Τι λέει το ΥΠΟΙΚ για τον νέο Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών - Όλες οι αλλαγές

Πέμπτη, 04 Αυγούστου 2016 19:31

UPD:19:41

Eurokinissi/ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Στην εφαρμογή του παλαιότερου ΚΔΤ (Ν.4224/2013) διαπιστώθηκαν πολλά ουσιαστικά προβλήματα και κρίθηκε απαραίτητη η τροποποίηση του. Για την αναθεώρηση του ΚΔΤ η Τράπεζα της Ελλάδος συνεργάστηκε με το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.

Τι επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, δύο μέρες μετά τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β’ 2376/2.8.2016) της απόφασης της Τράπεζας της Ελλάδος, με την οποία τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε ο Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του Ν.4224/2013 (ΦΕΚ Α’ 288/31.12.2013):

Ο Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών (ΚΔΤ) αφορά τους χειρισμούς και τις διαδικασίες που οφείλουν να ακολουθούν τα Πιστωτικά Ιδρύματα απέναντι σε δανειολήπτες που έχουν καθυστερήσει την αποπληρωμή των οφειλών τους, θέτοντας τα βήματα που ακολουθούνται σε αυτή την περίπτωση. Το Πιστωτικό Ίδρυμα (ΠΙ) εντάσσει τον οφειλέτη στη δομημένη -και υποχρεωτική- διαδικασία επίλυσης καθυστερήσεων (ΔΕΚ), βάσει της οποίας εντός συγκεκριμένων χρονικών προθεσμιών ζητά τα οικονομικά δεδομένα του οφειλέτη, τα επεξεργάζεται και ύστερα από κοινού αναζητούν κατάλληλες λύσεις προκειμένου ο δανειολήπτης να παραμείνει συνεπής στις δανειακές του υποχρεώσεις σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες που ενδεχομένως να έχουν σημαντικά αλλάξει και να χρειάζεται διαθρωτική ρύθμιση τους. Για το λόγο αυτό στο Παράρτημα ΙΙ του ΚΔΤ παρατίθενται ενδεικτικά σειρά κατάλληλων λύσεων για την απομείωση ή την επιμήκυνση του δανείου. Προκειμένου να ρυθμιστούν ή να μειωθούν οι υποχρεώσεις του δανειολήπτη είναι απαραίτητο να συνεργαστεί με το ΠΙ, να απαντά στα συγκεκριμένα αιτήματα του που προβλέπονται από τον Νόμο και να ανταποκρίνεται σε εκκλήσεις του ΠΙ για την ταχύτερη επίλυση του προβλήματος του.

Στην εφαρμογή του παλαιότερου ΚΔΤ (Ν.4224/2013) διαπιστώθηκαν πολλά ουσιαστικά προβλήματα και κρίθηκε απαραίτητη η τροποποίηση του. Για την αναθεώρηση του ΚΔΤ η Τράπεζα της ΕλλάδοςΕΛΛ-0,21% συνεργάστηκε με το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.

