Ηλεκτρονική παγίδα για αυθαίρετα και φόρους

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΟ Π.Δ. ΤΟΥ ΥΠΕΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΟΥ

Ηλεκτρονική παγίδα για αυθαίρετα και φόρους

Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Πλήρη έλεγχο της κατάστασης των ακινήτων, τόσο για τον εντοπισμό αυθαιρεσιών και πολεοδομικών υπερβάσεων όσο και για φορολογικούς σκοπούς, θα έχει η πολιτεία με την εφαρμογή του θεσμού της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου.

Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος, που έθεσε χθες το υπουργείο Περιβάλλοντος σε δημόσια διαβούλευση, προβλέπει ότι τα κεντρικά υπολογιστικά συστήματα της ταυτότητας του κτηρίου, που θα λειτουργήσουν στο υπουργείο Περιβάλλοντος, θα είναι άμεσα διασυνδεδεμένα και θα λειτουργούν ενιαία με τις αντίστοιχες βάσεις καταχώρισης και αποθήκευσης δεδομένων των ακινήτων της Κτηματολόγιο Α.Ε., της ΔΕΗ Α.Ε και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ).

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σ. Καλαφάτης δήλωσε ότι «ο νέος θεσμός, μέσα από την ηλεκτρονική διαδικασία που εισάγει, προάγει τη διαφάνεια στην αγορά» και ότι «αποτελεί μία αναλυτική καταγραφή της κατάστασης του κτηρίου, που δεν αφορά τα σχέδια της μελέτης, αλλά την πραγματική, σε κάθε χρονική στιγμή, αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης του ακινήτου».

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «η υποχρέωση συμπλήρωσης της ταυτότητας του κτηρίου σε κάθε μεταβίβαση, ο περιοδικός έλεγχος και η ενημέρωση αυτής αποτελούν το μόνιμο και διαρκή τρόπο παρακολούθησης των κατασκευών».

Μήνυμα

Το υπουργείο Περιβάλλοντος στέλνει παράλληλα μήνυμα στους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν αυθαίρετο κτίσμα ή πολεοδομικές υπερβάσεις σε ακίνητο με οικοδομική άδεια και δεν έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις τακτοποίησης είτε νομιμοποίησης με επιβολή προστίμου. Σχετικά σημειώνεται από το ΥΠΕΚΑ ότι «μετά την πλήρη εφαρμογή του νέου θεσμού και την ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των σχετικών βάσεων δεδομένων του Δημοσίου, θα αποδειχθεί αδύνατη η αυθαίρετη δόμηση και χρήση οποιουδήποτε ακινήτου δεν έχει καταγραφεί».

Το καλοκαίρι

Η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός του καλοκαιριού, ταυτοχρόνως με το νέο νόμο για τις νομιμοποίησεις αυθαιρέτων. Στον ηλεκτρονικό φάκελο της ταυτότητας του κτηρίου, που θα συμπληρώνεται από μηχανικό, θα καταχωρίζονται τα πλήρη στοιχεία του ακινήτου (συμβόλαια, οικοδομική άδεια, αρχιτεκτονικά, στατικά σχέδια κ.λπ.).

Επίσης με τη λειτουργία του νέου πληροφορικού συστήματος η βεβαίωση μηχανικού και το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κτηρίου αντικαθίστανται από το πιστοποιητικό πληρότητας του κτηρίου ή της κάθε ιδιοκτησίας ξεχωριστά, όταν πρόκειται για πολυκατοικίες και κτηριακά συγκροτήματα. Δηλαδή ενοποιούνται αυτές οι διαδικασίες και θα εντάσσονται όλες μαζί στην ταυτότητα του κτηρίου.

Επίσης θα ισχύσει το «βιντεοφακέλωμα» των κτηρίων για τις νέες οικοδομές, με ημερομηνία έκδοσης οικοδομικής άδειας μετά την 1η Μαρτίου 2013, που ισχύει ο νέος οικοδομικός κανονισμός και ο νέος τρόπος έκδοσης αδειών, ενώ για όλα τα παλαιότερα κτήρια από τη συγκεκριμένη ημερομηνία η απεικόνιση του ακινήτου θα γίνεται με φωτογραφίες.

Από το υπουργείο Περιβάλλοντος αναφέρουν ότι για την ηλεκτρονική ταυτότητα δεν θα ισχύσει παράβολο ή άλλη επιβάρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων υπέρ του Δημοσίου.

Οι ιδιοκτήτες θα πληρώνουν το μηχανικό με ελεύθερη διαπραγμάτευση. Εκτιμάται ότι η ταυτότητα του κτηρίου, ανάλογα με το είδος του ακινήτου, θα κοστίζει από 200 έως 2.000 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως για τις δηλώσεις αυθαιρέτων, δεν θα υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση από το προβλεπόμενο μέχρι τώρα κόστος, αφού η κατάρτιση της ταυτότητας θα είναι ίδια διαδικασία με την προβλεπόμενη μέχρι τώρα δεύτερη φάση ηλεκτρονικής υποβολής στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ των στοιχείων και εγγράφων του ακινήτου.

Κυρώσεις για ψευδείς δηλώσεις

Αξιοσημείωτο είναι ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες -από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους των ελεγκτών δόμησης ή με άλλο τρόπο- διαπιστωθεί ότι οι οικοδομικές εργασίες δεν εκτελέστηκαν σύμφωνα με την άδεια δόμησης και ότι συμπληρώθηκαν ψευδώς στοιχεία ταυτότητας κτηρίου από τον επιβλέποντα, προβλέπεται παράλληλα με τα πρόστιμα αυθαιρέτου επιβολή προστίμου από 2.000 έως 20.000 ευρώ και βαριές «καμπάνες» που φτάνουν μέχρι την οριστική ανάκληση της άδειας επαγγέλματος για τους μηχανικούς.

Τα τρία στάδια εφαρμογής του θεσμού

Τα στάδια εφαρμογής της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου έχουν ως εξής:

1 Αμέσα, από την έναρξη εφαρμογής του θεσμού: α) Για όλα τα ακίνητα, παλαιά και νέα, προκειμένου να μεταβιβαστούν. Η πρόβλεψη που ισχύει σήμερα, ότι για τις μεταβιβάσεις ακινήτων είναι υποχρεωτική τεχνική έκθεση του μηχανικού και η έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης του ακινήτου, θα ενσωματωθεί σε μία πράξη, που μαζί με όλα τα άλλα στοιχεία θα περιλαμβάνεται στην ταυτότητα του ακινήτου.

β) Για όλες τις νέες οικοδομές. Η υποχρέωση δημιουργίας της «ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου» θα αρχίζει με την ολοκλήρωση των εργασιών τοιχοποιίας και θα ολοκληρώνεται εντός είκοσι ημερών από τη σύνδεση του ακινήτου με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικό, νερό, τηλέφωνο κ.λπ).

γ) Για τους χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που αναμένεται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του νέου νόμου του ΥΠΕΚΑ, καθώς η «ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου» θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση όλων των αυθαιρέτων που ανεγέρθηκαν πριν απότο 1983.

2 Εντός 5ετίας για τους 1.250.000 ιδιοκτήτες που έχουν ήδη ενταχθεί στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης του υπουργείου Περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα: α) Οι 750.000 ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου 3843/2010 για την τακτοποίηση ημιυπαίθριων χώρων, υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης και

β) οι 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου 4014/2011 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις η έκδοση της «ηλεκτρονικής ταυτότητας» θα είναι προϋπόθεση για δικαιοπραξίες επί του ακινήτου. Επίσης όσα ακίνητα έχουν ανεγερθεί από το 1981 έως το 2011 και η τακτοποίησή τους αφορά πολεοδομικές παραβάσεις μέχρι 40% στην κάλυψη και μέχρι 20% στο ύψος - σε σχέση με όσα προβλέπονται από την οικοδομική άδεια, η έκδοση της ταυτότητας θα είναι υποχρεωτική για την οριστική νομιμοποίηση κλεισμένων χώρων, ώστε να μην παραμείνουν στο καθεστώς της τακτοποίησης για 40 χρόνια. Το υπουργείο διευκρινίζει σχετικά ότι όλα τα στοιχεία που υποβάλλονται στο πληροφοριακό σύστημα των αυθαιρέτων τροφοδοτούν αυτομάτως το πληροφοριακό σύστημα της ταυτότητας του κτηρίου και δεν θα χρειάζεται επανυποβολή.

3 Εντός δεκαετίας, δηλαδή μέχρι το 2023, για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων, τόσο για τα δημόσια όσο και για τα ιδιωτικά κτήρια. Παράλληλα θα ισχύει υποχρέωση περιοδικών ελέγχων ανά 8 έως 15 χρόνια, ανάλογα με την κατηγορία του κτηρίου.

Τέλος, σημειώνεται ότι στις πολυκατοικίες μπορούν όλοι οι ιδιοκτήτες μαζί να φτιάξουν την ταυτότητα του κτηρίου και όχι μόνο ανά ιδιοκτησία. Αν δεν συμφωνεί η πλειοψηφία της πολυκατοικίας, τότε μπορεί ο κάθε ιδιοκτήτης να προχωρήσει μόνος του τη διαδικασία της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτηρίου για την αυτοτελή ιδιοκτησία του.