Το μετεκλογικό φορολογικό «καρτέρι» της τρόικας

Σε εκλογική εκκρεμότητα βρίσκονται πέντε τουλάχιστον φόροι, αλλά και δεκάδες φοροαπαλλαγές που επηρεάζουν εκατομμύρια φορολογούμενους, καθώς η τύχη τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με το αποτέλεσμα της κάλπης και την έκβαση των διαπραγματεύσεων της νέας κυβέρνησης με την τρόικα.

39 έως 60 ευρώ είναι το όφελος από το «κούρεμα» της εισφοράς αλληλεγγύης για υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα με εισοδήματα από 13.000 έως και 20.000 ευρώ. Ελάφρυνση την οποία δεν εγκρίνουν οι δανειστές.

Η λίστα περιλαμβάνει τη διατήρηση της μειωμένης κατά 30% ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, την αύξηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6,5% στα ξενοδοχεία ενδεχομένως και σε άλλα προϊόντα, την κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, την αναπροσαρμογή των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα ποτά, την τύχη των 700 φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα και επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό με 3,6 δισ. ευρώ ετησίως αλλά και τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ. Επίσης η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου θα πρέπει να «τρέξει» την ευθυγράμμιση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές.

Ειδικότερα στο φορολογικό μέτωπο τα μετέωρα πεδία όπου αναμένονται αποφάσεις από τη νέα κυβέρνηση είναι:

Μετέωρη η έκπτωση στην εισφορά αλληλεγγύης

Μικρές αυξήσεις στις μηνιαίες αποδοχές τους θα διαπιστώσουν από τα τέλη Ιανουαρίου οι μισθωτοί και συνταξιούχοι μετά το «κούρεμα» κατά 30% της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Για πόσο όμως χρονικό διάστημα θα βλέπουν τη μείωση αυτή οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι; Αγνωστο.

Με βαριά ατζέντα ο επικεφαλής της Κομισιόν στην τρόικα, Ντέκλαν Κοστέλο.

Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου θα κληθεί να διαπραγματευτεί με την τρόικα για τον αν θα συνεχίσει να εφαρμόζεται η μειωμένη κατά 30% εισφορά στα εισοδήματα των φυσικών προσώπων που υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ.

Στο e-mail 
Σε κάθε περίπτωση η τρόικα είναι αντίθετη στη μείωση ενώ στο e-mail που είχε στείλει στους δανειστές ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης είχε υποσχεθεί αν τον Ιούλιο προκύψει ότι δεν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, τότε η εισφορά θα αυξηθεί με τους συντελεστές να διαμορφώνονται ξανά από 1% έως 4%. Μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο η παρακράτηση φόρου στους μισθούς και στις συντάξεις θα να γίνεται με συντελεστές χαμηλότερους κατά 30% σε σχέση με αυτούς που ίσχυσαν για το 2014.

Ο διπλασιασμός του ΦΠΑ από το 6,5% στο 13% για τη διαμονή στα ξενοδοχεία σύμφωνα με εκπροσώπους του τουριστικού κλάδου θα μειώσει τις αφίξεις κατά 2,5 εκατομμύρια τη φετινή χρονιά.

Για παράδειγμα μισθωτός του ιδιωτικού τομέα με ετήσιο εισόδημα ύψους 20.000 ευρώ το 2014 πλήρωνε ετησίως 200 ευρώ εισφορά αλληλεγγύης ή διαφορετικά 14,28 ευρώ το μήνα (200/14). Με τη μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης φέτος το ποσό θα μειωθεί στα 140 ευρώ ετησίως ή στα 10 ευρώ μηνιαίως (140/14). Ενας άλλος φορολογούμενος με εισοδήματα 45.000 ευρώ ετησίως πλήρωνε πέρυσι 900 ευρώ εισφορά αλληλεγγύης, και από φέτος θα πληρώνει 630 ευρώ. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται πλέον με νέους συντελεστές ως εξής:

• Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 12.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ, υπολογίζεται με συντελεστή 0,7% (από 1%) επί ολόκληρου του ποσού.
• Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 20.001 ευρώ έως 50.000 ευρώ με συντελεστή 1,4% (από 2%) επί ολόκληρου του ποσού.
• Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 50.001 έως 100.000 ευρώ, με συντελεστή 2,10% (από 3%) επί ολόκληρου του ποσού.
• Για συνολικό καθαρό εισόδημα από 100.001 ευρώ και άνω, η ειδική εισφορά θα υπολογίζεται με συντελεστή 2,8% (από 4%) επί ολόκληρου του ποσού.

Τα οφέλη που θα έχουν οι φορολογούμενοι μετά τη μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης σε ετήσια βάση θα κυμανθούν:

Η τρόικα ζητάει την κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν αυτή τη στιγμή στα νησιά του Αιγαίου, πλην Κρήτης. Εάν γίνει αυτό, ο συντελεστής 5% για τα φάρμακα και τα εμβόλια θα αυξηθεί στο 6,5%.