Κύριες Βελτιώσεις του ΚΔΤ

Ο παλαιότερος ΚΔΤ, ο Ν.4224/2013, ήταν πολύ αυστηρότερος όσον αφορά την ένταξη του δανειολήπτη στη Διαδικασία Επίλυσης Καθυστερήσεων. Η διαδικασία ξεκινούσε για τον δανειολήπτη ύστερα από 30 ημέρες καθυστέρησης αποπληρωμής των δόσεων του δανείου του. Στον αναθεωρημένο Κώδικα το χρονικό διάστημα διπλασιάστηκε. Ο δανειολήπτης πλέον δεν μπαίνει στα Στάδια του Κώδικα αν απλώς έχει οποιαδήποτε δυσκολία να πληρώσει μία δόση και αν έχει αμελήσει να πληρώσει έχει αρκετό διάστημα να επανορθώσει.
Οι προτάσεις του Πιστωτικού Ιδρύματος στον δανειολήπτη λαμβάνουν υποχρεωτικά υπόψη το ελάχιστο επίπεδο δαπανών διαβίωσης του δανειολήπτη, όπως και την οικονομική του κατάσταση. Προωθούνται ευνοϊκές βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις για δανειολήπτες σε οικονομική δυσχέρεια στις όποιες λαμβάνονται υπόψη τυχόν προβλήματα υγείας που επηρεάζουν την ικανότητα αποπληρωμής. Αν παρόλα αυτά συναινέσει ο δανειολήπτης στην παραχώρηση περιουσιακού στοιχείου δικού του, ή συζύγου ή τέκνου εφόσον βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια, διαγράφεται το υπόλοιπο της οφειλής με τις πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη στεγαστική πίστη.
Η προθεσμία ανταπόκρισης του δανειολήπτη στη ζήτηση των οικονομικών του στοιχείων και της απάντησής του σε πρόταση αναδιάρθρωσης του δανείου του με βάση τον παλαιό ΚΔΤ ήταν 15 εργάσιμες μέρες. Στον νέο ΚΔΤ οι προθεσμίες αυτές συνδέονται πλέον με τις προθεσμίες του ορισμού του Συνεργάσιμου Δανειολήπτη, για τον οποίο είναι υπεύθυνο το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης του Ιδιωτικού Χρέους. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να αλλάξει τον ορισμό και να διευρύνει τις προθεσμίες προκειμένου ο δανειολήπτης να μην πασχίζει να ανταποκριθεί στις ίδιες τις προθεσμίες, αλλά να έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται αρτιότερα τα δεδομένα που του ζητούνται και τις προτάσεις αναδιάρθρωσης χρέους που του κατατίθενται.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η διαδικασία του ΚΔΤ καταλήγει στην υποβολή πρότασης αναδιάρθρωσης από το ΠΙ στον δανειολήπτη. Οι κατάλληλες λύσεις διακρίνονται σε: ήπιες ή απλώς ρυθμιστικές (βραχυπρόθεσμες-μακροπρόθεσμες προτάσεις ρύθμισης όπως: Παράταση Διάρκειας πάνω από δύο χρόνια, Περίοδος Χάριτος, Μερική Διαγραφή Οφειλής, Αποπληρωμή μόνο Τόκων) και ραγδαίες ή οριστικές, που ενδεχομένως μεταβάλλουν την περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη (προτάσεις οριστικής διευθέτησης: όπως η Εθελοντική Μεταβίβαση Ενυπόθηκου Ακινήτου, η Εθελοντική Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου κοκ). Οι λύσεις ρύθμισης είναι σαφώς ευνοϊκότερες για τον δανειολήπτη από τις λύσεις οριστικής διευθέτησης.

Με τον αρχικό Κώδικα το Πιστωτικό Ίδρυμα, εφόσον ανέλυε τα οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη, είχε τη δυνατότητα να του υποβάλει εξ αρχής ραγδαία πρόταση οριστικής διευθέτησης. Στον αναθεωρημένο Κώδικα, το ΠΙ υποχρεώνεται να υποβάλλει πρώτα την ήπια πρόταση ρύθμισης και μετά, εφόσον κατόπιν καθορισμένης διαδικασίας δεν υπάρξει συμφωνία, πρόταση οριστικής διευθέτησης. Οι διαδικασία της υποβολής προτάσεων από το ΠΙ κατ’ ουσία διπλασιάζεται υπέρ του δανειολήπτη, υποβάλλονται δύο προτάσεις, η πρώτη ηπιότερη από τη δεύτερη, και η απάντηση του δανειολήπτη αποκτά βαρύτητα καθότι το ΠΙ καλείται να τη συμπεριλάβει και να την προσαρμόσει στην τελική πρόταση.

Από το Παράρτημα των ενδεικτικών λύσεων του νέου ΚΔΤ αφαιρέθηκαν οι μη συναινετικές λύσεις του παλαιότερου ΚΔΤ (πρόταση ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, πρόταση εκκίνησης νομικών/δικαστικών ενεργειών), με γνώμονα την ενίσχυση του συμφέροντος του δανειολήπτη.
Ο δανειολήπτης έχει δικαίωμα να κάνει αντιπρόταση στις προτάσεις του ιδρύματος. Στον παλαιό Κώδικα το Πιστωτικό Ίδρυμα δεν είχε καν την υποχρέωση απάντησης στην αντιπρόταση αναδιάρθρωσης δανείου που έκανε ο δανειολήπτης. Στον νέο Κώδικα όχι μόνο το ΠΙ απαντά εγγράφως τεκμηριώνοντας υποχρεωτικά την απάντησή του σε περίπτωση που είναι αρνητική, αλλά επιπλέον, ως απάντηση, το ΠΙ δύναται να κάνει νέα βελτιωμένη πρόταση. Με αυτόν τον τρόπο, το νέο πλαίσιο διευρύνει το πεδίο συνεννόησης δανειολήπτη-δανειστή δίνοντας στα δύο μέρη περισσότερες δυνατότητες να συμφωνήσουν. Η διαδικασία πλέον είναι πολύ δύσκολο να μην οδηγήσει σε συναινετικό αποτέλεσμα αν υπάρχει καλή προαίρεση και διάθεση ενεργητικής συμβολής στις εξατομικευμένες ανάγκες του δανειολήπτη. Επιπλέον, αν το ΠΙ απαντήσει αρνητικά με εσφαλμένη τεκμηρίωση, ο δανειολήπτης έχει ένα περαιτέρω τεκμήριο για την υπεράσπιση της θέσης του σε τυχόν αντιδικία με την τράπεζα.
Στον νέο ΚΔΤ, το Τυποποιημένο Έγγραφο Οικονομικής Κατάστασης (ΤΟΚ) στο οποίο ο δανειολήπτης συμπληρώνει τα οικονομικά του στοιχεία, η τεκμηριωμένη απόφαση της Επιτροπής Ενστάσεων στην οποία ο δανειολήπτης μπορεί να υποβάλλει ένσταση επί της διαδικασίας όπως και η ειδοποίηση ότι ο δανειολήπτης αποχαρακτηρίζεται από συνεργάσιμος, θα στέλνεται εγγράφως με διαδικασία που να διασφαλίζει την παραλαβή του από τον δανειολήπτη. Ο παλαιός ΚΔΤ δεν είχε τέτοιες πρόνοιες υπέρ του δανειολήπτη.
Επίσης ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες και η διαφάνεια λειτουργίας των Επιτροπών Ενστάσεων, που θα λειτουργεί εντός των ΠΙ, στις οποίες ο δανειολήπτης προσφεύγει για να διευθετήσει τυχόν παραλείψεις και παραβιάσεις της διαδικασίας του ΚΔΤ πριν αποταθεί σε τρίτους εξωδικαστικούς φορείς (πχ. Συνήγορος του Καταναλωτή) ή στα δικαστική διαδικασία.
Τέλος, στον νέο ΚΔΤ –σε αντίθεση με τον προηγούμενο- προβλέπεται η δυνατότητα του δανειολήπτη να ζητήσει ενημέρωση και υποστήριξη από τα 30 Κέντρα Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών που θα δημιουργηθούν ως τα τέλη του φθινοπώρου.

Εν κατακλείδι, ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών, ενισχύει τα δικαιώματα των δανειοληπτών, εξασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και ενδυναμώνει τα εργαλεία και τις διαδικασίες που οδηγούν σε ρυθμίσεις οι οποίες θα αντιστοιχούν στις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής του δανείου από τους δανειολήπτες.

