Παρουσίαση κυριότερων αλλαγών με τον Ν. 4488/2017

Παρουσίαση κυριότερων αλλαγών με τον Ν. 4488/2017

By liazos / Σεπτεμβρίου 17, 2017 / Άσφαλιστικά άρθρα, ΑΡΘΡΑ, ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ, ΓΕΝΙΚΑ, Εργασιακά άρθρα, ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ / Σχολιάστε

     I.        Ν. 4488/2017 μεταβολές

Με τον νέο νόμο 4488/2017 επήλθαν μεταβολές:

·         Στην υποβολή στο ΕΡΓΑΝΗ (νέες προθεσμίες και διαδικασίες, νέες υποχρεώσεις υποβολής)

·         Θέματα ελέγχου ΣΕΠΕ (ταυτοπροσωπία και εργασία εκτός της εγκατάστασης που έχει προσληφθεί ο μισθωτός) και κυρώσεων που επιβάλει το ΣΕΠΕ, σε περίπτωση παραβατικότητας.

·         Θέματα παρένθετης μητέρας (προστασίας και εξομοίωση με φυσική μητέρα), υιοθεσίας και ειδικής άδειας για γονείς με τέκνα με σοβαρά νοσήματα.

·         Επίσπευσης εκδίκασης εργατικών διαφορών επί καθυστέρησης πληρωμών και κύρος απολύσεων, με τροποποίηση ή σύμπλήρωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και

·         Θέματα ΕΦΚΑ

Ο Ν. 4488/2017, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ. 137Α/13.9.2017), τέθηκαν από της δημοσιεύσεως (13.9.2017) σε ισχύ αρκετές διατάξεις μεταξύ των οποίων και αυτές που αφορούν στην προθεσμία και τη διαδικασία υποβολής σημαντικών εντύπων στο Π.Σ. Εργάνη.

   II.        Εισαγωγή

Γενικά

Επιχειρούμε μια παρουσίαση με τις σημαντικότερες αλλαγές στα εργασιακά, επιλέγοντας από το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας το οποίο ψηφίστηκε την Πέμπτη 7.9.2017 από την ολομέλεια της Βουλής (και είναι πλέον νόμος του Κράτους N. 4488/13.9.2017), κυρίως αυτές που αναφέρονται στα εργασιακά (έλεγχος  ΣΕΠΕ και σύστημα  ΕΡΓΑΝΗ) και στα ασφαλιστικά όσες αφορούν θέματα εισφορών, την έναρξη ισχύος της κάθε αλλαγής καθώς  και τις διατάξεις όπως έχουν τροποποιηθεί και θα ισχύσουν μετά την δημοσίευση του νόμου στο Φ.Ε.Κ. και την έκδοση των σχετικών αποφάσεων όπου οι εν λόγω διατάξεις προβλέπουν.

Από τις επισημάνσεις της αιτιολογικής έκθεσης με την οποία το Υπουργείο εισηγείται την ψήφιση το Ν/Σ από την Βουλή προκύπτει ότι για κάποια θέματα, όπως πχ η υπερεργασία και η υπερωρία να αναγγέλλονται στο ΕΡΓΑΝΗ πριν την πραγματοποίηση την προκάλεσε η τακτική πολλών εργοδοτών οι οποίοι προκλητικά πλήρωναν υπερεργασία μόνο την ημέρα του ελέγχου που εντόπισε τέτοια απασχόληση και η προκλητική καταστροφή του μηχανογραφικού ΕΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΥΠΕΡΩΡΙΩΝ μετά την λήξη της ημέρας, νομίζοντας ότι αυτό είναι μαγκιά!!!!

Υπενθυμίζουμε ότι το θέμα του ωραρίου πέρασε από πολλές φάσεις την τελευταία πενταετία και κάθε φορά γινόταν δυστυχώς κακή χρήση των όποιων περιθωρίων άφηνε η Διοίκηση και έτσι με κάθε νεώτερη νομοθετική πρωτοβουλία να γίνεται ασφυκτική έστω και ηλεκτρονικά η γραφειοκρατία!!!!!!

