Η ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ «ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ» ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΚΑΤΑ 3 - 5%. ΠΟΙΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΕΙ ΝΑ ΒΓΟΥΝ ΦΕΤΟΣ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Κόφτες και μπόνους για τους νέους συνταξιούχους

Κάτω από τον πήχη των 800 ευρώ τον μήνα αναμένεται να κινείται η μεγάλη μάζα των νέων συντάξεων, για όσους αποχώρησαν και αποχωρούν από 13/5/2016 και μετά. 

• ΕΘΝΟΣ
• 13:59,

«Τα ποσά συντάξεων που βλέπουμε να προκύπτουν με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού δεν δείχνουν ένα γενναιόδωρο ασφαλιστικό σύστημα», τονίζει ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού αγγίζει κατ' αρχάς 200.000 ασφαλισμένους που εκτιμάται πως θα συνταξιοδοτηθούν την επόμενη 5ετία.

Το νέο σύστημα μπαίνει σε άμεση εφαρμογή μετά το Πάσχα, μετά και την οριστικοποίηση της εξίσωσης με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται, εκτός απροόπτου, να εκδώσει και ο ΕΦΚΑ την δική του εγκύκλιο για τη χρήση του ΔΤΚ -μετά τις οδηγίες του υπουργείου-n ώστε να μπουν οι νέες συντάξεις σε γραμμή παραγωγής.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως ο τρόπος υπολογισμού του νόμου Κατρούγκαλου οδηγεί κατά κανόνα σε συντάξεις κάτω των 1.000 ευρώ, καθώς τα «ρετιρέ» του νέου συστήματος χτίζονται κοντά στα 1.000 ευρώ. Για να ξεφύγει κανείς σημαντικά πάνω από το χιλιάρικο θα πρέπει να έχει πολύ υψηλές συντάξιμες αποδοχές διαρκείας και πολλά χρόνια ασφάλισης, σύμφωνα με τους ειδικούς. «Μίνι σωσίβιο» φέρνει η χρήση του ΔΤΚ που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών οδηγεί κατά μέσον όρο σε βελτίωση της βάσης υπολογισμού έως και 10%.

Υπολογίζεται έτσι πως οι απώλειες μετριάζονται για όσους αποχωρήσουν από 13/5/2016 και μετά κατά 3-5%. Η μέση μείωση συγκριτικά με τους παλαιούς τρόπους υπολογισμού που ίσχυαν μέχρι τον Μάιο του 2016 διαμορφώνεται συνεπώς κοντά στο 12-16% για τους νέους συνταξιούχους.

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Περίπου 900.000 συνταξιούχοι θα δουν τις συντάξεις τους να υποχωρούν ακόμα και κατά 20% με 22%», παρατηρεί ο Γιώργος Κωνσταντινόπουλος, πρόεδρος του συλλόγου ΕΝΑΣ και μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ.

Μεγάλοι χαμένοι από τα νέα δεδομένα είναι όλοι όσοι «κέρδιζαν» κατά κανόνα με το παλιό σύστημα, καθώς συνταξιοδοτούνταν με ευνοϊκές διατάξεις. Σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έπαιρναν συντάξεις με καθεστώς ΤΕΒΕ (χάνουν τη βασική σύνταξη 220 ευρώ πάνω στην οποία χτιζόταν όλο το υπόλοιπο), τα ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου, αλλά και οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ) που αποχωρούν με πολλά έτη ασφάλισης και υψηλές συντάξιμες αποδοχές. Ολοι αυτοί αναμένεται να δουν τις προσδοκίες τους να «κουρεύονται» από το ύψος των αποδοχών που χορηγεί το νέο σύστημα.

«Τα ποσά συντάξεων που βλέπουμε να προκύπτουν με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού δεν δείχνουν ένα γενναιόδωρο ασφαλιστικό σύστημα» τονίζει ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. «Θεωρώ ότι ένα ασφαλιστικό σύστημα θα πρέπει να δημιουργεί κίνητρο συνέχισης της ασφάλισης, πράγμα που σημαίνει πως στα πολλά έτη τα ποσά συντάξεων θα πρέπει να είναι υψηλότερα. Αυτό είναι και ένα βασικό πρόβλημα των καινούργιων συντελεστών αναπλήρωσης που έφερε ο νόμος Κατρούγκαλου» παρατηρεί ο ίδιος. Σημειώνεται πως οι συντελεστές που εφαρμόζονται κλιμακωτά οδηγούν σε αναπλήρωση 40,7% ύστερα από 40 χρόνια ασφάλισης.

Τις μεγαλύτερες απώλειες σε σύγκριση με τους παλιούς τρόπους υπολογισμού των συντάξεων καταγράφουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που φεύγουν με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης, ειδικά όσοι αποχωρούν με 35ετίες και άνω σε ΠΕ κλιμάκια, οι υψηλόμισθοι του ΙΚΑ που φεύγουν με πολλά έτη ασφάλισης αλλά και οι ελευθεροεπαγγελματίες (ΟΑΕΕ - ΤΕΒΕ) με εισφορές σε υψηλές κατηγορίες που φεύγουν με 35ετία και άνω. Αντίθετα διασώζονται όσοι αποχωρούν με χαμηλές συντάξιμες αποδοχές (700-1.000 ευρώ) και πολλά έτη ασφάλισης (35ετία και άνω), όπως επίσης και όσοι αποχωρούν με 20-25 έτη ασφάλισης, χαμηλές συντάξιμες αποδοχές και μετά τα 67, κυρίως επειδή θα πάρουν ολόκληρη την εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, ενώ σήμερα φεύγουν συχνά με τα κατώτατα όρια.

Αντίστοιχα χαμένοι και διασωθέντες θα υπάρξουν μεταξύ και των παλαιών συνταξιούχων, όσων δηλαδή εισέπρατταν ήδη τη σύνταξή τους ή είχαν ήδη υποβάλει αίτηση γι' αυτήν μέχρι 13 Μαΐου 2016. Το νέο πακέτο μέτρων που έρχεται από το 2019 αγγίζει και αυτούς που είχαν μείνει στο απυρόβλητο. «Διπλό είναι το χτύπημα που θα δεχθούν οι συνταξιούχοι με το νέο πακέτο μέτρων που έρχεται το 2019 και το 2020. Οι απώλειες στην τσέπη από την περικοπή της προσωπικής διαφοράς θα φτάσουν στο ποσό των 1,8 δισ. ευρώ.

Περίπου 900.000 συνταξιούχοι θα δουν τις συντάξεις τους να υποχωρούν ακόμα και κατά 20% με 22%», παρατηρεί ο Γιώργος Κωνσταντινόπουλος, πρόεδρος του συλλόγου ΕΝΑΣ και μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ, αναφερόμενος στο πακέτο που πλήττει τους παλαιούς συνταξιούχους. «Για μία ακόμα φορά ο λογαριασμός πάει στους συνταξιούχους, που έχουν ήδη σηκώσει βαρύ φορτίο. Και σαν να μην έφτανε αυτό, έρχεται το 2020 η μείωση του αφορολογήτου για να βάλει νέα φωτιά στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Θέλω να επισημάνω πως δεν πάει άλλο. Πρέπει να σταματήσει επιτέλους αυτή η αδιέξοδη πολιτική» συνεχίζει ο ίδιος.

Ισο με το 1/3
Υπενθυμίζεται πως όσοι αποχωρήσουν εντός του 2017 θα πάρουν, υπό προϋποθέσεις μίνι μπόνους «προσωπικής διαφοράς», η οποία δεν έχει σχέση με την προσωπική διαφορά των παλιών συνταξιούχων.

Το ποσό θα είναι ίσο με το 1/3 της διαφοράς της σύνταξης που τους αναλογεί, με το ποσό που θα έπαιρναν με τον παλιό τρόπο υπολογισμού και θα μειώνεται σταδιακά εωσότου μηδενιστεί από 1/1/2019 (βλέπε ένθετο). Με αυτήν τη λογική, η αποχώρηση συμφέρει φέτος για τις παρακάτω τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων:

• Δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν συμπληρωμένα τα 35 ή 37 έτη καθώς η σύνταξή τους μαζί με την προσαύξηση θα είναι αρκετά μεγαλύτερη. Ειδικά για τους αφαλισμένους τριτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι η καλύτερη επιλογή. Επίσης όσοι είναι τρίτεκνοι ή πολύτεκνοι μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά και να φτάσουν να ξεπεράσουν την 35ετία.

Η σύνταξη σε αυτές τις κατηγορίες σε συνδυασμό με την εξαγορά πλασματικών ετών που είναι ιδιαίτερα οικονομική μαζί με την προσαύξηση θα είναι αρκετά μεγαλύτερη. Επίσης η αποχώρηση συμφέρει για εκπαιδευτικούς που έχουν συμπληρωμένα από 30 έως 35 έτη και δημοτικούς υπάλληλους που ασφαλίζονται στο καθεστώς των βαρέων των ΟΤΑ με 30 χρόνια και άνω.

• Μισθωτοί ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ) που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με 10.500 ημέρες ασφάλισης (35ετία) και ήταν υψηλόμισθοι με μέσες αποδοχές από 2.000 ευρώ και άνω. Επίσης οφελειμένες είναι οι ασφαλισμένες γυναίκες στο ΙΚΑ που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα ως μητέρες ανηλίκων (5.500 ημέρες ασφάλισης και ανηλικότητα) και ήταν υψηλόμισθες με μέσες αποδοχές από 2.000 ευρώ και άνω καθώς και οι μισθωτοί στο ΙΚΑ που θεμελιώνουν δικαίωμα με 10.500 ημέρες ασφάλισης (35ετία) στα βαρέα και ανθυγιεινά και είχαν μέσες αποδοχές από 1.500 ευρώ και άνω.

• Ασφαλισμένοι στα ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών που θεμελιώνουν δικαίωμα με 35ετία και μέσες αποδοχές έως 2.800 ευρώ. Γυναίκες στα Ταμεία ΔΕΚΟ - τραπεζών που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με το καθεστώς των μητέρων ανηλίκων τέκνων (25 χρόνια ασφάλισης και ανηλικότητα) με μέσες αποδοχές έως 2.800 ευρώ.

• Εμποροι και άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες του ΟΑΕΕ που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με το καθεστώς της 35ετίας και ήταν ασφαλισμένοι σε υψηλές κατηγορίες.

ΥΠΟ ΟΡΟΥΣ
«Προσωπική διαφορά» σε 60.000

Πρόκειται για 60.000 ασφαλισμένους που αν φύγουν φέτος, συμπληρώνοντας όριο ηλικίας και χρόνο ασφάλισης, εντάσσονται στο 2ο σκαλί της σύντομης μεταβατικής περιόδου που προέβλεψε ο νόμος Κατρούγκαλου και δικαιούνται «προσωπική διαφορά» υπό τις εξής προϋποθέσεις: Αν η σύνταξη που θα πάρουν με το νέο καθεστώς είναι 20% και πλέον μικρότερη από τη σύνταξη που θα έπαιρναν με τον παλιό τρόπο υπολογισμού, τότε για να εξομαλυνθεί κάπως η μεγάλη αυτή απώλεια δικαιούνται να λάβουν το 1/3 αυτής της διαφοράς (δηλαδή το 33%) ως «προσωπική διαφορά».

Προσοχή καθώς συγκρίνονται τα καθαρά προ φόρου ποσά, δηλαδή ως παλιά σύνταξη νοείται αυτή που προκύπτει ύστερα από όλες τις προηγούμενες μνημονιακές περικοπές. Η νέα σύνταξη θα είναι ούτως ή άλλως μικρότερη από τη σύνταξη που θα έπαιρναν αν έβγαιναν με το παλιό σύστημα, πριν από τις 13/5/2016, αλλά προλαβαίνουν ακόμη να διασώσουν ένα τμήμα της.

Από την 1/1/2018 η εν λόγω «προσωπική διαφορά» πέφτει από το 33% στο 25% (1/4) για τους ίδιους ακριβώς ασφαλισμένους, ενώ από 1/1/2019 καταργείται εντελώς. Για όσους αποχώρησαν το δεύτερο εξάμηνο του 2016 (από 13/5/2016 έως 31/12/2016) η ίδια προσωπική διαφορά ήταν στο 50% (1/2).

• 800€ τον μήνα υπολογίζεται η «οροφή» για τη μεγάλη πλειονότητα των νέων συντάξεων

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ
jfoskolos@pegasus.gr