ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΓΣΕΕ Αμοιβές δύο ταχυτήτων στον ιδιωτικό τομέα

ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΓΣΕΕ

Αμοιβές δύο ταχυτήτων στον ιδιωτικό τομέα

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΑΤΟΥ

Στον... αέρα μένουν το επίδομα γάμου και οι «έξτρα» άδειες για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους οι οποίοι αμείβονται με τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων και απασχολούνται σε επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων των εμπόρων (ΕΣΕΕ), των μικρομεσαίων επαγγελματιών και βιοτεχνών (ΓΣΕΒΕΕ) και των τουριστικών επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).

Η νέα Σύμβαση που υπέγραψε η ΓΣΕΕ στη «σκιά» του Μνημονίου με την ΕΣΕΕ, τη ΓΣΕΒΕΕ και τον ΣΕΤΕ και κατατέθηκε, για να μην υπάρξει «κενό» ρύθμισης, αυθημερόν στο υπουργείο Εργασίας (την Τρίτη το απόγευμα, λίγο πριν από τη λήξη της τρίμηνης προθεσμίας) για πρώτη φορά και σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες, δεν «καλύπτει» αυτόματα το σύνολο των εργαζομένων και αμειβομένων με τα κατώτατα όρια για να συνεχίσουν να λαμβάνουν το επίδομα γάμου (και την προσαύξηση 10% επί του μισθού).

Και μόνο αν δεν προσβληθεί δικαστικά ο χαρακτήρας της ως «Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας» υποχρεώνει όλους τους εργοδότες να συνεχίσουν να χορηγούν τις πρόσθετες άδειες που προέβλεπαν οι προηγούμενες ΕΓΣΣΕ και διαιτητικές αποφάσεις. «Το γεγονός ότι από τη συμφωνία αυτή απουσιάζει ένας μεγάλος τομέας διακλαδικού χαρακτήρα και πανελλήνιας εμβέλειας εγείρει ζήτημα το οποίο θα το κρίνει η νομική θεωρία και η νομολογία» εκτιμά η εργατολόγος Μ. Ντότσικα εξηγώντας ότι μόνο αν η Σύμβαση έχει το χαρακτήρα της ΕΓΣΣΕ δεσμεύει υποχρεωτικά όλες τις επιχειρήσεις (είτε είναι μέλη είτε όχι εργοδοτικών οργανώσεων) να χορηγούν τις πρόσθετες άδειες.

Το ρήγμα
Η υπογραφή της νέας Σύμβασης από τις υπόλοιπες εργοδοτικές οργανώσεις, οι οποίες εκπροσωπούν μεγάλους κλάδους και αριθμητικά απασχολούν πολύ περισσότερους εργαζόμενους απ' ό,τι ο ΣΕΒ όχι όμως και την πλειονότητα των επιχειρήσεων στην αγορά, αποτελεί τόσο για τη ΓΣΕΕ όσο και για τα κόμματα τα οποία στηρίζουν την κυβέρνηση μια πράξη «κοινωνικής και πολιτικής ευθύνης» η οποία κράτησε «ζωντανό» το θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Και, έστω υπό τους περιορισμούς που θέτει ο μνημονιακός νόμος 4093 ως προς τη δεσμευτικότητα των σσε και της ΕΓΣΣΕ, διατηρεί το επίδομα γάμου και τις πρόσθετες άδειες σε ένα μέρος της οργανωμένης συνδικαλιστικά αγοράς. Ειδικό βάρος που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα και με την τρόικα έχει, ωστόσο, η πρόθεση πολιτικής παρέμβασης που διατυπώνουν οι συμβαλλόμενες οργανώσεις στο προοίμιο της νέας Σύμβασης, να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αλλαγή του καθεστώτος των συλλογικών διαπραγματεύσεων, την αντιμετώπιση της ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με την αντιμετώπιση του κόστους των μεταφορικών, της ενέργειας κ.ά».