Στην πιθανότητα κάποιας τόσο ασφυκτικής γραφειοκρατίας, είχα αναφερθεί τόσο σε αναρτήσεις μου σε διαδικτυακούς χώρους και μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσο και σε εισηγήσεις μου σε σεμινάρια με την επισήμανση ότι «όλοι παροικούμε εν Ιερουσαλήμ» και συνεπώς «ουδέν κρυπτώ υπό τον ήλιον»!!!!!!!!

Ηλεκτρονική υποβολή στο ΕΡΓΑΝΗ από 13.9.2017

Συνεπώς με την δημοσίευση του νόμου 4488/2017 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ. 137Α/13.9.2017), σχετικά με τις αλλαγές στα εργασιακά και στο ασφαλιστικό, τέθηκαν την 13.9.2017 σε ισχύ αρκετές διατάξεις μεταξύ των οποίων και αυτές που αφορούν στην προθεσμία και τη διαδικασία υποβολής σημαντικών εντύπων στο Π.Σ. Εργάνη.

Στον παρακάτω πίνακα, παρουσιάζουμε συνοπτικά τα έντυπα, τις διαδικασίες και τον χρόνο έναρξης ισχύος:

Προθεσμίες Υποβολής	Διαδικασία Υποβολής	Έναρξη  ισχύος
Ε5: Αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού
Ε7: Βεβαίωση – δήλωση εργοδότη για συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή έργου
Η υποχρέωση για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης των εργαζομένων ορίζεται εντός τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών, από την ημέρα της αποχώρησης, στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, έναντι των οκτώ (8) ημερολογιακών ημερών. Στην περίπτωση, της εξώδικης δήλωσης έχουμε: ·   Η εξώδικη δήλωση του εργοδότη επιδίδεται στον εργαζόμενο το αργότερο τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες από την οικειοθελή του αποχώρηση και ·   Η αναγγελία γίνεται την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την επίδοση της εξώδικης δήλωσης.	Η υποχρέωση για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης των εργαζομένων γίνεται στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του μισθωτού θα πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά: ·    είτε από ηλεκτρονικά σαρωμένο έντυπο υπογεγραμμένο από τον εργοδότη και τον εργαζόμενο ·    είτε από εξώδικη δήλωση του εργοδότη προς τον εργαζόμενο, με την οποία τον ενημερώνει ότι έχει χωρήσει οικειοθελής αποχώρησή του και ότι αυτή θα αναγγελθεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της παρούσας, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.	Οι νέες ρυθμίσεις τόσο ως προς την προθεσμία υποβολής όσο και τη νέα διαδικασία ισχύουν από τη δημοσίευση του νόμου στο Φ.Ε.Κ. ήτοι από13.9.2017.
Παραδείγματα οικειοθελούς αποχώρησης.
Παράδειγμα 1 Οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού πριν την ισχύ του νόμου (13.9.2017). Οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού στις 10.9.2017 (τελευταία ημέρα εργασίας). Στην περίπτωση αυτή έχουν εφαρμογή οι προηγούμενες προθεσμίες και διαδικασίες ήτοι: ·         προθεσμία υποβολής σε 8 ημερολογιακές ημέρες, ·         χωρίς να υποβληθεί ηλεκτρονικά σαρωμένο και υπογεγραμμένο το έντυπο ΔΗΛΩΣΗΣ ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΟΥΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ Ε5. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της παρούσας, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.
Παράδειγμα 2 Οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού μετά την ισχύ του νόμου (13.9.2017), υπογραφή του εργαζόμενου. Οικειοθελής αποχώρηση στις 15.9.2017 (τελευταία ημέρα εργασίας). Ο εργαζόμενος υπογράφει την αποχώρηση. ·         Προθεσμία υποβολής είναι 4 εργάσιμες ημέρες από την αποχώρηση αν ο εργοδότης εφαρμόζει 5νθήμερο σύστημα θα αρχίσει να μετρά από την Δευτέρα 18.9.2017 συνεπώς πρέπει να υποβληθεί μέχρι την Πέμπτη 21.9.2017, και ·         Επισυνάπτεται το ηλεκτρονικά σαρωμένο έντυπο Ε5 ΔΗΛΩΣΗ ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΟΥΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ υπογεγραμμένο από τον εργαζόμενο και τον εργοδότη. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της παρούσας, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.
Παράδειγμα 3 Οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού μετά την ισχύ του νόμου (13.9.2017), άρνηση του εργαζόμενου για υπογραφή. Οικειοθελής αποχώρηση στις 15.9.2017 (τελευταία ημέρα εργασίας). Ο εργαζόμενος αποχωρεί από την εργασία του χωρίς όμως να υπογράψει την οικειοθελή αποχώρηση. ·         Ο εργοδότης υποχρεούται να επιδώσει στον εργαζόμενο εξώδικη δήλωση το αργότερο τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες από την οικειοθελή του αποχώρηση, σύμφωνα με όσα είπαμε στο παράδειγμα 2 η επίδοση πρέπει να γίνει μέχρι την Πέμπτη 21.9.2017 και ·         στη συνέχεια να υποβάλλει ηλεκτρονικά το έντυπο Ε5 της ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΟΥΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα από την επίδοση, ήτοι την Παρασκευή 22.9.2017, αν τελικά η επίδοση έγινε την Πέμπτη 21.9.2017 και το οποίο θα συνοδεύεται με την εξώδικη δήλωση!!!!!!!. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της παρούσας, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.
Παραδείγματα λήξης σύμβασης ορισμένου χρόνου.
Παράδειγμα 1 Λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου ή έργου πριν την ισχύ του νόμου (13.9.2017). Λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου ή έργου στις 12.9.2017. ·         Η προθεσμία υποβολής είναι 8 ημερολογιακές ημέρες.
Παράδειγμα 2 Λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου ή έργου μετά την ισχύ του νόμου (13.9.2017). Λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου ή έργου στις 15.9.2017. ·         Προθεσμία υποβολής είναι 4 εργάσιμες ημέρες από την αποχώρηση αν ο εργοδότης εφαρμόζει 5νθήμερο σύστημα θα αρχίσει να μετρά από την Δευτέρα 18.9.2017 συνεπώς πρέπει να υποβληθεί μέχρι την Πέμπτη 21.9.2017. ·         Διαδικαστικά να επισυνάπτεται ηλεκτρονικά σαρωμένο έντυπο Ε7 το οποίο είναι υπογεγραμμένο από εργοδότη και εργαζόμενο
Ε6: Καταγγελία σύμβασης αορίστου χρόνου  (με ή χωρίς προειδοποίηση)
Η διαδικασία ολοκλήρωσης της ηλεκτρονικής υποβολής του εντύπου Ε6 (καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, με ή χωρίς προειδοποίηση) εντός τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών, έναντι εντός  προθεσμίας οκτώ (8) ημερολογιακών ημερών.	Η διαδικασία ολοκλήρωσης της ηλεκτρονικής υποβολής του εντύπου Ε6 (καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, με ή χωρίς προειδοποίηση) υλοποιείται σε δύο στάδια: ·      Ο εργοδότης, αρχικά, συμπληρώνει την ηλεκτρονική φόρμα του εντύπου Ε6, ·      την εκτυπώνει και ακολούθως, αφού τεθούν οι υπογραφές ιδιοχείρως του εργοδότη και του εργαζομένου, ·      ο εργοδότης ολοκληρώνει την ηλεκτρονική υποβολή επισυνάπτοντας το αρχείο τού ηλεκτρονικά σαρωμένου εντύπου με τις προαναφερθείσες υπογραφές.	Οι νέες διατάξεις αναφορικά με την προθεσμία υποβολής ισχύουν από τη δημοσίευση του νόμου στο Φ.Ε.Κ., ήτοι από13.9.2017.
Παραδείγματα καταγγελίας σύμβασης εργασίας
Παράδειγμα 1 Καταγγελία σύμβασης αορίστου χρόνου μισθωτού πριν την ισχύ του νόμου (13.9.2017). Καταγγελία σύμβασης αορίστου χρόνου στις 12.9.2017. ·         Η προθεσμία υποβολής είναι 8 ημερολογιακές ημέρες (από την καταγγελία ή την προειδοποίηση), φυσικά με σαρωμένο το έντυπο Ε6 και υπογεγραμμένο τόσο από εργοδότη όσο και από εργαζόμενο ή με επίδοση αυτής με Δικαστικό Επιμελητή
Παράδειγμα 2 Καταγγελία σύμβασης αορίστου χρόνου μισθωτού μετά την ισχύ του νόμου (13.9.2017). Καταγγελία σύμβασης αορίστου χρόνου στις 15.9.2017. ·         Η προθεσμία υποβολής είναι 4 εργάσιμες ημέρες (από την καταγγελία ή την προειδοποίηση), φυσικά με σαρωμένο το έντυπο Ε6 και υπογεγραμμένο τόσο από εργοδότη όσο και από εργαζόμενο ή με επίδοση αυτής με Δικαστικό Επιμελητή. Αν ο εργοδότης εφαρμόζει 5νθήμερο σύστημα θα αρχίσει να μετρά από την Δευτέρα 18.9.2017 συνεπώς πρέπει να υποβληθεί μέχρι την Πέμπτη 21.9.2017.
Οικοδομικά και τεχνικά έργα
Πριν την ανάληψη εργασίας	Στο ΟΠΣ – ΣΕΠΕ είναι υποχρεωτική η τήρηση των στοιχείων του απασχολούμενου προσωπικού σε οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο. Αντίγραφο του εντύπου της ως άνω αναγγελίας για κάθε ημέρα απασχόλησης τηρείται στον τόπο εκτέλεσης του έργου με ευθύνη του εργοδότη και τίθεται στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων, προς έλεγχο, οσάκις ζητείται. Σε περίπτωση μη τήρησης της ως άνω υποχρέωσης επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις του άρθ. 24 του ν. 3996/2011 (Α’ 170). Για τους σκοπούς των διατάξεων αυτών, ως εργοδότης θεωρείται ο εργολάβος και ο υπεργολάβος που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της οικοδομικής εργασίας ή του τεχνικού έργου.	Οι νέες διατάξεις ισχύουν μετά τη δημοσίευση απόφασης του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με την οποία θα καθορίζεται η διαδικασία της αναγγελίας, τα στοιχεία που περιλαμβάνει, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Υπερωρίες – υπερεργασία
Το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας	Κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζομένους, καθώς και την υπερεργασία (5 ώρες την εβδομάδα σε σύστημα 5νθήμερης εργασίας ή 8 ώρες την εβδομάδα σε σύστημα 6ήμερης εργασίας) και τη νόμιμη (2 ώρες την ημέρα και 120 ώρες τον χρόνο ανά εργαζόμενο ή για βιομηχανία κλπ μέχρι 25  ή 30 ώρες το εξάμηνο ανάλογα με την σχετική εγκριτική απόφαση του Υπουργού Εργασίας) κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακή απασχόληση πριν την έναρξη πραγματοποίησής της.	Οι νέες διατάξεις θα ισχύσουν μετά τη δημοσίευση απόφασης του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Σκέψεις και προβληματισμοί μας.

Τους προβληματισμούς μου αναφορικά με τη νέα διαδικασία και τη συρρίκνωση των χρονικών ορίων υποβολής των εντύπων στο ΟΠΣ του ΣΕΠΕ ΕΡΓΑΝΗ, τους είχα αναπτύξει σε άρθρο μου, όταν κατατέθηκε στην Βουλή το εν λόγω Ν/Σ.

Σε αναρτήσεις και σε εισηγήσεις μου σε σεμινάρια (κυρίως όταν η διοργάνωση γινόταν από Ενώσεις ή Συλλόγους Λογιστών Φοροτεχνικών) έχω πολλές φορές εδώ και πολλά χρόνια αναφέρει ότι τα γραφεία μας λειτουργούν ως «Άμισθα[1] Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών & Επιχειρήσεων» για Υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας κλπ υπηρεσίες του δημοσίου και ότι για να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις που μας φορτώνουν TAXIS  και ΕΡΓΑΝΗ και όποιος άλλο ΟΠΣ του ευρύτερου Δημοσίου αποφασίσει  πρέπει οι Σύλλογοι να ορίζουν Διημερεύοντα και Διανυκτερεύοντα γραφεία, όπως τα φαρμακεία ή να καθιερώσουμε 24 ωράριο στα γραφεία μας, κατά περίπτωση.

Πρέπει να τονιστεί ότι η λύση που προέκρινε και εν τέλει νομοθέτησε η Πολιτεία δημιουργεί άλλα προβλήματα τα οποία θα κρίνουμε και θα επισημάνουμε όταν εκδοθεί η προβλεπόμενη από την διάταξη έκδοση της Απόφασης του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με την θα καθορίζεται η διαδικασία καταχώρισης, τα στοιχεία που γνωστοποιούνται και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.

Κάποιες από τις παρατηρήσεις που θέλαμε να κάνουμε τις έχει επισημάνει η αρμοδία επιστημονική υπηρεσία της Βουλής σε έκθεσή της που συνοδεύει το Ν/Σ πριν την ψήφισή του.

Το ίδιο υπερβολική και κακή εκμετάλλευση των κενών έγινε και σε άλλα θέματα που ρυθμίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου!!!

Και σε άλλα θέματα που ρυθμίζονται βλέπουμε υπερβάλλοντα ζήλο από την Πολιτεία με ενδεχόμενα προβλήματα στην εφαρμογή. Αναμένουμε εφαρμοστικές αποφάσεις και εγκυκλίους και τότε θα κάνουμε κριτική.

Σήμερα αναφέρουμε μερικές ενδεικτικές περιπτώσεις:

Η νέα ρύθμιση ορίζει, «η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη» δηλαδή για τυπική παράβαση –καθυστέρηση υποβολής στο ΕΡΓΑΝΗ- μιας αποχώρησης έχουμε οιονεί καταγγελία!!!!!!! Που σημαίνει καταβολή αποζημίωσης στον αποχωρήσαντα εργαζόμενο!!!!!!!!  λόγω της απλής καθυστέρησης τήρησης μιας τυπικής υποχρέωσης, ένα τέτοιο δικαίωμα υπέρ του εργαζομένου, το οποίο σήμερα δεν υφίσταται σε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης.

Σκέψεις και προβληματισμοί επιστημονικής επιτροπής της Βουλής, για υποβολή υπερωριών στο ΕΡΓΑΝΗ.

Συγκεκριμένα για την υποβολή στο ΕΡΓΑΝΗ των υπερωριών (άρθρο 36 του νόμου 38 στο Ν/Σ) και κυρίως της υπερεργασίας η εν λόγω έκθεση αναφέρει:

«9. Επί του άρθρου 38  (αναγγελία υπερωρίας )

