ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΠΟΤΑ, ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΟΥ ΕΤΕΑ Συντάξεις: Εως το 38% οι μειώσεις στις επικουρικές, αλλά δεν είναι αρκετές

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΠΟΤΑ, ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΟΥ ΕΤΕΑ

Συντάξεις: Εως το 38% οι μειώσεις στις επικουρικές, αλλά δεν είναι αρκετές

Οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις θα φτάσουν έως το 38%, αλλά δεν θα είναι αρκετές για να «καλύψουν», μαζί με τις αυξήσεις των εισφορών των εργοδοτών και των εργαζομένων, το έλλειμμα του ΕΤΕΑ που προσεγγίζει τα 540 εκατ. ευρώ και για τον λόγο αυτό θα χρειαστεί να ρευστοποιηθεί μέρος της περιουσίας του. Αυτό αποκαλύπτει, με συνέντευξή του στην «Ημερησία», ο διοικητής του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών Θανάσης Καποτάς. Ο διοικητής του Ταμείου προβλέπει ότι συνολικά 200.000 συνταξιούχοι θα «δουν» μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις έως τον Σεπτέμβριο και επισημαίνει πως πέρα από τις όποιες διορθωτικές παρεμβάσεις, το μέλλον των συντάξεων θα εξαρτηθεί από την πορεία της οικονομίας, τη μείωση της ανεργίας και την αντιμετώπιση της μαύρης εργασίας και της εισφοροαποφυγής. Η συνέντευξη έχει ως εξής:

Συνέντευξη στον Γιώργο Γάτο

Οι περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις και ο νέος τρόπος υπολογισμού που ισχύει πλέον για όλους τους νέους συνταξιούχους με το νέο ασφαλιστικό νόμο, μπορούν να διασφαλίσουν ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν επικουρικές συντάξεις και στο μέλλον;

Ο Ν. 4387/2016 αλλάζει μία σειρά από παλαιότερες νομοθετικές παρεμβάσεις, καθιερώνοντας ένα νέο τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων. Από την ίδρυσή του το ΕΤΕΑ αντιμετωπίζει το τεράστιο πρόβλημα των διαφορετικών τρόπων υπολογισμού των συντάξεων, διότι ο κάθε εντασσόμενος φορέας στο ΕΤΕΑ έχει τις δικές του καταστατικές διατάξεις, που ορίζουν διαφορετικά ποσοστά αναπλήρωσης, διαφορετικούς χρόνους υπολογισμού κ.λπ. Όσον αφορά τη βιωσιμότητα του Ταμείου, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι τόσο ο επανυπολογισμός των επικουρικών συντάξεων, όσο και η αύξηση της εισφοράς από 3% + 3% σε 3,5 + 3,5% και το ποσοστό αναπλήρωσης που ορίζεται στο 0,45% για κάθε χρόνο ασφάλισης, δίνουν προοπτική βιωσιμότητάς του για τα επόμενα χρόνια, με βάση πάντα τα σημερινά οικονομικά δεδομένα. Τόσο για το ΕΤΕΑ όσο και για το σύνολο της κοινωνικής ασφάλισης, το μέλλον εξαρτάται πέρα από τις διορθωτικές παρεμβάσεις, κυρίως από την πορεία της οικονομίας, τη μείωση της ανεργίας, την καταπολέμηση της μαύρης εργασίας, της εισφοροαποφυγής κ.λπ.

Πόσοι συνταξιούχοι υπολογίζετε ότι, συνολικά, θα δουν μειώσεις και σε τι ποσοστά έως τον Σεπτέμβριο προκειμένου να «καλυφθεί» το φετινό έλλειμμα; Και πώς θα παρακρατηθούν τα αναδρομικά από τον Ιούνιο;

Με βάση τα στοιχεία που έχουμε μέχρι σήμερα, σε σύνολο 1.236.425 συνταξιούχων, έχουν επανυπολογιστεί 1.115.800 συντάξεις (ποσοστό 90,25%). Η εκτίμηση είναι ότι μειώσεις θα έχουν περίπου 200.000 συνταξιούχοι. Η διακύμανση θα είναι από αύξηση των συντάξεων έως μείωση σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, της τάξεως του 38%. Σημειώνω ότι από τις μέχρι τώρα επανυπολογισμένες συντάξεις, ο μέσος όρος μείωσης είναι περίπου στο 10% και αφορά περίπου το 20% των συνταξιούχων. Οι όποιες διαφορές προκύψουν, θα παρακρατηθούν στους μήνες Οκτώβρη, Νοέμβρη και Δεκέμβρη 2016.

