Μείωση εργοδοτικών εισφορών διεκδικούσε ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας για να βγουν κερδισμένες ακόμα και οι δεκάδες χιλιάδες ζημιογόνες εταιρείες, μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων θα περιλαμβάνει το πακέτο με τα λεγόμενα αντίμετρα ή «θετικά μέτρα» που έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση με τους δανειστές. Και αυτό, υπό την προϋπόθεση ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 θα κλείσει τουλάχιστον στο 3% του ΑΕΠ, καθώς σε διαφορετική περίπτωση και η μείωση του συντελεστή θα αποτελέσει ανεκπλήρωτο όνειρο. Το θετικό σενάριο προβλέπει, πάντως, ότι η μείωση θα αφορά τα κέρδη του 2018, τα οποία θα φορολογηθούν μέσα στο 2019. Για το συγκεκριμένο έτος, ο ονομαστικός συντελεστής αναμένεται να μειωθεί στο 26%, ενώ ο πραγματικός στο 23%, καθώς οι εταιρείες θα βγουν διπλά κερδισμένες: και από τη μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και από τη μείωση της προκαταβολής φόρου. Μέχρι να υλοποιηθεί, πάντως, το συγκεκριμένο μέτρο που περιλαμβάνεται στο «θετικό πακέτο», οι επιχειρήσεις θα εξακολουθήσουν να επιβαρύνονται με τον 4ο υψηλότερο συντελεστή φορολόγησης στην Ευρώπη, ευελπιστώντας ότι μετά θα πέσουν στην 8η θέση μεταξύ των 28 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σήμερα ο ονομαστικός συντελεστής φορολόγησης των νομικών προσώπων είναι ο 4ος υψηλότερος σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς με υψηλότερη φορολογία επιβαρύνονται μόνο η Μάλτα (35%), η Γαλλία (33,33%) και το Βέλγιο (33%). Ειδικά στη... γειτονιά της η Ελλάδα εφαρμόζει υπερδιπλάσιο συντελεστή και υστερεί προφανώς στον φορολογικό ανταγωνισμό έναντι της Κύπρου (12,5%), της Βουλγαρίας (10%) ή της Ρουμανίας (16%). Αν, μάλιστα, προστεθεί το τέλος επιτηδεύματος, ο πραγματικός συντελεστής ανεβαίνει ακόμα υψηλότερα, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες εμφανίζουν κέρδη κάτω των 50.000 ευρώ.
Για να μειωθεί ο συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων στο 26% -και με δεδομένο ότι οι θεσμοί θα απαιτήσουν η συγκεκριμένη μείωση να είναι από τα πρώτα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν μέσα στο 2019-, το φθινόπωρο του 2018 θα πρέπει ειδική επιτροπή που θα συσταθεί από την ελληνική κυβέρνηση και τους εκπροσώπους του «κουαρτέτου» να συμφωνήσει ότι υπάρχουν προοπτικές επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% για το 2019. Η ελάφρυνση των επιχειρήσεων μπορεί να «χωρέσει» στο καλό πακέτο του 2019, ακόμα και αν το πρωτογενές πλεόνασμα «κλειδώσει» στο 3%, καθώς και πάλι θα περισσέψει περίπου 1 δισ. ευρώ για τα θετικά μέτρα. Αν, όμως, η συγκεκριμένη επιτροπή αποφανθεί ότι το πλεόνασμα θα είναι μικρότερο του 2,5%, τότε ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας θα μείνει με την... όρεξη.
Πιο αναλυτικά, ο συντελεστής 26%, εφόσον ισχύσει το θετικό μέτρο, θα αφορά ανώνυμες εταιρείες, ΕΠΕ και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις, ενώ είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να αφορά και τις προσωπικές εταιρείες (ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες), οι οποίες πλέον φορολογούνται ενιαία με τα νομικά πρόσωπα για να μην υπάρχει κίνητρο μετατροπής των επιχειρήσεων από τη μια μορφή στην άλλη για λόγους φοροαποφυγής. Το ποια θα είναι η πρώτη χρήση εφαρμογής του μέτρου είναι ακόμη ανοικτό. Είναι, όμως, πολύ πιθανό ο νέος χαμηλότερος συντελεστής να ισχύσει για τα κέρδη του 2018, καθώς, εφόσον αυτό συμβεί, το δημοσιονομικό κόστος θα φανεί στον Προϋπολογισμό του 2019. Βάσει αυτού του σεναρίου, εταιρεία με κέρδη 100.000 ευρώ το 2018 το 2019 θα πληρώσει φόρο 26.000 ευρώ και προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος επίσης 26.000 ευρώ: σύνολο 52.000 ευρώ. Από αυτό το ποσό, όμως, θα αφαιρεθούν τα 29.000 που θα έχουν ήδη δοθεί ως προκαταβολή από το 2018. Ετσι, το τελικό εκκαθαριστικό θα δείξει 23.000 ευρώ και ο πραγματικός συντελεστής για το συγκεκριμένο έτος θα είναι 23.000 ευρώ.
Με το 26%, η Ελλάδα θα υποχωρήσει στην 8η θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης, καθώς, εκτός από τη Μάλτα, τη Γαλλία και το Βέλγιο, θα πέσει χαμηλότερα από την Ισπανία (28% σήμερα), την Ιταλία (27,5%) και τη Νορβηγία (27%). Οσον αφορά τη φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών, η χώρα, παρά την πρόσφατη αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων από το 10% στο 15%, βρίσκεται αρκετά χαμηλά στη σχετική κατάταξη. Με εξαίρεση τη Βουλγαρία, τη Λετονία και την Κροατία, που έχουν χαμηλότερο συντελεστή, ή τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και την Τσεχία, που έχουν τον ίδιο συντελεστή με τον ελληνικό, όλες οι υπόλοιπες χώρες επιβαρύνουν περισσότερο τα μερίσματα. Ξεχωρίζουν η Ιταλία (26%), η Νορβηγία (27%) ή ακόμα και η Δανία, που εφαρμόζει προοδευτική κλίμακα με συντελεστές που φτάνουν έως και το 42%. Βέβαια, ο μέτοχος στην Ελλάδα έχει πλέον να αντιμετωπίσει και τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με τα μερίσματα (σ.σ.: ισχύει για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου που κατέχουν μετοχές άνω του 3% στο κεφάλαιο της εταιρείας), με την οποία η τελική επιβάρυνση εκτοξεύεται ακόμα και πάνω από το 60%.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας δεν αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό την προοπτική μείωσης του συντελεστή φορολόγησης, εκτιμώντας ότι σε αυτήν τη φάση δεν είναι αυτό το πραγματικό τους πρόβλημα. Ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας πλήττεται βασικά από έλλειψη ρευστότητας και γι’ αυτό πολλοί επιχειρηματίες υποστηρίζουν ότι θα ήταν προτιμότερη η μείωση του λειτουργικού κόστους είτε μέσα από τη μείωση του κόστους ενέργειας (σ.σ.: υπήρχε το σενάριο για μείωση του ΦΠΑ σε ρεύμα και φυσικό αέριο, το οποίο, όμως, δεν φαίνεται να προχωράει) είτε μέσα από τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, οι οποίες βαραίνουν το ταμείο της επιχείρησης κάθε μήνα, ανεξάρτητα από το αν παράγονται κέρδη ή όχι.