πλαστών ή εικονικών παραστατικών, προκειμένου να αποφύγει την καταβολή των αναλογούντων φόρων και κατά συνέπεια να τύχει ευνοϊκότερης φορολογικής μεταχείρισης. Η πράξη αυτή συνιστά φορολογικό ποινικό αδίκημα και ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση ή χρηματική ποινή.

Το ότι η Ελβετία αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της δίκαιο το φαινόμενο της φοροδιαφυγής με τις προαναφερόμενες κυρώσεις, πέραν του ότι δικαιοσυγκριτικά  μπορεί να θεωρηθεί ως πρωτοτυπία, εξηγείται ως εξής: Πρωτίστως οφείλεται στην ευαισθητοποιημένη φορολογική συνείδηση των Ελβετών, σε συνδυασμό με τη χαμηλή φορολόγηση των νομικών και φυσικών προσώπων και κατά συνέπεια στη χαμηλή παραβατικότητα στο πεδίο της είσπραξης των δημοσίων εσόδων. Η φορολογική συνείδηση του Ελβετού πολίτη είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαχρονικά αμφοτεροβαρούς συνεπούς σχέσεως που διατηρεί με το κράτος του. Το ελβετικό κράτος «ανταμείβει» στην κυριολεξία τον συνεπή φορολογούμενο με τη μορφή πάμπολλων κοινωνικών παροχών, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως η καταβολή των φόρων δεν εξαντλείται στην εκπλήρωση μιας μονομερούς υποχρέωσης του πολίτη απέναντι στο κράτος, αλλά αποτελεί πρωτίστως μια αυτονόητη ανταποδοτική παροχή που «επιστρέφει» πίσω στον πολίτη και βελτιώνει καθοριστικά την καθημερινότητά του.

Ελλείψει ποινικού αδικήματος φοροδιαφυγής στην Ελβετία εύκολα μπορεί να κατανοηθεί η μέχρι σήμερα αρνητική στάση των ελβετικών δικαστικών αρχών να ικανοποιούν αιτήματα δικαστικής συνδρομής άλλων κρατών σε υποθέσεις φοροδιαφυγής, και ειδικότερα σε ότι αφορά αιτήματα ανοίγματος και δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών, κατάσχεσης τραπεζικών παραστατικών κλπ. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο αιτιολογείται ότι, κατά την κρατούσα νομική αντίληψη, στην Ελβετία δεν στοιχειοθετείται αδίκημα ξεπλύματος μαύρου χρήματος, εφόσον το υπό έρευνα χρήμα προέρχεται από φοροδιαφυγή.

Η παραδοσιακή αυτή αντίληψη περί φοροδιαφυγής και η αντιμετώπισή της φαίνεται ότι  σύντομα θα αποτελούν παρελθόν για την Ελβετία. Στα πλαίσια της λεγόμενης «στρατηγικής άσπρου χρήματος» (Weissgeldstrategie) και της εκστρατείας καταπολέμησης του μαύρου χρήματος που εξήγγειλε το 2012 προς πάσα κατεύθυνση η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες πρόταση σχεδίου νόμου, σύμφωνα με τον οποίο ποινικοποιείται για πρώτη φορά στην Ελβετία η φοροδιαφυγή, όταν το συνολικό ποσό που απέκρυψε ο φορολογούμενος υπερβαίνει τα 600.000 ελβετικά φράγκα (ή € 500.000), ενώ ταυτόχρονα το εν λόγω προϊόν φοροδιαφυγής θα δύναται να αντιμετωπίζεται από τις αρχές αλλά και τις Τράπεζες ως έσοδο από εγκληματική δραστηριότητα (ξέπλυμα μαύρου χρήματος).

Αναφορικά με τις νομικές επιπτώσεις της νέας αυτής ρύθμισης που θα επέλθουν στους λογαριασμούς που τηρούνται σε ελβετικές τράπεζες αναμένονται τα εξής:

α. Σε επίπεδο διεθνούς δικαστικής συνδρομής, όταν διεξάγεται ποινική έρευνα για φοροδιαφυγή θα αίρεται το τραπεζικό απόρρητο, θα κατάσχονται τραπεζικά έγγραφα και θα δεσμεύεται ο τραπεζικός λογαριασμός στην Ελβετία υπέρ του αλλοδαπού αιτούντος κράτους, πράγμα που με το ισχύον νομικό καθεστώς  δεν ήταν εφικτό.

β. Από την άλλη πλευρά, οι Τράπεζες θα είναι πλέον υποχρεωμένες σε περίπτωση υπόνοιας φοροδιαφυγής, που θα τεκμηριώνεται από παραπλανητικές ενέργειες του πελάτη τους, να υποβάλλουν αναφορά ύποπτων συναλλαγών στην ελβετική αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, με κίνδυνο την έκδοση εντολής δέσμευσης του «ύποπτου» λογαριασμού.

Είναι σαφές, ότι οι ανωτέρω εξελίξεις αποτελούν άλλο ένα βήμα προσαρμογής και σταδιακής εναρμόνισης της ελβετικής νομοθεσίας στα διεθνή πρότυπα του ΟΟΣΑ. Μένει να δούμε το τελικό κείμενο του σχετικού νόμου που θα ψηφιστεί  και φυσικά τον τρόπο εφαρμογής του στην πράξη.

*  O κ. Ηλίας Σ. Μπίσιας (ένθετη φωτο) είναι Διδάκτωρ Νομικής του Παν/μίου Ζυρίχης
και μέλος των Δικηγορικών Συλλόγων Αθηνών, Ζυρίχης Ελβετίας
και Φρανκφούρτης Γερμανίας. Ε-mail: bissias@bissiaslaw.gr

Πηγή: Άρθρο: Ποινικοποίηση της φοροδιαφυγής στην Ελβετία - Tραπεζικοί λογαριασμοί και επιπτώσεις της νέας ρύθμισης | newmoney.gr http://www.newmoney.gr/article/4620/arthro-poinikopoiisi-tis-forodiafygis-stin-elvetia-trapezikoi-logariasmoi-kai#ixzz2MfbKZD00