ΣΑΦΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΤΤΕ, Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ Η υπερφορολόγηση «σκοτώνει» την ανάπτυξη

ΣΑΦΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΤΤΕ, Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ

Η υπερφορολόγηση «σκοτώνει» την ανάπτυξη

Της Ελευθερίας Αρλαπάνου

Στη σαφή προειδοποίηση ότι η υπέρμετρη φορολόγηση και η ενδεχόμενη καθυστέρηση στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων είναι σημαντικοί κίνδυνοι για την οικονομία, προχώρησε χθες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας.

Όπως προκύπτει από την έκθεση για τη νομισματική πολιτική που παρουσίασε χθες η ΤτΕ, η ελληνική οικονομία πρέπει να βρει, άμεσα, σημείο ισορροπίας, αφού η ολοκλήρωση της αξιολόγησης φέρνει άμεσα και έμμεσα οφέλη για την οικονομία και είναι βάσιμο να προβλεφθεί πως, υπό προϋποθέσεις, πλησιάζει το τέλος της ύφεσης και στο τέλος του 2016 θα καταγραφούν σαφείς ενδείξεις ανάκαμψης. Ωστόσο, σε μέσα επίπεδα φέτος αναμένει ύφεση 0,3%, ενώ υπογραμμίζει πως οι κίνδυνοι παραμένουν, με σημαντικό κίνδυνο την υπέρμετρη φορολόγηση και θεωρεί επείγουσα προτεραιότητα να προσανατολιστεί η οικονομική πολιτική στις μεταρρυθμίσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να αντισταθμιστούν οι υφεσιακές επιπτώσεις της υψηλής φορολογίας.

Η ΤτΕ ασκεί κριτική και στη στάση των Ευρωπαίων για το χρέος. Zητά εμπροσθοβαρή και άμεση λήψη μέτρων ελάφρυνσης, τώρα που τα επιτόκια, παγκοσμίως, είναι σε χαμηλά επίπεδα. Τάσσεται υπέρ του να μειωθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2% από 3,5% μετά το 2018 και παρουσιάζει σχέδιο με τρεις επιλογές για το χρέος, ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο.

Ταυτόχρονα, τονίζει πως βασική προϋπόθεση για την επιστροφή στην ανάκαμψη είναι και η εμπέδωση της εμπιστοσύνης, για την οποία όπως προειδοποιεί δεν αρκεί η εφαρμογή των δημοσιονομικών και ειδικά των φορολογικών μέτρων. Πρέπει να συνοδεύεται από ρητή αποδοχή και οικειοποίηση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων πρωτίστως από αυτούς που καλούνται να το εφαρμόσουν τώρα και στο μέλλον. «Οι επιφυλάξεις, οι αρνήσεις, οι υπαινικτικές αναφορές σε παρεμβάσεις και αλλαγές ως αναγκαίο κακό δημιουργούν σύγχυση, συντηρούν αβεβαιότητες και δυσχεραίνουν σημαντικά την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης», αναφέρεται, ενώ υποστηρίζεται πως εάν δεν πετύχουμε σύντομα θετικούς και αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης, θα δυσχεράνει σημαντικά η επίτευξη των στόχων.

Μιλώντας με τον πρόεδρο της Βουλής κατά την παράδοση της έκθεσης χθες, ο Γ. Στουρνάρας τόνισε πως η τράπεζα είναι στη διάθεση της κυβέρνησης για συζήτηση και λήψη κατάλληλων μέτρων. Σημείωσε δε πως έχουν μεγάλη σημασία τα επιχειρήματα. Δηλαδή, «όταν μιλάμε με τους εταίρους και δεν μας αρέσει κάτι που προτείνουν, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιπροτείνουμε λύσεις». «Αυτό κάνει η ΤτΕ εδώ και καιρό, γι' αυτό και καταθέτουμε την πρόταση για τη μείωση των πλεονασμάτων», υποστήριξε. Σύμφωνα με την ΤτΕ:

1. Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης δημιουργεί θετικές προοπτικές για την ανάκαμψη το δεύτερο εξάμηνο του 2016, ωστόσο οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι είναι η υπέρμετρη φορολόγηση και η ενδεχόμενη καθυστέρηση στις μεταρρυθμίσεις. Εκτιμά πως η απόφαση του Eurogroup της 24ης Μαΐου, έχει άμεσα και έμμεσα οφέλη:

• Τμηματική εκταμίευση 10,3 δισ. Τα 3,5 δισ. θα διατεθούν για την εκκαθάριση μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου

• Επαναφορά «waiver» και ενδεχόμενη ένταξη των ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και με σημαντικά έμμεσα οφέλη όμως, όπως η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας Δημοσίου και τραπεζών, αναμένονται σημαντικά υψηλότερα.

• Σταδιακή αποκλιμάκωση κόστους δανεισμού για Δημόσιο και επιχειρήσεις, που θα ενισχυθεί από τη χαλάρωση και τελικά την άρση των capital controls, εφόσον επιστρέψουν σταδιακά οι καταθέσεις.

