ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 2017 ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Αλλαγή τοπίου και αφελληνισμός στην ιδιωτική ασφάλιση

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 2017 ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Αλλαγή τοπίου και αφελληνισμός στην ιδιωτική ασφάλιση

H διαδικασία πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής εκτιμάται ότι θα αλλάξει ριζικά το επιχειρηματικό προφίλ της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα μέσα στο 2017. Ταυτόχρονα, οι φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις εξοντώνουν τους μικρο-μεσαίους διαμεσολαβούντες (πράκτορες και μεσίτες) προς όφελος άλλων καναλιών πωλήσεων

Του Νίκου Σακελλαρίου

Η ελληνική ασφαλιστική αγορά αλλάζει πρόσωπο τα τελευταία δέκα χρόνια και σταδιακά παίρνει χαρακτηριστικά πολυεθνικής ασφαλιστικής κυριαρχίας. Ταυτόχρονα έγινε πιο δυνατή και εύρωστη κεφαλαιακά, πληρέστερη ως προς τις καλύψεις των προϊόντων της και κυρίως συνεπέστερη ως προς τις αποζημιώσεις της. Ωστόσο, ο πλήρης αφελληνισμός της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς ελλοχεύει με τη διαδικασία πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία στην Ελλάδα κατέχει το 25% περίπου της ασφαλιστικής παραγωγής και έχει αντίστοιχη θέση σε αποθέματα και πάγια κεφάλαια. Οι υπόλοιπες ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες ή εταιρείες ελληνικών συμφερόντων κατέχουν συνολικά το 10% της παραγωγής της ασφαλιστικής αγοράς, δηλαδή όλοι μαζί οι ελληνικοί ασφαλιστικοί όμιλοι κατέχουν το 35% της ασφαλιστικής. Εάν πωληθεί η Εθνική Ασφαλιστική, θα αποκτηθεί (νομοτελειακά) από κάποιο ξένο όμιλο, γεγονός που θα οδηγήσει το 90% της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς σε «ξένα χέρια».

Δημιουργούνται αντιδράσεις και στην κυβέρνηση (είναι δεδομένη η κομματική αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ) αλλά και στους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους που θεωρούν ότι η μονομερής κυριαρχία ξένων πολυεθνικών δημιουργεί επικίνδυνες καταστάσεις σε κρίσιμους τομείς όπως είναι η διαχείριση συντάξεων και ο κλάδος υγείας. «Γιατί αυτό είναι κακό;», θα ερωτηθείτε εύλογα.

«Το ίδιο συμβαίνει και στην Πολωνία και στην Τσεχία και στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία και παντού στη "Νέα Ευρώπη". Η ουσία όμως είναι ότι η ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι μία μικρή αγορά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (niche market) και εάν οι επενδύσεις τους στην Ελλάδα μέσα στα επόμενα χρόνια δεν αποδώσουν, τότε στην πρώτη αρνητική συγκυρία οι ξένοι θα φύγουν και είναι άγνωστο πώς θα αντιδράσουν οι διάδοχοί τους.

Ευνοούνται ΣΔΙΤ στις συντάξεις, στην υγεία και στις φυσικές καταστροφές

Στις διάφορες επαφές που έκαναν τόσο τα στελέχη των πολυεθνικών όσο και τα ξένα επιμελητήρια με τους θεσμούς κατά το προηγούμενο εξάμηνο, έλαβαν τη συγκατάθεση των τεχνικών κλιμακίων ότι θα προωθηθεί η ανάπτυξη της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Το ίδιο το ΔΝΤ είχε στηρίξει όλες τις μεταρρυθμιστικές προτάσεις στο Ασφαλιστικό της Χιλής και της Αργεντινής στον ιδιωτικό τομέα. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι πλέον το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα αδυνατεί να ικανοποιήσει τις προσδοκίες και να ανταμείψει τις εισφορές των ασφαλισμένων του, ενώ σταδιακά θα δούμε μετακίνηση κεφαλαίων προς ιδιωτικά συνταξιοδοτικά σχήματα, τα οποία θα περιλαμβάνουν και ιδιωτικά Επαγγελματικά Ταμεία τα οποία θα συνδιαχειρίζονται από τους κοινωνικούς φορείς, το κράτος και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές.

Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Η», έχουν κατατεθεί φάκελοι προτάσεων σε κοινωνικούς φορείς και στα υπουργικά γραφεία για τη δημιουργία συμπράξεων δημόσιων και ιδιωτικών τομέων (ΣΔΙΤ) για Επαγγελματικά Ταμεία αλλά και για ταμεία επικούρησης. Σε ό,τι αφορά τις καλύψεις των φυσικών καταστροφών, η ΕΑΕΕ έχει καταθέσει σαφείς προτάσεις για τη δημιουργία μεικτών ασφαλιστικών σχημάτων τα οποία θα αναλαμβάνουν να αποζημιώνουν τις ζημιές που προκαλούνται από σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες.

H πορεία του 2016 και οι τάσεις για το 2017

Οριακή ανάκαμψη εμφάνισε η ασφαλιστική παραγωγή στο δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2016 σε σχέση με το περυσινό διάστημα, παρουσιάζοντας αύξηση 2%. Πιο συγκεκριμένα, το σύνολο παραγωγής στο εξεταζόμενο διάστημα διαμορφώθηκε στα 3,094 δισ. ευρώ με άνοδο 2%. Εξ αυτών, τα 1,541 δισ. ευρώ ήταν σε ασφαλίσεις ζωής καταγράφοντας αύξηση 2,3% σε σχέση με πέρυσι και τα 1,553 δισ. ευρώ ήταν σε ασφαλίσεις κατά ζημιών παρουσιάζοντας αύξηση 1,7% σε σχέση με τα περυσινά. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι πέρυσι οι ανοδικές ασφαλίσεις ζωής περιελάμβαναν τον κλάδο υγείας, ο οποίος μέσα στο 2016 μεταφέρθηκε στους υποκλάδους «ατυχήματα» και «ασθένειες» των Γενικών Ασφαλίσεων αλλάζοντας έτσι τους συσχετισμούς μεταξύ κατηγοριών.

Ασφαλίσεις κατά Ζημιών
Στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών, συνεχίστηκε η υποχώρηση της παραγωγής στον κλάδο αστικής ευθύνης αυτοκινήτου και διαμορφώθηκε στα 604,208 εκατ. ευρώ με υποχώρηση 10,5%, ενώ οι λοιποί κλάδοι κατά ζημιών είχαν αύξηση 11,3%. Μεγάλο μέρος της πτώσης της παραγωγής αυτοκινήτου προέρχεται από την τιμολογιακή μείωση ασφαλίστρων που συνεχίστηκε στο 10μηνο 2016. Εκτός από τον κλάδο (αστικής ευθύνης) αυτοκινήτου, σημαντική υποχώρηση είχαν οι ασφαλίσεις (ιδιωτικών) αεροσκαφών (-26,7%) στα 4,655 εκατ. ευρώ, οι ασφαλίσεις μικρών πλοίων (-31%) στα 8,196 εκατ. ευρώ. Αντίθετα έντονα ανοδικά κινήθηκαν οι δύο κατηγορίες στις οποίες εντάχθηκαν οι ασφαλίσεις υγείας, δηλαδή οι ασθένεις (άνοδο 585 εκατ. ευρώ) με παραγωγή 141,748 εκατ. ευρώ και τα Ατυχήματα με παραγωγή 32,511 εκατ. ευρώ και άνοδο 18,6%. Τον Οκτώβριο 2016, οι ασφαλίσεις κατά Ζημιών κατέγραψαν μηνιαία αύξηση κατά 8,4% για τέταρτο συνεχόμενο μήνα μέσα στο 2016.

Ασφαλίσεις Ζωής
Στις ασφαλίσεις Ζωής, τα κλασικά προϊόντα ζωής είχαν άνοδο 18,2% στα 1,182 δισ. ευρώ, οι ασφαλίσεις ζωής συνδεδεμένες με επενδύσεις (unit linked) διαμορφώθηκαν στα 204,351 εκατ. ευρώ με υποχώρηση 28,7% σε σχέση με πέρυσι (στο 6μηνο 2015 δεν υπήρχαν τα capital controls) ενώ σημαντική αύξηση 26,9% σε σχέση με πέρυσι είχαν τα συλλογικά συνταξιοδοτικά προϊόντα εξαιτίας της δημιουργίας ειδικών προϊόντων για Επαγγελματικά Ταμεία. Τον Οκτώβριο 2016, οι ασφαλίσεις ζωής αύξησαν οριακά τη παραγωγή τους σε μηνιαία βάση για 4ο συνεχόμενο μήνα.

Ο χρόνος έκλεισε κινούμενος με τους ίδιους ρυθμούς (10μήνου) και το γεγονός ότι δεν υπήρξαν σημαντικές ζημιές (είτε φυσικές καταστροφές είτε ανθρώπινες) δημιουργεί την πεποίθηση ότι τα τεχνικά αποτελέσματα θα είναι υψηλότερα σε σχέση με το 2015.

ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ
Φορολογική και ασφαλιστική εξόντωση των διαμεσολαβούντων

Το 2017 θα ξεκινήσει με μειωμένα κόστη πρόσκτησης χαρτοφυλακίων για τις ασφαλιστικές και υψηλότερες φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις για τους διαμεσολαβούντες, γεγονός που νομοτελειακά θα οδηγήσει σε αδυναμία συντήρησης μικρών γραφείων. Με μέση φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση της τάξης του 60%, πολύ δύσκολα θα επιβιώσουν γραφεία με παραγωγή κάτω από 100.000 ευρώ ετησίως. Ήδη υπάρχει μία μεγάλη συσσώρευση του κλάδου των διαμεσολαβούντων που εντάσσονται κάτω από μεγαλύτερα σχήματα. Το πιο όμως ανησυχητικό είναι ότι και τα μεγάλα σχήματα (μεσίτες ή πράκτορες) αναζητούν τρόπους για να ισχυροποιηθούν θεωρώντας ότι κάτω από τις νέες συνθήκες θα είναι εξαιρετικά δύσκολη η επιβίωσή τους. Eάν σ' αυτές τις δύσκολες καταστάσεις προστεθεί και η διευρυμένη τάση για ψηφιοποίηση (digitalization) που έχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, τότε θα συρρικνωθεί σημαντικά η παραγωγή τους και ό,τι απομείνει θα γίνεται με σημαντικά μειωμένες προμήθειες σε σχέση με τις σημερινές. Οι εναπομείναντες στον κλάδο θα πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες ασφαλιστικές εξελίξεις, οι οποίες θέλουν εξειδίκευση, ενημέρωση και τεχνολογική μόρφωση.