Υπόθεση Μητρόπουλου: παραγεγραμμένο το δικαίωμα του Δημοσίου και ως προς την κοινοποίηση πράξης συμπληρωματικού φόρου εισοδήματος
ΥΠΟΘΕΣΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
παραγεγραμμένο το δικαίωμα του Δημοσίου και ως προς την κοινοποίηση πράξης συμπληρωματικού φόρου εισοδήματος
Νένα Π. Διονυσοπούλου
Δικηγόρος
Δημοσιεύθηκε σήμερα στον κόμβο ΝΕΑ πρωτοβάθμια απόφαση (Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Αθηνών) αναφορικά με την πολυσυζητημένη φορολογική διαφορά του κυρίου Μητρόπουλου με το Ελληνικό Δημόσιο.
Έχει ή δεν έχει τελικά παραγραφεί το σχετικό δικαίωμα του Δημοσίου να κοινοποιεί συμπληρωματικές πράξης καταλογισμού φόρου εισοδήματος (ως προς τις παραβάσεις ΚΒΣ έχει ήδη αποφανθεί αρνητικά η ΣτΕ 1623/2016 7μελής);
Πώς ερμηνεύονται δικαστικά οι επαναλαμβανόμενες παρατάσεις της παραγραφής της παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010, της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 και της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012 του εν λόγω δικαιώματος;
1 -- ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο προσφεύγων υπέβαλε εμπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το οικονομικό έτος 2000 (διαχειριστική περίοδος 1-1 έως 31-12-1999). Στη συνέχεια προέβη σε περαίωση των φορολογικών του υποχρεώσεων για τη χρήση αυτή, κατά τη διαδικασία των διατάξεων του ν.3259/2004, αποδεχόμενος το σχετικό μηχανογραφημένο εκκαθαριστικό σημείωμα περαίωσης.
Το 2013 διαβιβάσθηκε στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. έκθεση ελέγχου του Σ.Δ.Ο.Ε. Π.Δ. Αττικής, σύμφωνα με την οποία ο προσφεύγων, κατά την ένδικη χρήση (1999), δεν εξέδωσε σε μία περίπτωση ΑΠΥ για ποσό το οποίο εισέπραξε ως αμοιβή για παρασχεθείσες υπηρεσίες σε διεκπεραίωση κληρονομικής υπόθεσης, κατά τα διαλαμβανόμενα στην ΑΠ 925/2009. Βάσει των διαπιστώσεων αυτών, εκδόθηκε απόφαση επιβολής προστίμου για παράβαση των διατάξεων του άρθρου 13 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (σχετική η ΣτΕ 1623/2016 7μελής). Κατ’ επίκληση των ως άνω νέων στοιχείων, διενεργήθηκε επανέλεγχος και στη φορολογία εισοδήματος, για τον οποίο συντάχθηκε η με ημερομηνία 31-12-2014 έκθεση μερικού ελέγχου η οποία μεταξύ άλλων έκρινε τα βιβλία του προσφεύγοντος, σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ.7 του ΚΒΣ, ανακριβή. Τα δε αποτελέσματα προσδιορίστηκαν εξωλογιστικά, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30, 32 και 50 του Κ.Φ.Ε.
Τέλος, η φορολογική αρχή γνωστοποίησε στον προσφεύγοντα, κατ’ άρθρο 28 του ν.4174/2013, τις διαπιστώσεις του ελεγκτικού οργάνου και τον προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό του φόρου, και ακολούθως, μετά την παραλαβή των απόψεων τούτου και την αντίκρουση των ισχυρισμών του, εκδόθηκε από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, με την οποία του καταλογίστηκαν ποσά κύριου και πρόσθετου φόρου για το οικείο οικονομικό έτος.
Η ασκηθείσα από τον φορολογούμενο ενδικοφανής προσφυγή απορρίφθηκε σιωπηρώς.
2 -- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΔΙΑΔΙΚΩΝ
(α) Ο κύριος Μητρόπουλος δια της προσφυγής και του υπομνήματος του ισχυρίστηκε πως το δικαίωμα του Δημοσίου να εκδώσει και να κοινοποιήσει καταλογιστική πράξη στην φορολογία εισοδήματος του οικονομικού έτους 2000 (διαχείριση 1/1-31/12/1999) έχει παραγραφεί κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 84 παρ.1 του Κ.Φ.Ε. Η παραγραφή είναι πενταετής και κατ’ αυτόν, έληξε στις 27-2-2004 ή , σε κάθε περίπτωση, στις 31-12-2005.
Επίσης, ισχυρίστηκε ότι εφόσον τα νέα στοιχεία περιήλθαν στη Δ.Ο.Υ. μετά τη συμπλήρωση (31-10-2010) της οριζόμενης από τη διάταξη της παρ.4 του ίδιου άρθρου δεκαετίας, δεν υπάρχει πλέον έδαφος εφαρμογής της εξαιρετικής αυτής διάταξης, αλλά το σχετικό δικαίωμα του Δημοσίου να βεβαιώσει συμπληρωματικό φόρο έχει ήδη υποπέσει στην πενταετή παραγραφή της παρ.1. Επικουρικά, αν τα νέα στοιχεία είχαν περιέλθει στη Δ.Ο.Υ. εντός της δεκαετίας, τότε θα είχαν εφαρμογή, κατ’ αρχήν, νομοθετικές ρυθμίσεις που επεξέτειναν το χρόνο παραγραφής του σχετικού δικαιώματος του Δημοσίου και στην περίπτωση της εξαιρετικής δεκαετούς παραγραφής. Ωστόσο, υποστηρίζει, οι διατάξεις των άρθρων 12 του ν. 3888/2010, 18 του ν. 4002/2011 και δεύτερου του ν. 4098/2012 αφορούν σε παρατάσεις της προθεσμίας παραγραφής (και μάλιστα της πενταετούς) που εκάστοτε αντιστοιχούσε σε μία χρήση και έληγε το πρώτον κατά τις οριζόμενες με αυτές ημερομηνίες. Τούτο, δε, διότι, όπου ο νομοθέτης θέλησε να παρατείνει όχι μόνον τις το πρώτον αλλά και τις κατά παράταση λήγουσες προθεσμίες παραγραφής, το διέλαβε ρητώς, αντίθετη δε ερμηνεία αντιβαίνει στις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης που επιβάλλουν τη σαφή διατύπωση των κανόνων δικαίου.
Το Ελληνικό Δημόσιο αντέτεινε πως η επίδικη πράξη εκδόθηκε κατόπιν συμπληρωματικών στοιχείων και αφού είχε προηγηθεί η έκδοση οριστικής καταλογιστικής πράξης (το εκκαθαριστικό σημείωμα περαίωσης της ένδικης χρήσης βάσει των διατάξεων του ν.3259/2004) και επομένως ισχύει η δεκαετής παραγραφή του άρθρου 84 παρ.4 περ. β του ν.2238/1994. Η παραγραφή δε αυτή που αρχικά έληγε στις 31-12-2010, παρατάθηκε με το άρθρο 12 παρ.7 του ν.3888/2010, έως 31-12-2011, με το άρθρο 18 παρ.2 του ν.4002/2011, έως 31-12-2012, με το άρθρο 2 παρ.1 του ν.4098/2012, έως 31-12-2013 και εφόσον τα συμπληρωματικά στοιχεία περιήλθαν σε γνώση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ στις 10-7-2013, δηλαδή το τελευταίο έτος της παραγραφής, παρατάθηκε έως 31-12-2014, και ως εκ τούτου η εν λόγω καταλογιστική πράξη εκδόθηκε και κοινοποιήθηκε μέσα στην προθεσμία της παραγραφής
3 -- Η ΤρΔΕφΑθ 3578/2016
(α) Το επιληφθέν πρωτοβάθμιο Διοικητικό Δικαστήριο υπενθύμισε για ακόμα μία φορά τα όσα μας έχει πει η ΣτΕ 1623/2016 για τον αυτό φορολογικό έλεγχο, του αυτού οικονομικού έτους, αναφορικά με την επιβολή προστίμων ΚΒΣ και την παράταση της παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για καταλογισμό (μπορείτε να διαβάσετε σχετικό σχόλιο στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/30738).