2. Για το σύνολο του 2016 προβλέπεται οριακή ύφεση 0,3%, καθώς αναμένονται στο τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο θετικοί ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ που θα αντισταθμίσουν εν μέρει το αρνητικό αποτέλεσμα του πρώτου εξαμήνου. Ενδεχόμενη επιδείνωση του προσφυγικού θα μπορούσε να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις, ενώ η αποκλιμάκωση της ανεργίας θα συνεχιστεί με βραδύτερους ρυθμούς φέτος.

3. Το μείγμα πολιτικής αποτελείται για ακόμη μια φορά ως επί το πλείστον από φορολογικές επιβαρύνσεις που επιβραδύνουν την ανάκαμψη. Ως αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων φορολογικών αυξήσεων τα τελευταία χρόνια τα φορολογικά έσοδα μειώνονται συνεχώς σε ονομαστικές τιμές, ενώ η δομή τους σε αντίθεση με άλλες χώρες παρουσιάζει μεγαλύτερη εξάρτηση από τους έμμεσους φόρους.

4. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στις επιχειρηματικές επενδύσεις, η ανάκαμψη των οποίων θα μπορούσε να υποβοηθηθεί από την περαιτέρω χαλάρωση των capital controls και την ενίσχυση της πιστοδοτικής ικανότητας των τραπεζών.

5. Να δημιουργηθεί «περιβάλλον ανάπτυξης» με συγκεκριμένες παρεμβάσεις, μεταξύ αυτών:

• Εμπέδωση της εμπιστοσύνης και ενίσχυση της εκτίμησης ότι η ελληνική οικονομία έχει επανέλθει στην κανονικότητα και δεν επιφυλάσσει ανεπιθύμητες παλινδρομήσεις. Πρέπει να εφαρμόζεται το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με συνέπεια και συνέχεια.

• Αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, παράλληλα με τις μεταρρυθμίσεις και ταχεία προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων.

• Μεταρρυθμίσεις για τόνωση της εξωστρέφειας. Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανόδου των εξαγωγών στο εγγύς μέλλον.

Προτάσεις για φόρους
Τη διαφοροποίηση των φορολογούμενων σε κατηγορίες ανάλογα με τη συνεισφορά τους στο σύνολο των φορολογικών εσόδων και την παρακολούθηση της φοροδοτικής τους ικανότητας από ειδικές ομάδες εποπτείας προτείνει η ΤτΕ. Το μέτρο θα μπορούσε να βελτιώσει τον μηχανισμό συλλογής φόρων, καθώς θα διευκόλυναν τον εντοπισμό των διαχρονικών αλλαγών στο δηλωθέν εισόδημα των φορολογούμενων λειτουργώντας και ως ένδειξη φοροδιαφυγής, όταν, για παράδειγμα, υπάρχουν έσοδα που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν. Προτείνει:

1. Ανάπτυξη ελεγκτικού μηχανισμού που θα είναι λειτουργικά ικανός να ελέγχει τη φοροδιαφυγή και όχι μόνο να εντοπίζει τους μη συνεπείς φορολογούμενους, αλλά και να επιβάλει κυρώσεις μέσω ενός ισχυρού αλλά και δίκαιου πλαισίου ποινών.

2. Επανεξέταση φοροαπαλλαγών και κατάργησή τους, όταν δεν υπάρχει στόχευση.

3. Μείωση φορολογικών συντελεστών επί των κερδών των επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με την πολιτική δέσμευση για ένα σταθερό φορολογικό σύστημα.

4. Σύνδεση φορολογικών κινήτρων με την επένδυση σε έρευνα και ανάπτυξη.

5. Στελέχωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού με εξειδικευμένο προσωπικό.

Πέντε συστάσεις

• Μεταρρυθμίσεις για αναμόρφωση της λειτουργίας του κράτους και την απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών

• Eπιτάχυνση ιδιωτικοποιήσεων

• Δραστική αντιμετώπιση «κόκκινων» δανείων

•  Περικοπή μη παραγωγικών δαπανών του Δημοσίου

• Ελάφρυνση φορολογικών βαρών, στον βαθμό που το επιτρέπει η δημοσιονομική κατάσταση

Έξι κίνδυνοι

• Υπερβολική έμφαση στις αυξήσεις φόρων που αποφασίστηκε κατά την πρώτη αξιολόγηση

• Τυχόν καθυστέρηση στην υλοποίηση των προαπαιτούμενων για τη δόση των 10,3 δισ. ευρώ, καθώς και των μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων

• Τυχόν επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης με αρνητικές επιπτώσεις σε τουρισμό - εμπόριο

• Διαφοροποιήσεις εντός Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του προσφυγικού

• Κίνδυνος αναστολής της Συνθήκης Σένγκεν

• Αβεβαιότητα για ενδεχόμενο Brexit.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