ΡΑΓΔΑΙΑ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ Τράπεζες: Το παρασκήνιο πίσω από τις αλλαγές - Ποιοι φεύγουν από τις διοικήσεις

ΡΑΓΔΑΙΑ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ

Τράπεζες: Το παρασκήνιο πίσω από τις αλλαγές - Ποιοι φεύγουν από τις διοικήσεις

Σε μια ραγδαία μετεξέλιξη κολοσσιαίων διαστάσεων, βρίσκεται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Πολλοί χαρακτηρίζουν τα όσα συμβαίνουν και όσα θα συμβούν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, με «τσουνάμι» ή όπως λένε χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς με big... bank.

Με επίκεντρο τα κόκκινα δάνεια οι διεργασίες στον τραπεζικό χώρο έχουν αρχίσει και μάλιστα σε χρόνους εξαιρετικά «πυκνούς». H παραίτηση του Μιχάλη Σάλλα από την ηγεσία της Τράπεζας Πειραιώς, ενός εμβληματικού τραπεζικού manager που έβαλε τη σφραγίδα του στην ισχυροποίηση του τραπεζικού συστήματος πριν από την κρίση, και στην επέκτασή του σε πολλές χώρες, ήταν το σήμα για τις μεγάλες αλλαγές που έπονται.

Η πίεση γύρω από το συγκεκριμένο αυτό θέμα μπορεί να πει κάποιος πως απεικονίζεται ακόμη και στην προκήρυξη ενδιαφέροντος από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε ό,τι αφορά την κάλυψη της θέσης του διευθύνοντος συμβούλου.

Στην πρόσκληση ενδιαφέροντος ζητείται ως βασικό προσόν για τον νέο διευθύνοντα σύμβουλο το ιστορικό επιτυχημένων επιχειρηματικών αποφάσεων και η αποδεδειγμένη εμπειρία βέλτιστων πρακτικών, καθώς και η εμπειρία σε πολύπλοκες επιχειρηματικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των εταιρικών αναδιαρθρώσεων και διοικητικών βελτιώσεων.

Ξένη διοίκηση 
Χθες ανακοινώθηκε ο διορισμός της Δρ. Dagmar Valcarcel σε θέση Μη Εκτελεστικού Μέλους του Γενικού Συμβουλίου του, ανακοίνωσε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). H Δρ. Dagmar Valcarcel είναι Διευθύνουσα Σύμβουλος, Επικεφαλής του τομέα Στρατηγικής Εξυγίανσης των Ασφαλιστικών Εργασιών της Barclays Non-core, του τμήματος από-επενδύσεων της Barclays Bank PLC. Με έδρα την Ισπανία, ηγείται της από-επένδυσης του κλάδου ασφαλειών ζωής της Barclays που διαθέτει στη Δυτική Ευρώπη.

Η επικεφαλής του εποπτικού βραχίονα της ΕΚΤ, κ. Ντανιέλ Νουί

Την ίδια ωστόσο στιγμή φαίνεται πως με βίαιο τρόπο συντελούνται οι αλλαγές στα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, χωρίς καν να έχουν βρεθεί τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν τα νέα διοικητικά σχήματα. Τα σχήματα αυτά ωστόσο βρίσκονται υπό τον απόλυτο έλεγχο του SSM, όπως προβλέπει το μνημόνιο, αφού στις επιτροπές που ουσιαστικά ελέγχουν τις λειτουργίες των τραπεζών προΐστανται ξένοι και μάλιστα τις περισσότερες φορές όχι απολύτως σχετικοί με το αντικείμενο.

Το φθινόπωρο, «βοηθούσης» της νέας νομοθεσίας, αλλά συγχρόνως και των αλλαγών των διοικήσεων των τραπεζών οι οποίες ξεκίνησαν, εκτιμάται πως σημαντικό τμήμα περιουσιακών στοιχείων - επιχειρήσεων, ακινήτων, και λοιπών ενεχύρων θα αλλάξουν χέρια. Πολύ σύντομα το τοπίο τόσο στις τράπεζες όσο και στην οικονομία δεν θα είναι πια το ίδιο. Και οι φόβοι που εκφράζονται και πληθαίνουν είναι ότι έχει ξεκινήσει ο αφελληνισμός, που μπορεί να σημάνει απρόβλεπτες καταστάσεις για το σύνολο της οικονομίας.

Τέλος εποχής
Το τέλος εποχής στις τράπεζες μπορεί να σηματοδοτήθηκε με την παραίτηση, την προηγούμενη εβδομάδα, του Μιχάλη Σάλλα από την προεδρία της τράπεζας Πειραιώς, πλην όμως αυτή δεν αναμένεται να είναι η μόνη αλλαγή που θα συντελεστεί στην πυραμίδα των διοικητικών συμβουλίων των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Η διοίκηση του ΤΧΣ θα καθορίσει εν πολλοίς και τις εξελίξεις σε διοικητικό επίπεδο σε ό,τι αφορά τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Το ΤΧΣ αποτελεί έναν από τους μεγαλομετόχους των πιστωτικών ιδρυμάτων. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προκηρύσσει τη μία μετά την άλλη τις θέσεις της εκτελεστικής επιτροπής που έχουν χηρέψει, μετά τις πρόσφατες παραιτήσεις των μελών του στο πλαίσιο των νέων απαιτήσεων του SSM. Ως όργανα Διοίκησης του Ταμείου ορίζονται: η τριμελής Εκτελεστική Επιτροπή και το εννεαμελές Γενικό Συμβούλιο.

Ηδη, όπως προαναφέρθηκε, προκηρύχθηκε η θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Η Επιτροπή Επιλογής θα επιλέξει και θα προτείνει μία λίστα υποψηφίων στον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος θα αποφασίσει τον διορισμό του Διευθύνοντος Συμβούλου, αναφέρει η ανακοίνωση του Ταμείου. Οι αλλαγές αναμένεται να αγγίξουν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, όπως σημειώνουν έγκυρες πηγές.

Σε ό,τι αφορά την Εθνική Τράπεζα η αντικατάσταση της κ. Λούκας Κατσέλη, η οποία είναι η πρόεδρος της ΕΤΕ θα πρέπει να αναμένεται σύντομα, καθώς η κ. Κατσέλη προσκρούει στο θεσμικό πλαίσιο, αφού ήταν -για το διάστημα που ορίζει ο νόμος- πρόεδρος ενός μικρού κόμματος, επομένως είχε ανάμειξη με την πολιτική. Κάποιες φήμες ανέφεραν ότι μπορεί και ο διευθύνων σύμβουλος Λ. Φραγκιαδάκης να αποχωρήσει, ωστόσο, αυτό θα κριθεί και με βάση άλλα κριτήρια.

Στο πλαίσιο του ίδιου θεσμικού πλαισίου αναμένεται να μη συμμετέχουν στα Δ.Σ. των τραπεζών και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, έτσι από την Εθνική αναμένεται η αποχώρηση του κ. Κούκου (πρόεδρος ΟΤΟΕ). Όμως και μη τραπεζικά στελέχη όπως ο Δ. Αφεντούλης του Ομίλου Λάτση και ο Σπ. Θεοδωρόπουλος της Chipita αναμένεται να αποχωρήσουν από το Δ.Σ. της ΕΤΕ. Επίσης αναμένεται αποχώρηση του κ. Ευθύμιου Κάτσικα.

Σε ό,τι αφορά την Τράπεζα Πειραιώς, που βρίσκεται με προσωρινή πρόεδρο και αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο, αναμένεται πλέον η επιλογή νέου CEO -εκινάει εκ νέου η διαδικασία- αλλά και νέου προέδρου. Συγχρόνως αναμένεται η αποχώρηση των κ.κ. Φουρλή, Βασιλάκη και Κυριαζή. Aλλαγές δεν αναμένονται σε ό,τι αφορά τη Eurobank. Συγκροτήθηκε σε σώμα το νέο Δ.Σ. της τράπεζας με την εκλογή δύο νέων μελών. Συγκεκριμένα, η Γ.Σ. εξέλεξε ως νέα, ανεξάρτητα - μη εκτελεστικά μέλη τους Lucrezia Reichlin και Jawaid A. Mirza. Ετσι το Δ.Σ. περιλαμβάνει τον κ. Καραμούζη πρόεδρο, τον κ. Λορεντζιάδη αντιπρόεδρο, τον κ. Καραβία διευθύνοντα σύμβουλο και τους κ.κ. Ιωάννου και Καλαντώνη αναπληρωτές διευθύνοντες συμβούλους.

Σε ό,τι αφορά την Alpha Bank επίσης αναμένεται να αποχωρήσουν πέντε μέλη και μεταξύ αυτών η Παπαδοπούλου των μπισκότων Παπαδοπούλου και ο πρέσβης Αποστολίδης. Όμως καθόλου δεν αποκλείεται στην τράπεζα αν μειωθούν τα εκτελεστικά μέλη να υπάρχει και άλλη ουσιαστική αλλαγή στη διοικητική της πυραμίδα. Νέες αλλαγές αναμένονται και στην Attica Bank.

Ο SSM φαίνεται να υποστηρίζει την εκτίμηση πως οι ξένοι μπορούν ευκολότερα να διαμορφώσουν συνθήκες αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, μολονότι οι τράπεζες παρά τις δυσμενείς συνθήκες καταγράφουν ήδη πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα στον τομέα αυτόν. Και ενώ όλο αυτό το έργο είναι σε εξέλιξη, την ίδια στιγμή η Τράπεζα της Ελλάδος ποσοτικοποιεί τους στόχους των κόκκινων δανείων εκφράζοντας την εκτίμηση πως αυτά πρέπει να μειωθούν κατά 40 δισ. μέχρι το 2019. Η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ασφαλώς και είναι το κομβικό σημείο στις αλλαγές που έρχονται

Αφελληνισμός
Η διοίκηση των πιστωτικών ιδρυμάτων από ξένους, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις παράγοντες με χαμηλού βεληνεκούς τραπεζική εμπειρία, δημιουργεί ζήτημα στη ομαλή λειτουργία των τραπεζών και κυρίως στο πόσο μπορούν να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου που είναι και ο μεγάλος μέτοχος.

Οπως παρατηρούν εύστοχα τραπεζικοί παράγοντες επιχειρείται από την πανευρωπαϊκή τραπεζική αρχή μία μαζική «εμφύτευση» στελεχών που είτε προέρχονται από το εξωτερικό, είτε ήταν μακριά από την ελληνική πραγματικότητα για πολλά χρόνια, τόσο σε ό,τι αφορά τις κορυφαίες εκτελεστικές θέσεις του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όσο και σε επίπεδο μη εκτελεστικών και ανεξάρτητων μελών των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών.

Αλλωστε, αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το θεσμικό πλαίσιο θέλησε να απομακρύνει ανθρώπους προερχόμενους από τις επιχειρήσεις και να τους αντικαταστήσει με ανθρώπους που διαθέτουν διεθνή τραπεζική εμπειρία. Τα ίδια πρόσωπα μάλιστα θα προΐστανται και σε καίριες για τη λειτουργία των τραπεζών επιτροπές.

Η εικόνα αυτή αναμένεται να μεταβάλει άμεσα τις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, εξελίξεις οι οποίες θα σηματοδοτήσουν μία διαφορετική πραγματικότητα που μένει να εξελιχθεί και να κριθεί. Πολύ σύντομα θα διαπιστωθεί πως πανευρωπαϊκά οι διοικήσεις των τραπεζών θα είναι πολύ δύσκολο κάτω από τα ασφυκτικά περιθώρια που αφήνει η πανευρωπαϊκή εποπτική αρχή να ασκήσουν το έλεγχο των τραπεζών τους.

ΑΛΛΑΓΕΣ
Τα κόκκινα δάνεια και το νέο θεσμικό πλαίσιο

Την ίδια στιγμή επιχειρούνται βαθιές τομές στα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια και υπάρχουν μάλλον αμφιβολίες για το κατά πόσον αυτές οι τομές θα μπορέσουν να υλοποιηθούν κατά τρόπο που να είναι συμβατός με την ελληνική πραγματικότητα, χωρίς να διαμορφώσουν σημαντικές πολιτικές αναταράξεις.

Τραπεζικοί κύκλοι περιγράφουν μια ιδιαιτέρως ζοφερή πραγματικότητα, όπου πλέον δεν παίζει ρόλο αν μια επιχείρηση εμφανίζει τζίρους και κέρδη, αφού γιγαντώνεται το πρόβλημα ρευστότητας και οδηγεί σε αδιέξοδο ολόκληρη την οικονομία.

Όπως αναφέρει η εταιρεία McKinsey σε μελέτη της για λογαριασμό του ΤΧΣ, έχουν εντοπιστεί δάνεια τα οποία είναι ύψους 7,5 δισ. ευρώ και χαρακτηρίζονται ως αμέσου προτεραιότητας η αντιμετώπισή τους για την ελληνική οικονομία. Μάλιστα η McKinsey στη μελέτη της προτείνει τον μηχανισμό των τραπεζών για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων δανείων.

Η μελέτη του ΤΧΣ που θα εισάγει τις βασικές αρχές για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας χρεών, καθώς και προτάσεις για την αναδιάρθρωσή τους, αναμένεται να δώσει το «σήμα» για τις αλλαγές στον νόμο Δένδια και για τη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης χρεών και για τους μεγάλους οφειλέτες.

Εκλεισε ένας αποδοτικός κύκλος 25 ετών
Τα γεγονότα στην Τράπεζα Πειραιώς και η παρακαταθήκη του Μιχάλη Σάλλα

Ενας σπουδαίος κύκλος για τον όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς ολοκληρώθηκε με την παραίτηση του προέδρου του Ομίλου κ. Μιχάλη Σάλλα και την ανάδειξή του στη θέση του επίτιμου προέδρου του Ομίλου μετά από ομόφωνη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στην ανάπτυξη του Ομίλου, του οποίου υπήρξε ο δημιουργός και ο επί 25 έτη πρόεδρος.

Είκοσι πέντε χρόνια πριν ο Μιχάλης Σάλλας και ομάδα επιχειρηματιών ξεκινούσαν ένα δύσκολο εγχείρημα, το οποίο στην πορεία του διαμόρφωσε τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας. Από τότε μέχρι και σήμερα τα πάντα άλλαξαν στις τράπεζες αλλά και στην οικονομία της χώρας. Για την πρόθεση της παραίτησής του ο κ. Σάλλας είχε ενημερώσει από τις αρχές του 2016 τόσο το ΤΧΣ όσο και την Τράπεζα της Ελλάδος. Το Δ.Σ. εξέλεξε προσωρινή πρόεδρο του Δ.Σ. την κα Χαρά Απαλαγάκη μέχρι την ανάδειξη νέου προέδρου του διοικητικού συμβουλίου.

O κ. Σάλλας όπως προκύπτει και από την επιστολή της παραίτησής του θεώρησε ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή να ανοίξει τον δρόμο για νέους ανθρώπους στη διοικητική κορυφή, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ΤΧΣ στο πλαίσιο της επικείμενης αναδιάρθρωσης της τράπεζας, μπροστά στις νέες προκλήσεις της νέας εποχής.

Εξάλλου έκλεισε έναν πολύ αποδοτικό κύκλο 25 ετών. Αξίζει να σημειωθεί πως η Τράπεζα Πειραιώς το 1991, είχε το 0,1% της αγοράς ενώ στην παρούσα φάση έχει μερίδιο αγοράς 30%. Είχε 200 εργαζόμενους και τώρα έχει 19.000, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, είχε ενεργητικό 200 εκατ. ευρώ και τώρα φτάνει περίπου τα 90 δισ. ευρώ.

Ποιος είναι ο Μιχάλης Σάλλας
Ο Μιχάλης Σάλλας με δική του πρωτοβουλία περνά στα «μετόπισθεν» του τραπεζικού γίγνεσθαι, μετά από πολυετή επιτυχημένη παρουσία στον τραπεζικό χώρο, δημιουργώντας έναν τραπεζικό κολοσσό, που κατάφερε να υπερισχύσει, ακόμη και μέσα στην περίοδο της κρίσης. Ο Σάλλας συγκαταλέγεται στους ισχυρότερους παράγοντες της ελληνικής οικονομίας.

Ο 66χρονος επιχειρηματίας, μάνατζερ, τραπεζίτης και ακαδημαϊκός, ήταν από το 1991και μέχρι σήμερα πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς. Ο Όμιλος είναι η μητρική εταιρεία ενός μεγάλου χρηματοοικονομικού οργανισμού, με σημαντικές θυγατρικές εταιρείες στην Ελλάδα και πολλές θυγατρικές τράπεζες στο εξωτερικό: στο Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη, την Κύπρο, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Αλβανία και την Ουκρανία.

Ο Μιχάλης Σάλλας γεννήθηκε το 1950 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στην τότε Δυτική Γερμανία, όπου και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στα Οικονομικά από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στην Αθήνα, πήρε μέρος στην αντίσταση κατά της Χούντας ως υποστηρικτής της δημοκρατίας, συνελήφθη από την Ασφάλεια και φυλακίστηκε.

Άρχισε την καριέρα του στη Γερμανία ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνούς Συγκριτικής Στατιστικής στη Χαϊδελβέργη, ενώ στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα όπου ήταν καθηγητής Οικονομετρίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αναγκάστηκε να τελειώσει την ακαδημαϊκή του καριέρα το 1997 λόγω φόρτου εργασίας.

Τα χρόνια 1981-1990 διετέλεσε γενικός γραμματέας του υπουργείου Εμπορίου, διοικητής της ΕΤΒΑ (Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως), πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και πρόεδρος της Επιτροπής Εκσυγχρονισμού Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος.

Το 1991, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ξεκίνησε μεγάλο πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης των ελληνικών τραπεζών (που επικρίθηκε ως ξεπούλημα από τους αντιπάλους του). Ο Σάλλας ετέθη επικεφαλής ομάδα επιχειρηματιών που απέκτησαν την Τράπεζα.