ΟΛΑ ΤΑ ΕΦΙΑΛΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ Πόσο επιβαρύνονται νοικοκυριά, επιχειρήσεις και ιδιοκτήτες αυτοκινήτων από τις αυξήσεις στα καύσιμα

ΟΛΑ ΤΑ ΕΦΙΑΛΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ

Πόσο επιβαρύνονται νοικοκυριά, επιχειρήσεις και ιδιοκτήτες αυτοκινήτων από τις αυξήσεις στα καύσιμα

TOY ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΟΛΩΝΑ

Υγρό... πυρ στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις, τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων από τις σχεδιαζόμενες αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα. Ανάλογα με το σενάριο που θα επιλεχθεί οι τιμές της αμόλυβδης βενζίνης θα εκτοξευτούν κατά 12,3 λεπτά το λίτρο και του πετρελαίου κίνησης κατά 13,5, ενώ υπάρχει και το πιο εφιαλτικό σενάριο για αύξηση που μπορεί να φτάσει τα 42 λεπτά!

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μπροστά στην αγωνία του να «κλειδώσει» την αξιολόγηση έχει βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές σενάρια αναπροσαρμογής των ΕΦΚ, που είναι ικανά να τινάξουν στον αέρα οικογενειακούς αλλά και εταιρικούς προϋπολογισμούς.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ» ιδίως στα καύσιμα κίνησης (αμόλυβδη βενζίνη και ντίζελ) δύο είναι οι προτάσεις που εξετάζονται:

• Η πρώτη της αύξησης των ειδικών φόρων κατανάλωσης κατά 10 λεπτά το λίτρο.
• Η δεύτερη της εξίσωσης του χαμηλότερου κατά 44 λεπτά το λίτρο ΕΦΚ του ντίζελ με εκείνον της αμόλυβδης.

Στην πρώτη άσκηση που κάνουν οι τεχνοκράτες η βενζίνη εκτινάσσεται στα 1,482 ευρώ το λίτρο από 1,359 ευρώ που είναι σήμερα (μέση τιμή). Εννοείται ότι σε περιοχές όπου η βενζίνη πωλείται σήμερα ακόμη και πάνω από 1,50 ευρώ το λίτρο, το κόστος θα «εκτιναχθεί».

Αν και ο φόρος του πετρελαίου κίνησης ανέβει επίσης κατά 10 λεπτά τότε αυτό θα σημαίνει μία αύξηση της τιμής της αντλίας στο 1,161 ευρώ έναντι 1,026 ευρώ το λίτρο, που έχει τώρα.

Οι υπολογισμοί αυτοί προκύπτουν αν ο ΕΦΚ της αμόλυβδης αναπροσαρμοστεί στα 0,77 λεπτά από 0,67 και του ντίζελ στα 0,44 από 0,33 ευρώ το λίτρο.

Στο ενδεχόμενο αυτό, το σύνολο των φόρων και των τελών που επιβαρύνουν τα δύο καύσιμα θα αντιστοιχούν για το 71,3% της τελικής τιμής της βενζίνης και για το 57,35% της λιανικής τιμής του ντίζελ.

Ο μέγιστος εφιάλτης
Υπάρχει, όμως, και το εφιαλτικό σενάριο, που έχει πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και τα κομπιουτεράκια των υπολογισμών. Είναι εκείνο της εξίσωσης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης με τον υψηλότερο της αμόλυβδης βενζίνης. Σε αυτό το ενδεχόμενο, όπως είναι λογικό το προαναφερόμενο καύσιμο θα μείνει αμετάβλητο ως προς την αξία του. Ωστόσο το ντίζελ θα πάρει φωτιά... Η λιανική τιμή πώλησης θα απογειωθεί... στο 1,446 ευρώ το λίτρο, από τα σημερινά επίπεδα του 1,026 ευρώ το λίτρο. Δηλαδή σε ένα βράδυ θα αυξηθεί κατά 42 λεπτά το λίτρο. Είναι χαρακτηριστικό πως με την εφαρμογή αυτής της απόφασης το σύνολο των φόρων και των επιβαρύνσεων θα είναι υπεύθυνο για τη διαμόρφωση της τελικής τιμής κατά 65,71%.