Πόσο ήταν φέτος το έλλειμμα του Ταμείου που έπρεπε να «καλυφθεί»; Αν προκύψει, και πάλι, έλλειμμα το 2017, τι θα γίνει; Θα επιβληθούν και πάλι μειώσεις στη λογική της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, έστω και σε παραλλαγή;

Το προϋπολογιζόμενο έλλειμμα του ΕΤΕΑ για το 2016, προσεγγίζει τα 540.000.000 ευρώ. Αυτό, πέραν της αύξησης των εισφορών και της αναπροσαρμογής των συντάξεων, θα καλυφθεί και από μέρος της περιουσίας του, που σημειωτέον, ότι παρά τη χρησιμοποίησή της δεν μειώνεται σε απόλυτες τιμές, λόγω της αύξησης αποτίμησης των μεριδίων του Κοινού Κεφαλαίου. Σε περίπτωση ελλειμμάτων, στο Ταμείο λειτουργεί αυτόματος μηχανισμός εξισορρόπησης, ο οποίος αποκλείει κάθε αναπροσαρμογή των συντάξεων. Κατά τη χρονική περίοδο αυξημένων εισφορών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 97 του Ν.4387/2016, οι συντάξεις δεν αναπροσαρμόζονται στην περίπτωση που, εάν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα του Ταμείου, το αποτέλεσμα είναι είτε αρνητικό είτε μικρότερο από το 0,5% των εισφορών, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης χρήσης.

Υπάρχουν συνταξιούχοι που μπορεί να κερδίσουν από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους με το χαμηλό ποσοστό του 0,45% για κάθε χρόνο ασφάλισης;

Ναι, μέρος των ήδη συνταξιούχων που είχαν ποσοστά εισφορών πάνω από 6%, πολλά έτη ασφάλισης και μεγάλο μισθό, θα δουν αυξήσεις που οφείλονται στο ότι, μετά την αναπροσαρμογή και την κατάργηση των μειώσεων των νόμων 4024, 4051, 4052 και 4093, αλλάζει η βάση υπολογισμού του Ν. 3986/2011 (ΕΑΣ/ΑΚΑΓΕ) και μειώνεται η παρακράτηση, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αύξηση στο καθαρό ποσό που λαμβάνουν.

Πόσες επικουρικές συντάξεις είναι σε καθυστέρηση; Και με την ευκαιρία, τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι η καθυστέρηση αυτή υπάρχει γιατί δεν.... υπάρχουν χρήματα;

Στο ΕΤΕΑ εκκρεμούν περίπου 120.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης. Η επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής, παρά την τεράστια έλλειψη προσωπικού και τεχνολογικών υποδομών (π.χ. μέσα σε ένα εξάμηνο στάλθηκαν από το Ταμείο 12.500 αιτήματα διαδοχικής ασφάλισης και είναι έτοιμα προς αποστολή άλλα 13.000), αποδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό, αλλά εξορθολογισμού της κατανομής της εργασίας και σωστότερης κατανομής του προσωπικού.

Μολονότι ο νέος νόμος προβλέπει να δίνονται οι επικουρικές συντάξεις με βάση τις ατομικές εισφορές, αυτές δεν θα επιστρέφονται σε όσους δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Είναι δίκαιο το μέτρο;

Ναι, το μέτρο είναι δίκαιο. Η ασφάλιση είναι υποχρεωτική. Και πρέπει να είναι έτσι. Οι μέχρι σήμερα καταστατικές διατάξεις περί επιστροφής ήταν τουλάχιστον χαριστικές.

Πρόσφατα νομοθετήθηκε η μεταφορά οφειλών στο ΚΕΑΟ για αναγκαστική είσπραξη. Πόσοι σας χρωστούν, πόσα και από πότε;

Ελπίζουμε ότι μέσω του ΚΕΑΟ θα εισπράξουμε μέρος των οφειλομένων. Λόγω της σύνδεσής μας με το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εξ αφορμής του ΕΤΕΑΜ, το περίπου 17% των απαιτήσεων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αφορά το ΕΤΕΑ. Το σύνολο των απαιτήσεών μας ξεπερνά, με βάση τα στοιχεία μας, τα 700-800 εκατ. ευρώ τουλάχιστον. Να σημειώσω ότι για πρώτη φορά δημιουργήθηκε και στελεχώθηκε στο Ταμείο Τμήμα Εσόδων.

Βλέπετε τον κίνδυνο να μειωθούν, αντί να αυξηθούν, τα έσοδα από εισφορές παρά τις αυξήσεις των ασφαλίστρων αν, όπως κάποιοι προβλέπουν, αυξηθούν η εισφοροδιαφυγή και η αδήλωτη εργασία ελλείψει κινήτρου ασφάλισης από την 1/1/2017;

Ελπίζω ότι θα πάψει αυτή η παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας. Δεν μπορούμε να διαμαρτυρόμαστε συνέχεια για ελλείψεις στα νοσοκομεία, για μειώσεις στις συντάξεις, για κόψιμο παροχών σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και από την άλλη να μην πληρώνουμε εισφορές. Και σε περιπτώσεις ελέγχων και επιβολής προστίμων να μιλάμε για αναλγησία του κράτους. Και μιλάω για ευθύνη εργοδοτών και εργαζομένων. Αυτό δεν είναι σημερινό φαινόμενο της κρίσης, τα ίδια συνέβαιναν και σε περιόδους ευρυθμίας στην οικονομία.

Θα υπάρξουν προβλήματα και για ποιους από την ενοποίηση στο Ταμείο των πρώην ταμείων που χορηγούν εφάπαξ;

Μέχρι 1/1/2017 πρέπει να λειτουργήσει ο νέος φορέας κοινωνικής ασφάλισης, το ΕΤΕΑΕΠ. Μέχρι τότε εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι οργανωτικά, κτιριακά και λειτουργικά για να μην υπάρξουν προβλήματα ούτε για την επικουρική ούτε για το εφάπαξ. Ενοποιήσεις έχουμε κάνει αρκετές φορές, εμπειρία έχουμε. Στόχος είναι να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος. Και να είστε σίγουρος ότι... μπορούμε και σας το λέω αυτό, γνωρίζοντας και τους υπαλλήλους και τη λειτουργία των Ταμείων.

Μπορεί να γίνει ξανά βιώσιμο το Ασφαλιστικό

Ως στέλεχος για πολλά χρόνια στην κοινωνική ασφάλιση και πρώην πρόεδρος των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία, θεωρείτε ότι μπορεί να ξαναγίνει βιώσιμο το Ασφαλιστικό;

Αν είχα την παραμικρή αμφιβολία για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος δεν θα είχα δεχθεί την πρόκληση της θέσεως του Διοικητή. Θα προτιμούσα την ασφάλεια του προέδρου των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία.

Και με την ευκαιρία να σας πως ότι δεν είναι τυχαίο ότι σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα έχουν γίνει πολλά πράγματα που φάνταζαν δύσκολα για χρόνια, όπως η αναζήτηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, ένταξη στο ΚΕΑΟ και για τα έτη πριν το 2013 και άμεση απαίτηση των οφειλών, η άμεση αναζήτηση χρόνου διαδοχικής ασφάλισης, η δημιουργία αξιόπιστου αρχείου, η άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη, η μείωση του χρόνου αναμονής για την απονομή επικουρικής σύνταξης. Οι στόχοι που βάζουμε στη μάχη για να αλλάξουμε την εικόνα μας είναι η κατάρτιση ενιαίου κανονισμού παροχών, η ψηφιοποίηση του αρχείου μας μέσω ΕΣΠΑ, η συγκέντρωση των υπηρεσιών σε ένα κτίριο και νέο οργανόγραμμα του Ταμείου, η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, η ανανέωση του ηλεκτρονικού εξοπλισμού, καθώς και άλλες παρεμβάσεις μικρότερης εμβέλειας, αλλά όλα αυτά στην κατεύθυνση της καλύτερης εξυπηρέτησης του πολίτη. Ολοι πρέπει να κατανοήσουμε ότι το ασφαλιστικό σύστημα και οι όποιες παρεμβάσεις σε αυτό, δεν πρέπει να γίνονται με ασκήσεις... επί χάρτου, αλλά, με ρεαλιστικές και βιώσιμες προτάσεις.