Εξωδικαστικός: Παγίδες και μυστικά για τη μελέτη βιωσιμότητας
Πώς μπορούν να προετοιμαστούν καλύτερα οι οφειλέτες ενόψει του παζαριού με τους πιστωτές. Ποιες αρχές πρέπει υποχρεωτικά να τηρούνται, για να προχωρήσει η διαδικασία της αναδιάρθρωσης.
Δημοσιεύθηκε: 30 Αυγούστου 2017 - 07:47
Κάθε άλλο παρά βέβαιη θα πρέπει να θεωρείται η αναδιάρθρωση των οφειλών πολλών επιχειρήσεων που θα υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Κι αυτό διότι η σημαντικότερη παράμετρος που θα λαμβάνεται υπόψη από τους πιστωτές, προκειμένου να αποδεχτούν μια συμφωνία αναδιάρθρωσης, είναι η βιωσιμότητα της επιχείρησης.
Η έννοια της βιωσιμότητας κατέχει σημαίνουσα θέση στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού, κύριος στόχος του οποίου είναι η διάσωση μόνο των βιώσιμων επιχειρήσεων, δηλαδή εκείνων που έχουν την ικανότητα να συνεχίσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στην αγορά και να επιτύχουν λειτουργική κερδοφορία στο μέλλον.
Βέβαια, για την αρχική αξιολόγηση της βιωσιμότητας και την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου τίθενται συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας, τα οποία είναι τα εξής:
- Στην περίπτωση που ο οφειλέτης τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα: Σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης, πρέπει να έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση.
- Στην περίπτωση που ο οφειλέτης τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα: Σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης, πρέπει να έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων.
Ακόμα όμως και αν συντρέχουν τα συγκεκριμένα κριτήρια, η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης προϋποθέτει επεξεργασία και ανάλυση πλήθους μελλοντικών οικονομικών στοιχείων και παραμέτρων. Συνεπώς, η διαπίστωση της βιωσιμότητας που είναι υποχρεωτική για τις μεγάλες επιχειρήσεις και προαιρετική για τις μικρές, θα πρέπει να ανατεθεί από την εταιρεία που κάνει την αίτηση σε εμπειρογνώμονα. Σημειώνεται ότι για τις μικρές επιχειρήσεις καθίσταται υποχρεωτική, εφόσον υποβάλλεται αίτημα πιστωτών του 1/3 των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, η τελική απόφαση ως προς τη βιωσιμότητα ή μη του οφειλέτη βασίζεται στην πλειοψηφία των συμμετέχοντων πιστωτών.
Η εκτίμηση ικανότητας αποπληρωμής
Σύμφωνα με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού, οι βασικές αρχές που λαμβάνονται υπόψη, είτε υπάρχει μελέτη βιωσιμότητας, είτε όχι (σ.σ. αναφερόμαστε στις μικρές επιχειρήσεις), είναι η εκτίμηση της ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και του συνοφειλέτη και η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών.
Ως «ικανότητα αποπληρωμής» νοείται το ποσό που μπορεί να αποπληρώσει συνολικά ο οφειλέτης και οι συνοφειλέτες που υπέγραψαν την αίτηση από κοινού με τον οφειλέτη, έναντι των οφειλών τους προς όλους τους πιστωτές (ρυθμιζόμενων και μη) εντός του συμφωνηθέντος χρονικού διαστήματος βάσει της σύμβασης αναδιάρθρωσης, που για το δημόσιο ανέρχεται μέχρι 120 μηνιαίες δόσεις.
Στα νομικά πρόσωπα, η «ικανότητα αποπληρωμής» υπολογίζεται βάσει των προβλεπόμενων Ελεύθερων Ταμειακών Ροών (ΕΤΡ), εφόσον υπάρχει διαθέσιμη μελέτη βιωσιμότητας ή κερδών προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (ΕBITDA) της πιο κερδοφόρας χρήσης της τελευταίας τριετίας πριν την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη, αφού ληφθούν υπόψη η υποχρέωση αποπληρωμής φόρων, η ανάγκη για πραγματοποίηση επενδύσεων απαραίτητων για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης, καταθέσεις - μη λειτουργικά πάγια, καθώς και ελάχιστο αναγκαίο ποσό για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης.
Για φυσικά πρόσωπα που έχουν ατομική επιχείρηση, η «ικανότητα αποπληρωμής» υπολογίζεται με βάση τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕBITDA) της πιο κερδοφόρας χρήσης της τελευταίας τριετίας, έσοδα από άλλες πηγές, τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, οφειλές που προέρχονται από άλλη αιτία εκτός της άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, καταθέσεις, καθώς και ελάχιστο αναγκαίο ποσό για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης.
Η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών
Όπως και σε αντίστοιχες εξυγιαντικές διαδικασίες, στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ισχύει η αρχή της απαγόρευσης της χειροτέρευσης της θέσης του δανειστή, που δεν επιτρέπεται να βρεθεί σε χειρότερη θέση αυτής στην οποία θα βρισκόταν, στην περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμός).
Για να υπολογιστεί η «αξία ρευστοποίησης» των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης πρέπει αρχικά να εκτιμηθεί η εμπορική αξία τους, που σε μία υποθετική διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης θα λαμβανόταν ως βάση για την τιμή πρώτης προσφοράς σε πλειστηριασμό και από αυτήν να αφαιρεθούν τα έξοδα που θα συνεπαγόταν η αναγκαστική εκποίησή τους.
Ο υπολογισμός της «αξίας ρευστοποίησης» των περιουσιακών στοιχείων για την τήρηση της αρχής της μη χειροτέρευσης θέσης του πιστωτή δεν θα γίνεται μόνο με σημείο αναφοράς τη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη αλλά και των λοιπών συνοφειλετών.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της μελέτης βιωσιμότητας
Εφόσον πληρούνται οι δύο παραπάνω βασικές αρχές, το κύριο βάρος της διαδικασίας «πέφτει» στη μελέτη βιωσιμότητας. Σύμφωνα με την ΕΓΔΙΧ, η μελέτη βιωσιμότητας θα πρέπει να εστιάζει όχι μόνο στην τρέχουσα χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης αλλά να έχει σαν κύριους στόχους:
- τον επανασχεδιασμό της οργανωτικής δομής - λειτουργίας της επιχείρησης
- την αναδιάρθρωση της παραγωγής και των διαδικασιών πωλήσεων
- την αξιολόγηση της βάσης προϊόντων (κερδοφορία ανά προϊόν και προοπτικές)
- την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας της μέσω πελατοκεντρικής λειτουργίας της επιχείρησης
- τη μείωση του λειτουργικού κόστους της επιχείρησης
- την εστίαση -βάσει της στρατηγικής της επιχείρησης- στον πυρήνα των κερδοφόρων κύριων λειτουργικών της δραστηριοτήτων-προϊόντων που παρουσιάζουν ευκαιρίες περαιτέρω ανάπτυξης
- τον προσδιορισμό μη λειτουργικών παγίων ή ζημιογόνων κλάδων δραστηριότητας και τις σχετικές προτάσεις αποεπένδυσης (π.χ. ρευστοποίηση τυχόν μη λειτουργικών επενδύσεων σε μηχανήματα ή ακίνητα, πώληση θυγατρικών επιχειρήσεων ή μη στρατηγικών κλάδων δραστηριότητας).
Για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας της επιχείρησης και την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ελκυστικότητά της αναδιάρθρωσης προς τους πιστωτές της, θα πρέπει να εκπονείται ολοκληρωμένο χρηματοοικονομικό μοντέλο προβλέψεων των οικονομικών μεγεθών της, για τουλάχιστον τρία έτη. Η μέγιστη χρονική περίοδος προβλέψεων προσδιορίζεται από τη φύση των εργασιών της επιχείρησης και τυχόν εμπράγματες εξασφαλίσεις των πιστωτών.
Παράλληλα θα πρέπει να εξετάζονται αναλυτικά τα στοιχεία της επιχείρησης και του κλάδου/αγοράς που δραστηριοποιείται.
Συγκεκριμένα:
- Χαρακτηριστικά και μέγεθος αγοράς που δραστηριοποιείται η επιχείρηση
- Ανταγωνισμός - Μερίδια Αγοράς - Τάσεις
- Ανάλυση υφιστάμενης κατάστασης Επιχείρησης
- Ανάλυση SWOT (Δυνατά και Αδύνατα Σημεία, Ευκαιρίες και Απειλές)
- Χρηματοοικονομική Ισορροπία - Προοπτικές
Οι οικονομικές προβλέψεις του χρηματοοικονομικού μοντέλου (μεγέθη ισολογισμού, κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, κατάσταση ταμειακών ροών και χρηματοοικονομικοί δείκτες) θα παρέχουν τη δυνατότητα ανάλυσης και ανάπτυξης εναλλακτικών σεναρίων (ανάλυση ευαισθησίας Αισιόδοξο - Απαισιόδοξο σενάριο, μέσα σε εύλογο εύρος ποσοστιαίας μεταβολής των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης και της προτεινόμενης ρύθμισης ή απομείωσης του χρέους π.χ. από -30% έως +30%).
Από την ανάλυση ευαισθησίας θα προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα ως προς τη ελκυστικότητα της αναδιάρθρωσης για τους πιστωτές και τη βιωσιμότητα της επιχείρησης.
Η πρόταση της επιχείρησης για την αναδιάρθρωση των υποχρεώσεών τηςμπορεί να περιλαμβάνει και τη διερεύνηση της δυνατότητας αξιοποίησης εναλλακτικών πηγών εσόδων, νέων παραγωγικών επενδύσεων ή αποεπένδυσης μη λειτουργικών παγίων (π.χ. ανάπτυξη νέων προϊόντων, είσοδος σε νέες αγορές, ρευστοποίηση τυχόν μη λειτουργικών επενδύσεων σε μηχανήματα ή ακίνητα, πώληση θυγατρικών επιχειρήσεων ή κλάδων δραστηριότητας).
Η ανάλυση και τα σενάρια που θα εκπονηθούν στο πλαίσιο της μελέτης βιωσιμότητας θα βασίζονται σε στοιχεία και προβλέψεις της διοίκησης της επιχείρησης και πιο συγκεκριμένα στα παρακάτω:
- στη φύση της δραστηριότητας που ενέχει η εξεταζόμενη επιχείρηση, στα οικονομικά δεδομένα και στις εκτιμήσεις για την αναμενόμενη εξέλιξη του κλάδου της,
- στον προϋπολογισμό των απαραίτητων νέων παγίων επενδύσεων και απαιτούμενων κεφαλαίων κίνησης,
- στις επιχειρησιακές προβλέψεις και στις εκτιμήσεις των βασικών οικονομικών μεγεθών εσόδων - εξόδων βάσει ρεαλιστικών προσδοκιών σχετικά με την λειτουργία και την προοπτική ανάπτυξης της επιχείρησης,
- στα χρηματοοικονομικά στοιχεία συγκρίσιμων εταιρειών του κλάδου που λειτουργούν στην ελληνική αγορά κατά τα τελευταία χρόνια,
- στο προβλεπόμενο πρόγραμμα αποπληρωμής των δανειακών και μη υποχρεώσεων (ρυθμιζόμενων και μη βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης),
- στην ανάλυση ευαισθησίας που θα διενεργηθεί με βάση εναλλακτικά οικονομικά μεγέθη.
Στόχος των παραπάνω είναι να προσδιοριστούν οι παράμετροι της σχεδιαζόμενης αναδιάρθρωσης με τέτοιο τρόπο ώστε:
- Η επιχείρηση να είναι βιώσιμη, ώστε να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις που είναι σε θέση να αποπληρώσει βάσει της πραγματικής ικανότητας αποπληρωμής της,
- Να μην απαιτούνται υπερβολικές απομειώσεις (κουρέματα) χρέους από την πλευρά των πιστωτών, αλλά να διαφυλάττονται τα συμφέροντά τους με βάση την αρχή ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν επιτρέπεται να φέρουν οποιονδήποτε πιστωτή σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, στο πλαίσιο διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 977 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
- Οι προβλέψεις για τη μελλοντική εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης να ακολουθούν ρεαλιστικές και συντηρητικές παραδοχές, χωρίς να υποτιμούν ή να υπερτιμούν την πραγματική ικανότητα αποπληρωμής της επιχείρησης.
Στο πλαίσιο της μελέτης βιωσιμότητας θα παρουσιάζεται και η πρόταση του εμπειρογνώμονα για την αναδιάρθρωση του συνόλου των υποχρεώσεων της επιχείρησης και τυχόν ποσοστό απομείωσής (κουρέματος) τους με βάση την προβλεπόμενη ικανότητα αποπληρωμής των τοκοχρεωλυτικών και μη υποχρεώσεών της (ρυθμιζόμενων και μη βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης), που μπορεί να εξυπηρετεί ανά έτος για την εξεταζόμενη χρονική περίοδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου