Μαζική επίθεση της εφορίας στις τραπεζικές καταθέσεις – Τι να κάνετε αν σας την δεσμεύσουν
Πάρτι κάνουν οι εφορίες με τις δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών. Κάθε μήνα, περισσότεροι από 10-15.000 οφειλέτες πέφτουν «θύματα» της ηλεκτρονικής εφαρμογής που έχει αναπτύξει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων -νυν Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων- και η οποία επιτρέπει στις εφορίες να «μπλοκάρουν» μαζικά τραπεζικούς λογαριασμούς μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Συνολικά, μέχρι και το τέλος Ιανουαρίου, είχαν ληφθεί μέτρα εις βάρος 851.818 οφειλετών ενώ αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός μέσα στην επόμενη διετία θα έχει μπλοκαριστεί το σύνολο των τραπεζικών λογαριασμών που διαθέτουν οι οφειλέτες του δημοσίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015, είχαν δεσμευτεί 695.074 λογαριασμοί κάτι που σημαίνει ότι σε μόλις ένα 12μηνο, έχουν βγει… εκτός παιχνιδιού περίπου 156.000 άτομα ή 13.000 ανά μήνα. Οι «υποψήφιοι» για δέσμευση τραπεζικού λογαριασμού, φτάνουν αυτή τη στιγμή στο 1.672.500 άτομα παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση και συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου του 2016 οπότε ήταν 1.647.771 άτομα αλλά και συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου του 2015 οπότε ήταν 1.553.005 άτομα.
Το φαινόμενο των δεσμεύσεων τραπεζικών καταθέσεων έχει εξελιχθεί σε «μάστιγα» για την αγορά, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα. Τις περισσότερες φορές, οι φορολογούμενοι αντιλαμβάνονται εκ των υστέρων ότι έχει δεσμευτεί ο τραπεζικός τους λογαριασμός. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, αποστέλλει στους οφειλέτες την «ατομική ειδοποίηση υπερημερίας» -η αποστολή μπορεί να γίνει και μέσω email- ενώ με τη συμπλήρωση 30 ημερών από την αποστολή αυτής της ειδοποίησης, το Δημόσιο αποκτά το δικαίωμα να προχωρήσει στη λήψη αναγκαστικών μέτρων μεταξύ των οποίων είναι και η δέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού. Έτσι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις οφειλετών του δημοσίου που αντιλήφθηκαν τη δέσμευση του τραπεζικού τους λογαριασμού ακόμη και στο… ταμείο του supermarket όταν και προσπάθησαν να πληρώσουν τον λογαριασμό με τη χρεωστική τους κάρτα. Σε πολύ χειρότερη κατάσταση, κινδυνεύουν να βρεθούν οι επιχειρήσεις καθώς η δέσμευση ισχύει για ολόκληρο το ποσό κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να μπλοκαριστεί η πληρωμή των προμηθευτών, ακόμη και της μισθοδοσίας.
Η διαδικασία αυτόματου συμψηφισμού των οφειλών με τις απαιτήσεις που ενδεχομένως έχει ένας οφειλέτης από την εφορία δεν έχει προχωρήσει. Έτσι, είναι πολύ συχνά τα φαινόμενα, επιχειρήσεις που δικαιούνται επιστροφών από το δημόσιο (κυρίως λόγω ΦΠΑ) να βρίσκονται με μπλοκαρισμένες καταθέσεις επειδή είναι ταυτόχρονα και οφειλέτες του δημοσίου. Για να αναστραφεί αυτή η κατάσταση –η οποία εύλογα προκαλεί τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των επιχειρήσεων- πολλές φορές απαιτούνται ακόμη και εβδομάδες.
Τι προβλέπει η νομοθεσία για τις δεσμεύσεις των καταθέσεων; Μετά τις αλλαγές που έγιναν στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων το 2010, το 2014 και το 2016, το δημόσιο –το οποίο περιλαμβάνει την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία ακόμη και τους δήμους- πρακτικά μπορεί να κάνει ότι θέλει με την κατάθεση του οφειλέτη.
- Δεν επιβάλλεται κατάσχεση τραπεζικού λογαριασμού για απαιτήσεις του δημοσίου μόνο αν το υπόλοιπό του, υπολείπεται των …50 ευρώ. Ενώ ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων προβλέπει ότι οι φορολογικές αρχές δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν άλλα αναγκαστικά μέτρα (όπως κατασχέσεις ακινήτων ή κατασχέσεις εις χείρας τρίτων) για χρέη κάτω των 500 ευρώ, ειδικά για τις καταθέσεις υπάρχει εξαίρεση (άρθρο 30 Α του ΚΕΔΕ) και το ποσό μη ενεργοποίησης των οφειλών κατεβαίνει στα 50 ευρώ.
- Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ένα και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1250) ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα του Taxis, με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μοναδικός λογαριασμός. Στην περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων γνωστοποιείται αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός. Προσοχή διότι χωρίς γνωστοποίηση μέσω της εφαρμογής του Taxis, δεν υπάρχει ούτε η προστασία των 1250 ευρώ.
Το θέμα για τους εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους που έχουν ήδη βρεθεί αντιμέτωποι με τη «δέσμευση» του τραπεζικού τους λογαριασμού, είναι το τι γίνεται μετά. Γεγονός είναι ότι ο νόμος δεν αφήνει πολλά περιθώρια αντίδρασης οπότε είναι προτιμότερο για τον οφειλέτη να ενεργοποιηθεί πριν βρεθεί σε αυτή την κατάσταση. Η πρώτη επιβεβλημένη κίνηση είναι να ενταχθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στη ρύθμιση των 12 δόσεων ώστε να σταματήσει η διαδικασία λήψης και άλλων μέτρων. Κανονικά, η αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού προϋποθέτει την πλήρη εξόφληση της οφειλής. Ωστόσο, είναι στη διακριτική ευχέρεια των φορολογικών αρχών (του προϊσταμένου της εφορίας ή του επικεφαλής του τμήματος δικαστικού που κάνει και τις κατασχέσεις) να προχωρήσει σε μερική αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού αν πειστεί ότι συντρέχει πάρα πολύ σοβαρός λόγος (π.χ η πληρωμή της μισθοδοσίας από έναν δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό ή η καταβολή αμοιβών για την αντιμετώπιση ενός σοβαρού προβλήματος υγείας ενός ιδιώτη). Μερική αποδέσμευση σημαίνει ότι ο καταθέτης μπορεί να ανακτήσει πρόσβαση σε ένα μέρος του λογαριασμού αν και αυτό δύσκολα επιτυγχάνεται καθώς οι υπάλληλοι των εφοριών είναι υποχρεωμένοι να διασφαλίζουν τα συμφέροντα του δημοσίου.
Υπάρχουν και περιπτώσεις όπου το δημόσιο προχωρεί στη δέσμευση τραπεζικού λογαριασμού το υπόλοιπο του οποίου ξεπερνά το ύψος της οφειλής. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προτιμότερο, αφού εξοφληθεί η οφειλή, ο φορολογούμενος να ζητήσει βεβαίωση αποδέσμευσης από το δικαστικό τμήμα της Δ.Ο.Υ προκειμένου να το μεταφέρει ο ίδιος στην τράπεζα. Αν ακολουθηθεί η υπηρεσιακή διαδικασία, μπορεί αν υπάρξουν μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις και εν τω μεταξύ να έχουν βεβαιωθεί καινούργιες οφειλές που θα υποχρεώσουν το τμήμα δικαστικού να αναβάλει την άρση της δέσμευσης του τραπεζικού λογαριασμού.
Ποια ποσά προστατεύονται στον ακατάσχετο λογαριασμό
Όσο η νύχτα πέφτει, τόσο το σκοτάδι μεγαλώνει. Το ίδιο συμβαίνει και με το κράτος. Όσο τα ληξιπρόθεσμα μεγαλώνουν, τόσο περισσότερα μέτρα λαμβάνονται από το κράτος για να εισπράξει τα χρήματα που του χρωστάνε οι φορολογούμενοι.
Γράφει ο: Απόστολος Αλωνιάτης
Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία ανέβηκαν από 50,4 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο του 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΓΔΕ, σε 87,9 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος Απριλίου.
Στο πρώτο τετράμηνο του 2016 οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έφτασαν τα 4,33 δισ. ευρώ. Ωστόσο στο διάστημα αυτό παρουσιάζεται επιβράδυνση στο ρυθμό αύξησής τους. Να σημειώσουμε ότι τον Μάρτιο και τον Απρίλιο δεν υπήρχαν τόσες πολλές φορολογικές υποχρεώσεις για τους φορολογούμενους, σε αντίθεση με τους δυο πρώτους μήνες που υπήρχαν δόσεις για τον φόρο εισοδήματος, από καθυστερημένες εκκαθαρίσεις και δόσεις του ΕΝΦΙΑ.
«Ραβασάκια» για 30-500 ευρώ
Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, μέσω του taxis, έχει αρχίσει ήδη την αποστολή email σε όσους έχουν παλιά χρέη από 30 έως 500 ευρώ. Όταν αναφερόμαστε σε παλιά χρέη, εννοούμε οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2015.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ποσά έως 3.000 ευρώ οφείλουν στην εφορία 3.653.194 φορολογούμενοι, δηλαδή το 84,90% του συνολικού αριθμού των οφειλετών. Έως τα τέλη του 2015, το ποσό που όφειλαν ανερχόταν σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ.
Ακατάσχετος λογαριασμός
Σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει σήμερα, ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα να δηλώσει τόσο στην τράπεζα, όσο και στο taxis ένα λογαριασμό ως ακατάσχετο, σε ένα μόνο τραπεζικό ίδρυμα. Η εφορία έχει δικαίωμα να δώσει εντολή στην τράπεζα να προβεί σε κατάσχεση από τον λογαριασμό του οφειλέτη. Από την κατάσχεση προστατεύονται:
1. Μισθοί, συντάξεις και ασφαλιστικά βοηθήματα των οφειλετών του Δημοσίου έως 1.000 ευρώ. Για ποσά άνω των 1.000 ευρώ και έως 1.500 ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση επί του 50% αυτών. Για ποσά άνω των 1.500 ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση επί του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ ποσού.
2. Καταθέσεις φυσικών προσώπων έως 1.250 ευρώ μηνιαίως για έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα.
Λοιπά εισοδήματα
Πέραν των χρημάτων από τραπεζικούς λογαριασμούς, η εφορία μπορεί να κατάσχει ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη ή οποιουδήποτε άλλο κινητό περιουσιακό στοιχείο, αν η οφειλή είναι πάνω από 500 ευρώ. Για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ επιτρέπεται στις φορολογικές αρχές να κατάσχουν οποιαδήποτε κινητά περιουσιακά στοιχεία των οφειλετών.
Ακόμη η εφορία μπορεί να προβεί σε κατάσχεση, για οποιοδήποτε ποσό οφειλή για:
1. Το 50% οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος καταβάλλεται περιοδικά στον οφειλέτη, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το ποσό που απομένει μετά την κατάσχεση δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο των 1.000 ευρώ.
2. Το 50% του εφάπαξ που καταβάλλεται από οποιοδήποτε ασφαλιστικό ταμείο, λόγω εξόδου από την υπηρεσία ή το επάγγελμα.
3. Μέρος ή όλων των ενοικίων, των οποίων επίκειται η είσπραξη, εφόσον ο οφειλέτης δικαιούται να λαμβάνει τέτοια εισοδήματα.
4. Μέρος ή όλων των πάσης φύσεως αποζημιώσεων (π.χ. για ζημιά που υπέστη κάποιο ασφαλισμένο περιουσιακό στοιχείο του κ.λπ.)
5. Μέρος ή όλων των πάσης φύσεως εισπράξεων από πωλήσεις προϊόντων ή οποιονδήποτε άλλων πραγμάτων (π.χ. ακινήτων, Ι.Χ. αυτοκινήτων, σκαφών κ.λπ.).
Η εφορία πραγματοποιεί τις παραπάνω κατασχέσεις «εις χείρας τρίτων». Ενημερώνει, δηλαδή, τους εργοδότες για την κατάσχεση μισθών, τους ενοικιαστές την κατάσχεση του ενοικίου, τους ασφαλιστικούς οργανισμούς για την κατάσχεση παροχών, τους αγοραστές-πελάτες για την κατάσχεση του τιμήματος της πώλησης κ.λπ.
Τα ασφαλιστικά Ταμεία
Πέρα από τις κατασχέσεις που μπορεί να πραγματοποιήσει η εφορία για χρέη προς αυτήν, σε διαδικασία κατάσχεσης μπορούν να προβούν και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν φτάσει τα 15,3 δισ. ευρώ. Το συνολικό ποσό έχει μεταφερθεί στο ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξής Ασφαλιστικών Εισφορών) και ο στόχος που έχει μπει είναι η είσπραξη 750 εκατ. ευρώ για το 2016.
Ήδη έχουν αρχίσει οι κατασχέσεις από τραπεζικούς λογαριασμούς και το ΚΕΑΟ προχωρά στη «διαδικασία μαζικής παραγωγής πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης μέσω νέας αυτοματοποιημένης προγραμματιστικής ροής, η οποία θα σταθμίζει και θα ελέγχει παραμέτρους, όπως π.χ. η καταβολή ποσών έναντι οφειλής κ.λπ.», όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση.
Υπενθυμίσουμε ότι έχει ανακοινωθεί νέα ρύθμιση για τις οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία και περιμένουμε το σχετικό νόμο. Ας ελπίσουμε να μην είναι σαν την προηγούμενη ρύθμιση, κατά την οποία ένας στους δύο οφειλέτες ασφαλιστικών εισφορών έχασε τη ρύθμιση του Ν. 3021/2015 (100 δόσεις).
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Finance & Markets Voice, της Πέμπτης 16 Ιουνίου 2016.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου