Πότε θα υπογράψουμε το επόμενο μνημόνιο – Τι θα προβλέπει

To 4o μνημόνιο, θα υπογραφεί το καλοκαίρι του 2018 ύστερα από έναν ακόμη σκληρό γύρο διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Το κείμενο συμφωνίας θα περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις της Ελλάδας για εκπλήρωση συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων ακόμη και μετά το 2022 αλλά και τις υποχρεώσεις των δανειστών για την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων διευθέτησης του χρέους.

Ο χρόνος υπογραφής της νέας συμφωνίας έχει μετατεθεί για το καλοκαίρι του 2018 για πολλούς λόγους:

1. Θα έχουν ολοκληρωθεί και οι γερμανικές εκλογές κάτι που σημαίνει ότι θα λυθούν τα χέρια της νέας γερμανικής κυβέρνησης προκειμένου να περάσει τα μέτρα για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους από τη γερμανική Βουλή.

2. Θα έχει ολοκληρωθεί η περίοδος του 3ου μνημονίου οπότε θα πρέπει να αποτυπωθεί και σε ένα γραπτό κείμενο το καθεστώς που θα ισχύσει για την Ελλάδα

3. Θα έχουν καθοριστεί οι δημοσιονομικοί στόχοι που θα πρέπει να εκπληρώσει η Ελλάδα οπότε θα πρέπει να αποτυπωθούν τα δικαιώματα της χώρας μας σε περίπτωση υλοποίησης αλλά και οι υποχρεώσεις σε περίπτωση μη εκπλήρωσής τους.

Έτσι, ανεξάρτητα από το τι θα γίνει στις 22 Μαίου στις Βρυξέλλες, το καλοκαίρι του 2018 προμηνύεται από τώρα «καυτό». Την επόμενη εβδομάδα, θα πληροφορηθούμε τον οδικό χάρτη των πρωτογενών πλεονασμάτων. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι θα αποφασιστεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για την περίοδο μέχρι και το 2022 –δηλαδή για πέντε συνεχόμενα χρόνια αρχής γενομένης από το 2018- και σταδιακή αποκλιμάκωσή του από αυτό το χρονικό σημείο και μετά. Επίσης, αναμένεται να επαναβεβαιωθεί η πρόθεση του Eurogroup να εγγυηθεί ότι οι ετήσιες δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους, δεν θα ξεπεράσουν το 15% του ΑΕΠ συμπεριλαμβανομένης και της δαπάνης για τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.

Εφόσον στο Eurogroup δοθούν οι κατάλληλες εγγυήσεις για το χρέος από τους Ευρωπαίους, θα κλειδώσει η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, θα εκταμιευτεί η δόση και για έναν χρόνο, το βάρος της ελληνικής κυβέρνησης θα πέσει στην εκπλήρωση των τελευταίων προαπαιτούμενων μέχρι και τη λήξη του 3ου μνημονίου. Ουσιαστικά, μετά την… κρυάδα των μέτρων ύψους 5,4 δις. ευρώ, δεν υπάρχουν σοβαρές εκκρεμότητες. Έτσι, το βάρος θα πέσει στη διαπραγμάτευση του καλοκαιρίου του 2018 καθώς τότε θα κριθούν τα πάντα:

1. Το αν θα υπάρξουν θετικά μέτρα το 2019 ή αν θα ενεργοποιηθούν μόνο το αρνητικά μέτρα. Το πακέτο του 2019 περιλαμβάνει το επίδομα στέγασης, την αύξηση του επιδόματος τέκνων, τη μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα, τις νέες θέσεις εργασίας και την διάθεση 300 εκατ. ευρώ για επενδύσεις. Για να ενεργοποιηθεί το καλό πακέτο του 2019, θα πρέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ESM και η ΕΚΤ να συμφωνήσουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 μπορεί να φτάσει στο 3,5% χωρίς να συνυπολογίζεται η εξοικονόμηση δαπανών από τη μείωση των συντάξεων (σ.σ αν συνυπολογιστεί και αυτή, τότε το πρωτογενές πλεόνασμα ανεβαίνει στο 4,5%). Η διαπραγμάτευση θα είναι πολύ σκληρή καθώς θα μπουν στο μικροσκόπιο όχι μόνο οι δημοσιονομικές επιδόσεις αλλά και οι πηγές παραγωγής του πρωτογενούς πλεονάσματος. Μέτρα που θα εκτιμηθεί από το ΔΝΤ ότι απέδωσαν εφάπαξ μέσα στο 2018, δεν θα ληφθούν υπόψη στον προσδιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2019 και έτσι η ενεργοποίηση των θετικών μέτρων θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη.

2.Θα κριθεί επίσης το ακριβές περιεχόμενο των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Η υλοποίησή τους εκτιμάται ότι θα συνδεθεί με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων από ελληνικής πλευράς.