ΠΟΡΙΣΜΑ - ΦΩΤΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ «ΣΟΦΩΝ» Πρόταση - σοκ: Φόρος «πλούτου» - χαράτσι στις καταθέσεις για να πληρωθούν οι συντάξεις έως το 2050

ΠΟΡΙΣΜΑ - ΦΩΤΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ «ΣΟΦΩΝ»

Πρόταση - σοκ: Φόρος «πλούτου» - χαράτσι στις καταθέσεις για να πληρωθούν οι συντάξεις έως το 2050

Του Γιώργου Γάτου

Φόρο στους «έχοντες» και «κατέχοντες» -στους υψηλά αμειβόμενους, στις καταθέσεις ή και στις μεγάλες περιουσίες- προτείνει η Επιτροπή των «Σοφών» για να «καλυφθούν» τα ελλείμματα στο Ασφαλιστικό. Η επιβολή του φόρου περιλαμβάνεται στο πόρισμα με τις συνολικά επτά ανατροπές για τις συντάξεις (ενοποιήσεις Ταμείων σε 1 ή 3, επανυπολογισμό - μείωση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων ΔΕΚΟ, Δημοσίου, ειδικών ταμείων και νέου τύπου συντάξεις, χωρίς εγγυημένες παροχές αλλά με πρόβλεψη για την καταβολή μιας εθνικής σύνταξης στους οικονομικά ασθενέστερους).

Οι ανατροπές, σύμφωνα με το πόρισμα το οποίο θέτει από σήμερα και έως τις αρχές Νοεμβρίου σε διάλογο με τους φορείς και τους δανειστές ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος, προβλέπουν:

1. Ενα Ταμείο για όλους (ΙΚΑ) στο οποίο θα ενοποιηθούν διοικητικά όλοι οι φορείς κύριας, επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών (διοικητική ενοποίηση) μετά την ουσιαστική ενοποίηση του υπάρχοντος καθεστώτος. Δεύτερη (αποκλίνουσα) άποψη που κατατέθηκε προβλέπει τρία Ταμεία (μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών) και τη διατήρηση της αυτοτέλειας των επικουρικών με ρήτρα ελεγχόμενου ελλείμματος και μίνιμουμ κρατική χρηματοδότηση.

2. Ενιαία ποσοστά εισφορών και βάσης υπολογισμού για την κύρια σύνταξη, την επικουρική και το εφάπαξ, με μόνη διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους. Ολες οι εισφορές θα δηλώνονται μέσω του ΙΚΑ με Ανακεφαλαιωτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ).

3. Αντίστοιχα, ενιαίο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Προτείνεται να επεκταθεί και στους παλαιούς ασφαλισμένους που διατηρούν υψηλότερα του 70% (για 35 έτη ασφάλισης) ποσοστά αναπλήρωσης για τον υπολογισμό της σύνταξης έως το 2010 το συγκεκριμένο ποσοστό το οποίο ισχύει για τους νέους (ασφαλισμένους για πρώτη φορά από την 1/1/93). Ο ίδιος τρόπος υπολογισμού θα ισχύσει και για τις επικουρικές (έως 20% ποσοστό αναπλήρωσης).

4. Ανακαθορισμό, κατ' επιταγή των αρχών της συμμετοχικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης των γενεών, των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων με αναφορά τον παραπάνω ενιαίο τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.

5. Νέου τύπου συντάξεις για το μέλλον χωρίς δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά με δυνατότητα επιλογής του έτους εξόδου, πάνω από ένα καθορισμένο όριο ηλικίας. Θα δημιουργηθούν εικονικοί λογαριασμοί καθορισμένων εισφορών όχι όμως και παροχών - συντάξεων για τους ασφαλισμένους. Ο εργαζόμενος θα συσσωρεύει σε ένα ατομικό λογαριασμό όλες τις εισφορές, οι οποίες τοκίζονται με ένα προσυμφωνημένο επιτόκιο και θα σχηματίζεται το συνταξιοδοτικό κεφάλαιο. Στο τέλος του ενεργού βίου θα λαμβάνει ισόβια σύνταξη που, όμως, θα καθορίζεται με βάση συντελεστή μετατροπής που θα εξαρτάται από το προσδόκιμο ζωής της γενεάς του και το ποσοστό αναπροσαρμογής των συντάξεων. Οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του φορολογητέου εισοδήματος και θα εισπράττονται μέσω της εφορίας. Αλλη πρόταση προβλέπει να υπολογίζονται οι εισφορές επί των αποδοχών, ενώ θέμα ετέθη για τον τρόπο συνταξιοδότησης αναπήρων, χήρων και όσων εργάζονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

6. Τη χορήγηση εθνικής σύνταξης που θα χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια και θα προστατεύει όσους δεν έχουν συνεχή και πλήρη ασφαλιστικό βίο (άτυπες μορφές εργασίας, διαστήματα ανεργίας) για τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης. Το ποσό της θα κλιμακώνεται ανάλογα με το ύψος της αναλογικής σύνταξης και τα μέλη της οικογένειας. Π.χ. Θα μειώνεται προοδευτικά όταν αυξάνει η αναλογική και όταν αυξάνει το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα του δικαιούχου. Μέλη της Επιτροπής αντιπρότειναν, ωστόσο, να μην ισχύουν εισοδηματικά κριτήρια για την εθνική σύνταξη, να μην αλλάξει ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας της κοινωνικής ασφάλισης και να εφαρμοστεί ταχύτερα ο ν. 3863/10 (βασική + αναλογική σύνταξη για όλο τον εργασιακό βίο).

7. Την επιβολή εισφοράς για την «κάλυψη» των ελλειμμάτων του συστήματος στους υψηλά αμειβόμενους ή ένα τραπεζικό φόρο ή ένα φόρο στις μεγάλες περιουσίες, εκεί που συγκεντρώνεται, παρά την κρίση, πλούτος. Οπως προτείνεται συγκεκριμένα, «πρέπει να δημιουργηθεί ένα αποθεματικό που θα υποστηρίξει το νέο σύστημα κυρίως κατά τη μεταβατική περίοδο, από το 2016 έως το 2050». Το Ταμείο στο οποίο θα «μπαίνουν» τα έσοδα θα τροφοδοτείται επιπλέον από μια πιο «ενεργητική» διαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων.

Βασική και αναλογική σύνταξη από 1/9/2015
Βασική και αναλογική σύνταξη θα λαμβάνουν, ανεξαρτήτως Ταμείου και χρόνου κατά τον οποίο έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (είτε μέχρι τις 31/12/2014 είτε μετά την 1/1/2015) όλοι όσοι συνταξιοδοτούνται από την 1η Σεπτεμβρίου. Αυτό προβλέπει νομοτεχνική βελτίωση που κατατέθηκε χθες στο πολυνομοσχέδιο, έτσι ώστε να ισχύσουν απόλυτα ενιαίοι κανόνες για τους νέους συνταξιούχους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Ο συγκεκριμένος τρόπος υπολογισμού στηρίζεται, ωστόσο, στο ν. 3863/10 τον οποίο η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχουν δηλώσει ότι δεν θα εφαρμόσουν, καθώς θα προχωρήσουν στη συνολική μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού, με βάση το πόρισμα της Επιτροπής «σοφών», από την 1/1/2016.

Κοινωνικό συμβόλαιο
«Προς ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τις συντάξεις» τιτλοφορείται το πόρισμα της Επιτροπής του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το οποίο δίνει σήμερα στη δημοσιότητα ο υπουργός Γ. Κατρούγκαλος.

Τέλος οι πρόωρες
Νέου τύπου συντάξεις για το μέλλον χωρίς δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά με δυνατότητα επιλογής του έτους εξόδου, πάνω από ένα καθορισμένο όριο ηλικίας.