Η ΑΝΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΟΒΟΥΣ «Κόκκινος» συναγερμός στην πραγματική οικονομία

Η ΑΝΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΟΒΟΥΣ

«Κόκκινος» συναγερμός στην πραγματική οικονομία

Του Βασίλη Σ. Κανέλλη

Με μια γνωστή ρήση του Μαρκ Τουέν απάντησε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στα σενάρια περί «εξαφάνισής» του μετά το Eurogroup και στις φήμες ότι στο εσωτερικό της κυβέρνησης υπάρχουν συγκρούσεις για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Ομως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις και τις (μη) αποφάσεις που ελήφθησαν στις Βρυξέλλες, θα ήταν πιο ταιριαστό αυτό που είπε ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας: «Ποτέ μην αναβάλλεις για αύριο αυτό που μπορείς να κάνεις μεθαύριο».

Η κυβέρνηση αλλά και οι δανειστές κινήθηκαν πάνω σ’ αυτή τη γραμμή, αφού ήταν προφανής η πλήρης διάσταση απόψεων σε όλα τα μέτωπα. Ομως, η παράταση των διαπραγματεύσεων, η αναβολή των αποφάσεων για... μεθαύριο και οι παρασκηνιακές συμφωνίες που γίνονται, πολλές φορές ερήμην της Ελλάδας, προκαλούν σοβαρούς προβληματισμούς για την πορεία της χώρας.

Προειδοποιήσεις

Μια σειρά από αρνητικές εξελίξεις στο μέτωπο της πραγματικής οικονομίας, δείχνουν ότι η συνέχιση της αβεβαιότητας έχει επιπτώσεις, προκαλεί ζημιές και θέτει σε «κόκκινο» συναγερμό όσους πιστεύουν ότι οι παρατάσεις και οι συμφωνίες στα... πέναλτι επιδεινώνουν το κλίμα, γυρίζουν πίσω τη χώρα και «ροκανίζουν» τις θυσίες του ελληνικού λαού. Οι ηχηρές προειδοποιήσεις κορυφαίων οικονομικών και τραπεζικών παραγόντων αποτελούν, επίσης, ηχηρά καμπανάκια στην κυβέρνηση, αλλά και στους δανειστές, ότι ο κίνδυνος να επιστρέψουν τα εφιαλτικά σενάρια είναι υπαρκτός.

Σήμερα ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας, θα απευθύνει νέα έκκληση σε όλες τις πλευρές για σύνεση, για επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, για ταχύτατη άρση της αβεβαιότητας και ασάφειας. Και το κυριότερο: Θα θέσει θέμα προστασίας της «ασπίδας» της ελληνικής οικονομίας που λέγεται «ευρώ» και ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας. Στο ίδιο μήκος κύματος η παρέμβαση οικονομολόγων, όπως ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, Παν. Λιαργκόβας, οι οποίοι εκτιμούν ότι η συμφωνία έχει ακόμη πολύ δρόμο, αλλά κι ότι δεν πρέπει να χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος.

Πάνω σ’ αυτόν τον χρόνο θα πρέπει να «στοιχηματίσει» το Μέγαρο Μαξίμου ώστε να μην αφήσει τις εβδομάδες να περάσουν. Αλλωστε, μπορεί τα στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα να είναι εντυπωσιακά, ως αποτέλεσμα της υπεραπόδοσης των φόρων το 2016, ωστόσο, υπάρχουν δείκτες που δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικοί.

• Στην αγορά εργασίας ο Ιανουάριος αποδείχθηκε τραγικός. Περί τις 30 χιλιάδες θέσεις εργασίας χάθηκαν στον ιδιωτικό τομέα, ενώ ο αριθμός των εγγεγραμμένων στον ΟΑΕΔ ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο, ως αποτέλεσμα της απουσίας επενδύσεων που θα έφερναν νέες δουλειές. Η αβεβαιότητα «φρενάρει» Ελληνες και ξένους επιχειρηματίες που θέλουν να μπουν στην αγορά αλλά περιμένουν, με φόβο τις εξελίξεις στην οικονομία.

• Τα τουριστικά έσοδα για την περσινή χρονιά «πάγωσαν» τα χαμόγελα για το νέο ρεκόρ στις αφίξεις. Παρά την άνοδο των αφίξεων κατά +5,1%, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν στα 13,2 δισ. το 2016, παρουσιάζοντας μείωση - 6,4% σε σύγκριση με το 2015.

• Το γεγονός ότι χάθηκε περίπου 1 δισ. από τις εισπράξεις είναι ανησυχητικό, καθώς η «βαριά βιομηχανία» έχει όλες τις προοπτικές να προσελκύσει πάνω από 30 εκατ. τουρίστες και να συμβάλει στην «ανάσταση» της οικονομίας.

• Προβληματισμός επικρατεί και στις εξαγωγές. Από τα 27 δισ. ευρώ που είχαν φτάσει το 2014 ξεκίνησε μια πτωτική πορεία η οποία στο 9μηνο του 2016 έχει οδηγήσει σε αρνητικό ρεκόρ, στα 17,9 δισ. Τα capital controls συνεχίζουν να είναι εμπόδιο στην ανάπτυξη πολύ δυναμικών επιχειρήσεων, οι οποίες βεβαίως και λόγω της ελλιπούς τραπεζικής χρηματοδότησης, δεν τολμούν να κάνουν βήματα με το βλέμμα στο εξωτερικό.

• Έλλειμμα 68,2 εκατ. ευρώ παρουσίασε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων το 2016, έναντι πλεονάσματος 2,2 δισ. ευρώ το 2015, ως αποτέλεσμα κυρίως της σημαντικής μείωσης των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές (-1,2 δισ.), η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.

• Μεγάλος είναι ο πονοκέφαλος για τα ληξιπρόθεσμα χρέη που αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Εχουν ξεπεράσει τα 95 δισ. συνολικά, ενώ οι «φρέσκες» οφειλές του 2016 υπερέβησαν τα 13 δισ. ευρώ. Σ’ αυτά, θα πρέπει να προστεθούν και περίπου 25 δισ. ευρώ οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι το επόμενο τρίμηνο θα αυξηθούν δραματικά λόγω της απίστευτης αναστάτωσης που προκαλεί ο ΕΦΚΑ.

• Πτωτικές τάσεις καταγράφονται και στην κατανάλωση, με τους πολίτες να μην αγοράζουν ακόμη και προϊόντα πρώτης ανάγκης. Το γεγονός και μόνο ότι πάνω από 4,5 εκατ. Ελληνες χρωστούν στην εφορία και προτιμούν να αφήνουν τους φόρους για να παίρνουν βασικά είδη διατροφής, δείχνει ότι η κατάσταση στα νοικοκυριά έχει φτάσει στο απροχώρητο.

• Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προστεθεί η προβληματική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι τράπεζες. Τα «κόκκινα» δάνεια, όχι μόνο δεν ρυθμίζονται, αλλά αυξάνονται αφού όλοι περιμένουν νέες, ευνοϊκές ρυθμίσεις. Ταυτόχρονα οι καταθέσεις μειώνονται, είτε επειδή χρησιμοποιούνται για την πληρωμή χρεών είτε γιατί επιστρέφουν στα... στρώματα εξαιτίας του φόβου για την επόμενη ημέρα.

• Τέλος, προβληματική δείχνει και η πορεία των αποκρατικοποιήσεων και άλλων μεταρρυθμίσεων που θα άλλαζαν την εικόνα της χώρας, θα προσέλκυαν επενδυτές, θα έφερναν δουλειές και προστιθέμενη αξία.

Ο κυριότερος δείκτης, ωστόσο, που δείχνει ότι η πραγματική οικονομία είναι όμηρος της επταετούς λιτότητας, της αβεβαιότητας και της απουσίας οράματος για τη... μετά μνημονίων Ελλάδα είναι η απαισιοδοξία των πολιτών. Περισσότεροι από 8 στους 10 πολίτες δεν περιμένουν βελτίωση της κατάστασης τα επόμενα χρόνια, αντιθέτως εκτιμούν ότι τα μνημόνια θα συνεχιστούν και η «μεταλιτότητα» είναι απλά επικοινωνιακός όρος.

Ολα τα παραπάνω συγκλίνουν στην άποψη ότι ο χρόνος που υπάρχει δεν πρέπει να χαθεί και δεν πρέπει να ενεργοποιηθούν τα εφιαλτικά σενάρια για την οικονομία, σε περίπτωση που από Μάρτη... μυρίσει καλοκαίρι για τη συμφωνία.

Κι όπως είπε κάποτε ο Μίμης Ανδρουλάκης: «Σήμερα είμαστε στον Τιτανικό, το καράβι βουλιάζει, κι εμείς πλακωνόμαστε στο κατάστρωμα επειδή έπιασαν ένα χαρτοκλέφτη στο καζίνο». Τα πολιτικά κόμματα, κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ, οφείλουν να αντιληφθούν ότι πάνω από τις πολιτικές νίκες υπάρχουν οι εθνικές. Αλλιώς έπονται οι εθνικές τραγωδίες...