Αναφέρθηκε δηλαδή:
α) στην αρχή της ασφάλειας του δικαίου, ειδικότερη εκδήλωση της οποίας αποτελεί η αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου και η οποία επιβάλλει τη σαφήνεια και την προβλέψιμη εφαρμογή των διατάξεων που έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους ενδιαφερόμενους
και β) στο γεγονός ότι η παραγραφή πρέπει επίσης, να έχει, συνολικά, εύλογη διάρκεια, δηλαδή να συνάδει προς την αρχή της αναλογικότητας, ώστε, αφενός, να επιτρέπει τον αποτελεσματικό έλεγχο της εκ μέρους των φορολογουμένων τήρησης των φορολογικών τους υποχρεώσεων, χωρίς όμως να ενθαρρύνει απραξία των φορολογικών αρχών, και αφετέρου να μην αφήνει τους μεν φορολογουμένους έκθετους σε μακρά περίοδο ανασφάλειας δικαίου.
(β) ως προς την ουσία της υπόθεσης:
Το πρώτο που μας υπενθυμίζει το δικάσαν Δικαστήριο είναι το γεγονός ότι η κατά τη διαδικασία των διατάξεων του ν.3259/2004 περαίωση οριστικοποιεί την φορολογική εγγραφή ωστόσο δεν αποστερεί τον εμπρόθεσμο (δηλαδή εντός δεκαετίας υπολογιζόμενης από την από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την υποβολή της αρχικής δήλωσης) επανέλεγχο εάν περιέλθουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ νέα στοιχεία που αφορούν απόκρυψη φορολογητέας ύλης.
Το δεύτερο και σημαντικότερο σημείο της απόφασης στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι η ερμηνεία των διατάξεων που αφορούν την παράταση της παραγραφής (παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010, παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 και παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012).
Συγκεκριμένα:
(α) η διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010 θεωρείται ότι προβλέπει παράταση, μέχρι τις 31-12-2011 κάθε προθεσμίας παραγραφής που λήγει στις 31-12-2010, μετά την οποία παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών καθώς αφορά αδιακρίτως τις προθεσμίες τόσο πενταετούς, κατά την παρ. 1, όσο και δεκαετούς, κατά την παρ. 4 του άρθρου 84 του Κ.Φ.Ε., παραγραφής που έληγαν στις 31-12-2010.
(β) οι μεταγενέστερες διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 και της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012 ωστόσο δεν καταλαμβάνουν περίπτωση παραγραφής που είχε ήδη παραταθεί με προηγούμενο νόμο, όπως είναι η ένδικη περίπτωση, εφόσον δεν διευκρινίζεται σ’ αυτές με σαφή και επαρκώς προβλέψιμο τρόπο ότι αφορούν όχι μόνον παραγραφές που έληγαν το πρώτον αλλά και περιπτώσεις προθεσμιών που είχαν ήδη παραταθεί. Το επιληφθέν Δικαστήριο ψέγει την έλλειψη σαφήνειας και προβλεψιμότητας τους, αφενός επικαλούμενο τις επ΄ αυτών εκδοθείσες ερμηνευτικές ΠΟΛ κι αφετέρου συγκρίνοντας τες με ομοειδείς:
-- ΠΟΛ.1198/21.9.2011 η οποία δεν αναφέρεται σε κατά παράταση λήγουσες προθεσμίες παραγραφής, όπως π.χ. η ΠΟΛ.1145/21.12.2006 για το άρθρο 11 του ν. 3513/2006
-- ΠΟΛ.1033/21.2.2013, η οποία, αν και μεταγενέστερη της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012, αναφέρει ως πρώτο μη παραγεγραμμένο το οικονομικό έτος 2001
[ΣΗΜΕΙΩΣΗ: εκτενέστερη ανάλυση για την παράταση της παραγραφής μπορείτε να διαβάσετε στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/25338, ενώ για τις πιο πρόσφατες χρήσεις – παραγεγραμμένες ή μη εδώ: https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/25360]
Τέλος, κατά την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στις προαναφερθείσες διατάξεις, το Δικαστήριο έκρινε πως η δεκαετής παραγραφή της παρ. 4 του άρθρου 84 του Κ.Φ.Ε. , η οποία ξεκίνησε από το τέλος του έτους 2000 και συμπληρώθηκε στις 31-12-2010, παρατάθηκε, επιτρεπτώς, με το άρθρο 12 παρ.7 του ν. 3888/2010, μέχρι τις 31-12-2011, ωστόσο κατά το χρόνο έκδοσης (και κοινοποίησης στον προσφεύγοντα) της επίδικης οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, το δικαίωμα του δημοσίου είχε ήδη υποπέσει σε παραγραφή.
4 -- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ακόμα μία επαρκώς εμπεριστατωμένη κρίση προστέθηκε στο Πάνθεον των αποφάσεων που ερμηνεύουν τις διατάξεις περί παράτασης της προθεσμίας παραγραφής και προβαίνουν σε σαφή διαχωρισμό των υποθέσεων που δύνανται να παραταθούν νομοθετικά μόνο πρωτογενώς και ουχί δευτερογενώς.
Είμαστε σε αναμονή πλέον σχετικής απόφασης του ΣτΕ.
Ελπίζουμε σύντομα.
Όπως επίσης ελπίζουμε η Διοίκηση να συμμορφωθεί (και εκδώσει οδηγίες ως προς τη διενέργεια ελέγχων μόνο σε μη παραγεγραμμένες πλέον χρήσεις) με την όποια δικαστική απόφαση εκδοθεί (από το ΣτΕ).
https://www.taxheaven.gr
ΥΠΟΘΕΣΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
παραγεγραμμένο το δικαίωμα του Δημοσίου και ως προς την κοινοποίηση πράξης συμπληρωματικού φόρου εισοδήματος
Νένα Π. Διονυσοπούλου
Δικηγόρος
Δημοσιεύθηκε σήμερα στον κόμβο ΝΕΑ πρωτοβάθμια απόφαση (Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Αθηνών) αναφορικά με την πολυσυζητημένη φορολογική διαφορά του κυρίου Μητρόπουλου με το Ελληνικό Δημόσιο.
Έχει ή δεν έχει τελικά παραγραφεί το σχετικό δικαίωμα του Δημοσίου να κοινοποιεί συμπληρωματικές πράξης καταλογισμού φόρου εισοδήματος (ως προς τις παραβάσεις ΚΒΣ έχει ήδη αποφανθεί αρνητικά η ΣτΕ 1623/2016 7μελής);
Πώς ερμηνεύονται δικαστικά οι επαναλαμβανόμενες παρατάσεις της παραγραφής της παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010, της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 και της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012 του εν λόγω δικαιώματος;
1 -- ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο προσφεύγων υπέβαλε εμπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το οικονομικό έτος 2000 (διαχειριστική περίοδος 1-1 έως 31-12-1999). Στη συνέχεια προέβη σε περαίωση των φορολογικών του υποχρεώσεων για τη χρήση αυτή, κατά τη διαδικασία των διατάξεων του ν.3259/2004, αποδεχόμενος το σχετικό μηχανογραφημένο εκκαθαριστικό σημείωμα περαίωσης.
Το 2013 διαβιβάσθηκε στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. έκθεση ελέγχου του Σ.Δ.Ο.Ε. Π.Δ. Αττικής, σύμφωνα με την οποία ο προσφεύγων, κατά την ένδικη χρήση (1999), δεν εξέδωσε σε μία περίπτωση ΑΠΥ για ποσό το οποίο εισέπραξε ως αμοιβή για παρασχεθείσες υπηρεσίες σε διεκπεραίωση κληρονομικής υπόθεσης, κατά τα διαλαμβανόμενα στην ΑΠ 925/2009. Βάσει των διαπιστώσεων αυτών, εκδόθηκε απόφαση επιβολής προστίμου για παράβαση των διατάξεων του άρθρου 13 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (σχετική η ΣτΕ 1623/2016 7μελής). Κατ’ επίκληση των ως άνω νέων στοιχείων, διενεργήθηκε επανέλεγχος και στη φορολογία εισοδήματος, για τον οποίο συντάχθηκε η με ημερομηνία 31-12-2014 έκθεση μερικού ελέγχου η οποία μεταξύ άλλων έκρινε τα βιβλία του προσφεύγοντος, σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ.7 του ΚΒΣ, ανακριβή. Τα δε αποτελέσματα προσδιορίστηκαν εξωλογιστικά, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30, 32 και 50 του Κ.Φ.Ε.
Τέλος, η φορολογική αρχή γνωστοποίησε στον προσφεύγοντα, κατ’ άρθρο 28 του ν.4174/2013, τις διαπιστώσεις του ελεγκτικού οργάνου και τον προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό του φόρου, και ακολούθως, μετά την παραλαβή των απόψεων τούτου και την αντίκρουση των ισχυρισμών του, εκδόθηκε από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, με την οποία του καταλογίστηκαν ποσά κύριου και πρόσθετου φόρου για το οικείο οικονομικό έτος.
Η ασκηθείσα από τον φορολογούμενο ενδικοφανής προσφυγή απορρίφθηκε σιωπηρώς.
2 -- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΔΙΑΔΙΚΩΝ
(α) Ο κύριος Μητρόπουλος δια της προσφυγής και του υπομνήματος του ισχυρίστηκε πως το δικαίωμα του Δημοσίου να εκδώσει και να κοινοποιήσει καταλογιστική πράξη στην φορολογία εισοδήματος του οικονομικού έτους 2000 (διαχείριση 1/1-31/12/1999) έχει παραγραφεί κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 84 παρ.1 του Κ.Φ.Ε. Η παραγραφή είναι πενταετής και κατ’ αυτόν, έληξε στις 27-2-2004 ή , σε κάθε περίπτωση, στις 31-12-2005.
Επίσης, ισχυρίστηκε ότι εφόσον τα νέα στοιχεία περιήλθαν στη Δ.Ο.Υ. μετά τη συμπλήρωση (31-10-2010) της οριζόμενης από τη διάταξη της παρ.4 του ίδιου άρθρου δεκαετίας, δεν υπάρχει πλέον έδαφος εφαρμογής της εξαιρετικής αυτής διάταξης, αλλά το σχετικό δικαίωμα του Δημοσίου να βεβαιώσει συμπληρωματικό φόρο έχει ήδη υποπέσει στην πενταετή παραγραφή της παρ.1. Επικουρικά, αν τα νέα στοιχεία είχαν περιέλθει στη Δ.Ο.Υ. εντός της δεκαετίας, τότε θα είχαν εφαρμογή, κατ’ αρχήν, νομοθετικές ρυθμίσεις που επεξέτειναν το χρόνο παραγραφής του σχετικού δικαιώματος του Δημοσίου και στην περίπτωση της εξαιρετικής δεκαετούς παραγραφής. Ωστόσο, υποστηρίζει, οι διατάξεις των άρθρων 12 του ν. 3888/2010, 18 του ν. 4002/2011 και δεύτερου του ν. 4098/2012 αφορούν σε παρατάσεις της προθεσμίας παραγραφής (και μάλιστα της πενταετούς) που εκάστοτε αντιστοιχούσε σε μία χρήση και έληγε το πρώτον κατά τις οριζόμενες με αυτές ημερομηνίες. Τούτο, δε, διότι, όπου ο νομοθέτης θέλησε να παρατείνει όχι μόνον τις το πρώτον αλλά και τις κατά παράταση λήγουσες προθεσμίες παραγραφής, το διέλαβε ρητώς, αντίθετη δε ερμηνεία αντιβαίνει στις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης που επιβάλλουν τη σαφή διατύπωση των κανόνων δικαίου.
Το Ελληνικό Δημόσιο αντέτεινε πως η επίδικη πράξη εκδόθηκε κατόπιν συμπληρωματικών στοιχείων και αφού είχε προηγηθεί η έκδοση οριστικής καταλογιστικής πράξης (το εκκαθαριστικό σημείωμα περαίωσης της ένδικης χρήσης βάσει των διατάξεων του ν.3259/2004) και επομένως ισχύει η δεκαετής παραγραφή του άρθρου 84 παρ.4 περ. β του ν.2238/1994. Η παραγραφή δε αυτή που αρχικά έληγε στις 31-12-2010, παρατάθηκε με το άρθρο 12 παρ.7 του ν.3888/2010, έως 31-12-2011, με το άρθρο 18 παρ.2 του ν.4002/2011, έως 31-12-2012, με το άρθρο 2 παρ.1 του ν.4098/2012, έως 31-12-2013 και εφόσον τα συμπληρωματικά στοιχεία περιήλθαν σε γνώση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ στις 10-7-2013, δηλαδή το τελευταίο έτος της παραγραφής, παρατάθηκε έως 31-12-2014, και ως εκ τούτου η εν λόγω καταλογιστική πράξη εκδόθηκε και κοινοποιήθηκε μέσα στην προθεσμία της παραγραφής
3 -- Η ΤρΔΕφΑθ 3578/2016
(α) Το επιληφθέν πρωτοβάθμιο Διοικητικό Δικαστήριο υπενθύμισε για ακόμα μία φορά τα όσα μας έχει πει η ΣτΕ 1623/2016 για τον αυτό φορολογικό έλεγχο, του αυτού οικονομικού έτους, αναφορικά με την επιβολή προστίμων ΚΒΣ και την παράταση της παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για καταλογισμό (μπορείτε να διαβάσετε σχετικό σχόλιο στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/30738).
Αναφέρθηκε δηλαδή:
α) στην αρχή της ασφάλειας του δικαίου, ειδικότερη εκδήλωση της οποίας αποτελεί η αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου και η οποία επιβάλλει τη σαφήνεια και την προβλέψιμη εφαρμογή των διατάξεων που έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους ενδιαφερόμενους
και β) στο γεγονός ότι η παραγραφή πρέπει επίσης, να έχει, συνολικά, εύλογη διάρκεια, δηλαδή να συνάδει προς την αρχή της αναλογικότητας, ώστε, αφενός, να επιτρέπει τον αποτελεσματικό έλεγχο της εκ μέρους των φορολογουμένων τήρησης των φορολογικών τους υποχρεώσεων, χωρίς όμως να ενθαρρύνει απραξία των φορολογικών αρχών, και αφετέρου να μην αφήνει τους μεν φορολογουμένους έκθετους σε μακρά περίοδο ανασφάλειας δικαίου.
(β) ως προς την ουσία της υπόθεσης:
Το πρώτο που μας υπενθυμίζει το δικάσαν Δικαστήριο είναι το γεγονός ότι η κατά τη διαδικασία των διατάξεων του ν.3259/2004 περαίωση οριστικοποιεί την φορολογική εγγραφή ωστόσο δεν αποστερεί τον εμπρόθεσμο (δηλαδή εντός δεκαετίας υπολογιζόμενης από την από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την υποβολή της αρχικής δήλωσης) επανέλεγχο εάν περιέλθουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ νέα στοιχεία που αφορούν απόκρυψη φορολογητέας ύλης.
Το δεύτερο και σημαντικότερο σημείο της απόφασης στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι η ερμηνεία των διατάξεων που αφορούν την παράταση της παραγραφής (παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010, παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 και παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012).
Συγκεκριμένα:
(α) η διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3888/2010 θεωρείται ότι προβλέπει παράταση, μέχρι τις 31-12-2011 κάθε προθεσμίας παραγραφής που λήγει στις 31-12-2010, μετά την οποία παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών καθώς αφορά αδιακρίτως τις προθεσμίες τόσο πενταετούς, κατά την παρ. 1, όσο και δεκαετούς, κατά την παρ. 4 του άρθρου 84 του Κ.Φ.Ε., παραγραφής που έληγαν στις 31-12-2010.
(β) οι μεταγενέστερες διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 και της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012 ωστόσο δεν καταλαμβάνουν περίπτωση παραγραφής που είχε ήδη παραταθεί με προηγούμενο νόμο, όπως είναι η ένδικη περίπτωση, εφόσον δεν διευκρινίζεται σ’ αυτές με σαφή και επαρκώς προβλέψιμο τρόπο ότι αφορούν όχι μόνον παραγραφές που έληγαν το πρώτον αλλά και περιπτώσεις προθεσμιών που είχαν ήδη παραταθεί. Το επιληφθέν Δικαστήριο ψέγει την έλλειψη σαφήνειας και προβλεψιμότητας τους, αφενός επικαλούμενο τις επ΄ αυτών εκδοθείσες ερμηνευτικές ΠΟΛ κι αφετέρου συγκρίνοντας τες με ομοειδείς:
-- ΠΟΛ.1198/21.9.2011 η οποία δεν αναφέρεται σε κατά παράταση λήγουσες προθεσμίες παραγραφής, όπως π.χ. η ΠΟΛ.1145/21.12.2006 για το άρθρο 11 του ν. 3513/2006
-- ΠΟΛ.1033/21.2.2013, η οποία, αν και μεταγενέστερη της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου του ν. 4098/2012, αναφέρει ως πρώτο μη παραγεγραμμένο το οικονομικό έτος 2001
[ΣΗΜΕΙΩΣΗ: εκτενέστερη ανάλυση για την παράταση της παραγραφής μπορείτε να διαβάσετε στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/25338, ενώ για τις πιο πρόσφατες χρήσεις – παραγεγραμμένες ή μη εδώ: https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/25360]
Τέλος, κατά την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στις προαναφερθείσες διατάξεις, το Δικαστήριο έκρινε πως η δεκαετής παραγραφή της παρ. 4 του άρθρου 84 του Κ.Φ.Ε. , η οποία ξεκίνησε από το τέλος του έτους 2000 και συμπληρώθηκε στις 31-12-2010, παρατάθηκε, επιτρεπτώς, με το άρθρο 12 παρ.7 του ν. 3888/2010, μέχρι τις 31-12-2011, ωστόσο κατά το χρόνο έκδοσης (και κοινοποίησης στον προσφεύγοντα) της επίδικης οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, το δικαίωμα του δημοσίου είχε ήδη υποπέσει σε παραγραφή.
4 -- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ακόμα μία επαρκώς εμπεριστατωμένη κρίση προστέθηκε στο Πάνθεον των αποφάσεων που ερμηνεύουν τις διατάξεις περί παράτασης της προθεσμίας παραγραφής και προβαίνουν σε σαφή διαχωρισμό των υποθέσεων που δύνανται να παραταθούν νομοθετικά μόνο πρωτογενώς και ουχί δευτερογενώς.
Είμαστε σε αναμονή πλέον σχετικής απόφασης του ΣτΕ.
Ελπίζουμε σύντομα.
Όπως επίσης ελπίζουμε η Διοίκηση να συμμορφωθεί (και εκδώσει οδηγίες ως προς τη διενέργεια ελέγχων μόνο σε μη παραγεγραμμένες πλέον χρήσεις) με την όποια δικαστική απόφαση εκδοθεί (από το ΣτΕ).
https://www.taxheaven.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου