Οι Απώλειες Εισοδήματος των Ελληνικών Νοικοκυριών Λόγω της Κρίσης

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στοιχείων της Εθνικής Στατιστικής Αρχής το συνολικά διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην ελληνική οικονομία ήταν για το 2013 χαμηλότερο κατά 46 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο μέγεθος του 2009 (μείωση 27%).

Ενδιαφέρον, όμως, έχει η περαιτέρω ανάλυση των απωλειών ανά πηγή προέλευσης του εισοδήματος, ώστε να εντοπίσουμε τις κοινωνικές ομάδες που πιθανώς πλήττονται δυσανάλογα από την οικονομική κρίση: Έτσι, ενώ το εισόδημα από εξαρτημένη εργασία και από κοινωνικές παροχές (συντάξεις, κατά κύριο λόγο) μειώθηκε κατά 30% και 24%, αντίστοιχα, το εισόδημα από περιουσία (τόκοι καταθέσεων, εισόδημα από εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας, κ.λπ.) συρρικνώθηκε μόλις κατά 12%!

Πίνακας 1. Εισόδημα νοικοκυριών και Μη Κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά (ΜΚΙΕΝ), ανάλογα με την πηγή προέλευσης τους (τα ποσά είναι εκφρασμένα σε εκατομμύρια ευρώ)

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Ένα επιπλέον ενδιαφέρον εύρημα από τα δημοσιευμένα στοιχεία αφορά τη σχετική συνεισφορά των κοινωνικών παροχών, σε σχέση με τα επίπεδα αμοιβών από εξαρτημένη εργασία, στην κάλυψη των αναγκών των ελληνικών νοικοκυριών. Προκύπτει, λοιπόν, πως η σχετική σημασία των κοινωνικών παροχών αυξήθηκε σημαντικά, επιβεβαιώνοντας την εικόνα που συχνά προκύπτει από δημοσιογραφικές μαρτυρίες για τη «συνεισφορά συνταξιούχων στην καθημερινή επιβίωση ανέργων ή/και χαμηλόμισθων συγγενών τους».

Συγκεκριμένα, το επίπεδο κοινωνικών παροχών αυξήθηκε από 82% της συνολικής αμοιβής της εξαρτημένης εργασίας, το 2009, σε 88% του αντίστοιχου μεγέθους για το 2013, πλησιάζοντας περισσότερο την «ισοδυναμία» του ένα-προς-ένα, θέτοντας εκ νέου σε αμφισβήτηση τις δυνατότητες του συνταξιοδοτικού συστήματος να ανταποκριθεί στο ρόλο ενός τόσο σημαντικού εισοδηματικού πυλώνα, την στιγμή που η αναλογία εργαζομένων/συνταξιούχων επιδεινώνεται διαρκώς. Παράλληλα, όμως, η παρατήρηση αυτή καταγράφει και τους κινδύνους για το εισόδημα των νοικοκυριών σε ενδεχόμενο νέων περικοπών στις παροχές του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Στρατής Κωνσταντίνος

Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ

Ερευνητής In Deep Analysis