«Υπερεργασία» συνιστά η απασχόληση που πραγματοποιείται καθ’ υπέρβαση του καθορισμένου εβδομαδιαίου ωραρίου των 40 ωρών, χωρίς όμως να υπάρχει υπέρβαση του ημερήσιου νόμιμου ωραρίου (βλ. Γ. Λεβέντη Κ. Παπαδημητρίου, Ατομικό Εργατικό Δίκαιο, 401 επ., Δ. Ζερδελή, Ατομικές εργασιακές σχέσεις, 2015, 831 επ.). Δηλαδή, περιορίζεται, σε περίπτωση πενθήμερης εργασίας σε μία ώρα ημερησίως. H παροχή της υπερεργασιακής απασχόλησης δεν υπόκειται, μέχρι σήμερα, σε διατυπώσεις νομιμότητας (λ.χ., άδεια της Αρχής ή αναγγελία). H αμοιβή για κάθε ώρα υπερεργασίας συνίσταται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο του εργαζομένου προσαυξημένο κατά 20%.

Όταν η εργασία του μισθωτού εκτείνεται πέραν του νόμιμου ωραρίου εργασίας, γίνεται λόγος για «υπερωρία». Μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο, κατά περίπτωση, κατά 40, 60 ή 80 %.

Με τις ισχύουσες σήμερα διατάξεις προβλέπεται η υποχρέωση του εργοδότη να αναγγέλλει ηλεκτρονικά τόσο την τροποποίηση του ωραρίου των εργαζομένων, όσο και, εκ των υστέρων, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, την πραγματοποίηση υπερωριών.

Με την υπό ψήφιση διάταξη διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση υπερωριών πρέπει να επιχειρείται ηλεκτρονική καταχώρισή τους πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους. Το ίδιο ορίζεται για πρώτη φορά ότι πρέπει να γίνει και σε περίπτωση υπερεργασίας, δηλαδή και σε περίπτωση υπέρβασης του ημερήσιου ωραρίου μέχρι μία ώρα. Προκύπτει, όμως, το ερώτημα εάν η ανωτέρω υποχρέωση δημιουργείται και σε περίπτωση υπερεργασίας σαφώς μικρότερης της μιας ώρας ημερησίως, δηλαδή, έστω, κάποιων λεπτών.

Αντιστοίχως, στην δεύτερη παράγραφο της υπό ψήφιση διάταξης ορίζεται ότι επιβάλλονται κυρώσεις σε βάρος του εργοδότη, ο οποίος δεν τηρεί την υποχρέωση αναγγελίας της τροποποίησης του ωραρίου του εργαζομένου ή της υπερωριακής απασχόλησής του. Δεν αναφέρεται, όμως, ως περίπτωση επιβολής κύρωσης, η παράλειψη αναγγελίας της πραγματοποίησης της υπερεργασίας. Και εάν μεν πρόθεση του νομοθέτη είναι να επιβάλλεται και εν προκειμένω κύρωση, αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ρητώς, με την επιφύλαξη όμως του ερωτήματος που διατυπώθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, δηλαδή ως προς την ολιγόλεπτη επί πλέον εργασία. Εάν, αντιθέτως, σκοπός του νομοθέτη δεν είναι η επιβολή κύρωσης, δημιουργείται προβληματισμός ως προς την αναφορά στην υπό ψήφιση διάταξη μιας τέτοιας αφηρημένης, δηλαδή χωρίς κυρώσεις, υποχρέωσης αναγγελίας της υπερεργασίας.»

Πρόσθετα προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα εφαρμογής, υποβολής υπερωριών:

Πως θα αντιμετωπιστεί το πραγματικό γεγονός, που συχνά συμβαίνει, να τελειώσει νωρίτερα η εργασία για την οποία καλείται ο εργαζόμενος να απασχοληθεί μια ημέρα υπερεργασιακά και υπερωριακά έστω 3 ωρών (1 υπερεργασία + 2 υπερωρία) έστω σε 2 ώρες; Τότε θα κληθεί να πληρώσει ο εργοδότης την ώρα της υπερωρίας που δεν πραγματοποιήθηκε;

Πως θα αντιμετωπιστεί η απασχόληση για ώρες πέραν των 120 το χρόνο, σε περιπτώσεις που ο νόμος το επιτρέπει;

Ελπίζουμε ότι σ αυτά η Διοίκηση θα δώσει λύση είτε με την απόφαση που προβλέπεται να εκδοθεί είτε με νεώτερη νομοθετική πρωτοβουλία.

Σκέψεις και προβληματισμοί επιστημονικής επιτροπής της Βουλής, για υποβολή λύσης εργασιακής σχέσης στο ΕΡΓΑΝΗ.

Ακόμα για την υποβολή στο ΕΡΓΑΝΗ των της με οιονδήποτε τρόπο λύση της εργασιακής σχέσης (άρθρο 38 του νόμου 40 στο Ν/Σ) η εν λόγω έκθεση αναφέρει:

«10. Επί του άρθρου 40 (αναγγελία αποχώρησης)

H παροχή εργασίας είναι η κύρια υποχρέωση που έχει ο εργαζόμενος από τη σύμβαση εργασίας (648 AK). H μη παροχή εργασίας αποτελεί μη εκπλήρωση της κύριας αυτής υποχρέωσης, εν όσω δεν συντρέχει κάποιος νόμιμος λόγος αναστολής της κύριας αυτής υποχρέωσης.

Επειδή η σύμβαση εργασίας είναι σύμβαση ακριβόχρονης εκτέλεσης, δηλαδή η εργασία πρέπει να παρέχεται σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα (ωράριο εργασίας), η μη παροχή εργασίας σε ορισμένες ημέρες εξομοιούται με οριστική μη παροχή εργασίας για τις ημέρες αυτές, εξομοιούται, δηλαδή, με οριστική αδυναμία παροχής.

H αποχή του εργαζομένου από την εργασία του μπορεί ωστόσο να εκφράζει σιωπηρώς τη βούλησή του να αποχωρήσει οριστικώς από την εργασία, να καταγγείλει, δηλαδή, τη σύμβαση εργασίας. Έτσι, η καταγγελία της σύμβασης από τον μισθωτό (η παραίτηση από τη θέση εργασίας) υποβάλλεται συνήθως σιωπηρώς, δηλαδή συνάγεται από τη συμπεριφορά του μισθωτού. Όμως, στην πράξη, προκύπτει συχνά αβεβαιότητα ως προς το αν η αποχή από την εργασία συνιστά σιωπηρή καταγγελία της σύμβασης (βλ. Γ. ΛεβέντηΚ. Παπαδημητρίου, Ατομικό Εργατικό Δίκαιο, 993, Δ. Ζερδελή, Ατομικές εργασιακές σχέσεις, 2015, 1182 επ.). Προκειμένου, μάλιστα, να μην ερμηνεύεται η αποχή από την εργασία ως καταγγελία της σύμβασης από τον μισθωτό, προβλέπονται ορισμένοι κανόνες.

Έτσι, από το άρθρο 5 παρ. 3 του ν. 2112/1920 και το άρθρο 8 του ΒΔ της 16/18.7.1920 συνάγεται αμάχητο τεκμήριο, ότι η αποχή από την εργασία λόγω ασθένειας, μικρότερης διάρκειας από τα όρια που θέτουν οι διατάξεις αυτές, δεν συνιστά σιωπηρή καταγγελία εκ μέρους του μισθωτού.

