Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦΑ 1115073 ΕΞ 2016 Φορολογική αντιμετώπιση εσόδων από την παραγωγή αλιευτικών προϊόντων

Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦΑ 1115073 ΕΞ 2016
Φορολογική αντιμετώπιση εσόδων από την παραγωγή αλιευτικών προϊόντων

Αθήνα, 26 / 07 / 2016
Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦΑ 1115073 ΕΞ 2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛ. ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α'

Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ.Κώδικας : 101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο : 210 3375315
ΦΑΞ : 210 3375001

Θέμα: Φορολογική αντιμετώπιση εσόδων από την παραγωγή αλιευτικών προϊόντων

Σχετ. Το από 12.7.2016 ερώτημά σας.

Σχετικά με το ανωτέρω θέμα, και όσον αφορά στις αρμοδιότητες της υπηρεσίας μας, σας ενημερώνουμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 21 του 4172/2013 ειδικά, για τον προσδιορισμό του εισοδήματος από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα στα έσοδα από επιχειρηματικές συναλλαγές περιλαμβάνονται τα έσοδα από την παραγωγή γεωργικών, πτηνοτροφικών, κτηνοτροφικών, δασοκομικών, υλοτομικών και αλιευτικών προϊόντων.

2. Κατ' εφαρμογή του νέου Κ.Φ.Ε. (ν. 4172/2013) από 01.01.2014, όσοι αποκτούν εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται ή όχι από την τήρηση βιβλίων που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία και την ένταξη τους ή όχι στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., προσδιορίζουν τα ακαθάριστα έσοδα και τα κέρδη τους λογιστικά (με βάση τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία) και σύμφωνα με τις διατάζεις των άρθρων 21 έως και 28 του νέου Κ.Φ.Ε. Επιπρόσθετα, με την ΠΟΛ.1041/4.2.2015 έχει διευκρινιστεί ότι οι ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα που δεν είναι υπόχρεοι και δεν τηρούν βιβλία θα προσδιορίζουν τα κέρδη τους με βάση τα δεδομένα των φορολογικών στοιχείων που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, δηλαδή με λογιστικό τρόπο, και οφείλουν να τηρούν και να διαφυλάσσουν τα στοιχεία αυτά, έως το χρόνο παραγραφής.

3. Στην ίδια εγκύκλιο ορίζεται ότι σε περίπτωση που αγρότες, μη υπόχρεοι σε έκδοση στοιχείων, έχουν πραγματοποιήσει και λιανικές πωλήσεις, προσθέτουν στα ακαθάριστα έσοδά τους και τις πωλήσεις αυτές που αποδεικνύονται είτε με απλές αποδείξεις είσπραξης, είτε με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο.

4. Διευκρινίζεται τέλος ότι η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 21 του ν.4172/2013 δεν έχει υποστεί καμιά τροποποίηση/κατάργηση όσον αφορά στις δραστηριότητες που στοιχειοθετούν την αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα για τον Κ.Φ.Ε. Επίσης διευκρινίζεται ότι οι ανωτέρω διατάξεις δεν κάνουν καμία διάκριση για τον αριθμό τον κόρων των αλιευτικών σκαφών. Κάθε συναλλαγή που αποφέρει έσοδα από την παραγωγή αλιευτικών προϊόντων, προσδιορίζει εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 21 του ν.4172/2013.



Ακριβές Αντίγραφο
Ο Πρ/νος του Αυτοτελούς Τμημ. Διοίκησης

Ο Δ/ντης
Ε. ΣΑΪΤΗΣ

https://www.taxheaven.gr



Η φορολόγηση του εισοδήματος από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους

Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής - φοροτεχνικός
Η αδάμαστη πολυνομία και οι αλληλοσυγκρουόμενες φορολογικές διατάξεις δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο στο φορολογικό γίγνεσθαι της χώρας μας. Πολλές φορές καλούμαστε να εφαρμόσουμε ασαφείς διατάξεις ή προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε κακογραμμένα νομικά κείμενα που δημιουργούν απίστευτη σύγχυση. Σε όλο αυτό το κομφούζιο των διάσπαρτων διατάξεων, των ασαφειών και του ευμετάβλητου τοπίου, το αρμόδιο υπουργείο πολλές φορές αντί να ξεκαθαρίζει τα πράγματα τα θολώνει ακόμη περισσότερο, ενισχύοντας έτσι το κλίμα αβεβαιότητας των πολιτών και των επαγγελματιών. Δεν είναι λίγες οι φορές που το μοναδικό αποκούμπι των φορολογουμένων απέναντι στις αγκυλώσεις και τον παραλογισμό της Διοίκησης είναι τα δικαστήρια της χώρας στα οποία σύρονται για να βρουν το δίκιο τους έπειτα από πολλά χρόνια.

Ένα ακόμη ζήτημα που αναδεικνύει το δαιδαλώδες νομικό πλαίσιο που διέπει τη φορολογία μας, αλλά και την περίεργη στάση που τηρεί συχνά το υπουργείο Οικονομικών είναι αυτό της φορολόγησης του εισοδήματος από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών, ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους.

Όπως είναι γνωστό με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1035/18.3.2016 έγινε δεκτή από τον αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών η γνωμοδότηση 47/2015 του Ν.Σ.Κ. της Α' τακτικής ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. σχετικά με τη φορολόγηση του εισοδήματος από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών, ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους. Με την γνωμοδότηση αυτή έγιναν δεκτά τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση αυτή, το εισόδημα από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών, ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους, φορολογείται βάσει των περί φορολογίας πλοίων διατάξεων του ν. 27/1975 και όχι ως εισόδημα από γεωργική επιχείρηση, κατά τις διατάξεις των άρθρων 40 και 42 του ν. 2238/1994.2. Συνεπώς το εισόδημα από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους φορολογείται βάσει των διατάξεων του ν. 27/1975 και ειδικότερα με βάση τις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου αυτού, (Φορολογία πλοίων δεύτερης κατηγορίας) και όχι με βάσει τις διατάξεις των άρθρων 40 και 42 του ν. 2238/1994 (παλαιού ΚΦΕ) οι οποίες ίσχυαν μέχρι 31.12.2013.

Από τα ανωτέρω προκύπτει εναργώς ότι, το εισόδημα από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών, ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους, φορολογείται βάσει των περί φορολογίας πλοίων διατάξεων του ν. 27/1975 και όχι ως εισόδημα από γεωργική επιχείρηση, κατά τις διατάξεις των άρθρων 40 και 42 του ν. 2238/1994. Δηλαδή, μέχρι και την 31/12/2013 δεν έπρεπε να φορολογούνται τα εν λόγω εισοδήματα βάσει των διατάξεων του ν. 2238/1994, αλλά βάσει των διατάξεων του ν. 27/1975 και ειδικότερα με βάση τις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου αυτού¹.

Από την έναρξη ισχύος του νέου κώδικα φορολογίας εισοδήματος (ν. 4172/2013), ήτοι από 1.1.2014 και μετά, το υπ. Οικονομικών δεν είχε πάρει γραπτή θέση σχετικά με τη φορολογική αντιμετώπιση του εισοδήματος αυτού για τα φορολογικά έτη 2014 και μετά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σύγχυση σε όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτό, αλλά κυρίως στους συναδέλφους λογιστές-φοροτεχνικούς που έπρεπε να διαχειριστούν την όλη κατάσταση και φυσικά να υποβάλουν τις σχετικές δηλώσεις εισοδήματος. Το αποτέλεσμα της απουσίας της επίσημης γραπτής θέσης της Διοίκησης —αναφορικά με το τι ισχύει από 1.1.2014 και μετά— για το μείζον αυτό θέμα ήταν να ακολουθηθούν οι προφορικές απαντήσεις που δίνονταν από τα αρμόδια στελέχη του υπ. Οικ., σύμφωνα με τις οποίες έπρεπε να φορολογηθούν βάσει των γενικών διατάξεων, παρόλο που αυτή η θέση ήταν αντίθετη —όπως προκύπτει— από τις διατάξεις του ν. 27/1975. Παράλληλα υπήρξαν μεγάλες δυσκολίες κατά τη συμπλήρωση και ηλεκτρονική αποστολή των εντύπων Ε3 και Ε1 για τις επιχειρήσεις αυτές γεγονός που δημιούργησε μεγαλύτερη ταλαιπωρία.   

Εσχάτως, το υπ. Οικονομικών μέσω μιας ατομικής απάντησης σε ερώτημα φορολογούμενου τοποθετήθηκε ως εξής αναφορικά με το θέμα: «Κάθε συναλλαγή που αποφέρει έσοδα από την παραγωγή αλιευτικών προϊόντων, προσδιορίζει εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 21 του ν.4172/2013». Μάλιστα, στη σχετική απάντηση αναφέρεται σε έσοδα από παραγωγή αλιευτικών προϊόντων. Άραγε η αλίευση θεωρείται παραγωγή κι αν ναι από πότε; Παράγεται κάποιο προϊόν όταν κάποιος απλώς ψαρεύει με τη χρήση των ανωτέρω σκαφών;  

Κατά την προσωπική μου άποψη και μετά τη ψήφιση του νέου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) εξακολουθεί να ισχύει ο τρόπος φορολόγησης του εισοδήματος από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών, ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους βάσει των διατάξεων του ν. 27/1975 διότι ως ειδικότερες κατισχύουν. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγήθηκα από τη μελέτη του σκεπτικού της γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ., το οποίο δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση, παρόλο που η απάντηση που δίνεται δεν αφορά στον ν. 4172/2013, αλλά στον ν. 2238/1994².  

Βέβαια, η φορολόγηση αυτών των αλιευτικών σκαφών βάσει του ν. 27/1975 θα είχε ως αποτέλεσμα μια σειρά αλλαγών για τους υπόχρεους αυτούς (πχ μεταφορά στη Δ.Ο.Υ. Πλοίων, κ.λπ.) που έτσι όπως είναι η υφιστάμενη οργάνωση θα δημιουργούσε προβλήματα καθημερινότητας. Όμως, τα προβλήματα αυτά θα έπρεπε να τα λύσει το αρμόδιο υπουργείο, γιατί όπως είχε αναφέρει και μία σημαντική απόφαση του Σ.τ.Ε.(σ.σ. για διαφορετικό θέμα από αυτό που σχολιάζουμε σήμερα), «το σύστημα αυτό θα πρέπει αντιθέτως να προσαρμόζεται στους κανόνες της φορολογικής νομοθεσίας και να εξυπηρετεί τις ανάγκες της ορθής εφαρμογής της και όχι η εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας να προσαρμόζεται στις δυνατότητες του συστήματος».

Δείτε την απάντηση με αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦΑ 1115073 ΕΞ 2016/26.7.2016 του υπ. Οικονομικών.

(Σημείωση: Ευχαριστούμε τον καλό συνάδελφο που μας κοινοποίησε το έγγραφο)

___________________

[1] Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρεται και στη γνωμοδότηση 47/2015, με την με αριθμ. 1043731/986/ΠΟΛ.1120/Α0012/ΠΟΛ.1120/9.4.1996 υπουργική απόφαση, που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 42 του ν. 2238/1994, θεωρήθηκε ως γεωργικό το εισόδημα από αλιεύματα αλιευτικών σκαφών και τρατών, ολικής χωρητικότητας μέχρι 10 κόρους και καθορίστηκε -το πρώτον- καθαρό εισόδημα ανά κόρο των σκαφών αυτών, ως μη υπαγομένων στις διατάξεις περί φορολογίας πλοίων, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ν. 27/1975, και τούτο, παρόλο που, με την με αριθμ. 32/1975 εγκύκλιο του Υπουργού Οικονομικών, είχε διευκρινιστεί ότι, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 27/1975, στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού, ως ειδικότερες, περιλαμβάνονται και τα πλοιάρια, εφόσον ειδικώς δεν ορίζεται άλλως, επομένως και τα σκάφη χωρητικότητας μέχρι δέκα (10) κόρων, τα οποία, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1 του νόμου 3816/1958 «Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου», δεν θεωρούνται πλοία.

[2]  «[…] 1. Ο ν. 27/1975 διατήρησε το ιδιάζον σύστημα φορολόγησης των ελληνικών εμπορικών πλοίων, που είχε κατ'αρχάς θεσπιστεί με το ν. 1880/1951. 
Ο συνταγματικός νομοθέτης - Σ. 1975 άρθρο 107 παρ.1 εδ. δεύτερο, προσέδωσε αυξημένη τυπική ισχύ στις διατάξεις του, που αφορούν το ως άνω ιδιάζον σύστημα φορολόγησης. Κατά τη ρητή διατύπωση του άρθρου 2 παρ. 1 του νόμου αυτού, η πρόσοδος, την οποία αποκτά ο πλοιοκτήτης (υποκείμενο του φόρου), από την καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευση του πλοίου (αντικείμενο του φόρου), φορολογείται μόνον βάσει των διατάξεων αυτών, εξαντλούμενης, με τη φορολόγηση αυτή, κάθε υποχρέωσης του από τον σχετικό φόρο εισοδήματος. Ειδικότερα, όταν η εκμετάλλευση του πλοίου συνίσταται σε αλιευτική δραστηριότητα του πλοιοκτήτη, η πρόσοδος την οποία αυτός αποκτά από την διάθεση του αλιεύματος, φορολογείται μόνο βάσει των εν λόγω διατάξεων περί φορολογίας πλοίων και όχι ως εισόδημα από γεωργική επιχείρηση, κατά την προπαρατεθείσα διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 40 του νόμου 2238/1994 (ΣτΕ 2989/1997, Ολομ. ΝΣΚ 328/1980).

Από την ιδιάζουσα αυτή φορολόγηση δεν καλύπτεται, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 2 του ν.27/1975, το εισόδημα που αποκτάται από την άσκηση άλλων, εκτός από την εκμετάλλευση του πλοίου, επιχειρήσεων (ΣτΕ 2989/1997, Δ.Πρ.Ηρακλ. 388/1980).
Περαιτέρω, στην ειδική φορολόγηση που ο ν. 27/1975 εισάγει υπάγονται τα πλοία, στα οποία περιλαμβάνονται, εκτός από τα μηχανοκίνητα πλοία, και τα ιστιοφόρα και τα πλοιάρια γενικώς (άρθρο 1, παρ.1 και 3, και άρθρο 3 ν. 27/1975), αλλά και άλλα, όπως τα πλωτά γεωτρύπανα, τα οποία δεν είναι πλοία κατά τις διατάξεις του Κ.Ι.Ν.Δ.
2. Γίνεται δεκτό (Ολομ. ΝΣΚ 328/1980), ότι από καμία διάταξη του ν. 27/1975 δεν προκύπτει ότι ο νόμος αυτός, για τον καθορισμό της έννοιας του πλοίου, αναφέρεται στο άρθρο 1 παρ.1 του Κ.Ι.Ν.Δ., όπου, ως απαραίτητο στοιχείο της έννοιας του «πλοίου», ορίζεται η αυτοδύναμη κίνηση του σκάφους στη θάλασσα και η χωρητικότητα αυτού τουλάχιστον δέκα κόρων, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι κατά τον μεταγενέστερο και εγγύτερο προς το ν.27/1975 Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου δεν αποτελεί αναγκαίο στοιχείο της εννοίας του πλοίου ούτε η συγκεκριμένη χωρητικότητά του, ούτε η αυτοδύναμη κίνηση αυτού.
3. Άλλωστε, κατά ρητή διατύπωση του άρθρου 17 του ν.27/1975, για πλοία ολικής χωρητικότητας μέχρι και είκοσι (20) κόρων, με εξαίρεση εκείνα που υπάγονται στο ν. 438/1976, ο οφειλόμενος φόρος αμελείται και δεν ενεργείται βεβαίωση του φόρου αυτού.
4. Σημειωτέον, ότι στις παρ. 13 και 14 του άρθρου 72 του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013, ΦΕΚ Α' 167), που ισχύει για τα εισοδήματα που αποκτώνται μετά την 1-1-2014, προβλέφθηκε ότι:
«13. Οι διατάξεις που διέπουν τη φορολογία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και των συνδεομένων φυσικών προσώπων μόνο σε σχέση με το εισόδημα που απορρέει από τις επιχειρήσεις αυτές δεν θίγονται από τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα. 14. Οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 4 του παρόντος Κώδικα (σημ: περί φορολογικής κατοικίας) δεν εφαρμόζονται για τις εταιρείες που έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με το ν. 27/1975 και το ν.δ. 2687/1953» […]».
https://www.taxheaven.gr