ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΟΥ 2014 ΜΕ ΣΕΝΑΡΙΑ ΕΚΛΟΓΩΝ Εκρηκτικό πολιτικό και οικονομικό μείγμα απειλεί ξανά τη χώρα

ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΟΥ 2014 ΜΕ ΣΕΝΑΡΙΑ ΕΚΛΟΓΩΝ

Εκρηκτικό πολιτικό και οικονομικό μείγμα απειλεί ξανά τη χώρα

Του Βασίλη Σ. Κανέλλη

«Ποτέ δεν περίμενα ότι θα ξαναγύριζε με τέτοιο τρόπο ο εφιάλτης του 2014. Τότε που η κυβέρνηση Σαμαρά, υπό την πίεση των δανειστών, των εσωκομματικών προβλημάτων αλλά μιας γενικότερης αίσθησης ότι τον... άδειασαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οδηγήθηκε ουσιαστικά στην εγκατάλειψη της προσπάθειας και σε μια επώδυνη ήττα στις εκλογές».

Τηρουμένων των αναλογιών, με μια σειρά από παράγοντες που μοιάζουν πολύ, αλλά και με σημαντικές διαφορές, με βασική ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει μπροστά της εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, εκείνη η περίοδος μοιάζει όλο και περισσότερο με τη σημερινή.

Κορυφαίος οικονομικός παράγοντας, ο οποίος συνήθως είναι αισιόδοξος για τις εξελίξεις και την πορεία της οικονομίας, για πρώτη φορά έχει αρχίσει να μιλά για το σενάριο των πρόωρων εκλογών, βλέποντας και ο ίδιος τις ομοιότητες με το φθινόπωρο του 2014. Από την άλλη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Η», ανώτατος αμερικανικός παράγοντας, βαθύς γνώστης της ελληνικής πραγματικότητας, έλεγε πρόσφατα σε συνομιλητές του: «Είναι πλέον ξεκάθαρο για εμάς ότι θα γίνουν εκλογές πιθανότατα την άνοιξη του 2017. Ομως, το ''μαρτύριο'' για την Ελλάδα δεν μπορεί να σταματήσει επειδή θα στηθούν κάλπες. Στην Ουάσιγκτον φοβούνται ιδιαίτερα ότι η χώρα μπαίνει σε νέα περίοδο πολιτικών αναταράξεων με άμεσες συνέπειες στην οικονομία. Το 2017 θα είναι πολύ δύσκολο για την Ελλάδα είτε γίνουν εκλογές είτε όχι». Στο ίδιος μήκος κύματος και όλα τα τελευταία δημοσιεύματα μεγάλων εφημερίδων που βλέπουν νέα κρίση στην Ελλάδα, ενώ κάποια επαναφέρουν ακόμη και το σενάριο του Grexit. Οπως πριν από δύο χρόνια, με μόνη διαφορά ότι τότε υπήρχε η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, έτσι και την παρούσα χρονική στιγμή ο εφιάλτης ενός νέου οικονομικού εκτροχιασμού εξαιτίας των πολιτικών εξελίξεων, έχει αρχίσει να τρομάζει τους πολίτες.

Το εκρηκτικό μείγμα είναι άλλωστε φτιαγμένο από τα ίδια υλικά:

1. Η τότε κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τον δικό της λαϊκισμό που εκφράστηκε έντονα μετά την ήττα στις ευρωεκλογές. Η σημερινή βρίσκεται σε περιδίνηση εξαιτίας των κακών δημοσκοπήσεων και της «διάρρηξης» της σχέσης της Αριστεράς με την κοινωνία. Καταφεύγει, λοιπόν, σε λαϊκίστικες τακτικές, όπως αυτές αποτυπώνονται στις παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη, στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών ή σε λάθη που αφορούν στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.

2. Η τρόικα, όπως και το 2014, πιέζει ασφυκτικά για τη λήψη νέων μέτρων. Η απίστευτης σκληρότητας αντιμετώπιση της Ελλάδας από τους εκπροσώπους των δανειστών, έχει προκαλέσει την απορία και των αρμόδιων υπουργών. «Στο Χίλτον γίνονται καθημερινές μάχες, καθώς οι τροικανοί ζητούν μέτρα που δεν έχουν πολλές φορές καμιά λογική. Ενδεχομένως να προσέρχονται με μαξιμαλιστικές διαθέσεις για να πάρουν στο τέλος όσα περισσότερα μπορούν», λέει στέλεχος της κυβέρνησης που παίρνει μέρος στις διαπραγματεύσεις θυμίζοντας μάλιστα την προ δύο ετών κατάσταση όπου υπήρχαν ανάλογες απαιτήσεις. Οι προτάσεις «λαγοί» της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ για μείωση αφορολόγητου, περικοπές στα επιδόματα ή ακόμη και νέες μειώσεις στους κατώτατους μισθούς ή πλήρης απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, έχουν δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό κλίμα. Οι πολίτες ήδη φοβούνται ότι αυτοί θα βγουν χαμένοι από το νέο σκηνικό εμπλοκής με την τρόικα.

3. Τα εσωκομματικά προβλήματα στον ΣΥΡΙΖΑ με τον ανασχηματισμό ante portas αλλά και τις σοβαρές διχόνοιες για τις αποκρατικοποιήσεις, πιέζουν ασφυκτικά και το Μαξίμου. Πολλοί εκτιμούν ότι η αναδόμηση της κυβέρνησης, απλά γίνεται για να κερδηθεί χρόνος, χωρίς να υπάρξει αλλαγή πολιτικής δεν αποκλείεται να προκαλέσει νέες αναταράξεις εντός των επόμενων μηνών. Ο Αλ. Τσίπρας είναι αδιαμφισβήτητος ηγέτης στον χώρο της Αριστεράς, αλλά δεν είναι πλέον στο απυρόβλητο της κοινωνίας.

4. Η διάρρηξη της σχέσης της κυβέρνησης με την κοινωνία είναι εμφανής και αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει σημαντικές δυνάμεις ακόμη και από τα παραδοσιακά «κάστρα» του στην κοινωνία, δηλαδή νέους ή δημόσιους υπαλλήλους. Η, προς το παρόν, «βουβή» οργή των πολιτών για την πολιτική που ακολουθείται και που δεν έχει σχέση με τα υπεσχημένα, πιέζει την κυβέρνηση και ειδικά τους βουλευτές όταν πηγαίνουν στις περιφέρειές τους. Και μπορεί να ενισχύσει την εσωκομματική «γκρίνια» για συγκεκριμένους υπουργούς ή και για τον ίδιο τον πρωθυπουργό.

5. Κρίσιμος είναι και ο παράγοντας «χρέος» για την κυβέρνηση που έχει ποντάρει όλα της τα λεφτά σε μια βιώσιμη λύση. Μαζί με τις τηλεοπτικές άδειες είναι τα κεντρικά στοιχήματα του Αλέξη Τσίπρα. Οποιαδήποτε αποτυχία στην επίτευξη στόχων που έχει θέσει, θα πλήξει καίρια τον ίδιο και το σύνολο της κυβέρνησης.

6. Και σε όλο αυτό το σκηνικό θα πρέπει να προστεθεί το... προεκλογικό κλίμα με καταγγελίες, αλληλοκατηγορίες, χτυπήματα κάτω από τη μέση μεταξύ των κομμάτων. Η πολιτική ένταση, εντός κι εκτός Βουλής αποτελεί συνήθως το «σπίρτο» για να ανάψει η φωτιά.

Ομως, όλες οι πολιτικές εξελίξεις που εμφανίζονται ραγδαίες, επηρεάζουν την οικονομία. Παράγοντες της αγοράς, τραπεζίτες και επιχειρηματίες εκφράζουν την αγωνία τους με μια κραυγή αγωνίας. Επισημαίνουν ότι ναι μεν πρέπει να γίνουν αλλαγές στην ασκούμενη πολιτική από την κυβέρνηση, ωστόσο, δεν πρέπει να διαταραχθεί η προσπάθεια που έχει γίνει. Και τονίζουν την ανάγκη να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις και να επιστρέψει η ομαλότητα και μια δημοσιονομική ισορροπία η οποία θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στις ξένες αγορές και θα φέρει επενδύσεις στη χώρα.

Είναι εμφανής η ομοιότητα της σημερινής κατάστασης με αυτήν του 2014, αν και ο Αλέξης Τσίπρας ξεκινά από καλύτερη αφετηρία καθώς κέρδισε πριν ένα χρόνο τις εκλογές και θα στήσει κάλπες μόνον εφόσον δηλώσει αδυναμία να κυβερνήσει.

Η μεγάλη διαφορά
Ομως, τα σοβαρά πολιτικά προβλήματα, η ένταση, ο θυμός της κοινωνίας και οι οικονομικές εξελίξεις όπως αυτές χαράσσονται και με βάση τις εξωφρενικές απαιτήσεις της τρόικας, είναι ίδια. Υπάρχει, επίσης, μια μεγάλη διαφορά. Ολοι ομολογούσαν στο τέλος του 2014 ότι τα οικονομικά μεγέθη είχαν βελτιωθεί και η χώρα έδειχνε να βλέπει μια χαραμάδα ελπίδας. Σήμερα, όμως, η οικονομία ξεκινά από ένα «ντεζαβαντάζ». Οι καταθέσεις, εντός κι εκτός τραπεζών, δηλαδή το «λίπος» των πολιτών, έχει σωθεί. Η φοροδοτική ικανότητα έχει καταρρεύσει, το ιδιωτικό χρέος ξεπερνά τα 200 δισ. ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται υπό κατάρρευση.

Ολα, πάντως, θα κριθούν μέχρι το τέλος του έτους και αφού το νέο κυβερνητικό σχήμα που θα προκύψει από τον ανασχηματισμό δείξει ότι μπορεί να αντεπεξέλθει, κυρίως στη σύγκρουση με τους δανειστές και στην αποφυγή νέων μέτρων που θα χτυπήσουν ξανά μισθωτούς και συνταξιούχους.