Τα μειωμένα πρόστιμα των εκπρόθεσμων δηλώσεων Ε9
Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής - φοροτεχνικός
Μέλος της επιστημονικής ομάδας του TAXHEAVEN
Το νομοσχέδιο τελικά ψηφίστηκε — η διάταξη ψηφίστηκε όπως κατατέθηκε— και αναμένουμε τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Να θυμίσουμε ότι με τον ν. 4389/2016 είχε προστεθεί νέο εδάφιο στην παρ. 9 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005:
ΙΙ. Παραδείγματα
Ας παραθέσουμε στο σημείο αυτό ορισμένα παραδείγματα:
β) Έστω ότι ο ανωτέρω φορολογούμενος πρέπει να διορθώσει τα τετραγωνικά του ακινήτου που αναφέρθηκε παραπάνω στο παράδειγμα α' (από το έτος 2010 και μετά), αλλά και τον όροφο ενός άλλου ακινήτου που είχε αναγραφεί λανθασμένα εκ παραδρομής (από το έτος 2012 και μετά). Ο εν λόγω φορολογούμενος πρέπει να υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 από το 2010 και μετά, έτσι ώστε να διορθώσει την εικόνα της περιουσιακής του κατάστασης. Όμως, επειδή στο έτος 2012 ουσιαστικά υπάρχουν δύο μεταβολές θα επιβληθούν δύο πρόστιμα, αφού στην εγκύκλιοΠΟΛ.1252/20.11.2015 αναφέρεται ότι «Σε περίπτωση που σε κάποιο έτος περιλαμβάνονται και άλλες μεταβολές, επιβάλλεται πρόστιμο χωριστά για κάθε έτος».
Εν προκειμένω, θα επιβληθεί ένα πρόστιμο για το έτος 2010 κι ένα για το έτος 2012, αφού στα έτη αυτά δημιουργήθηκε η υποχρέωση υποβολής της ορθής δήλωσης Ε9. Επειδή οι διορθώσεις αφορούν στα έτη 2010 και 2012 (σ.σ. δηλαδή σε έτη που ίσχυε ο ν. 2523/1997), τότε τα πρόστιμα που θα επιβληθούν θα υπολογιστούν βάσει των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 2523/1997(πρόστιμο από 117,00 -1.170,00 ευρώ συμβιβαζόμενο στο 1/3, το τελικό ποσό του οποίου όμως δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 100,00 ευρώ). Αν υποθέσουμε ότι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. επέβαλε στο φορολογούμενο πρόστιμο 120,00 για κάθε έτος, τότε αρχικά αυτό πρέπει να μειωθεί κατά το ήμισυ, ήτοι να γίνει 120,00 [(120,00 + 120,00) /2] κι έπειτα να πραγματοποιηθεί ο συμβιβασμός στο 1/3 οπότε να διαμορφωθεί στο τελικό ποσό των 40,00 ευρώ (20,00 + 20,00).
____________________
http://taxheaven.gr
Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής - φοροτεχνικός
Μέλος της επιστημονικής ομάδας του TAXHEAVEN
Ι. Νέα δεδομένα
Όπως είναι γνωστό, με τροπολογία που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή (δείτε τη σχετική είδηση του κόμβου), δόθηκε τετράμηνη παράταση στην υποβολή των δηλώσεων Ε9 (έως 30.11.2016) με ποινή το ήμισυ του προβλεπόμενου προστίμου, έτσι ώστε οι φορολογούμενοι να προβούν στις απαραίτητες διορθώσεις στην περιουσιακή κατάσταση των ακινήτων τους. Η εν λόγω τροπολογία έχει ως εξής:
1. Η προθεσμία που ορίζεται στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 9 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α' 312) παρατείνεται μέχρι και τις 30.11.2016.
2. Τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο ισχύουν από 29.7.2016
Να θυμίσουμε ότι με τον ν. 4389/2016 είχε προστεθεί νέο εδάφιο στην παρ. 9 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005:
Άρθρο 51 ν. 4389/2016 (Α' 94)-Υποβολή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9)
Στο τέλος της παρ. 9 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α' 312) προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Για τις αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επόμενων, που υποβλήθηκαν ή θα υποβληθούν από την 31.12.2014 μέχρι και την 29.7.2016, το αυτοτελές πρόστιμο του άρθρου 4 του ν. 2523/1997 (Α' 179) ή το πρόστιμο του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 (Α' 170) κατά περίπτωση, μειώνονται στο μισό.»
ΙΙ. Παραδείγματα
Ας παραθέσουμε στο σημείο αυτό ορισμένα παραδείγματα:
α) Εάν ένας φορολογούμενος θέλει να προβεί σε διορθώσεις που αφορούν για παράδειγμα στη διόρθωση των τετραγωνικών μέτρων ενός ακινήτου -τα οποία είχαν αναγραφεί εκ παραδρομής λανθασμένα στη δήλωση Ε9 κατά το παρελθόν- και για το λόγο αυτό πρέπει να υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις από το 2010 και μετά, τότε για την περίπτωση αυτή θα του επιβληθεί ένα μόνο πρόστιμο, διότι υπάρχει μία μόνο μεταβολή η οποία επαναλαμβάνεται και στα επόμενα έτη. Μάλιστα, αν υποβληθούν οι τροποποιητικές αυτές δηλώσεις μέχρι 30.11.2016 (βάσει των νέων διατάξεων), τότε το πρόστιμο που θα επιβληθεί από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. θα είναι το ήμισυ του προβλεπόμενου προστίμου.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, επειδή η διόρθωση αφορά στο έτος 2010 (σ.σ. δηλαδή σε έτος που ίσχυε ο ν. 2523/1997), το πρόστιμο που θα επιβληθεί θα υπολογιστεί βάσει των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 2523/1997 (πρόστιμο από 117,00 -1.170,00 ευρώ συμβιβαζόμενο στο 1/3, το τελικό ποσό του οποίου όμως δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 100,00 ευρώ1). Αν υποθέσουμε ότι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. επέβαλε στο φορολογούμενο πρόστιμο 120,00, τότε αρχικά αυτό πρέπει να μειωθεί κατά το ήμισυ (σ.σ. βάσει των διατάξεων που αναφέρθηκαν), ήτοι να γίνει 60,00 κι έπειτα να πραγματοποιηθεί ο συμβιβασμός στο 1/3 οπότε να διαμορφωθεί στο τελικό ποσό των 20,00 ευρώ.
β) Έστω ότι ο ανωτέρω φορολογούμενος πρέπει να διορθώσει τα τετραγωνικά του ακινήτου που αναφέρθηκε παραπάνω στο παράδειγμα α' (από το έτος 2010 και μετά), αλλά και τον όροφο ενός άλλου ακινήτου που είχε αναγραφεί λανθασμένα εκ παραδρομής (από το έτος 2012 και μετά). Ο εν λόγω φορολογούμενος πρέπει να υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 από το 2010 και μετά, έτσι ώστε να διορθώσει την εικόνα της περιουσιακής του κατάστασης. Όμως, επειδή στο έτος 2012 ουσιαστικά υπάρχουν δύο μεταβολές θα επιβληθούν δύο πρόστιμα, αφού στην εγκύκλιοΠΟΛ.1252/20.11.2015 αναφέρεται ότι «Σε περίπτωση που σε κάποιο έτος περιλαμβάνονται και άλλες μεταβολές, επιβάλλεται πρόστιμο χωριστά για κάθε έτος».
Εν προκειμένω, θα επιβληθεί ένα πρόστιμο για το έτος 2010 κι ένα για το έτος 2012, αφού στα έτη αυτά δημιουργήθηκε η υποχρέωση υποβολής της ορθής δήλωσης Ε9. Επειδή οι διορθώσεις αφορούν στα έτη 2010 και 2012 (σ.σ. δηλαδή σε έτη που ίσχυε ο ν. 2523/1997), τότε τα πρόστιμα που θα επιβληθούν θα υπολογιστούν βάσει των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 2523/1997(πρόστιμο από 117,00 -1.170,00 ευρώ συμβιβαζόμενο στο 1/3, το τελικό ποσό του οποίου όμως δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 100,00 ευρώ). Αν υποθέσουμε ότι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. επέβαλε στο φορολογούμενο πρόστιμο 120,00 για κάθε έτος, τότε αρχικά αυτό πρέπει να μειωθεί κατά το ήμισυ, ήτοι να γίνει 120,00 [(120,00 + 120,00) /2] κι έπειτα να πραγματοποιηθεί ο συμβιβασμός στο 1/3 οπότε να διαμορφωθεί στο τελικό ποσό των 40,00 ευρώ (20,00 + 20,00).
γ) Αν ο ανωτέρω φορολογούμενος έχει μεταβολές (λάθος τετραγωνικά, λανθασμένη αναγραφή ορόφων, κ.λπ.) σε όλα τα έτη (από το 2010 και μετά) και εξ αυτού του λόγου πρέπει να υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 προκειμένου να αποτυπώσει την ορθή περιουσιακή του κατάσταση, τότε για τις τροποποιήσεις αυτές των δηλώσεων Ε9 θα του επιβληθεί ένα πρόστιμο για κάθε έτος μειωμένο όμως στο μισό (για τα έτη που ίσχυε ο ν. 2523/1997 βάσει όσων μνημονεύσαμε ανωτέρω και για τα έτη που ισχύει ο ν. 4174/2013 το πρόστιμο των 100,00 ευρώ μειωμένο όμως στο ήμισυ, δηλαδή 50,00 ευρώ).
ΙΙΙ. Παρατηρήσεις
α. Την ως άνω αντιμετώπιση θα έχουν και οι δηλώσεις Ε9 που υπεβλήθησαν από 31.12.2014 ή θα υποβληθούν μέχρι τις 30.11.2016.
β. Να τονίσουμε ότι υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση στις Δ.Ο.Υ. της χώρας ως προς το ύψος του προστίμου που αφορά στις περιπτώσεις εφαρμογής του ν. 2523/1997. Επειδή κάποιες Δ.Ο.Υ. επιβάλλουν τελικό πρόστιμο 100,00 στους φορολογούμενους σε κάθε περίπτωση διορθώσεων Ε9 —ακόμη και σε δηλώσεις Ε9 που αφορούν σε έτη για τα οποία ίσχυε ο ν.2523/1997— αυτό σημαίνει ότι για τα έτη αυτά ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. επιβάλει αρχικά πρόστιμο 300,00 το οποίο μετά το συμβιβασμό γίνεται 100,00. Βάσει των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 2523/1997 ναι μεν είχε το δικαίωμα να επιβάλει πρόστιμο από 117,00 έως 1.117,00 όμως πρέπει να τηρείται και ένα μέτρο ως προς το ποσό του προστίμου. Ελπίζουμε να μη δούμε ορισμένες Δ.Ο.Υ. να θέλουν να διατηρήσουν και βάσει των νέων διατάξεων το πρόστιμο των 100,00 (για τα έτη που ίσχυε ο ν. 2523/1997), γιατί αυτό σημαίνει ότι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. θα επιβάλει αρχικά πρόστιμο 600,00 ευρώ το οποίο θα μειωθεί κατά το ήμισυ (300,00) και έπειτα θα πραγματοποιηθεί ο συμβιβασμός στο 1/3 ήτοι 100,00 ευρώ. Χρειάζεται όμως μέτρο από την πλευρά των προϊσταμένων το οποίο ευελπιστούμε να τηρηθεί.
Πάντως σε γενικές γραμμές το πρόστιμο που επιβάλλεται από τις Δ.Ο.Υ. σε τέτοιες περιπτώσεις που αφορούν στο ν. 2523/1997 σχετικά με τις εκπρόθεσμες δηλώσεις Ε9 είναι 40,00 ευρώ (120,00/3).