Οι εναλλακτικές λύσεις για τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων (λίστα)

Τρίτη, 02 Αυγούστου 2016 20:54

UPD:21:01

Αναλυτικό κατάλογο με 19 διαφορετικά σενάρια ρύθμιση των κόκκινων δανείων περιλαμβάνει ο αναθεωρημένος κώδικας δεοντολογίας των τραπεζών που δημοσιεύτηκε πριν από λίγο στο ΦΕΚ. Το κείμενο που συντάχθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας ΕΛΛ-0,21% περιλαμβάνει αναλυτικά τα βήματα στα οποία θα πρέπει να προχωρούν οι τράπεζες σε περίπτωση που εντοπιστεί ληξιπρόθεσμη οφειλή.

Όπως αναφέρεται, ο κώδικας ισχύει για όλα τα δάνεια ενώ εξαιρούνται μόνο όσα δάνεια έχουν καταγγελθεί πριν από την 1/1/2015 καθώς και όσα υπόκεινται πλέον στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη. Αναλυτικά, το παράρτημα με τις εναλλακτικές λύσεις που προτείνονται για τη διευθέτηση των κόκκινων δανείων, έχει ως εξής:

Η λίστα

1.Βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις (με διάρκεια μικρότερη των δύο ετών)

Κεφαλαιοποίηση Ληξιπρόθεσμων Οφειλών: Η κεφαλαιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και η αναπροσαρμογή του προγράμματος αποπληρωμής του οφειλόμενου υπολοίπου.
Τακτοποίηση Ληξιπρόθεσμων Οφειλών: Συμφωνία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα.
Μειωμένη Δόση Μεγαλύτερη των Οφειλόμενων Τόκων: Μείωση της τοκοχρεωλυτικής δόσης αποπληρωμής σε επίπεδο που υπερβαίνει αυτό που αντιστοιχεί σε αποπληρωμή μόνο τόκων για καθορισμένη βραχυπρόθεσμη περίοδο.
Καταβολή μόνο Τόκων: Κατά τη διάρκεια καθορισμένης βραχυπρόθεσμης περιόδου καταβάλλονται μόνο τόκοι.
Μειωμένη Δόση Μικρότερη τωv Οφειλόμενων Τόκων: Μείωση της τοκοχρεωλυτικής δόσης αποπληρωμής σε επίπεδο μικρότερο από αυτό που αντιστοιχεί σε αποπληρωμή μόνο τόκων για καθορισμένη βραχυπρόθεσμη περίοδο. Οι ανεξόφλητοι τόκοι κεφαλαιοποιούνται ή διευθετούνται.
Περίοδος Χάριτος: Αναστολή πληρωμών για προκαθορισμένη περίοδο. Οι τόκοι κεφαλαιοποιούνται ή διευθετούνται.

2. Μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις (με διάρκεια μεγαλύτερη των δύο ετών)

Μείωση Επιτοκίου: Μείωση του επιτοκίου ή του επιτοκιακού περιθωρίου.
Παράταση Διάρκειας: Επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου (δηλαδή μετάθεση της συμβατικής ημερομηνίας καταβολής της τελευταίας δόσης του δανείου).
Διαχωρισμός Οφειλής: Διαχωρισμός της οφειλής του δανειολήπτη σε δύο τμήματα:

ί) το τμήμα του δανείου, το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται, ότι μπορεί ν αποπληρώνει, με βάση την υφιστάμενη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του, και

ίί) το υπόλοιπο τμήμα του δανείου, το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξ αρχής από τα δυο μέρη.

Μερική Διαγραφή Οφειλής: Οριστική διαγραφή μέρους της συνολικής απαίτησης του ιδρύματος, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.
Λειτουργική Αναδιάρθρωση Επιχείρησης: Αναδιοργάνωση της επιχείρησής, ώστε να καταστεί βιώσιμη και ικανή για την ομαλή εξυπηρέτηση των οφειλών της. Η αναδιοργάνωση μπορεί να περιλαμβάνει ενέργειες όπως η αλλαγή διοίκησης, η πώληση περιουσιακών στοιχείων, ο περιορισμός του κόστους, ο εταιρικός μετασχηματισμός, η ανανέωση πιστωτικών ορίων ή/και η παροχή νέων δανείων.
Συμφωνία Ανταλλαγής Χρέους με Μετοχικό Κεφάλαιο: Μετατροπή μέρους της οφειλής σε μετοχικό κεφάλαιο, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.

Λύσεις Οριστικής Διευθέτησης

Ως λύση οριστικής διευθέτησης ορίζεται οποιαδήποτε μεταβολή του είδους της συμβατικής σχέσης μεταξύ και δανειολήπτη ή ο τερματισμός αυτής, με στόχο την οριστική τακτοποίηση της απαίτησης του ιδρύματος έναντι του δανειολήπτη. Η λύση αυτή μπορεί να συνδυάζεται με παράδοση (εθελοντική) της εμπράγματης εξασφάλισης στο ίδρυμα προς μείωση του συνόλου της απαίτησης ή ακόμα και με οικειοθελή ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων προς τακτοποίηση της απαίτησης.

Λοιπές Εξωδικαστικές Ενέργειες: Οι εξωδικαστικές ενέργειες που δεν εμπίπτουν σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες.

Εθελοντική Παράδοση Ενυπόθηκου Ακινήτου: Ο δανειολήπτης, ο οποίος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους αποπληρωμής ενυπόθηκου δανείου, παραχωρεί οικειοθελώς (δηλαδή χωρίς να απαιτηθεί η προσφυγή σε δικαστικές ενέργειες από πλευράς του ιδρύματος) την κυριότητα του υπέγγυου ακινήτου στο ίδρυμα. Στη σχετική συμφωνία διατυπώνεται σαφώς ο τρόπος διευθέτησης του τυχόν. υπολοίπου. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό Ακίνητο ή επαγγελματική στέγη.

Μετατροπή σε Ενοικίαση/Χρηματοδοτική Μίσθωση: Ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα υπογράφοντας σύμβαση ενοικίασης/χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης του ακινήτου για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη.

Εθελοντική Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου: Ο δανειολήπτης προβαίνει οικειοθελώς σε πώλησή του υπέγγυου ακινήτου σε τρίτο με τη σύμφωνη γνώμη του ιδρύματος. Στην περίπτωση που το τίμημα της πώλησης υπολείπεται του συνόλου της οφειλής, το ίδρυμα προβαίνει σε διαγραφή της εναπομένουσας οφειλής. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη.

Διακανονισμός Απαιτήσεων: Εξωδικαστική συμφωνία κατά την οποία το ίδρυμα λαμβάνει είτε εφάπαξ καταβολή σε μετρητά (ή ισοδύναμα μετρητών) είτε σειρά προκαθορισμένων τμηματικών καταβολών. Στο πλαίσιο του διακανονισμού το ίδρυμα ενδέχεται να προβαίνει σε μερική διαγραφή της απαίτησης.

Υπερθεματιστής σε πλειστηριασμό: Το ίδρυμα υπερθεματίζει στον πλειστηριασμό αποκτώντας την κυριότητα του ενυπόθηκου ακινήτου ή άλλης εμπράγματης εξασφάλισης στο πλαίσιο ευρύτερης συμφωνίας οριστικής διευθέτησης της οφειλής με τη συναίνεση του δανειολήπτη.

Ολική Διαγραφή- Οφειλής: Το ίδρυμα αποφασίζει τη διαγραφή του συνόλου της οφειλής εφόσον δεν υπάρχουν ρευστοποιήσιμα στοιχεία και δεν αναμένεται περαιτέρω ανάκτηση.

Ολόκληρο το ΦΕΚ με τον νέο Κώδικα Δεοντολογίας, δημοσιεύεται ΕΔΩ

logistis

Σελίδες

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2016