ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΦ' ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ Ο Γ. Κατρούγκαλος στην «Η»: Τι θα αλλάξει σε μισθούς, συλλογικές συμβάσεις, ομαδικές απολύσεις

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΦ' ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

Ο Γ. Κατρούγκαλος στην «Η»: Τι θα αλλάξει σε μισθούς, συλλογικές συμβάσεις, ομαδικές απολύσεις

Ως προς τα συνδικάτα, θα πρέπει να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός εθνικός διάλογος για να ξαναβρούν τη σχέση τους με την κοινωνία, τα μέλη τους και όσους είναι σήμερα αόρατοι γι' αυτά, όπως όλοι όσοι εργάζονται σε άτυπες μορφές εργασίας.

Γιώργος Κατρούγκαλος, Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Νέα «χάρτα» για τους μισθούς και τις συλλογικές συμβάσεις και περισσότερες εγγυήσεις (αντί του υπουργικού «βέτο» που όλα δείχνουν ότι θα χαθεί) για τους ομαδικά απολυόμενους, «υπόσχεται» ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος ενόψει της έναρξης των κρίσιμων διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς για τις αλλαγές στα εργασιακά.

Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΓΑΤΟ

Στην κορυφή της ατζέντας των ελληνικών θέσεων για τις αλλαγές στα εργασιακά έχετε θέσει την αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων, μετά τις ανατροπές που έγιναν από το 2012 και μετά (υπερίσχυση των επιχειρησιακών έναντι των κλαδικών, μη επέκταση των τελευταίων, κυριαρχία των ατομικών). Τι πιστεύετε ότι μπορείτε να πετύχετε;

Πράγματι, το θέμα αυτό βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας. Η γενικευμένη απορρύθμιση της περιόδου 2010-2015 ανέτρεψε τις περισσότερες εγγυήσεις του ατομικού και συλλογικού εργατικού δικαίου. Ισοδυναμούσε με ένα εισιτήριο εξόδου της χώρας από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο, μετέτρεψε δε την αγορά εργασίας σε ζούγκλα. Πρωταρχική μας επιδίωξη είναι η αποκατάσταση όλων των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις κλαδικές, που έχουν πληγεί περισσότερο από τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τις περίπου 200 κλαδικές συμβάσεις πριν από την κρίση, τώρα υφίστανται, κουτσουρεμένες, λιγότερες από δέκα. Ιδιαίτερη σημασία έχει εδώ η επεκτασιμότητα των εν λόγω συμβάσεων, ώστε να καλύπτουν το σύνολο των εργαζομένων του κλάδου. Σε διαφορετική περίπτωση όχι μόνο παρέχουν ελλιπέστατη προστασία, αλλά ουσιαστικά νοθεύουν και τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων που τις εφαρμόζουν και των άλλων, που ασκούν κοινωνικό dumbing.

Ποιες θα είναι οι άλλες «κόκκινες γραμμές» στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους Θεσμούς; Δεν ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην μπορέσετε να τις... υπερασπιστείτε αν το πόρισμα της ανεξάρτητης επιτροπής των (ξένων, στην πλειοψηφία) εμπειρογνωμόνων καταλήξει σε διαφορετικές, από τις ελληνικές, θέσεις;

Για να αποφύγουμε παρόμοιους κινδύνους ενισχύουμε ταυτόχρονα το εσωτερικό μέτωπο και τις διεθνείς μας συμμαχίες.

Στο πρώτο επίπεδο, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του υπουργού Εργασίας κάλεσα όλες τις εργοδοτικές οργανώσεις και τη ΓΣΕΕ για να υπάρξει κοινή θέση κατά των ομαδικών απολύσεων και της ανταπεργίας. Ακόμη και οι εργοδοτικές οργανώσεις συμφώνησαν ότι δεν πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία στα συγκεκριμένα αντικείμενα. Οι ιδεοληπτικές θέσεις του ΔΝΤ, συνεπώς, δεν βρίσκουν κανένα έρεισμα στην Ελλάδα, όπως ακριβώς συνέβη και με την αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, τις οποίες ζητούσαμε ως αντίβαρο στη μείωση των επικουρικών συντάξεων.

Σε διεθνές επίπεδο εξασφαλίσαμε ήδη από τη συμφωνία του Ιουλίου ότι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, η προστατευτικότερη προς τα κοινωνικά δικαιώματα διεθνής οργάνωση, θα επεξεργαστεί το πόρισμα της Επιτροπής Ειδικών σύμφωνα με τις αρχές της, πριν από την έναρξη της επίσημης διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς. Θυμίζω επίσης ότι εξασφαλίσαμε διαρκή παρακολούθηση της όλης διαδικασίας εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής Απασχόλησης του, ούτως ώστε να εξασφαλίσουμε ότι οι τελικές αποφάσεις θα είναι πλήρως συμβατές με το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Άλλωστε, η έκβαση των διαπραγματεύσεων δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Αν συμφωνηθεί εδώ ότι «καλές ευρωπαϊκές πρακτικές» είναι η απορύθμιση χωρίς δικαιώματα, αυτή θα είναι αύριο η συνταγή για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Την προοπτική να γίνει η Ελλάδα ένα είδος νεοφιλελεύθερης Ευρώπης σε fast forward θα την αποτρέψουμε πάση θυσία.

Τι «αντίβαρα» θα βάζατε για την προστασία των απολυομένων αν, όπως όλα δείχνουν (μετά και την πρόσφατη πρόταση του γενικού εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου), χάσετε το υπουργικό ? διοικητικό «βέτο» στις ομαδικές απολύσεις;

Το βασικό επί του προκειμένου είναι οι ουσιαστικές εγγυήσεις. Να μην αυξηθεί, δηλαδή, το ποσοστό των απολύσεων που επιτρέπεται και να υπάρχει επαρκής ενημέρωση και διαβούλευση με τους εργαζομένους.

Η αύξηση των επιτρεπόμενων, ανά μήνα, απολύσεων στα ποσοστά που ορίζει η σχετική κοινοτική οδηγία μπαίνει στο τραπέζι;

Είναι, όπως προανέφερα, από τα θέματα αυτά που εμείς θα δώσουμε μάχη για να μην επιδεινωθεί η υφιστάμενη προστασία.

Σας έχει τεθεί θέμα περαιτέρω αλλαγής του καθεστώτος των αποζημιώσεων λόγω απόλυσης;

Δεν έχει τεθεί παρόμοιο θέμα.

Πριν και μετά τις εκλογές η κυβέρνηση υποσχόταν την επαναφορά (δια νόμου) του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ και την κατάργηση του χαμηλότερου μισθού για τους νέους ηλικίας έως 25 ετών. Ο κατώτατος μισθός θα εξακολουθήσει να ορίζεται νομοθετικά (ο ν. 4172/13 δεν έχει καταργηθεί), θα είναι «γυμνός» ή θα περιλαμβάνει και επιδόματα, όπως το επίδομα πολυετίας και γάμου, όπως ήταν με την ΕΓΣΣΕ;

Η επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ ήταν μεταξύ εκείνων των σημείων του προγράμματος της Θεσσαλονίκης που δεν μπορέσαμε να διασώσουμε στο πλαίσιο του αναγκαστικού συμβιβασμού του Ιουλίου του 2016.

Δεν ήταν συνεπώς, μεταξύ των δεσμεύσεων μας ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2015. Η βασική μας επιδίωξη σήμερα, επί του προκειμένου, είναι τα θέματα αυτά να αποτελούν αντικείμενο ρύθμισης της ΕΓΣΕΕ, αντικείμενο συμφωνίας δηλαδή των κοινωνικών συνομιλητών.

Στο καθεστώς για τις απεργίες, τη διαιτησία και τα συνδικάτα θα πρέπει να αλλάξει κάτι;

Εμείς επιδιώκουμε η διαιτησία και οι εν γένει αρμοδιότητες του ΟΜΕΔ να μην είναι το αποστεωμένο κέλυφος που προέκυψε από την αντιμεταρρύθμιση της μνημονιακής περιόδου, αλλά να επανέλθουν εκεί που προδιαγράφει το Σύνταγμα και απαιτεί η νομολογία.

Σε καμιά περίπτωση δεν θα δεχθούμε να θιγεί το δικαίωμα στην απεργία, που αποτελεί το έσχατο όπλο του αδύναμου μέρους της εργασιακής σχέσης και το σημαντικότερο όπλο της εργατικής τάξης. Ως προς τα συνδικάτα, θα πρέπει να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός εθνικός διάλογος για να ξαναβρούν τη σχέση τους με την κοινωνία, τα μέλη τους και όσους είναι σήμερα αόρατοι για αυτά, όπως όλοι όσοι εργάζονται σε άτυπες μορφές εργασίας.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ

Υπάρχει το ενδεχόμενο ενός δεύτερου «γύρου» για το Ασφαλιστικό τον Οκτώβριο; Π.χ. νομοθέτηση όσων τυχόν δεν νομοθετήθηκαν (καθεστώς εισφορών για επαγγελματίες σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων) ή νέων αλλαγών σε όσα νομοθετήθηκαν;

Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση έχει ολοκληρωθεί. Μπορεί να συζητήσουμε επιμέρους αλλαγές, ενόψει της εμπειρίας εφαρμογής διατάξεων του νόμου 4387/2016 ή κοινωνικών αναγκών που αυτός δεν αντιμετώπισε. Μεταξύ των τελευταίων συγκαταλέγεται ιδιαιτέρως η θεσμοθέτηση ενός νέου τρόπου ρύθμισης των συσσωρευμένων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

ΩΡΙΜΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Μοντέλο... Ελβετίας στα δημοψηφίσματα

Πρόσφατα αναλαμβάνοντας ρόλο για τη διατύπωση της κυβερνητικής πρότασης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση ταχθήκατε υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφισμάτων για περισσότερα θέματα που αφορούν τον λαό. Ως καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου έχετε κάποιο σχετικό «πρότυπο» ευρωπαϊκής χώρας;

Οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης εμπιστεύονται τον λαό τους και έχουν συχνά δημοψηφίσματα, με εμβληματικές περιπτώσεις την Ελβετία και την Ιταλία. Στην Ελλάδα, βεβαίως, οι πολιτικές ελίτ πάντοτε είχαν μια αλλεργία απέναντι στους θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, απότοκη της αποξένωσης τους από τον λαό.

Θεωρείτε ότι οι πολιτικές συνθήκες και οι συσχετισμοί των δυνάμεων των κομμάτων επιτρέπουν σήμερα να υπάρξουν αυξημένες πλειοψηφίες για να γίνει μια Συνταγματική Αναθεώρηση;

Ορισμένα θέματα είναι υπερώριμα και θα αποτελέσουν αντικείμενο ευρύτατων συναινέσεων, όπως η κατάργηση της ειδικής ποινικής μεταχείρισης του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Υπάρχουν και άλλα όμως που οι συγκρούσεις είναι βαθύτατες, γιατί αντανακλούν θεμελιώδεις αντίθετες πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές. Για παράδειγμα, θα αποδεχθούμε το νεοφιλελεύθερο παράδειγμα που απαιτεί να καταργηθούν τα κοινωνικά δικαιώματα και να συνταγματοποιηθεί ο περιβόητος χρυσός κανόνας δημοσιονομικής πειθαρχίας, ή θα υπερασπίσουμε και θα διευρύνουμε τις κατακτήσεις του εργατικού κινήματος δύο αιώνων; Να γιατί η τελική λέξη θα πρέπει να ανήκει στο λαό και όχι στους πολιτικούς. Θεωρώ ότι η απάντηση σε παρόμοια διλήμματα συνιστά «κρίσιμο εθνικό θέμα» για το οποίο μπορεί να διεξαχθεί δημοψήφισμα σύμφωνα με το άρθρο 44 παρ. 2 του Συντάγματος.

ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ
Ο Γ. Κατρούγκαλος, μιλώντας στην «Ημερησία», αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση θέτει σε προτεραιότητα την επαναφορά του καθεστώτος καθορισμού του κατώτατου μισθού από τη ΓΣΕΕ και τις εργοδοτικές οργανώσεις (μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και όχι δια νόμου, όπως ισχύει σήμερα) καθώς και των κλαδικών συμβάσεων, οι οποίες τείνουν να εξαφανιστούν μαζί με τα συνδικάτα.

ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ
Ο υπουργός Εργασίας προβλέπει «μάχη» για τα όρια και το καθεστώς των ομαδικών απολύσεων σχεδιάζοντας, παράλληλα, «αντίβαρα» μέτρα προστασίας υπέρ των απολυομένων.

«ΛΟΚ ΑΟΥΤ»
Θέτει ως «κόκκινες γραμμές» την επαναφορά της ανταπεργίας των εργοδοτών («λοκ άουτ») και τον περιορισμό του δικαιώματος της απεργίας των εργαζομένων.

ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ
Τέλος, προαναγγέλλει ότι τον Οκτώβριο η κυβέρνηση θα διεκδικήσει από τους Θεσμούς έναν νέο τρόπο ρύθμισης των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.