ΔΥΣΚΟΛΗ ΧΡΟΝΙΑ Οι φόροι που θα πληρώσουμε το 2015 - Σε ποιους έρχεται «φορολογικό σοκ» και ποιοι θα ελαφρυνθούν (παραδείγματα)

ΔΥΣΚΟΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Οι φόροι που θα πληρώσουμε το 2015 - Σε ποιους έρχεται «φορολογικό σοκ» και ποιοι θα ελαφρυνθούν (παραδείγματα)

Της Μαρίας Βουργάνα

Ένας δύσκολος «φορολογικός» χρόνος προβλέπεται να είναι το 2015 για εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους.

Με το νέο προϋπολογισμό αναζητούνται πρόσθετα φορολογικά έσοδα 1,4 δισ. ευρώ, ενώ το φορολογικό τοπίο του 2015 δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσει μέχρι να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα η οποία επιμένει ότι χρειάζονται μέτρα για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό του 2015 και ότι δεν επαρκεί ο διπλασιασμός του συντελεστή ΦΠΑ των ξενοδοχείων (διαμονή) από το 6,5% στο 13% ζητώντας άρση της μείωσης κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης, αλλά και κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ που ισχύσει σήμερα στα νησιά του Αιγαίου.

Ωστόσο υπάρχουν ρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή οι οποίες αναμένεται να εφαρμοστούν το 2015 επηρεάζοντας τη φορολογία στα εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων.

Μισθωτοί που συμπληρώνουν το μηνιαίο εισόδημά τους με έσοδα από«μπλοκάκι», αγρότες αλλά και εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος θα βρεθούν αντιμέτωποι το 2015 με μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις.

Στο αντίποδα οι φορολογούμενοι που θα αποκτήσουν φέτος εισοδήματα από ενοίκια και δεν τους πιάνουν τα τεκμήρια διαβίωσης θα διαπιστώσουν μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης. Ο φορολογικός συντελεστής μπορεί μεν να αυξάνεται από 10% σε 11% για τα εισοδήματα από ενοίκιαέως 12.000 ευρώ αλλά ταυτόχρονα καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% - 3% στα εισοδήματα αυτά, καθώς και η προκαταβολή φόρου 55%.

Το παζλ των φορολογικών ανατροπών που ενεργοποιούνται το επόμενο έτος συμπληρώνουν:

• Οι αλλαγές στο μέτρο των αποδείξεων.
• Η μείωση κατά 30% της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τους φορολογουμένους με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
• Το «πάγωμα» του φόρου υπεραξίας στις αγοραπωλησίες ακινήτων από την 1η Ιανουαρίου 2015 μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2016.
• Η κατάργηση της έννοιας του «επαγγελματία επενδυτή».
• Η απαλλαγή από το ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων με τζίρο έως 10.000 ευρώ.

1 Όσοι είναι μισθωτοί και συμπληρώνουν το μηνιαίο τους εισόδημα με έσοδα από «μπλοκάκι»

Τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν φέτος με «μπλοκάκι» οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, το επόμενο έτος θα φορολογηθούν υποχρεωτικά από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%, ενώ παράλληλα θα κληθούν να πληρώσουν και αυξημένο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ από 500 ευρώ που κατέβαλαν φέτος.

Για τα εισοδήματα του 2013 οι μισθωτοί με έσοδα από «μπλοκάκι» είχαν τη δυνατότητα για τα εισοδήματα αυτά να επιλέξουν να φορολογηθούν είτε με την κλίμακα των μισθωτών υπό προϋποθέσεις (έως τρεις εργοδότες με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ή σε περισσότερους από τρεις εργοδότες και τουλάχιστον το 75% των αμοιβών προέρχεται μόνο από ένα εργοδότη) είτε με την κλίμακα των ελεύθερων επαγγελματιών.

Φορολόγηση με την κλίμακα των μισθωτών σημαίνει πρακτικά ότι δεν επιβάλλεται φόρος για εισοδήματα έως 9.550 ευρώ, ενώ ο πρώτος συντελεστής της κλίμακας είναι 22%. Ωστόσο οι φορολογούμενοι δεν είχαν τη δυνατότητα να εκπέσουν από ακαθάριστο εισόδημα δαπάνες εκτός από τις ασφαλιστικές εισφορές.

Τι θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2014 που θα δηλωθούν στις φορολογικές δηλώσεις του 2015; Εφόσον κάποιος είναι μισθωτός και συμπληρώνει το εισόδημά του ασκώντας και ελεύθερο επάγγελμα, το εισόδημα από το «μπλοκάκι» θα φορολογηθεί οπωσδήποτε με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και ταυτόχρονα θα επιβαρυνθεί με τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Το ίδιο θα συμβεί και σε κάποιον ο οποίος δουλεύει σε έναν εργοδότη με «μπλοκάκι», αλλά δεν έχει δηλώσει? το σπίτι του ως επαγγελματική έδρα. Αυτομάτως, αυτό το λάθος επιφέρει την ποινή της φορολόγησης του εισοδήματος από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%. Ειδικά για φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα (άθροισμα από μισθό και «μπλοκάκι» της τάξεως των 8.000-12.000 ευρώ) ο φόρος που θα φανεί στο εκκαθαριστικό του 2015 μπορεί να είναι ακόμη και πάνω από 50% υψηλότερος σε σχέση με αυτόν του φετινού εκκαθαριστικού. Βέβαια οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν από τα ακαθάριστα εισοδήματά τους επαγγελματικές δαπάνες και να περιορίσουν το καθαρό φορολογητέο εισόδημα.

Παράδειγμα
Φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 7.000 ευρώ και εισόδημα από «μπλοκάκι» 4.000 ευρώ που έλαβε από έναν εργοδότη. Σύνολο εισοδήματος 11.000 ευρώ.

Φέτος επέλεξε και φορολογήθηκε με την κλίμακα των μισθωτών για το σύνολο του εισοδήματος και ο φόρος που πλήρωσε ανήλθε σε 320 ευρώ, ενώ επιβαρύνθηκε με τέλος επιτηδεύματος 500 ευρώ. Επομένως η συνολική επιβάρυνση για το εισόδημα που απέκτησε το 2013 ανήλθε σε 820 ευρώ.

Το 2015 το εισόδημα των 7.000 ευρώ που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών και το εισόδημα των 4.000 ευρώ με την κλίμακα των ελεύθερων επαγγελματιών. Έτσι:

• Φόρος για το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες: 0
• Φόρος για το εισόδημα από «μπλοκάκι»: 1.040 ευρώ
• Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ.

Συνολική φορολογική επιβάρυνση: 1.690 ευρώ. Αύξηση φορολογικής επιβάρυνσης 106%.

2 Εργαζόμενοι

Εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος από τις επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται (αυτοκίνητο, πιστωτικές κάρτες κ.λπ.). Οι λεγόμενεςπαροχές σε είδος, θα μετατραπούν σε εισόδημα και θα φορολογηθούν βάσει της κλίμακας. Επειδή όμως για το εισόδημα αυτό το οποίο θα εμφανιστεί για πρώτη φορά σε φορολογική δήλωση δεν έχει γίνει καμία παρακράτηση φόρου, ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει φόρο επί της αξίας της παροχής σε είδος. Ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή22%, 32% ή 42% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος αλλά και της παροχής σε είδος. Για το 2015 αναμένεται να ενεργοποιηθεί η παρακράτηση φόρου για τα εισοδήματα αυτά.

3 Αγρότες

Το 2015, θα φανεί στα εκκαθαριστικά ο νέος τρόπος φορολόγησης των αγροτών. Το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος το οποίο ίσχυε μέχρι πρότινος καταργήθηκε. Για το έτος 2014 και τα επόμενα έτη, το φορολογητέο εισόδημα κάθε αγρότη προσδιορίζεται πλέον με τη λογιστική μέθοδο, δηλαδή με αφαίρεση των παραγωγικών δαπανών του από το συνολικό ποσό των ακαθαρίστων εσόδων που εισέπραξε κατά τη διάρκεια του έτους, μέσω των πωλήσεων των παραχθέντων προϊόντων του. Με πιο απλά λόγια, για τον προσδιορισμό του αγροτικού εισοδήματος που θα υπαχθεί σε φόρο ισχύει ο κανόνας «έσοδα μείον έξοδα». Τα καθαρά κέρδη των αγροτών θα φορολογηθούν με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, ενώ φέτος φορολογήθηκαν με την κλίμακα των μισθωτών δηλαδή είχαν αφορολόγητο όριο 9.550 ευρώ και το εισόδημά τους προσδιορίστηκε με το αντικειμενικό σύστημα. Οι αγρότες κινδυνεύουν να πιαστούν στην παγίδα των τεκμηρίων και να φορολογηθούν με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ του τεκμαρτού εισοδήματος, εφόσον:

• Το δηλωθέν εισόδημά τους είναι μικρότερο από το εισόδημα που προκύπτει με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (κατοικίες, αυτοκίνητα, ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης).
• Δηλώσουν ζημιά ή μηδενικά εισοδήματα.

4 Ενοίκια: Ποιοι χάνουν - ποιοι κερδίζουν

Λιγότερους φόρους θα κληθούν να πληρώσουν το 2015 οι φορολογούμενοι που αποκτούν εισοδήματα αποκλειστικά από ακίνητα, με την προϋπόθεση όμως ότι δεν θα πιαστούν στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων διαβίωσης. Μπορεί ο φορολογικός συντελεστής για τα πρώτα 12.000 ευρώ του εισοδήματα από ενοίκια να αυξήθηκε από το 10% στο 11% παράλληλα όμως καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% και 3% εφόσον η επιφάνεια κατοικίας υπερβαίνει τα 300 τ.μ. ή πρόκειται για επαγγελματική μίσθωση. Επίσης στα εισοδήματα από ακίνητα δεν υπολογίζεται πλέονπροκαταβολή φόρου 55%.

Όμως σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου, ο οποίος κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους έχει εισπράξει πολύ χαμηλά ποσά ενοικίων και δεν έχει εισοδήματα από άλλες πηγές, τότε εφόσον το συνολικό ποσό των εισπραχθέντων ενοικίων, δηλαδή το πραγματικό του εισόδημα, είναι μικρότερο από το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης (κατοικίες, αυτοκίνητα) ο φόρος εισοδήματος θα υπολογίζεται επί του τεκμαρτού κι όχι επί του πραγματικού εισοδήματος. Στην περίπτωση αυτή, ο υπολογισμός του φόρου θα γίνεται με συντελεστή 11% μέχρι το ύψος του πραγματικού εισοδήματος και με συντελεστή 26% επί του ποσού της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος που θα προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης. Κι αυτό γιατί η πρόσθετη αυτή διαφορά θα θεωρείται ως «εισόδημα από επιχειρηματική εμπορική δραστηριότητα» και θα φορολογείται με τον συντελεστή 26% που προβλέπεται για το εισόδημα αυτής της κατηγορίας. Επιπρόσθετα, οι φορολογούμενοι αυτοί θα υποχρεωθούν να καταβάλουν και προσαύξηση 55% επί του ήδη αυξημένου κύριου φόρου εισοδήματος. Συνολικά, δηλαδή, θα κληθούν κι αυτοί να πληρώσουν φόρο έως και 40,3% επί ενός τεκμαρτού - μη πραγματικού- εισοδήματος.

5 Αποδείξεις

Αλλαγές έχουν επέλθει και στο μέτρο των αποδείξεων για τα φετινά εισοδήματα. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ θα πρέπει να έχουν αποδείξεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος και μέχρι του ποσού των 10.500 ευρώ.

Πάντως το μέτρο των αποδείξεων όπως το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, παύει να ισχύει για τα εισοδήματα του 2015. Το υπουργείο Οικονομικών σκέφτεται να εφαρμόσει ένα μοντέλο «λοταρίας» με στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων και την τόνωση των εσόδων περίπου κατά 500 εκατ. ευρώ.

Το σχέδιο προβλέπει ότι κάθε φορολογούμενος θα αποστέλλει στο υπουργείο Οικονομικών μέσω του κινητού τηλεφώνου του, με μήνυμα sms ή μέσω μιας ηλεκτρονικής εφαρμογής στο Taxisnet τον αριθμό κάθε απόδειξης που έχει συλλέξει.

Έτσι θα μπορεί να μετέχει σε κληρώσεις χρηματικών ποσών. Ο αριθμός της κάθε απόδειξης, τον οποίο θα αποστέλλει ο φορολογούμενος, θα μετέχει στην κλήρωση ως «λαχνός».

Οι κληρώσεις θα γίνονται κάθε μήνα και οι τυχεροί στην αρχή τουλάχιστον, θα κερδίζουν ποσά της τάξης των 500 - 1.000 ευρώ. Ωστόσο οι τυχεροί θα είναι αρκετές χιλιάδες, ενώ δεν αποκλείεται να προβλεφθεί και μεγαλύτερο έπαθλο έως 10.000 ευρώ για κάποιους υπερτυχερούς.

6 Δηλώσεις 2015

Οι αποδείξεις, ωστόσο είναι απαραίτητες για τις φορολογικές δηλώσειςπου θα υποβληθούν το 2015 και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

1. Η υποχρέωση της συλλογής αποδείξεων δαπανών ισχύει μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες.

Αυτό σημαίνει ότι οι μισθωτοί ή οι συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα και από άλλες πηγές για παράδειγμα εισοδήματα από ενοίκια, θα πρέπει να έχουν αποδείξεις μόνο για το τμήμα του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες. Αν για παράδειγμα ένας συνταξιούχος έχει 6.000 ευρώ από σύνταξη και 3.600 ευρώ (300Χ12), από ενοίκια οι αποδείξεις που θα πρέπει να δηλώσει είναι 600 ευρώ (6.000 Χ 10%).

2. Αν συλλέξουν περισσότερες αποδείξεις δεν έχουν κανένα όφελος. Αντίθετα αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου είναι μικρότερο από το ποσό που απαιτείται, επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 22% επί της διαφοράς.

Για παράδειγμα για εισόδημα 40.000 ευρώ απαιτούνται 4.000 αποδείξεις.

Αν ο φορολογούμενος καταθέσει 2.000 αποδείξεις, δηλαδή 2.000 λιγότερες, τότε πέρα από τον φόρο που θα πληρώσει, θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 2.000 Χ22% = 440 ευρώ επιπλέον.

Οι αποδείξεις που προσκομίζονται πρέπει να αφορούν αγορές αγαθών και υπηρεσιών και συγκεκριμένα:

• Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά
• Αλκοολούχα ποτά και καπνός
• Ένδυση και υπόδηση
• Στέγαση (μόνο οι υπηρεσίες και τα είδη επισκευής και συντήρησης κατοικίας)
• Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες
• Μεταφορές (μόνο οι μεταφορές πραγμάτων, η συντήρηση και επισκευή αυτοκινήτου/μοτοσικλέτας, τα ανταλλακτικά, τα καύσιμα, τα λιπαντικά, το αντιψυκτικό και η μίσθωση ταξί)
• Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες (δεν λαμβάνονται υπόψη οι εισφορές στη - Δημόσια Τηλεόραση και σε συνδρομητικά κανάλια)
• Εκπαίδευση (μόνο τα δίδακτρα φροντιστηρίων και ξένων γλωσσών)
• Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια
• Αλλά αγαθά και υπηρεσίες (δεν λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για κάθε είδους ασφάλιση).

7 Απαλλαγή από το ΦΠΑ για 415.000 μικρές επιχειρήσεις

Τη δυνατότητα να απαλλαγούν από το ΦΠΑ θα έχουν από την 1η Ιανουαρίου 2015 οι μικρές επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα έως 10.000 ευρώ. Το μέτρο αφορά 415.000 επιχειρήσεις και επιτηδευματίες και για να απαλλαγούν από τον ΦΠΑ θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο Μητρώο της εφορίας. Όσοι επιλέξουν την απαλλαγή από τον ΦΠΑ, στην περίπτωση που σε μία διαχειριστική χρήση υπερβούν το ποσό των 10.000 ευρώ,αυτομάτως στην επόμενη χρήση εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς απόδοσης του ΦΠΑ. Επίσης όσοι υπαχθούν στο απαλλασσόμενο καθεστώς έχουν υποχρέωση έκδοσης φορολογικών στοιχείων στα οποία θα αναγράφουν την ένδειξη «χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας - απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων» και δεν δικαιούνται να εκπέσουν τον φόρο εισροών τους.