Ο ΣΕΒ προτίμησε να... απέχει από αυτή τη συμφωνία. Και, στηρίζοντας το καθεστώς των συμβάσεων μετά το Μνημόνιο, πρότεινε ένα (μη δεσμευτικό, από νομική άποψη) «Πρωτόκολλο Συμφωνίας» για τη συνέχιση της καταβολής του επιδόματος γάμου ( «μέχρις ότου διαμορφωθούν από την πολιτεία προγράμματα στήριξης της οικογένειας») και τη διασφάλιση των θεσμικών όρων - αδειών προηγούμενων ΕΓΣΣΕ δηλώνοντας ότι «οι επιχειρήσεις-μέλη των οργανώσεων δεν θα κάνουν χρήση του δικαιώματος μονομερούς περικοπής του επιδόματος που παρέχει ο νόμος».

Η άρνηση του ΣΕΒ να υπογράψει τη συμφωνία, περιορίζει περαιτέρω το εύρος εφαρμογής της και θέτει υπό αμφισβήτηση, από νομικούς και ορισμένους εργοδοτικούς κύκλους, ακόμη και τον ρόλο της ως «Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας».

Αμοιβές «δύο ταχυτήτων» στις επιχειρήσεις δημιουργούνται στην πράξη για τους εργαζομένους, καθώς άλλοι θα έχουν την προσαύξηση 10% του επιδόματος γάμου και άλλοι όχι.

Οι θεσμικοί όροι των ΕΓΣΣΕ που διατηρούνται με βάση τη συμφωνία ΓΣΕΕ - ΕΣΕΕ - ΓΣΕΒΕΕ και ΣΕΤΕ

1. Αδεια γάμου
2. Άδεια γέννησης τέκνου
3. Άδεια μητρότητας
4. Επίδομα λοχείας
5. Άδεια θηλασμού
6. Άδεια φροντίδας παιδιών
7. Γονική άδεια ανατροφής
8. Άδεια απουσίας για παρακολούθηση σχολικής επίδοσης
9 Γονική άδεια ανάδοχων γονέων
10. Άδεια για ασθένεια εξαρτώμενων μελών
11. Άδεια εξετάσεων σε μεταπτυχιακούς φοιτητές
12. Ετήσια κανονική άδεια
13. Επιπλέον άδεια ανάπαυσης
14. Άδεια λόγω AIDS
15. Άδεια για μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρσης.
16. Άδεια λόγω θανάτου συγγενούς
17. Μονογενεϊκές οικογένειες (σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας λόγω θανάτου του γονέα)
18. Άδεια γονέα με παιδί με νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρσης
19. Άδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις
20. Άδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις για ανήλικους εργαζομένους
21. Συμπληρωματικές διατάξεις περί αδειών (άδεια μετ' αποδοχών, υπολογισμός αποδοχών, επίδομα αδείας)

Τα αδύνατα σημεία και η περιορισμένη έκταση εφαρμογής της Σύμβασης

Η ακτινογραφία της νέας σύμβασης για τους εργαζομένους από τους εργατολόγους Μ. Ντότσικα και Ι. Καρούζο. Τα αδύνατα σημεία που δημιουργούν έντονο προβληματισμό

Η νέα Σύμβαση, ισχύος έως τις 31/12/2013 και με ρήτρα ανανέωσης (εφόσον το συμφωνήσουν τα μέρη) για άλλον ένα χρόνο, δεν αναφέρει ύψος κατώτατου μισθού και, παρα τις καλές προθέσεις, «κρύβει» έξι «γκρίζες ζώνες» για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις, όπως προκύπτει από την «ακτινογραφία» που έκαναν για την «ΗτΣ» οι εργατολόγοι Μ. Ντότσικα και Ι. Καρούζος: Τα «αδύνατα» σημεία που υπογραμμίζουν και την περιορισμένη έκταση εφαρμογής της Σύμβασης, έχουν ως εξής:

1 Το επίδομα γάμου υποχρεώνονται να συνεχίσουν να το καταβάλλουν στους εργαζομένους τους - αμειβόμενους με τα νομοθετημένα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων οι επιχειρήσεις που είναι μέλη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών - Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Οσοι απασχολούνται σε μεμονωμένους εργοδότες ή σε επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη των παραπάνω τριών εργοδοτικών οργανώσεων, το «χάνουν».

2 Οι βιομηχανίες της χώρας και οι άλλες επιχειρήσεις που είναι μέλη του ΣΕΒ δεν υποχρεούνται, μετά την εφαρμογή του ν. 4093 και της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 6/2012, να καταβάλλουν το επίδομα γάμου αφού ο Σύνδεσμός τους δεν συνυπέγραψε τη νέα Σύμβαση. Το Δ.Σ. του ΣΕΒ μπορεί να έχει αποφασίσει τη συνέχιση της καταβολής του, αλλά, η απόφαση αυτή δεν έχει καμία νομική δεσμευτικότητα για τις επιχειρήσεις.

3 «Μετέωρη» (από νομική άποψη) είναι η μελλοντική διατήρηση του επιδόματος γάμου σε επιχείρηση που είναι μέλος της ΕΣΕΕ ή της ΓΣΕΒΕΕ ή του ΣΕΤΕ και αποφασίσει, τις επόμενες ημέρες ή μήνες ισχύος της νέας Σύμβασης, να... αποχωρήσει από την εργοδοτική οργάνωση. «Δεσμεύονται να το καταβάλλουν και αποδεσμεύονται από την επόμενη σσε που θα υπογράψει η οργάνωσή τους» λέει η νομική θεωρία (Γ. Λεβέντης, 2007) αν και η Μ. Ντότσικα θεωρεί ότι το θέμα δεν αποκλείεται να κριθεί διαφορετικά στην πράξη (από τα δικαστήρια).

4 Η «βάπτιση» του επιδόματος γάμου ως θεσμικού όρου, με την επίκληση του ν. 1766/1988 στη νέα Σύμβαση, δεν υποχρεώνει σε καμία περίπτωση τις επιχειρήσεις που είναι «εκτός» των τειχών των εργοδοτικών οργανώσεων που υπέγραψαν τη συμφωνία με τη ΓΣΕΕ να συνεχίσουν να το καταβάλλουν. Αν και η ΓΣΕΕ λέει το αντίθετο στη Σύμβαση (προκαλώντας ερωτηματικά σε επιχειρήσεις), η Μ. Ντότσικα υπογραμμίζει ότι «ο σχετικός νόμος αφορά στην εφαρμογή του επιδόματος χωρίς διακρίσεις με βάση το φύλο» και πως «το ύψος του επιδόματος όπως και η αιτία καταβολής του δεν αποτελούν θεσμικό, αλλά, καθαρά οικονομικό όρο». Το θέμα αυτό έχει κριθεί νομολογιακά, συμπληρώνει ο Ι. Καρούζος υπενθυμίζοντας σχετική απόφαση του Αρείου Πάγου που το συνδέει με το θεσμό της οικογένειας (ακόμη και για διαζευγμένους).

5 Η συνέχιση καταβολής του επιδόματος γάμου σε εργαζόμενους που δεν «καλύπτονται», για κάθε είδους σε που έληξε και παρήλθε το τρίμηνο της παράτασης ισχύος με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, μπορεί να γίνει εφόσον συμφωνηθεί σε νέα σύμβαση. Οι όροι που «αυτόματα» διατηρούνται σε ισχύ στην ατομική σύμβαση εργασίας, μετά τη λήξη, είναι ο βασικός μισθός, το επίδομα προϋπηρεσίας που είχε συμπληρωθεί στις 14/12/2012, το επίδομα τέκνων, το επίδομα σπουδών και το επίδομα επικίνδυνης εργασίας (όπου προβλέπονται). Ως «επιπλέον παροχή» διευκρινίζει ο Ι. Καρούζος.

6 Οι θεσμικοί όροι προηγούμενων ΕΓΣΣΕ (21 έξτρα άδειες σύμφωνα με την κωδικοποίηση της ΟΚΕ) ισχύουν για όλους τους εργοδότες και τους εργαζόμενους. Αυτό θα ανατραπεί μόνο αν κριθεί στα δικαστήρια ότι δεν πρόκειται για ΕΓΣΣΕ επειδή... απουσίαζε ο ΣΕΒ.

Το ύψος του επιδόματος γάμου

Με βάση τα νομοθετικά καθορισμένα - μειωμένα όρια του κατώτατου μισθού και του ημερομισθίου το επίδομα γάμου είναι:

•58,61 ευρώ για τους υπαλλήλους άνω των 25 ετών και 51,10 ευρώ για τους κάτω των 25 ετών.
•2,62 ευρώ για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο που είναι ηλικίας άνω των 25 ετών και 2,28 ευρώ για τους κάτω των 25 ετών.