Επιπλέον, για να αποφευχθεί έξαρση του λαθρεμπορίου και ιδίως την ερχόμενη χειμερινή σεζόν μοιραία θα πρέπει να αυξηθεί και ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Αν μείνει δηλαδή τον Οκτώβριο του 2016 η διαφορά ανάμεσα στους ΕΦΚ του ντίζελ (67 λεπτά το λίτρο) και του θέρμανσης ως έχει σήμερα (23 λεπτά), τότε οι παράνομοι διακινητές θα κάνουν πάρτι... κερδοσκοπίας.

Συνεπώς θα πρέπει να κλείσει η ψαλίδα αυτή και στην καλύτερη των περιπτώσεων ο ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου θα πρέπει να ανέβει τουλάχιστον στα 57 λεπτά το λίτρο. Τότε η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης που θα αγοράζουν τα νοικοκυριά (σ.σ. οι τιμές διυλιστηρίου υπολογίζονται με τα σημερινά δεδομένα) θα εκτιναχθεί στα 1,12 ευρώ το λίτρο από 0,75 ευρώ που είναι σήμερα. Θα πρόκειται για μία αύξηση κατά 49%!

Οι διεθνείς τιμές
Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί, ότι το επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης πως η αύξηση των φόρων στα καύσιμα μπορεί να απορροφηθεί λόγω των σημερινών χαμηλών τιμών των υγρών καυσίμων, δεν στέκει σε γερές βάσεις. Κι αυτό επειδή σύμφωνα με τις τιμοληψίες του Παρατηρητηρίου Τιμών Υγρών Καυσίμων εδώ κι ένα μήνα αμόλυβδη και ντίζελ ανεβαίνουν ακατάπαυστα. Από τις 26 Φεβρουαρίου μέχρι και τις 25 Μαρτίου (τελευταία επίσημα στοιχεία) το πρώτο καύσιμο έχει ανατιμηθεί κατά 6,3 λεπτά το λίτρο και το δεύτερο κατά 5,2 λεπτά. Επιπλέον, οι εκτιμήσεις διεθνών αναλυτών θέλουν οι τιμές του «μαύρου» χρυσού να συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία με προφανείς τις επιπτώσεις και στην εγχώρια αγορά.

Η εξέλιξη αυτών των τιμών, σε συνδυασμό και με την όξυνση της οικονομικής κρίσης, έχουν οδηγήσει τις πωλήσεις των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών σε πτώση κατά 12% στο πρώτο δίμηνο του έτους έναντι του αντίστοιχου περσινού χρονικού διαστήματος. Για την ακρίβεια, οι πωλήσεις σε κυβικά για την αμόλυβδη υποχώρησαν 5%, του πετρελαίου θέρμανσης κατά 12%, ενώ του ντίζελ κίνησης ανέβηκαν οριακά 1%.

Με το ενδεχόμενο ανόδου των φόρων και άρα και των τελικών τιμών, τότε όπως σημειώνουν ο Σύνδεσμος των Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδας (ΣΕΕΠΕ) αλλά και οι ομοσπονδίες των βενζινοπωλών (ΠΟΠΕΚ και ΟΒΕ) θα βουτήξει... η κατανάλωση. Τα νοικοκυριά θα περιορίσουν δραστικά τις μετακινήσεις τους, ενώ μεγάλο θα είναι και το πλήγμα για τις επιχειρήσεις. Ιδίως όσες χρησιμοποιούν πετρελαιοκίνητα οχήματα για τις μεταφορές προϊόντων και μεγάλων φορτίων.

Αν δε, προχωρήσει το σενάριο της εξίσωσης των φόρων πετρελαίου κίνησης με εκείνον της αμόλυβδης, τότε το κόστος θα μεταφερθεί, χωρίς δεύτερη σκέψη, στις τελικές τιμές των προϊόντων. Η πτώση της ζήτησης θα επεκταθεί, πέραν των καυσίμων, και στα υπόλοιπα καταναλωτικά αγαθά. Το ντόμινο των αρνητικών επιπτώσεων θα συνεχιστεί με τραγικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους τους.

Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση του προέδρου της ΕΣΕΕ Βασίλη Κορκίδη στην «ΗτΣ»: «Η εξίσωση του ειδικού φόρου στο πετρέλαιο κίνησης θα επιβαρύνει για άλλη μια φορά τις επιχειρήσεις και τις μεταφορές εμπορευμάτων, περίπου 350 εκατ. ευρώ, αφού τα περισσότερα επαγγελματικά αυτοκίνητα είναι diesel.