IV. Ερωτήματα - προβληματισμοί
α. Δεν έχει διευκρινιστεί από το υπ. Οικ. τι θα γίνει με όσους φορολογούμενους είχαν υποβάλει αρχικές ή τροποποιητικές εκπρόθεσμες δηλώσεις Ε9 μετά την 31.12.2014 —πριν την ψήφιση όμως του ν. 4389/2016— και τους είχαν επιβληθεί πρόστιμα χωρίς φυσικά τη μείωσή τους στο μισό. Τα επιπλέον ποσά που καταβλήθηκαν από τους φορολογούμενους τι θα απογίνουν;
β. Οι εκπρόθεσμες δηλώσεις Ε9 (αρχικές ή τροποποιητικές) που έχουν υποβληθεί μετά την 31.12.2014 είναι ήδη χιλιάδες. Οι Δ.Ο.Υ. είχαν πάρει εντολή να μην επιβάλουν πρόστιμα όλο αυτό το διάστημα λόγω των αλλαγών που θα εφαρμόζονταν. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι πως θα επιβληθούν πρακτικά αυτά τα πρόστιμα που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Λογικά θα κληθούν όλοι οι φορολογούμενοι στις Δ.Ο.Υ2., οπότε αντιλαμβάνεστε τι θα συμβεί. Επίσης, πως θα διαπιστωθεί αν υπάρχουν οι ίδιες αλλαγές ή όχι σε όλα τα έτη; Θα γίνεται ενδελεχής έλεγχος από τους υπαλλήλους των Δ.Ο.Υ.; Έχει αναλογιστεί κάποιος από τους υπηρεσιακούς παράγοντες το χάος που θα δημιουργηθεί στις ήδη υποστελεχωμένες Δ.Ο.Υ. από την προσέλευση χιλιάδων φορολογουμένων; Μήπως θα εντοπίζονται οι αλλαγές μέσω του συστήματος υποβολής (μεταφορά από ένα έτος στο άλλο, όπου φαίνεται η κάθε αλλαγή), μήπως κάπως αλλιώς;
Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί, ούτε πως θα αντιμετωπιστούν τα διάφορα θέματα που προκύπτουν, γι΄αυτό και προβληματιζόμαστε.
V. Επίλογος
Τα ανωτέρω έχουν καταγραφεί με βάση τη δική μας ερμηνευτική προσέγγιση, μελετώντας τις σχετικές αποφάσεις και την κείμενη νομοθεσία. Αν η τροπολογία του νομοσχεδίου (μετέπειτα νόμου 4389/2016) είχε ψηφιστεί όπως αρχικά κατατέθηκε (δηλαδή χωρίς να επιβάλλεται πρόστιμο, δείτε και τη σχετική είδηση με την αλλαγή της τελευταίας στιγμής), τότε δεν θα υπήρχε τώρα όλος αυτός ο προβληματισμός, η αναστάτωση και οι χαμένες εργατοώρες (σ.σ. να θυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι στο παρελθόν είχε ψηφιστεί διάταξη που προέβλεπε τη μη επιβολή προστίμων σε αντίστοιχες περιπτώσεις3)
Βέβαια, εκτός των ανωτέρω, αυτό που πρέπει να καταστεί σαφές στους ανθρώπους που εργάζονται στο υπ. Οικονομικών και ασχολούνται με τα θέματα της φορολογίας κεφαλαίου, είναι ότι δεν είναι λογικό να επιβάλλονται πρόστιμα σε όλες τις διορθώσεις που γίνονται στις δηλώσεις Ε9. Αντιλαμβανόμαστε τους λόγους επιβολής των διαδικαστικών παραβάσεων του άρθρου 54 του Κ.Φ.Δ. (όσον αφορά στη φορολογία κεφαλαίου) και το ρόλο που παίζουν στην ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης, όμως πρέπει να υπάρχουν και εξαιρέσεις για ορισμένες περιπτώσεις που εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι δεν επηρεάζουν τη φορολογητέα ύλη για την επιβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Έχουμε γράψει πολλές φορές ότι πρέπει να καταργηθεί το πρόστιμο για όσες τροποποιήσεις δηλώσεων Ε9 αφορούν για παράδειγμα στην αναγραφή ή στη διόρθωση του αριθμού παροχής ρεύματος της Δ.Ε.Η., στη διόρθωση του αριθμού της οδού του ακινήτου -εφόσον δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με τον υπολογισμό της αξίας-, στη συμπλήρωση της στήλης 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 με τον κωδικό 8 «κενό κτίσμα» (σ.σ. δείτε το σχετικό άρθρο για το λόγο συμπλήρωσής του κωδικού αυτού που αρκετοί τον αγνοούν: Η μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. κατά ποσοστό 60% στα ημιτελή κτίσματα ), καθώς και σε άλλες περιπτώσεις από τις οποίες δεν επηρεάζεται η αξία των ακινήτων ή ο φόρος. Η ποινή αυτή δεν έχει νόημα σε τέτοιες περιπτώσεις και ουσιαστικά τιμωρεί τους φορολογούμενους που ουσιαστικά δεν έκαναν κάποιο τραγικό λάθος που επηρεάζει τα δημόσια έσοδα.
Έχουμε γράψει πολλές φορές ότι πρέπει να καταργηθεί το πρόστιμο για όσες τροποποιήσεις δηλώσεων Ε9 αφορούν για παράδειγμα στην αναγραφή ή στη διόρθωση του αριθμού παροχής ρεύματος της Δ.Ε.Η., στη διόρθωση του αριθμού της οδού του ακινήτου -εφόσον δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με τον υπολογισμό της αξίας-, στη συμπλήρωση της στήλης 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 με τον κωδικό 8 «κενό κτίσμα» (σ.σ. δείτε το σχετικό άρθρο για το λόγο συμπλήρωσής του κωδικού αυτού που αρκετοί τον αγνοούν: Η μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. κατά ποσοστό 60% στα ημιτελή κτίσματα ), καθώς και σε άλλες περιπτώσεις από τις οποίες δεν επηρεάζεται η αξία των ακινήτων ή ο φόρος. Η ποινή αυτή δεν έχει νόημα σε τέτοιες περιπτώσεις και ουσιαστικά τιμωρεί τους φορολογούμενους που ουσιαστικά δεν έκαναν κάποιο τραγικό λάθος που επηρεάζει τα δημόσια έσοδα.
Υ.Γ. Τελικά, για πόσα χρόνια ακόμη θα ασχολούμαστε με το Ε9;
____________________
[1] Άρθρο 72 ν. 4174/2013, παρ. 19. «Για την υποβολή, μετά την 1.1.2014, εκπροθέσμων δηλώσεων από τις οποίες δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση ή δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα που αφορούν περιόδους έως την 31.12.2013, επιβάλλονται τα πρόστιμα του άρθρου 4 παρ. 1 εδάφιο 1 του ν. 2523/1997 με τον περιορισμό το καταβλητέο σε καθεμία περίπτωση ποσό να μην ξεπερνά το προβλεπόμενο στο άρθρο 54 παρ. 2 περίπτωση α' του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας».
[2] Εκτός βέβαια από τους φορολογούμενους που πρέπει να προσέλθουν στη Δ.Ο.Υ. έτσι κι αλλιώς, λόγω μείωσης του εκκαθαριστικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. —μετά την υποβολή της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης Ε9 — άνω των 300,00 ευρώ.
[3] Βλ. άρθρο 52 του ν. 4276/2014 με το οποίο είχε προστεθεί εδάφιο στην παρ. 9 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005: «Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων που υποβάλλονται μέχρι και τη 30ή Δεκεμβρίου 2014, για τη διόρθωση της περιουσιακής κατάστασης των ετών 2010, 2011, 2012 και 2013, εκτός εάν προκύπτει ποσό φόρου ακίνητης περιουσίας προς επιστροφή. Στην περίπτωση κατά την οποία από τις δηλώσεις του προηγούμενου εδαφίου προκύπτει, κατά το οικείο έτος, ποσό φόρου ακίνητης περιουσίας προς επιστροφή, το ποσό αυτό συμψηφίζεται με το πρόστιμο και τυχόν διαφορά μέχρι του ποσού των εκατό (100) ευρώ δεν αναζητείται από τη Φορολογική Διοίκηση».
http://taxheaven.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου