Σε φόρο και εισφορές το μισό εισόδημα

Σε φόρο και εισφορές το μισό εισόδημα

ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

• 

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Επιβαρύνσεις που ξεπερνούν το 50% του εισοδήματος φέρνει το νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Φόροι και ασφαλιστικές εισφορές αποτελούν πλέον το μεγαλύτερο τμήμα των αποδοχών (πάνω από το ήμισυ). Και αυτό, καθώς το νέο σύστημα τόσο στη φορολογία όσο και στον υπολογισμό των εισφορών διογκώνει τις επιβαρύνσεις για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Σύμφωνα με επαγγελματικές ενώσεις, οι δύο αυτές κινήσεις της κυβέρνησης θα οδηγήσουν χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες σε διακοπή εργασιών, κλείνοντας τα βιβλία τους. Ταυτόχρονα, σημειώνουν ότι τα νέα μέτρα της κυβέρνησης θα αυξήσουν τη φοροδιαφυγή, ενώ συνάμα θα μειώσουν σημαντικά την εισπραξιμότητα των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών. Ελλοχεύει ο κίνδυνος, τα αποτελέσματα να είναι εκ διαμέτρου αντίθετα από τα επιδιωκόμενα.

Οπως προκύπτει από τα παραδείγματα που παρουσιάζονται παρακάτω, ασφαλιστικές εισφορές και φόροι ξεπερνούν το 50% του εισοδήματος. Εφόσον προστεθούν διάφοροι άλλοι φόροι, όπως ο ΕΝΦΙΑ ή τα τέλη κυκλοφορίας, το πραγματικό εισόδημα μειώνεται περαιτέρω.

Με βάση το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε η κυβέρνηση οι ελεύθεροι επαγγελματίες:

• Θα φορολογηθούν από το πρώτο ευρώ (όπως και σήμερα) με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων. Ωστόσο, γι’ αυτούς δεν θα ισχύει η έκπτωση των 2.000 ευρώ, ενώ θα έχουν τη δυνατότητα να εκπίπτουν τις δαπάνες που πραγματοποιούν. Αν και με τη νέα κλίμακα μειώνονται οι επιβαρύνσεις για τους περισσότερους επαγγελματίες, καθώς ο πρώτος φορολογικός συντελεστής μειώνεται από το 26% στο 22%, ωστόσο θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα, δεδομένου ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι ιδιαίτερα αυξημένες.

• Επιβάλλεται εισφορά 20% επί του μηνιαίου εισοδήματος. Επίσης, επιβάλλεται εισφορά με συντελεστή 7% για την επικουρική ασφάλιση και 6,95% για τον κλάδο υγείας. Αυτό σημαίνει ότι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι θα πρέπει να δίνουν το 33,95% του εισοδήματός τους σε εισφορές. Εάν δε, συνυπολογισθεί και το εφάπαξ (4% επί του εισοδήματος) οι επιβαρύνσεις φθάνουν στο 37,95%

Παραδείγματα

Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ ή 1.250 ευρώ μηνιαίες αποδοχές.

• Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 5.092,5 ευρώ.
• Φόρος εισοδήματος: 2.179,65 ευρώ
• Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 0 ευρώ.
• Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ.
Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές+φόροι): 7.922,15 ευρώ ή το 52,8% του ετήσιου εισοδήματος.

Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ ή 1.667 ευρώ μηνιαίες αποδοχές.

• Ασφαλιστικές εισφορές  (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 6.790 ευρώ.
• Φόρος εισοδήματος: 2.906 ευρώ.
• Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 26,62 ευρώ.
• Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ.
Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές+φόροι): 10.372,62 ευρώ ή το 51,86% του ετήσιου εισοδήματος.

Κερδισμένοι οι αγρότες από τις αλλαγές

Στους κερδισμένους της φορολογικής μεταρρύθμισης εντάσσονται οι αγρότες. Και αυτό, διότι οι αγρότες στην πλειονότητά τους είτε θα είναι αφορολόγητοι είτε θα πληρώσουν μικρά ποσά φόρου.

Σημειώνεται ότι οι αγρότες θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων που προβλέπει αφορολόγητο όριο 9.100 ευρώ, ενώ μέχρι πρότινος φορολογούνταν από το πρώτο ευρώ. Ωστόσο, όπως και στους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελματίες που τηρούν βιβλία εσόδων-εξόδων, έτσι και αυτοί θα κληθούν να πληρώσουν υψηλά ποσά ασφαλιστικών εισφορών.

Για παράδειγμα, αγρότης με εισόδημα 10.000 ευρώ δεν θα πληρώσει κανέναν φόρο στην εφορία, αλλά θα καταβάλει 3.395 ευρώ για τις ασφαλιστικές του εισφορές. Πάντως, και στον κλάδο αυτό της οικονομίας υπολογίζεται ότι πολλοί θα κλείσουν τα βιβλία τους.

Η Ελλάδα έγινε «Δανία του Νότου» αλλά μόνο στον ΦΠΑ στα τρόφιμα

Η Ελλάδα έγινε «Δανία του Νότου» αλλά μόνο στον ΦΠΑ στα τρόφιμα

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

• 

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

«Δανία του Νότου», αλλά μόνο σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ στα τρόφιμα κινδυνεύει να γίνει η Ελλάδα, εάν τελικώς υλοποιηθεί το μέτρο που έχει συζητήσει η ελληνική κυβέρνηση με τους δανειστές και προβλέπει την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από 23% σε 24% με προτεινόμενη έναρξη εφαρμογής την 1η Ιουλίου 2016. Σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα θα έχει τον τρίτο υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ στα τρόφιμα, μετά την Ουγγαρία με ΦΠΑ 27% που στα βασικά όμως τρόφιμα διατηρεί συντελεστές ΦΠΑ 5% και 18% και τη Δανία, όπου εφαρμόζει έναν μόνο συντελεστή ΦΠΑ, 25%.

Το παραπάνω σημαίνει νέα επιβάρυνση για τα νοικοκυριά, η οποία μόνο μέσα από την αύξηση του ΦΠΑ στα τρόφιμα υπολογίζεται συνολικά σε 103 εκατ. ευρώ ετησίως. Η εκτίμηση αυτή έχει γίνει με την παραδοχή ότι δεν θα υπάρξει και αύξηση του μειωμένου συντελεστή, από το 13% στο 14%, καθώς αυτό θα σήμαινε πολύ μεγαλύτερη απώλεια για τα οικογενειακά εισοδήματα, δεδομένου ότι το 55% των τροφίμων και εν γένει ειδών παντοπωλείου επιβαρύνεται σήμερα με ΦΠΑ 13%.

Αξίζει, άλλωστε, να υπενθυμίσουμε ότι η απόφαση του περυσινού Ιουλίου για υπαγωγή σειράς τροφίμων από τον μειωμένο συντελεστή 13% στον κανονικό συντελεστή 23% εκτιμάται ότι επέφερε ετήσια συνολική επιβάρυνση στα νοικοκυριά 650 εκατ. ευρώ ή 157 ευρώ ανά νοικοκυριό.

Η επιβάρυνση των 103 εκατ. ευρώ ετησίως από την αύξηση του ΦΠΑ στα είδη παντοπωλείου από 23% σε 24% μεταφράζεται σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) σε πρόσθετη επιβάρυνση ύψους 2,1 ευρώ τον μήνα. Το ποσό μπορεί να φαίνεται μικρό, όμως δεν είναι. Πρώτον, διότι η προτεινόμενη αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% θα αφορά και σειρά άλλων προϊόντων και υπηρεσιών. Δεύτερον, κάθε αύξηση, μικρή ή μεγάλη στις τιμές των τροφίμων επηρεάζει το βαλάντιο του Ελληνα καταναλωτή πολύ περισσότερο σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, ακριβώς διότι έχει μειωθεί το διαθέσιμο εισόδημα και επομένως οι δαπάνες για την αγορά τροφίμων, δαπάνες με ανελαστικό χαρακτήρα, αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό στο σύνολο των εξόδων που κάνει.

Τα διαχρονικά στοιχεία από τις έρευνες οικογενειακών προϋπολογισμών είναι εξόχως αποκαλυπτικά: το 2008, βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, τα ελληνικά νοικοκυριά ξόδευαν κατά μέσο όρο τον μήνα το 16,4% του συνολικού εισοδήματός τους για την αγορά ειδών διατροφής, ποσοστό που αντιστοιχούσε σε 347,40 ευρώ. Το 2014, οπότε υπάρχουν και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τα ελληνικά νοικοκυριά ξόδευαν κατά μέσο όρο το 20,5% του συνολικού μηνιαίου εισοδήματός τους για την αγορά ειδών διατροφής, ποσό που αντιστοιχούσε σε 299 ευρώ.

Στα νοικοκυριά των χαμηλών εισοδημάτων το ποσοστό που δαπανάται για την αγορά τροφίμων είναι πολύ υψηλότερο. Για ένα νοικοκυριό με 750 ευρώ μηνιαίο εισόδημα, η δαπάνη για τρόφιμα ανέρχεται σε 22,5% επί του συνολικού εισοδήματος, ενώ για ένα νοικοκυριό με μηνιαίο εισόδημα 1.800 ευρώ,η δαπάνη αντιστοιχεί σε 19% του εισοδήματος. Με άλλα λόγια, κάθε αύξηση έμμεσων φόρων και δη του ΦΠΑ πυροδοτεί το φαινόμενο του «πληθωρισμού των φτωχών».

Οι επιπτώσεις

Το πόσο επηρεάζεται ο δείκτης τιμών καταναλωτή μόνο από τις αυξήσεις του ΦΠΑ φαίνεται καθαρά από τα στοιχεία της Eurostat. Η παρουσίαση των στοιχείων του 2011 και του 2015 (βλέπε γράφημα) κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Από την 1/1/2011 ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στην Ελλάδα αυξήθηκε από 11% σε 13% (από τον Ιούλιο του 2010 είχε αυξηθεί και ο κανονικός από 21% σε 23%). Από τις 20 Ιουλίου 2015, εξάλλου, σειρά ειδών διατροφής αποφασίστηκε να υπαχθούν στον συντελεστή 23% από 13% που ήταν έως τότε.

Ετσι, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην ομάδα των τροφίμων εμφανίζεται ιδιαιτέρως υψηλός καθ’ όλη τη διάρκεια του 2011, από 1,9% έως 4%, ενώ τα στοιχεία σε σταθερές τιμές, χωρίς δηλαδή την επίδραση του ΦΠΑ, δείχνουν ακόμη και αποπληθωρισμό. Ανάλογη είναι η εικόνα και το 2015. Από τον Αύγουστο και μετά η επίδραση της αύξησης του ΦΠΑ έχει ως συνέπεια αύξηση των τιμών των τροφίμων έως και 4,2% (τον Αύγουστο του 2015 σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2014), ενώ χωρίς την επίδραση των φόρων, οι τιμές των τροφίμων τον ίδιο μήνα σημείωσαν αύξηση σε ετήσια βάση κατά 1,6%.

Οι αλλεπάλληλες αυξήσεις στον ΦΠΑ οι οποίες ξεκίνησαν από το 2010 με στόχο την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού, προκάλεσαν απώλεια εσόδων, καθώς οδήγησαν στη μείωση της κατανάλωσης, στη μη έκδοση αποδείξεων ή –ειδικά στην περίπτωση των τροφίμων μετά τον Ιούλιο του 2015– στη στροφή σε προϊόντα που πωλούνται χύδην. Εάν ισχύσει το σενάριο για αύξηση του ΦΠΑ σε 24%, το ΙΕΛΚΑ εκτιμά ετήσια απώλεια εσόδων για το κράτος 55 εκατ. ευρώ τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του μέτρου. Η μείωση της κατανάλωσης και ως αποτέλεσμα των διαδοχικών αυξήσεων στην έμμεση φορολογία επιδρά αρνητικά, άλλωστε, τόσο στη βιομηχανία όσο και στο λιανεμπόριο τροφίμων, κάτι που αποτυπώνεται στον κύκλο εργασιών τους που βαίνει μειούμενος. Το 2014 σε σύγκριση με το 2009 η ετήσια μέση δαπάνη των νοικοκυριών για τρόφιμα-ποτά υποχώρησε κατά 23,1%.

Το 2016, έχοντας διανύσει το 1/3 του έτους, η υποχώρηση της κατανάλωσης τροφίμων εξακολουθεί να υποχωρεί σχεδόν σε όλες τις βασικές κατηγορίες, τάση που αναμένεται να ενισχυθεί σε περίπτωση περαιτέρω αύξησης του ΦΠΑ.

Έντυπη

Οι φόροι αυξάνονται, αλλά τα έσοδα μειώνονται

Οι φόροι αυξάνονται, αλλά τα έσοδα μειώνονται

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ

• 

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Τα παθήματα του παρελθόντος -ακόμη και της σημερινής κυβέρνησης- δεν έγιναν μαθήματα και η επανάληψη του ίδιου λάθους βρίσκεται προ των πυλών. Ολες οι αυξήσεις έμμεσων φόρων που έγιναν τα τελευταία χρόνια -ακόμη και η τελευταία του περασμένου Ιουλίου, με τη μετάταξη εκατοντάδων προϊόντων και υπηρεσιών από το 13% στο 23%- οδήγησαν όχι μόνο σε αποτυχία επίτευξης των στόχων που είχαν τεθεί μέσω των προϋπολογισμών, αλλά και σε μείωση των εσόδων σε απόλυτους αριθμούς από χρονιά σε χρονιά.

Υφεση και υψηλότερο κίνητρο φοροδιαφυγής ακυρώνουν το μεγαλύτερο μέρος των εισπρακτικών μέτρων και δημιουργούν συνεχώς την ανάγκη για λήψη καινούργιων. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση θέλει να γεμίσει το τρίτο πακέτο μέτρων (αυτό που πρέπει να εξασφαλίσει 1,8 δισ. ευρώ για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2017 και του 2018) με νέες αυξήσεις έμμεσων φόρων: στα τσιγάρα, στα κινητά τηλέφωνα, στη συνδρομητική τηλεόραση, ακόμη και η αύξηση του βασικού συντελεστή από το 23% στο 24% είναι στα σχέδια, όπως αποκάλυψε η «Κ». Η επεξεργασία των στοιχείων των τελευταίων ετών αποτυπώνει τις αποκλίσεις που προκύπτουν κάθε χρόνο από τους στόχους των έμμεσων φόρων. Ειδικά στον ΦΠΑ, η εικόνα είναι δραματική καθώς με βάση τους αριθμούς προκύπτει ότι:

• Από το 2009 μέχρι το 2015, τα έσοδα από τον ΦΠΑ έχουν μειωθεί κατά τουλάχιστον 3,5 δισ. ευρώ σε απόλυτους αριθμούς κατά τη διάρκεια των τριών μνημονίων. Τα στοιχεία από το δελτίο των κεντρικών υπηρεσιών του κρατικού προϋπολογισμού αλλά και από τους απολογισμούς των τελευταίων ετών δείχνουν ότι σε καμία από τις τέσσερις τελευταίες χρονιές δεν επιτεύχθηκε ο εισπρακτικός στόχος.

• Το 2012 η απόκλιση στόχου - είσπραξης έφτασε τα 1,374 δισ. ευρώ.

•Το 2013, ήταν 659 εκατ. ευρώ και το 2014 208 εκατ. ευρώ.

• Ακόμη και το 2015, η απόκλιση έφτασε στα 883 εκατ. ευρώ. Ειδικά για το τελευταίο έτος, αυτό μπορεί να δικαιολογηθεί με το ότι ο προϋπολογισμός συντάχθηκε με την προοπτική να υπάρξει ανάπτυξη και τελικώς η χρονιά έκλεισε για μία ακόμη φορά με έστω και περιορισμένη ύφεση (-0,2%). Ωστόσο, η επίδοση του 2015 συγκριτικά με το 2014 ήταν αποκαλυπτική για το πώς έχουν λειτουργήσει οι αυξήσεις έμμεσων φόρων τα τελευταία χρόνια. Κατά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, συμφωνήθηκε μαζική μετάταξη προϊόντων και υπηρεσιών από το συντελεστή του 13% στο 23%. Από το συγκεκριμένο μέτρο είχε προϋπολογιστεί να εισπραχθούν τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ επιπλέον. Τελικώς το 2015 έκλεισε με τα έσοδα από τον ΦΠΑ να διαμορφώνονται ακριβώς στα ίδια επίπεδα με το 2014: 12,23 δισ. ευρώ. Δηλαδή το 2015 εισπράχθηκαν τα ίδια έσοδα από τον ΦΠΑ με το 2014, παρά το γεγονός ότι το 2014 είχαμε έως και 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο ΦΠΑ σε εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς και το ειδικό καθεστώς των νησιών σε πλήρη εφαρμογή για όλα τα νησιά του Αιγαίου.

Αντίστοιχη εικόνα προκύπτει και από τα στοιχεία του α΄ διμήνου του 2016. Υποτίθεται ότι τα έσοδα από τον ΦΠΑ θα έφταναν στα 2,637 δισ. (σ.σ. το α΄ δίμηνο του 2016 είχαμε τους αυξημένους συντελεστές ΦΠΑ, ενώ το δίμηνο του 2015 όχι). Τελικώς εισπράχθηκαν 2,557 δισ. με την απόκλιση να φτάνει στα 137 εκατ. από το πρώτο κιόλας δίμηνο. Οι ήδη ψηφισμένες αυξήσεις στον ΦΠΑ ακόμη δεν έχουν επιβληθεί (σ.σ. εκκρεμεί η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών σε όλα τα νησιά του Αιγαίου) και η κυβέρνηση ετοιμάζει και νέα «γενναία» παρέμβαση πειράζοντας αυτή τη φορά τον βασικό συντελεστή του 23%.

Συνεχείς αποκλίσεις

Ιδια εικόνα προκύπτει και για όλους τους έμμεσους φόρους. Τα έσοδα από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στη βενζίνη από τα 2,549 δισ. το 2012 έχουν περιοριστεί το 2015 στα 2,174 δισ. Τα έσοδα από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο έχουν αυξηθεί μεν συγκριτικά με το 2012, αλλά, για να γίνει αυτό, έπρεπε να πολλαπλασιαστεί ο ειδικός φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης επί τέσσερα και να επιτραπεί η κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων. Και πάλι όμως οι αποκλίσεις από τους στόχους είναι συνεχείς και μεγάλες (έως και 557 εκατ.). Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στα τσιγάρα αποδίδει 2,365 δισ. ευρώ από 2,7 δισ. το 2012 και ο φόρος στην κινητή τηλεφωνία έχει περιοριστεί στα 208 εκατ. ευρώ από τα 287 εκατ. το 2012.

Σημαντικό πλήγμα για τον τουρισμό

Καίριο πλήγμα στο «τουριστικό προϊόν» της χώρας θα καταφέρουν τα προωθούμενα μέτρα στην έμμεση φορολογία. Πριν προλάβει ο κλάδος να απορροφήσει τους τριγμούς από την εκτόξευση του ΦΠΑ στην εστίαση (σ.σ. ο συντελεστής από το 13% πήγε στο 23%), τη μετάταξη των ξενοδοχειακών υπηρεσιών από το 6,5% στο 13% αλλά και την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος στα νησιά, εστίαση και ξενοδοχεία θα βρεθούν αντιμέτωπα με νέα μέτρα.

Το σενάριο για την επιβολή ειδικού τέλους ανά διανυκτέρευση πρακτικά σημαίνει ότι ο συντελεστής του ΦΠΑ από το 13% που είναι σήμερα μπορεί να ανεβεί και πάνω από το 15%. Σε μία διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο 4 αστέρων των 100 ευρώ, η τελική επιβάρυνση από 113 ευρώ που είναι σήμερα θα φτάσει στα 117 ευρώ, με τον τελικό φορολογικό συντελεστή να διαμορφώνεται στο 17%, τον 5ο υψηλότερο στην Ευρώπη.

Οι εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου αντιδρούν έντονα στην πιθανή αύξηση των φορολογικών βαρών. Οπως λένε, η πολιτική της υπερφορολόγησης θα καταλήξει σε μπούμερανγκ για τα κρατικά ταμεία, καθώς οι μόνοι που ευνοούνται είναι οι γειτονικοί ανταγωνιστικοί προορισμοί.

Οσο για τα εστιατόρια, κινδυνεύουν από τη νέα αύξηση του βασικού συντελεστή ΦΠΑ από το 23% που είναι σήμερα στο 24%. Η Ελλάδα διαθέτει ήδη την 3η βαρύτερα φορολογημένη υπηρεσία εστίασης στην Ευρώπη, πίσω μόνο από την Ουγγαρία και τη Δανία. Με την αύξηση του ΦΠΑ, απλώς θα κατοχυρωθεί η 3η θέση (σ.σ. προς το παρόν τη μοιραζόμαστε με τους Πορτογάλους).

Πρωταθλήτρια σε φορολογικές επιβαρύνσεις η Ελλάδα

Πολλές χώρες επιβάλλουν για τους δικούς τους εθνικούς λόγους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές πότε στο ένα προϊόν και πότε στο άλλο. Η Ελλάδα, όπως προκύπτει και από τα συγκριτικά στοιχεία που παρουσιάζονται, έχει το προνόμιο να επιβάλλει από τους βαρύτερους συντελεστές σε… όλα τα προϊόντα και στις υπηρεσίες, τους οποίους μάλιστα σκοπεύει να αυξήσει για ακόμη μία φορά. Με τον 4ο υψηλότερο βασικό συντελεστή ΦΠΑ, με την 3η βαρύτερη φορολογημένη αμόλυβδη, με το 2ο ακριβότερο (από φορολογικής άποψης) κινητό αλλά και την 5η υψηλότερη φορολογία στα τσιγάρα, φιγουράρουμε στις πρώτες λίστες σε όλους τους επιμέρους πίνακες. Από τη φορολογική λαίλαπα δεν έχει γλιτώσει ούτε το τουριστικό προϊόν, καθώς τόσο η εστίαση όσο και οι ξενοδοχειακές υπηρεσίες βρίσκονται στην πρώτη 5άδα με τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές.

Υψηλός συντελεστής

Εφόσον υλοποιηθεί η πρόταση για αύξηση του ΦΠΑ από το 23% στο 24%, η Ελλάδα θα εγκαταλείψει τη 4η θέση με τον υψηλότερο ΦΠΑ στην Ευρώπη των 28 και θα αναρριχηθεί στην 3η θέση πίσω μόνο από την Ουγγαρία (27%) αλλά και τις Δανία, Σουηδία, Κροατία, που εφαρμόζουν συντελεστή 25%. Οι Φινλανδοί είναι οι μόνοι που έχουν ΦΠΑ 24%.

Και μια μικρή αύξηση στον ειδικό φόρο κατανάλωσης –δεδομένου μάλιστα ότι επί του ειδικού φόρου θα επιβληθεί και ένας αυξημένος κατά μία μονάδα συντελεστής ΦΠΑ– θα είναι αρκετή ώστε να στείλει την Ελλάδα στην κορυφή της λίστας με τη βαρύτερα φορολογημένη αμόλυβδη στην Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση της σχετικής κατάταξης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ένα λίτρο βενζίνης το 71% καταλήγει στο κράτος είτε μέσω του ειδικού φόρου κατανάλωσης (σ.σ. σήμερα είναι 67 λεπτά του ευρώ με προοπτικό περαιτέρω αύξησης στα 70 λεπτά) είτε μέσω του ΦΠΑ. Μεγαλύτερο φορολογικό συντελεστή επιβάλλει μόνον η Βρετανία και η Ολλανδία. Στο πετρέλαιο κίνησης, οι συνθήκες είναι καλύτερες στην Ελλάδα, καθώς ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται στο 53% και είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (63%). Με εξαίρεση το Λουξεμβούργο, δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα με τόσο χαμηλό φορολογικό συντελεστή στην Ε.Ε. Στο πετρέλαιο θέρμανσης, η Ελλάδα βρίσκεται στη 10η θέση, με την υψηλότερη τιμή λιανικής (περίπου 75 λεπτά ανά λίτρο αυτή την περίοδο). Αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων η Βουλγαρία, η Δανία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σουηδία, πωλούν ακριβότερα το πετρέλαιο θέρμανσης.

Ο φόρος –ειδικός φόρος κατανάλωσης και ΦΠΑ– ανέρχεται στο 83,2% στην Ελλάδα με τα δεδομένα της 1/1/2016, χωρίς δηλαδή να λαμβάνονται υπόψη οι όποιες αυξήσεις έχει στα σχέδιά της η κυβέρνηση. Στο σύνολο των χωρών-μελών της Ε.Ε. υψηλότερους συντελεστές επιβάλλουν μόνον η Ιρλανδία (86,51%), η Φινλανδία (85,07%), η Βουλγαρία (84,2%) και η Βρετανία (84,1%). Τα στοιχεία των εταιρειών του κλάδου δείχνουν ότι οι υψηλοί συντελεστές έχουν στείλει το λαθρεμπόριο στο 20,6% της συνολικής αγοράς, με τις απώλειες κρατικών εσόδων να ξεπερνούν τα 650 εκατ. ευρώ ετησίως.

Διπλά βάρη

Με μικρή απόσταση από την Ελλάδα, η Ουγγαρία καταλαμβάνει την 1η θέση (προς το παρόν) με συντελεστή φορολόγησης 41,6%. Και μια μικρή αύξηση, όπως αυτή που προγραμματίζεται, θα φέρει την Ελλάδα στην πρώτη θέση με τη βαρύτερη φορολογία στην κινητή τηλεφωνία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η 3η χώρα στη σχετική κατάταξη –τη μοιράζονται Σουηδία, Δανία και Κροατία– ο φόρος είναι 25% (ουσιαστικά μόνο ο ΦΠΑ). Η επιβάρυνση στα κινητά θα είναι διπλή αν, εκτός από τον ειδικό φόρο, αυξηθεί και ο ΦΠΑ (σ.σ. το ειδικό τέλος στην Ελλάδα επιβαρύνεται και με ΦΠΑ).