Τις φορολογικές επιβαρύνσεις από τα εισοδήματα του 2016, καθώς και τους έμμεσους φόρους θα κληθεί να πληρώσει ποικιλοτρόπως για άλλη μια φορά η κατ’ ευφημισμόν ελληνική μεσαία τάξη. Στην αβεβαιότητα, τη φορολογική αφαίμαξη και τη ταλαιπωρία όλων μας, από τα νέα μέτρα, δυστυχώς έπεται συνέχεια και μετά τη συμφωνία της αξιολόγησης.

Φυσικά, και το Δημόσιο δεν θα πετύχει τους στόχους του για αύξηση των εσόδων. Πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη ότι σε περίπτωση αύξησης του ΕΦΚ οι καταναλώσεις θα μειωθούν. Για παράδειγμα την πρώτη χρονιά που έγινε η αύξηση του φόρου στη θέρμανση από 60 σε 330 ευρώ ανά κυβικό, οι καταναλώσεις έπεσαν 70%.

Επιβαρύνσεις και στο φυσικό αέριο

Ένα από τα σενάρια, που μελετά η κυβέρνηση είναι και αυτό της αύξησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο φυσικό αέριο. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αναμένεται να επιβαρύνει πρόσθετα τη βιομηχανία αλλά και την ηλεκτροπαραγωγή. ΔΕΗ και ανεξάρτητοι παραγωγοί ρεύματος με μονάδες φυσικού αερίου καταναλώνουν το 65% του συγκεκριμένου καυσίμου.

Το ΙΟΒΕ με τελευταία μελέτη του υπενθυμίζει ότι ο ΕΦΚ στο φυσικό αέριο εφαρμόστηκε στην Ελλάδα από την 1η Σεπτεμβρίου του 2011. Ο συντελεστής του καθορίστηκε σε 1,5 ευρώ ανά GJ Μικτής Θερμογόνου Δύναμης (5,4 €/MWh) για όλες τις χρήσεις. Το επίπεδο του συντελεστή είναι δεκαπλάσιο από το ελάχιστο που ορίζει η Οδηγία 2003/96/ΕΚ για τη θερμική επιχειρηματική χρήση και πενταπλάσιο έναντι του ελάχιστου συντελεστή για τη μη επιχειρηματική χρήση.

Με την επιβολή ΕΦΚ στο φυσικό αέριο το κράτος συγκέντρωσε φορολογικά έσοδα σε μια περίοδο επείγουσας ανάγκης για δημοσιονομική προσαρμογή. Τα έσοδα διαμορφώθηκαν σε 262 εκατ. ευρώ το 2012, ωστόσο, η μείωση της κατανάλωσης το 2013 οδήγησε σε σημαντική μείωση των εσόδων από τον ΕΦΚ στο φυσικό αέριο κατά 13%.

Η πλειονότητα των εσόδων προέρχεται από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής, με τη βιομηχανία να ακολουθεί. Εκτιμάται, όμως, ότι το 2014 τα έσοδα από τον ΕΦΚ στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν μειωμένα κατά περίπου 40% λόγω ανάλογης μείωσης της παραγωγής των μονάδων φυσικού αερίου.

Συνολικά, τα έσοδα από τον ΕΦΚ το 2014 έπεσαν κατά περίπου 25% έναντι του προηγούμενου έτους. Πέραν, όμως, των απωλειών των εσόδων η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου θα επιφέρει και τεράστιο πλήγμα στις εξαγωγές των προϊόντων. Επιπλέον, το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων -βαριά βιομηχανία- θα εκτιναχθεί.

Ήδη αντιστοιχεί στο 30% του συνολικού κόστους μιας επιχείρησης ενεργειακής εντάσεως. Αντίθετα, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, αν ο ΕΦΚ στο φυσικό αέριο για τις επιχειρήσεις έπεφτε στα κατώτατα κοινοτικά επίπεδα, δηλαδή στο 0,15 ευρώ ανά GJ Μεικτής Θερμογόνου Δύναμης και η ηλεκτροπαραγωγή απαλλασσόταν από τον φόρο τότε το ΑΕΠ θα αυξανόταν κατά 754 εκατ. ευρώ και θα δημιουργούνταν 12.500 θέσεις εργασίας.