• Από 39 έως 60 ευρώ, για όσους εμφανίζουν εισοδήματα από 13.000 έως και 20.000 ευρώ.
• Από 138 έως και 300 ευρώ για όσους εμφανίζουν εισοδήματα πάνω από 20.000 και μέχρι 50.000 ευρώ.
• Από 495 έως και 900 ευρώ για όσους έχουν εισοδήματα πάνω από 50.000 και μέχρι 100.000 ευρώ.
• Από 1.440 ευρώ και πάνω για όσους έχουν εισοδήματα μεγαλύτερα των 100.000 ευρώ.

Για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι ελαφρύνσεις αυτές θα γίνουν αισθητές τμηματικά, σε 12 μηνιαίες δόσεις εντός του 2015, μέσω μειώσεων στις μηνιαίες προκαταβολές ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, οι οποίες πραγματοποιούνται μέσω παρακρατήσεων. Για τους υπόλοιπους φορολογούμενους τα οφέλη αυτά θα γίνουν όμως αισθητά από το 2016 όταν θα γίνει ο τελικός υπολογισμός των φορολογικών επιβαρύνσεων για τα εισοδήματα του 2015.

6,5% ή 13% ο ΦΠΑ στα ξενοδοχεία;

Στον «αέρα» βρίσκεται και ο διπλασιασμός του ΦΠΑ από το 6,5% στο 13% για τη διαμονή στα ξενοδοχεία και λοιπά τουριστικά καταλύματα. Πρόκειται για ένα από τα μέτρα που υποσχέθηκε στην τρόικα ο Γκ. Χαρδούβελης για τον περιορισμό του δημοσιονομικού κενού του 2015.

Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των εμπορικών θα πρέπει να ολοκληρωθει μέσα σε έξι μήνες.

Το μέτρο «ισοδυναμεί με οικονομική καταστροφή» υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου.

Συν και πλην 
Οπως λένε μπορεί να αποφέρει άμεσα έσοδα 350 εκατ. ευρώ στα ταμεία του Δημοσίου το 2015 αλλά ταυτόχρονα θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του ΑΕΠ της χώρας κατά τουλάχιστον 2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα φετινά επίπεδα, πτώση που αντιστοιχεί σε απώλειες 3,8 δισ. ευρώ. Και αυτό γιατί το τουριστικό πακέτο θα επιβαρυνθεί και θα έχει αντίκτυπο στις αφίξεις οι οποίες αν εφαρμοστεί το μέτρο θα μειωθούν κατά 2,5 εκατομμύρια την επόμενη χρονιά και πολύ περισσότερο το 2016.

Ζητά αύξηση 44% έως 55% στον ΦΠΑ στα νησιά

Η τρόικα έχει ζητήσει επανειλημμένα την κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν αυτή τη στιγμή στα νησιά του Αιγαίου, πλην Κρήτης.

Οι συντελεστές αυτοί ανέρχονται σήμερα σε 5% για τα φάρμακα, τα εμβόλια, τη διαμονή στα ξενοδοχεία, τα βιβλία, τα περιοδικά, τις εφημερίδες και τα θέατρα, σε 9% για τα τρόφιμα, τα είδη εστίασης, το ηλεκτρικό ρεύμα, το νερό, το φυσικό αέριο, τις υπηρεσίες μεταφορών κ.λπ. και σε 16% για τα υπόλοιπα προϊόντα και τις υπόλοιπες υπηρεσίες. Στην περίπτωση που οι συντελεστές αυτοί καταργηθούν θα αντικατασταθούν από τους ισχύοντες σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα συντελεστές 6,5%, 13% και 23%.

Ουσιαστικά, αν εφαρμοστεί το μέτρο αυτό, οι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου θα αυξηθούν κατά 44%-55% και οι τιμές των προϊόντων που διακινούνται και των υπηρεσιών που παρέχονται στα νησιά αυτά θα αυξηθούν κατά 2,4% έως και 6%. Με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, το όφελος που θα προκύψει εκτιμάται σε περίπου 350 εκατ. ευρώ αλλά κανείς δεν γνωρίζει σήμερα τι μέλλει γενέσθαι.

Εξτρα έσοδα από τσιγάρα, ποτά και φόρο πολυτελείας

Μεταξύ των μέτρων που υποσχέθηκε στην τρόικα ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης με το περίφημο e-mail, είναι μια ακόμη αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα ποτά αλλά και η επιβολή φόρου πολυτελείας χωρίς όμως να διευκρινίζεται ποια προϊόντα θα επιβαρυνθούν.

