ΟΔΗΓΟΣ

Ολα τα SOS στη συμπλήρωση της δήλωσης ακινήτων - Προσοχή, προθεσμία μέχρι 30 Μαίου

Της Μαρίας Βουργάνα

Αντιμέτωποι με τον χρόνο βρίσκονται περισσότεροι από ένα εκατομμύριο φορολογούμενοι που κατέχουν ακίνητα καθώς θα πρέπει μέχρι τις 30 Μαΐου να συμπληρώσουν και να υποβάλουν ηλεκτρονικά τη δήλωση στοιχείων ακινήτων, το γνωστό έντυπο Ε9 του έτους 2014.

Το νέο έντυπο Ε9 (αφορά ακίνητα που υπήρχαν την 1η Ιανουαρίου 2014) απαιτεί φέτος την αναγραφή περισσότερων στοιχείων για την επιβολή του νέου Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), ενώ κρύβει «παγίδες» τις οποίες θα πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι για να αποφύγουν την πληρωμή υψηλότερου φόρου για την ακίνητη περιουσία τους. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται από όσους νομιμοποίησαν ή τακτοποίησαν αυθαίρετα κτίσματα ή ημιυπαίθριους και άλλους χώρους κατά το περασμένο έτος, αλλά και εκείνοι που είχαν ρυθμίσει αντίστοιχους χώρους τα προηγούμενα χρόνια και δεν τους είχαν δηλώσει στο Ε9. Με τη δήλωση των χώρων αυτών στο Ε9 αυξάνεται η επιφάνεια του ακινήτου και θα επιβληθεί υψηλότερη φορολογία σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

Το Ε9 υποβάλλεται ηλεκτρονικά από κάθε φυσικό πρόσωπο και μόνο στην περίπτωση που ο υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2014 έχει αποβιώσει, η δήλωση υποβάλλεται χειρόγραφα στον αρμόδιο προϊστάμενο ΔΟΥ από όλους τους κληρονόμους ή από πληρεξούσιο.

Σημειώστε ότι από την 1η Ιουλίου του 2014 θα αρχίσει η διαρκής ενημέρωση του Ε9. Δηλαδή η προθεσμία ενημέρωσης κάθε μεταβολής ακινήτου θα γίνεται μέσα σε τριάντα ημέρες από την ημερομηνία μεταβολής στο ακίνητο. Οι μεταβολές της περιόδου από 1/1/2014 έως 31/5/2014 θα υποβληθούν σε ένα Ε9 που θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου 2014.

Η «Η» απαντά σήμερα στα βασικότερα ερωτήματα για τη συμπλήρωση του εντύπου Ε9:

Ποιοι υποχρεούνται να υποβάλουν φέτος το Ε9;

1. Όσοι είχαν μεταβολές στην περιουσιακή τους κατάσταση εντός του 2013, οι οποίες υπάρχουν και την 1η Ιανουαρίου 2014. Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται όσοι το περασμένο έτος:

- Πώλησαν ή αγόρασαν ακίνητα.

- Μεταβίβασαν ή απέκτησαν ακίνητα με δωρεές ή γονικές παροχές.

- Κληρονόμησαν ακίνητα.

- Μεταβίβασαν ή απέκτησαν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία ακινήτων.

- Είχαν οποιεσδήποτε μεταβολές στα ποσοστά συνιδιοκτησίας ή στις επιφάνειες των ακινήτων τους.

Σε περίπτωση προσθήκης νέου ακινήτου ή διαγραφής ακινήτου που έχει δηλωθεί σε προηγούμενες δηλώσεις Ε9, αναγράφονται υποχρεωτικά τα στοιχεία του συμβολαίου απόκτησης ή μεταβίβασης. Σε περίπτωση απόκτησης ακινήτων λόγω κληρονομικής διαδοχής, αναγράφονται τα στοιχεία του αποβιώσαντος και η ημερομηνία θανάτου αυτού. Σε περίπτωση δήλωσης μεταβολής που επήλθε σε ακίνητο, αναγράφονται τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη μεταβολή.

2. Τα φυσικά πρόσωπα εφόσον έχουν ακίνητα τα οποία απαλλάσσονται του φόρου ή προβλέπεται μείωση αυτού. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται οι αγρότες και κτηνοτρόφοι που θα πρέπει να δηλώσουν τους χώρους αποθήκευσης προϊόντων φυτικής ή ζωικής παραγωγής, μαντριά, στάνες, θερμοκήπια κ.λπ. Για τα κτίσματα αυτά προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ.

3. Οσοι κατέχουν αυθαίρετα κτίσματα ή ημιυπαίθριους ή βοηθητικούς ή κύριους χώρους που έχουν «τακτοποιηθεί» ή «νομιμοποιηθεί», μόνο στις περιπτώσεις που δεν έχουν αναγράψει τα ακίνητα αυτά ή τους χώρους αυτούς σε προηγούμενες δηλώσεις Ε9. Οι χώροι και τα κτίσματα που «τακτοποιήθηκαν» ή νομιμοποιήθηκαν πρέπει να δηλωθούν πλέον στη νέα τους («τακτοποιημένη» ή «νομιμοποιημένη») κατάσταση, ώστε η εικόνα του Ε9 να συμφωνεί με τις δηλώσεις των μηχανικών για την τακτοποίηση.

4. Οσοι έχουν κενά ημιτελή ακίνητα που δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, ανεξάρτητα αν τα έχουν ήδη δηλώσει, προκειμένου να τύχουν της προβλεπόμενης μείωσης στον ΕΝΦΙΑ.

5. Οποιος έχει ακίνητο σε πολυκατοικία η οποία διαθέτει κοινόχρηστη πισίνα ή κλειστούς (υπόγειους κυρίως) κοινόχρηστους χώρους αποθηκών ή θέσεων στάθμευσης. Οι χώροι αυτοί θα δηλωθούν εφόσον είναι παρακολουθήματα του ακινήτου (κάτι τέτοιο αναγράφεται στο συμβόλαιο) και εφόσον υπάρχει αποκλειστική χρήση κοινόχρηστου χώρου. Δεν πρέπει να δηλωθούν περιπτώσεις που δεν αποτελούν παρακολουθήματα της ιδιοκτησίας.

6. Οσοι είχαν μεταβολή στην οικογενειακή κατάστασή τους (γάμος, διαζύγιο, παιδί που δεν είναι πλέον προστατευόμενο μέλος και θα υποβάλει δική του δήλωση και Ε9, θάνατος του υπόχρεου, οπότε για λογαριασμό του θα υποβάλουν οι κληρονόμοι κ.λπ.).

7. Ο εργολάβος, για να αναγράψει το εργολαβικό του αντάλλαγμα, εφόσον έχουν παρέλθει τέσσερα χρόνια από την έναρξη ανέγερσης της οικοδομής ή έχουν χρησιμοποιηθεί καθ' οιονδήποτε τρόπο από αυτόν τα ακίνητα πριν από την παρέλευση της τετραετίας. Επίσης, το Ε9 θα υποβάλει και ο οικοπεδούχος, για να διαγράψει το εργολαβικό αντάλλαγμα.

8. Κατ' εξαίρεση η σύζυγος, η οποία δεν είναι ενεργή χρήστης των υπηρεσιών του Taxisnet, διαρκούντος του έγγαμου βίου υποβάλλει ηλεκτρονικά τη δήλωση στοιχείων ακινήτων της, χρησιμοποιώντας, για την πρόσβαση στο Taxisnet, το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης του συζύγου της. Από την ημερομηνία ενεργοποίησης του ονόματος χρήστη και κωδικού πρόσβασης από τη σύζυγο δεν είναι πλέον δυνατή η υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων της με τη χρήση των κωδικών του συζύγου. Σε περίπτωση διακοπής ή διάστασης της έγγαμης σχέσης διακόπτεται η δυνατότητα χρήσης του ονόματος χρήστη και του κωδικού πρόσβασης του πρώην ή σε διάσταση συζύγου, από την ημερομηνία καταχώρησης της διακοπής ή της διάστασης στο μητρώο.

9. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων ανηλίκου τέκνου υποβάλλεται από τους γονείς για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου.

10. Στην περίπτωση που ο υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2014 έχει αποβιώσει, μετά την ενημέρωση του μητρώου του φορολογουμένου, η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται χειρόγραφα στον αρμόδιο προϊστάμενο ΔΟΥ, από όλους τους κληρονόμους ή οποιονδήποτε εξ αυτών ή από πληρεξούσιο, που έχει ειδικά εξουσιοδοτηθεί γι' αυτό, και συνοδεύεται από τα οικεία παραστατικά.

Πώς θα δηλωθούν τα «τακτοποιημένα» κτίσματα;

Ακίνητα που έχουν «τακτοποιηθεί» ή νομιμοποιηθεί ή ημιυπαίθριους χώρους που δεν έχουν αναγραφεί σε προηγούμενες δηλώσεις Ε9 δηλώνονται φέτος στην πραγματική τους κατάσταση. Η πραγματική κατάσταση του ακινήτου προκύπτει από την οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο. Αν δεν υπάρχει οριστική εγγραφή, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του ακινήτου όπως προκύπτουν από τον τίτλο κτήσης. Αν δεν υπάρχει τίτλος κτήσης, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου. Αν η πραγματική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτήν που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ή στον τίτλο κτήσης στην άδεια οικοδομής ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου, λαμβάνονται υπόψη η πραγματική επιφάνεια και η πραγματική χρήση του ακινήτου. Η διάταξη αυτή ισχύει από 1ης Ιανουαρίου 2014.

Κατά συνέπεια από 1η Ιανουαρίου 2014, εφόσον κτίσμα ή οικόπεδο υπερβαίνει την επιφάνεια που αναγράφεται στον τίτλο κτήσης του και ανεξάρτητα από το αν αυτό τακτοποιήθηκε ή νομιμοποιήθηκε πριν ή και μετά την 1η Ιανουαρίου 2014 ή ακόμη και αν δεν έχει νομιμοποιηθεί, ο φορολογούμενος οφείλει να το αναγράψει στη δήλωση στοιχείων ακινήτων του από το έτος 2014 με την υπερβάλλουσα επιφάνεια.

Σημεία SOS

Ποια σημεία θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι ιδιοκτήτες ακινήτων;

1. Το έτος κατασκευής του ακινήτου αναγράφεται όπως προκύπτει από την έκδοση της οικοδομικής άδειας ή από την τελευταία αναθεώρησή της. Σε περίπτωση ενιαίου κτίσματος, τμήματα του οποίου έχουν διαφορετική παλαιότητα, έτος κατασκευής είναι το έτος έκδοσης της νεότερης οικοδομικής άδειας. Αν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, ως έτος έκδοσής της λαμβάνεται το έτος κατασκευής το οποίο προκύπτει από δημόσιο έγγραφο.

2. Η επιφάνεια βοηθητικών χώρων αποθηκών, κολυμβητικών δεξαμενών και θέσεων στάθμευσης που αποτελούν, κατά τον τίτλο κτήσης ή τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, παρακολούθημα κτίσματος αναγράφονται στην ίδια γραμμή ως βοηθητικοί χώροι αυτού. Εφόσον δεν προκύπτει η επιφάνεια της θέσης στάθμευσης, η επιφάνεια αυτής θεωρείται ότι είναι 20 τ.μ.

3. Οταν υπάρχουν διαφορετικά ποσοστά ή διαφορετικά εμπράγματα δικαιώματα επί του ιδίου ακινήτου, αυτά αναγράφονται σε χωριστές γραμμές.

4. Δεν αναγράφονται στοιχεία κτίσματος όταν υπάρχει παντελής έλλειψη στέγης. Αν υπάρχει μερική έλλειψη στέγης ή άλλες ουσιώδεις βλάβες του κτίσματος, που το καθιστούν μη λειτουργικό, τότε αναγράφεται ως ημιτελές.

5. Στη στήλη 30 του Πίνακα 1 θα πρέπει επιλέγεται από λίστα ΝΑΙ εάν το ακίνητο ηλεκτροδοτείται ή ΟΧΙ εάν δεν ηλεκτροδοτείται. Η επιλογή ΟΧΙ σημαίνει ότι δεν υπάρχει μετρητής κατανάλωσης ρεύματος.

6. Σε περίπτωση που το ακίνητο ηλεκτροδοτείται θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρωθεί το πεδίο 31. Ο φορολογούμενος θα πρέπει να συμπληρώσει τα εννέα πρώτα ψηφία του κάθε αριθμού παροχής, κι αν είναι περισσότεροι από ένας να τους διαχωρίσει με κενό χαρακτήρα.

7. Στη στήλη 27 συμπληρώνεται ο Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου (παράδειγμα 280550505015/0/24) ή ο κωδικός ακινήτου (17 ή 18 ψηφία), εφόσον η περιοχή που βρίσκεται το ακίνητό σας έχει ενταχθεί στο Εθνικό Κτηματολόγιο.

Πώς θα δηλωθούν σπίτια - οικόπεδα;

Σε κάθε περίπτωση αναγραφής κτισμάτων απαιτείται και η συμπλήρωση των στοιχείων του οικοπέδου. Κάθε ενιαία ιδιοκτησία αναγράφεται σε μια γραμμή της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Κατ' εξαίρεση, κτίσματα επί οικοπέδου χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, παρότι αποτελούν ενιαία ιδιοκτησία, αναγράφονται σε διαφορετικές γραμμές ανά όροφο αλλά τα στοιχεία του οικοπέδου αυτής αναγράφονται μόνο σε μία γραμμή εξ αυτών. Στην περίπτωση αυτή (στη μία αυτή γραμμή) αναγράφονται και τα στοιχεία του οικοπέδου και η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων που υπάρχουν στο οικόπεδο, εφόσον προσμετρούνται στον συντελεστή δόμησης. Αν όμως στο υπόγειο ή στο ισόγειο υπάρχουν κτίσματα διαφορετικής κατηγορίας (π.χ. αποθήκη και θέση στάθμευσης ή κατοικία και επαγγελματική στέγη), αυτά αναγράφονται σε διαφορετικές γραμμές και σε μία μόνο από αυτές αναγράφονται τα στοιχεία του οικοπέδου και η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων.

Σε κάθε περίπτωση αναγραφής κτισμάτων απαιτείται και η συμπλήρωση των στοιχείων του οικοπέδου ή γηπέδου επί του οποίου βρίσκονται αυτά. Κατ' εξαίρεση δεν συμπληρώνονται στοιχεία οικοπέδου αποκλειστικά και μόνο για κατοικίες, επαγγελματικές στέγες, αποθήκες και θέσεις στάθμευσης εφόσον αθροιστικά συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας εν ζωή με συμβολαιογραφικό έγγραφο, η αξία του οικοπέδου υπολογίζεται με το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και βρίσκονται σε πολυκατοικία.

Ως επιφάνεια κτίσματος αναγράφεται η καθαρή επιφάνεια των κύριων ή βοηθητικών χώρων, εφόσον υπάρχει σύσταση εν ζωή οριζόντιας ιδιοκτησίας. Αν στο συμβολαιογραφικό έγγραφο αναγράφεται μόνο μεικτή επιφάνεια ενώ υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, προκειμένου να προσδιοριστεί η καθαρή επιφάνεια, αφαιρείται ποσοστό 10% της μεικτής επιφάνειας. Σημειώστε ακόμη ότι:

Στις περιπτώσεις που δηλώνονται κτίσματα χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας ή δηλώνονται αυθαίρετα κτίσματα, αναγράφεται η μεικτή επιφάνεια αυτών (δηλαδή, στην επιφάνειά τους προστίθενται κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα κ.τ.λ.).

Η επιφάνεια βοηθητικών χώρων αποθηκών, κολυμβητικών δεξαμενών και θέσεων στάθμευσης που αποτελούν κατά τον τίτλο κτήσης ή τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας παρακολούθημα κτίσματος αναγράφεται στην ίδια γραμμή με το κτίσμα του οποίου είναι παρακολούθημα ως βοηθητικοί χώροι αυτού. Εφόσον δεν προκύπτει η επιφάνεια της θέσης στάθμευσης, η επιφάνεια αυτής θεωρείται ότι είναι 20 τ.μ.

Ως έτος κατασκευής του ακινήτου αναγράφεται αυτό της έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή της τελευταίας αναθεώρησής της.

Κρίσιμες προθεσμίες

- Υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) οικ. έτους 2014 (μεταβολές εντός 2013): Έως 30/5/2014.

- Υποβολή δήλωσης για μεταβολές στοιχείων ακινήτων από 1/1/2014 – 31/5/2014: Έως 30/6/2014.

- Υποβολή δήλωσης για μεταβολές στοιχείων ακινήτων από την 1/7/2014: Εντός 30 ημερών από τη μεταβολή.

- Καταβολή ΕΝΦΙΑ 2014: Εφάπαξ ή σε 6 μηνιαίες δόσεις εκ των οποίων η πρώτη θα πρέπει να εξοφληθεί μέχρι 31/7/2014.