Ποιους ενοχλεί ο εκσυγχρονισμός της φορολογικής νομοθεσίας

Γιώργος Α. Κορομηλάς, Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών

Αν αναζητήσει κάποιος τη φράση «Ο εκσυγχρονισµός και η απλοποίηση των διάφορων κωδίκων (φορολογίας εισοδήµατος, βιβλίων και στοιχείων, ενιαίος κώδικας διαδικασιών, κώδικας εισπράξεων, κ.λπ.), αποτελούν, επίσης, ζητήµατα άµεσης προτεραιότητας που µπορεί εύκολα και πρέπει να προωθηθούν άµεσα», θα την δει να αποτυπώνεται στην από τον Μάρτιο του 2002 έκθεση της επιτροπής για την αναµόρφωση του φορολογικού συστήµατος.

Από τότε, µέχρι και πριν λίγο καιρό, γιατί δεν εκσυγχρονίστηκε και δεν απλοποιήθηκε το φορολογικό σύστηµα; Για ποιους λόγους έπρεπε να περάσουν σχεδόν 11 χρόνια για να γίνει η αρχή; Αφού τα θέµατα του εκσυγχρονισµού και της απλοποίησης του φορολογικού συστήµατος ήταν άµεσης προτεραιότητας, τα οποία, κατά το πόρισµα της επιτροπής αυτής, µπορούσαν εύκολα να προωθηθούν άµεσα, ποια συµφέροντα πρυτάνευσαν έτσι ώστε να περιµένουµε να βρεθεί η χώρα στην άβυσσο για να ξεκινήσει µια ουσιαστική φορολογική µεταρρύθµιση;

Ισως ποτέ να µην ακούσουµε τους λόγους από επίσηµα χείλη, αν και όλοι βέβαια τους γνωρίζουµε πολύ καλά. Κατ' αρχήν είναι τα συµφέροντα όλων αυτών που είχαν και έχουν δυστυχώς ακόµα αναγάγει τη φοροδιαφυγή σε εθνικό σπορ. Τα αγκάθια, όπως ορθά έχει επισηµανθεί του απερχόµενου πλέον φορολογικού συστήµατος, δηλαδή η πολυνοµία, η τυπολατρία, οι αλληλοαναιρούµενες διατάξεις και πολλές φορές «φωτογραφικές» διατάξεις, τα «παραθυράκια» και οι «ερµηνείες» που πολλές φορές δίδοντο ευνοούσαν κατά κύριο λόγο την ανάπτυξη παραβατικής συµπεριφοράς.

Τα αγκάθια αυτά, εκτός της συµβολής τους στη γιγάντωση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής, εξυπηρετούσαν και άλλους ιδιοτελείς σκοπούς, όπως την ανάπτυξη µιας βαριάς βιοµηχανίας που χρησιµοποιούσε τις συνεχώς εκδιδόµενες εγκυκλίους και ειδικά τις ατοµικές διοικητικές λύσεις ως κύριο υλικό συρραφής σε διάφορα πονήµατα. Από το 2004 µε διάταξη νόµου θεσπίστηκε η υποχρέωση δηµοσιοποίησης των απαντήσεων σε ερωτήµατα φορολογουµένων, δηλαδή των ατοµικών διοικητικών λύσεων, η πρώτη και τελευταία φορά που τις είδαµε ήταν το 2007 και 2008. Έκτοτε έπρεπε να περιµένουµε άλλη µια νοµοθετική ρύθµιση για να δούµε την ανάρτηση στο διαδίκτυο των σχετικών εγγράφων.

Όλους λοιπόν αυτούς δεν τους συµφέρει η απλοποίηση και ο εκσυγχρονισµός του φορολογικού µας συστήµατος. Οι πρώτοι γιατί δεν θα µπορούν πλέον, τόσο εύκολα, να κλέβουν τους πόρους του δηµοσίου και να στερούν από την πλειοψηφία των πολιτών αυτής της χώρας τα βασικά κοινωνικά αγαθά. Οι δεύτεροι γιατί θα κλείσει οριστικά η βιοµηχανία αυτή που είχαν στήσει όλα αυτά τα χρόνια, εκµεταλλευόµενοι τη δυνατότητα να κόβουν κατά το δοκούν κοµµάτια, αφού είχαν το µαχαίρι αλλά και το πεπόνι.

Οπως έχω γράψει και παλαιότερα, η αρχή για τον εκσυγχρονισµό και την απλοποίηση του φορολογικού µας συστήµατος έγινε. Όπως κάθε αρχή και αυτή είναι δύσκολη, αλλά οι δυσκολίες αυτές µπορούν να ξεπεραστούν. Με εξαίρεση τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών που χρειάζεται πολλές βελτιώσεις και φυσικά την έκδοση µίας σωστής ερµηνευτικής εγκυκλίου που δεν θα παραπέµπει στον «καταργηθέντα» Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως κάνει η ισχύουσα, η οποία πέραν των άλλων «νοµοθετεί» και για λογαριασµό των «µετόχων» της προαναφερόµενης βιοµηχανίας, οι νέοι Κώδικες Φορολογίας Εισοδήµατος και Φορολογικής Διαδικασίας µπορούν να αποτελέσουν την κύρια βάση δηµιουργίας ενός σύγχρονου εθνικού φορολογικού συστήµατος, το οποίο µπορεί και πρέπει να αποτελέσει τον κύριο πυλώνα ανάκαµψης και στη συνέχεια ανάπτυξης.