Ανάβουν «κόκκινο» σε 700 φοροαπαλλαγές

Η τρόικα απαιτεί την κατάργηση των περισσότερων από τις 700 φοροαπαλλαγές που «γλίτωσαν» από το μεγάλο «μαχαίρι» που μπήκε τα τελευταία πέντε χρόνια. Και η τύχη των φοροαπαλλαγών βρίσκεται σε ευθεία συνάρτηση με το αποτέλεσμα των εκλογών. Σήμερα εξακολουθούν να εφαρμόζονται εκατοντάδες απαλλαγές στη φορολογία εισοδήματος των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τις κληρονομιές, γονικές παροχές και δωρεές, στο Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, τα τέλη ταξινόμησης αυτοκινήτων και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης.

Λογαριασμός 3,6 δισ. 
Οι φοροαπαλλαγές αυτές στερούν από το Δημόσιο έσοδα ύψους 3,614 δισ. ευρώ ετησίως ενώ το μεγαλύτερο κόστος έχουν οι απαλλαγές και εκπτώσεις των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης. Από τις 700 φοροαπαλλαγές, οι περισσότερες (117) αφορούν τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ακολουθούν 98 απαλλαγές που ισχύουν στη φορολογία εισοδήματος των νομικών προσώπων ενώ στο ΦΠΑ εφαρμόζονται 81 απαλλαγές.

Στο στόχαστρο της τρόικας βρίσκονται κυρίως:

Οι απαλλαγές, οι εξαιρέσεις και οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ που κοστίζουν 969,732 εκατ. ευρώ ετησίως. Το μεγαλύτερο κόστος 528,20 εκατ. ευρώ έχει ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 6,5% που εφαρμόζεται στα βιβλία, τις εφημερίδες, τα περιοδικά, τα φάρμακα και εμβόλια, διαμονή στα ξενοδοχεία και τα θέατρα.

Οι απαλλαγές και οι μειώσεις επιβαρύνσεων που προβλέπονται στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που κοστίζουν 1,046 δισ. ευρώ το χρόνο. Οι απώλειες εσόδων από τις απαλλαγές και εκπτώσεις του ΕΦΚ στα ενεργειακά προϊόντα (πετρελαιοειδή, φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα) ανέρχονται σε 578,57 εκατ. ευρώ και ακολουθούν οι μειώσεις στην αιθυλική αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά που φθάνουν τα 465,8 εκατ. ευρώ.

Στο τραπέζι και ο ΕΝΦΙΑ

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Οικονομικών ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του 2015 θα καταβληθεί σε οκτώ μηνιαίες δόσεις. Με δεδομένο ότι οι μεταβολές στην περιουσιακή κατάσταση των φορολογούμενων που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2014 θα πρέπει να δηλωθούν μέχρι το τέλος Μαρτίου, η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ του έτους 2015 θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο.

Ετσι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα αρχίσουν να πληρώνουν το φετινό ΕΝΦΙΑ από το τέλος Μαΐου μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου, δηλαδή σε 8 ίσες μηνιαίες δόσεις. Ολα αυτά με βάση το σημερινό σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών.

Σε περίπτωση που η νέα κυβέρνηση αποφασίσει αλλαγές στο φόρο ακινήτων από φέτος τότε θα αλλάξει και ο προγραμματισμός για την εξόφληση του ΕΝΦΙΑ από τους φορολογούμενους που θα κληθούν να τον πληρώσουν.

Οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων

Το σχέδιο για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των εμπορικών τιμών θα πρέπει να «τρέξει» η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Ηδη η Ολομέλεια του ΣτΕ έχει διατάξει την αναπροσαρμογή εντός έξι μηνών.

Σήμερα στις περισσότερες περιοχές οι αντικειμενικές -οι οποίες παραμένουν «παγωμένες» στα επίπεδα του 2007- υπερβαίνουν τις τιμές της αγοράς με αποτέλεσμα οι φόροι που καλούνται να πληρώσουν οι φορολογούμενοι να είναι υπέρογκοι. Μάλιστα σε ορισμένες περιοχές οι αντικειμενικές είναι υψηλότερες ακόμη και πάνω από 50% σε σχέση με τις εμπορικές τιμές.

Η μείωση θα ελαφρύνει τους φόρους που επιβάλλονται στα ακίνητα όπως το φόρο μεταβίβασης, τους φόρους γονικών παροχών, κληρονομιάς και κυρίως τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. Υπάρχουν, ωστόσο, και περιοχές στις οποίες θα πρέπει να υπάρξει αύξηση περίπου κατά 30% -κυρίως στις υποβαθμισμένες γειτονιές του Λεκανοπεδίου- καθώς οι αντικειμενικές βρίσκονται πολύ κάτω από τις τιμές πώλησης των ακινήτων.

Μαρία Βουργάνα