«Να πληρώσουν οι πλούσιοι», αλλά είναι μόνο 144!

Τόσοι Ελληνες δηλώνουν εισοδήματα πάνω από ένα εκατ. ευρώ, ενώ μόλις 14.000 έχουν ετήσια έσοδα πάνω από 100.000 ευρώ, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία

Του Θάνου Τσίρου

«Είναι ώρα να πληρώσουν περισσότερα οι πλούσιοι» δήλωσε ο κ. Πόλ Τόμσεν, αφού ολοκλήρωσε έναν ακόμη γύρο διαπραγμάτευσης με την ελληνική κυβέρνηση κατά τον οποίο επιβλήθηκε άλλο ένα οριζόντιο εισπρακτικό μέτρο: το χαράτσι των ακινήτων. Ομως η «εύπεπτη» δήλωση του εκπροσώπου του ΔΝΤ δεν αναμένεται να έχει κανένα απτό αποτέλεσμα. Στα «χαρτιά» του υπουργείου Οικονομικών οι πλούσιοι είναι ελάχιστοι, ενώ ο μηχανισμός καταγραφής της πραγματικότητας αποτελεί ακόμη «μακέτα».

Μόλις το 0,4% των καταθέσεων έχει υπόλοιπο άνω των 100.000 ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, ενώ οι πληροφορίες από τις τράπεζες κάνουν λόγο για λιγότερους από 100.000 Ελληνες οι οποίοι πλησιάζουν το συγκεκριμένο «φράγμα». Στους 400.000 ανέρχονται οι έχοντες ακίνητη περιουσία αξίας άνω των 200.000 ευρώ, ενώ ετήσιο εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ δηλώνουν λιγότεροι από 14.000 Ελληνες.

Οταν ο…πολύς Πολ Τόμσεν δήλωνε ότι «είναι ώρα να πληρώσουν περισσότερα οι πλούσιοι», προφανώς δεν γνώριζε πως οι εκατομμυριούχοι στην Ελλάδα είναι μόλις 144!

Μόλις φέτος ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας αποφάσισε να αναγράφονται στη φορολογική δήλωση όλα τα εισοδήματα, απ” όπου κι αν προέρχονται. Είναι ένα βήμα κατά της φοροδιαφυγής, που κι αυτό άργησε…

Οταν μάλιστα το υπουργείο Οικονομικών εξαπέλυσε «επίθεση ελέγχου» στους φορολογούμενους «μεγάλου πλούτου» εντόπισε περίπου 2.000 ανθρώπους οι οποίοι συνδυάζουν ακίνητη περιουσία άνω των δύο εκατομμυρίων ευρώ και εισόδημα άνω των 150.000 ευρώ. Από αυτούς δεν έχουν ελεγχθεί ούτε οι 200. Πρόκειται φυσικά για «μαγική εικόνα».

63 δισ. ευρώ στα χέρια ολίγων

Οι τράπεζες καταγράφουν τα υπόλοιπα των καταθέσεων, αλλά δεν παρακολουθούν τις συνολικές αποταμιεύσεις του κάθε καταθέτη. Η HSBC εκτιμά ότι το ύψος των «ανασφάλιστων καταθέσεων» στην Ελλάδα (ανασφάλιστες είναι οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ) ανέρχεται στα 63 δισεκατομμύρια ευρώ.

Τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Εγγυήσεων περιορίζουν τις ανασφάλιστες καταθέσεις στα 33 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, το ΤΕΚΕ δεν εκπροσωπεί το σύνολο των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα (είναι εκτός οι κυπριακές και οι βρετανικές ή αμερικανικές τράπεζες όπως επίσης και το Ταμείο Παρακαταθηκών), ενώ τα στοιχεία αφορούν στην περίοδο του Ιουνίου του 2012. Εκτοτε, το υπόλοιπο των καταθέσεων μόνο των νοικοκυριών, έχει αυξηθεί κατά 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Αρα η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Αυτοί που κατέχουν το 0,4% των λογαριασμών, ελέγχουν «πλούτο» ο οποίος -αν πάρουμε την εκδοχή της HSBC- ανέρχεται στα 63 δισ. ευρώ.

Η ταυτότητα αυτών των ανθρώπων παραμένει άγνωστη στο υπουργείο Οικονομικών με αποτέλεσμα να είναι αδύνατος ο έλεγχος της προέλευσης αυτών των χρημάτων. Υποτίθεται ότι θα προχωρούσαν οι διαδικασίες ανάπτυξης «ηλεκτρονικού περιουσιολογίου» μέσω του οποίου οι φορολογικές αρχές θα γνώριζαν τις αποταμιεύσεις του καθενός ξεχωριστά με βάση τον ΑφΜ του. Η συζήτηση καλά κρατεί από την πρώτη ημέρα που μπήκε η Ελλάδα στα μνημόνια, αλλά τίποτα δεν έχει προχωρήσει παρά το γεγονός ότι με νόμο οι τράπεζες υποχρεούνται να στέλνουν τα στοιχεία των καταθετών στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων.

«Μαύρα μεσάνυχτα» έχουν οι φορολογικές αρχές και για τις καταθέσεις στο εξωτερικό. Ενα μικρό δείγμα έχει περιέλθει στη γνώση τους είτε μέσω της λίστας Λαγκάρντ είτε μέσω της συγκέντρωσης των εμβασμάτων από όσους φυγάδευσαν» καταθέσεις την προηγούμενη διετία. Και οι δύο αυτές λίστες, ενώ υποτίθεται ότι ελέγχονται, δεν έχουν αποδώσει τίποτα στα ταμεία του κράτους.

«Δολιοφθορά» στα ακίνητα

Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων ετοιμάζεται να ταχυδρομήσει τα ειδοποιητήρια για την πληρωμή του ΦΑΠ του 2011. Πρόκειται για φόρο ο οποίος βαρύνει όσους έχουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Υπόχρεοι είναι μόλις 400.000 ιδιοκτήτες όταν ο συνολικός τους αριθμός ανέρχεται στα 5,5 εκατομμύρια. Αλλη μια μαγική εικόνα.

Η βάση δεδομένων από την οποία προκύπτουν αυτά τα στοιχεία, έχει στηριχτεί στις δηλώσεις των φορολογουμένων και ουδέποτε έγιναν διασταυρώσεις. Μάλιστα, πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών εντόπισε εκτεταμένη δολιοφθορά από ιδιοκτήτες οι οποίοι διέγραφαν ακίνητα από τα αρχεία του Ε9 με τους κωδικούς τους προκειμένου να γλιτώσουν από τον φόρο ακίνητης περιουσίας.

Επίσης, η βάση δεδομένων δεν περιλαμβάνει ούτε τα στοιχεία από τα αγροτεμάχια (τώρα θα κληθούμε να τα δηλώσουμε συμμετέχοντας σε μια ακόμη απογραφή περιουσίας) ούτε τα ακίνητα που έχουν μεταβιβαστεί στις εταιρείες, υπεράκτιες και μη.

Τώρα το… κατάλαβαν

Στις φορολογικές δηλώσεις εμφανίζονται κάθε χρόνο λιγότεροι από 15.000 άνθρωποι με εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ. Οσοι δε ξεπερνούν το όριο του ενός εκατομμυρίου είναι… 144. Και ο πιο εύπιστος πολίτης αυτής της χώρας αμφισβητεί αυτούς τους αριθμούς. Και δεν χρειάζεται να επικαλεστεί τη φοροδιαφυγή. Το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών τώρα αποφάσισε να καταστήσει υποχρεωτική την αναγραφή όλων των εισοδημάτων στις φορολογικές δηλώσεις. Μέχρι τώρα, μερίσματα και τόκοι ύψους άνω των πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, ουδέποτε δηλώνονταν ούτε και πλήρωσε κανείς εισφορά αλληλεγγύης γι’ αυτά τα ποσά, όπως συνέβη με τους μισθούς και τις συντάξεις.

Η αδυναμία εντοπισμού των πλουσίων είναι το ένα ζήτημα. Το δεύτερο είναι αυτή καθ’ αυτή η φορολογική μεταχείριση του «πλούτου».

1. 1. Δεν επιβάλλεται φόρος στην υπεραξία που γεννάται από τις αγοραπωλησίες μετοχών στο χρηματιστήριο. Η φορολόγηση έχει νομοθετηθεί εδώ και χρόνια και πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή. Εν τω μεταξύ, τα κέρδη από τις καθημερινές συναλλαγές στο Χ.Α. επιβαρύνονται μόνο με έναν μικρό φόρο κατά την πώληση των μετοχών.
2. 2. Περιουσία είναι μόνο το ακίνητο. Δεν καταγράφεται η κατοχή μετοχών σε εισηγμένες εταιρείες και μη, αμοιβαίων κεφαλαίων, χρυσού κλπ. Ετσι, φόρος κατοχής επιβάλλεται μόνο στα ακίνητα.
3.  3. Μειώθηκε ο φόρος στα ενοίκια των εχόντων. Από την 1/1/2013 οι έχοντες πολύ μεγάλα εισοδήματα από ενοικίαση ακινήτων φορολογούνται με χαμηλότερο συντελεστή ακόμη και από τους μισθωτούς (33% έναντι 45%).
4. 4. Τα μερίσματα που εισπράττουν οι επιχειρηματίες, επίσης, φορολογούνται πλέον με πολύ χαμηλότερο συντελεστή από τα εισοδήματα που αποδίδουν μισθοί και συντάξεις.
5. 5. Οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις παραμένουν στο φορολογικό απυρόβλητο.

Οι καταθέσεις των Ελλήνων
Ποσά καταθέσεων (σε ευρώ)	Ποσοστό επί του συνόλου των φυσικών προσώπων
0 έως 2000 ευρώ	81,50%
2000-10.000 ευρώ	11,30%
10000-50000 ευρώ	5,90%
50000-100.000 ευρώ	0,90%
100.000 ευρώ και πάνω	0,40%
Πηγή: Ενωση Ελληνικών Τραπεζών – στοιχεία Ιουνίου 2012

Το εισόδημα των Ελλήνων*
(ποσά σε ευρώ)
Από…	…έως	Πλήθος δηλώσεων
0	5000	882.902
5.001	10.000	1.806.665
10.001	20.000	1.725.342
20.001	50.000	723.808
50.001	100.001	67.248
101.001	501.000	13.233
501.001	1.001.001	375
1.001.001	και πάνω	144
*Με βάση τις φορολογικές δηλώσεις του 2012
Η ακίνητη περιουσία των Ελλήνων*
(ποσά σε ευρώ)
Από…	…έως	Πλήθος δηλώσεων
`	20.000	2.548.315
20.001	40.000	711.019
40.001	60.000	568.036
60.001	80.000	407.873
80.001	100.000	288.874
100.001	160.000	423.335
160.001	200.000	215.030
200.001	και πάνω	404.571
*Με βάση τις αντικειμενικές αξίες του ΕΤΑΚ 2009

 ΕΛΕΓΧΟΙ ΜΕ ΤΟΝ… ΑΡΑΜΠΑ

Την υποχρέωση να ελέγξει 1.200 πλουσίους έως το τέλος Ιουνίου και 2.600 μέχρι το τέλος του έτους έχει αναλάβει ο ελεγκτικός μηχανισμός του υπουργείου Οικονομικών. Μέχρι το τέλος Μαρτίου όμως δεν είχαν ολοκληρωθεί ούτε …100. Όσο για τις εισπρακτικές επιδόσεις; Τον Μάρτιο βεβαιώθηκαν πρόστιμα 2,64 εκατομμυρίων ευρώ. Και από αυτά εισπράχθηκαν περίπου 850 χιλιάδες ευρώ. Υποτίθεται ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός θα ενισχυόταν με ακόμη περισσότερο προσωπικό προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Τίποτα δεν προχώρησε ούτε τον επόμενο μήνα. Ολους τους πλουσίους της χώρας (τουλάχιστον αυτούς που φαίνονται στα χαρτιά) καλούνται να ελέγξουν 178 ελεγκτές.

Δημοσιεύτηκε στις «6Μέρες» το Σάββατο 27 Απριλίου 2013