ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ Τι είναι ο «φόρος λίπους» που πρότεινε η κυβέρνηση - Πώς μπορεί να εφαρμοστεί και τι σημαίνει για τα προϊόντα

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ

Τι είναι ο «φόρος λίπους» που πρότεινε η κυβέρνηση - Πώς μπορεί να εφαρμοστεί και τι σημαίνει για τα προϊόντα

Ηταν Ιανουάριος του 2014, δηλαδή πριν από ένα χρόνο περίπου όταν έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα μια πρωτότυπη για τα ελληνικά δεδομένα πρόταση. Ηταν ο λεγόμενος «φόρος λίπους» ή fat tax όπως λέγεται στο εξωτερικό.

Τα κλιμάκια της τρόικας πρότειναν τότε στο υπουργείο Οικονομικών να υπολογίσει πόσα έσοδα θα μπορούσαν να εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία αν επιβληθεί ο φόρος λίπους σε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα κορεσμένων λιπαρών (βούτυρο, κρέμες, γάλα, τυρί, πίτσα, κρέας, σοκολάτες, σνακ, κέτσαπ, μαγιονέζα).

Η πρόταση ήταν να επιβληθεί φόρος που θα κυμαίνεται από 8% έως 10% και θα προστεθεί στα προϊόντα που έχουν ΦΠΑ 13%.
Σύμφωνα με τους τότε υπολογισμούς, από την επιβολή του φόρου το δημόσιο μπορεί να εισπράξει από 640 έως 800 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Το ίδιο σενάριο επανέρχεται τώρα ως μια από τις μεταρρυθμίσεις που έχει προτείνει η κυβέρνηση στους θεσμούς. Αυτή τη φορά η πρόταση είναι να επιβληθεί αύξηση αύξηση τουλάχιστον 1 λεπτού του ευρώ για κάθε προϊόν που θεωρείται βλαβερό για την υγεία με σκοπό τον προσανατολισμό των πολιτών σε πιο υγειινές τροφές και την αύξηση των εσόδων φυσικά.

Όπως αναφέρει το Mega, o φόρος μεταφράζεται στην τσέπη του καταναλωτή σε επιβάρυνση όταν αγοράζει προϊόντα πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι και λίπος, όπως τα αναψυκτικά, τα γλυκά και άλλα φαγητά πλούσια σε λιπαρά. Ο σχεδιασμένος φόρος δεν θα αφορά προϊόντα όπως κρέας και ψάρι.

Ο φόρος λίπους είναι κάτι που έχει εφαρμοστεί σε ΗΠΑ αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρώπης με στόχο (τουλάχιστον επίσημα) τον περιορισμό της κατανάλωσης των ανθυγιεινών προϊόντων.  Ετσι, προϊόντα με ποσοστό κορεσμένων λιπαρών πάνω από 2,3% όπως βούτυρο, κρέας, τυρί ακόμη και γάλα έχουν βρεθεί στο στόχαστρο σε αρκετές χώρες. Ο "φόρος λίπους" ισχύει ήδη σε ΗΠΑ, Γαλλία, Δανία, Ουγγαρία και Γαλλία. Στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη σύμφωνα με έρευνα που έγινε τρία χρόνια μετά την επιβολή του φόρου, τα εστιατόρια που χρησιμοποιούσαν κορεσμένα λιπαρά από 50% μειώθηκαν σε λιγότερο από 2%. Στη ∆ανία ο φόρος αφορά σε προϊόντα µε ποσοστό κορεσµένων λιπαρών πάνω από 2,3%, όπως είναι το βούτυρο, το τυρί, η πίτσα, το κρέας, ακόµη και το γάλα και ανέρχεται σε 2,15 ευρώ ανά κιλό τέτοιων λιπαρών.

Ακόμη χώρες όπως η Ουγγαρία και η Γαλλία φορολογούν τα τρόφιµα που έχουν πάνω από 2,3% κορεσµένα λιπαρά, ενώ η Γαλλία έχει επιβάλει φόρο λίπους στις σάλτσες (κέτσαπ και µαγιονέζες), όπως επίσης και στα αναψυκτικά µε υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη (όχι στα 0% και light).

Οι χώρες αυτές επέβαλαν τον συγκεκριµένο φόρο µε το πρόσχηµα ότι προστατεύουν τον πληθυσµό από την παχυσαρκία.

Ωστόσο έχει ήδη προκληθεί σάλος και ζητείται η κατάργηση σε ορισμένες χώρες όπως η Δανία καθώς οδήγησε τους Δανούς να πηγαίνουν σε άλλες χώρες και να παίρνουν τα συγκεκριμένα προϊόντα με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας. Το υπουργείο ανέφερε ότι ένα από τα αποτελέσματα της φορολογίας λίπους ήταν ότι αρκετοί Δανοί είχαν αρχίσει τη διέλευση των συνόρων στη Γερμανία για να αγοράζουν τα τρόφιμα που ήθελαν από τη γειτονική χώρα.

Σύμφωνα με το δανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας και Φαρμάκων, το 47% των Δανών είναι υπέρβαροι και το 13% είναι παχύσαρκοι.

Επιφυλακτικοί ως προς την αποτελεσματικότητα του μέτρου στη χώρα μας, εμφανίζονται οι επιστήμονες, σε ό,τι αφορά την απόκτηση πιο υγιεινών συνήθειων. Περίπου 3 στους 10 Έλληνες είναι παχύσαρκοι και 3 στους 4 υπέρβαροι, ενώ πρώτη αιτία θανάτου είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα που σχετίζονται άμεσα με το βάρος. Όμως θλιβερή πρωτιά κατέχει στην Ευρώπη η χώρα μας και στην παιδική παχυσαρκία καθώς 4 στα 10 παιδιά έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό. Το 48,9% των αγοριών και το 44,8% των κοριτσιών της β’ Δημοτικού έχει βάρος πάνω από το φυσιολογικό, ποσοστό υψηλότερο από το σύνολο των 16 χωρών.

Συγκεκριμένα, στα αγόρια της β’ Δημοτικού το μέσο βάρος ήταν 29,5 κιλά, ο μέσος Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) 17,7 kg/m², ενώ το ποσοστό παχυσαρκίας ήταν 23,9%, από τα υψηλότερα στην Ευρώπη σύμφωνα με τα κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αντίστοιχα, στα κορίτσια και πάλι η Ελλάδα κατέχει αρνητική πρωτιά, με μέσο βάρος τα 29,1 κιλά, μέσο ΔΜΣ 17,7 kg/m² και ποσοστό παχυσαρκίας 18,6%.  

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν και οι ιδιαιτερότητες των ελληνικών προϊόντων, προκειμένου να αποφευχθούν φόροι στα λεγόμενα "καλά" λίπη που δεν απειλούν την υγεία μας εάν καταναλώνονται σε λογικές ποσότητες.

Το ΠΑΣΟΚ σχολιάζοντας την είδηση ανέφερε στο Twitter: ΦΠΑ Βαρουφάκη για χαμηλά λιπαρά. Εξ άλλου ο ίδιος προτιμά τα ακριβά θαλασσινά.