Αν όμως η αποχή από την εργασία είναι μεγαλύτερης διάρκειας από τα όρια που θέτει το άρθρο 5 παρ. 3 του ν. 2112/1920 και το άρθρο 8 του ΒΔ 16/18.7.1920 ή αν η αποχή δεν οφείλεται σε ασθένεια αλλά σε άλλη αιτία, όπως αυθαίρετη απουσία, τότε το δικαστήριο θα κρίνει βάσει των πραγματικών περιστατικών που συνοδεύουν την αποχή αν αυτή συνιστά σιωπηρή καταγγελία της σύμβασης. Πάντως, η αυθαίρετη απουσία για λίγες μέρες μπορεί μεν να δικαιολογήσει καταγγελία από τον εργοδότη, αλλά δεν συνιστά οικειοθελή αποχώρηση (ΑΠ  2028/2013, ΕΕργΔ 2014, 457. ΕφΑθ 5247/1986, ΔΕΝ 1989,18. Ι. Κουκιάδη, Ατομικές εργασιακές σχέσεις, 2014, 1046). Η νομολογία έχει προσδιορίσει τα κρίσιμα περιστατικά, τα οποία πρέπει να εξετάζει ο δικαστής για να διαπιστώσει αν η αποχή συνιστά καταγγελία της σύμβασης, όπως, η διάρκεια της αποχής, η αιτία της αποχής, η υπαιτιότητα που τυχόν βαρύνει τον εργαζόμενο, η προοπτική για σύντομη επάνοδο στην εργασία, το αν ο εργαζόμενος επικοινωνούσε κατά τη διάρκεια της απουσίας με τον εργοδότη και τον ενημέρωνε για την απουσία του ή την κατάσταση της υγείας του, η συμπεριφορά που επέδειξε ο εργοδότης κατά τη διάρκεια της απουσίας του μισθωτού, η εν γένει προηγούμενη συμπεριφορά του μισθωτού (πλημμελής ή μη παροχή της εργασίας του, συχνότητα απουσιών του κ.ο.κ.), βλ., ενδεικτικώς, ΑΠ Ολ 32/1988, ΔΕΝ 1989,1252. ΑΠ 423/2010, ΔΕΝ 2010, 854. Η εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης πρέπει, κατά τη νομολογία, να γίνεται κατ’ αντικειμενική κρίση, δηλαδή κατά τη συναλλακτική καλή πίστη, ώστε να κριθεί τελικώς αν υπάρχει ή όχι οικειοθελής αποχώρηση (βλ. Γ. Λεβέντη Κ. Παπαδημητρίου, Ατομικό Εργατικό Δίκαιο, 995, Δ. Ζερδελή, Ατομικές εργασιακές σχέσεις, 2015, 1183).

Στην υπό ψήφιση διάταξη αναφέρεται ότι ο εργοδότης οφείλει «το αργότερο δύο ημέρες από την ημέρα αποχώρησης του μισθωτού» να την αναγγείλει και, μάλιστα, συμφώνως προς τα οριζόμενα στη δεύτερη παράγραφο της υπό ψήφιση διάταξης, συνοδευόμενη είτε από το έγγραφο της αποχώρησης είτε από σχετική εξώδικη δήλωση. Περαιτέρω, στο τελευταίο εδάφιο της δεύτερης παραγράφου της υπό ψήφιση διάταξης ορίζεται ότι αν ο εργοδότης δεν εκπληρώσει εμπροθέσμως τις ανωτέρω υποχρεώσεις, «η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη». Δεδομένου, όμως, ότι στην περίπτωση αυτή θα οφείλεται αποζημίωση καταγγελίας εκ μέρους του εργοδότη, προκύπτει προβληματισμός αν πρόθεση του νομοθέτη είναι να γεννάται, λόγω της απλής καθυστέρησης τήρησης μιας τυπικής υποχρέωσης, ένα τέτοιο δικαίωμα υπέρ του εργαζομένου, το οποίο σήμερα δεν υφίσταται σε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης. Ο προβληματισμός αυτός ενισχύεται, εάν ληφθεί υπόψη ότι, βάσει των όσων προαναφέρθηκαν, το σημείο αφετηρίας της προθεσμίας αναγγελίας σε περίπτωση αυθαίρετης απουσίας δεν είναι σαφές, καθώς προκύπτει από εκτίμηση που απαιτεί συνδυασμό πολλών παραγόντων, πράγμα που συχνά συνάγεται με σαφήνεια μόνο μετά από σχετική δικαστική κρίση.

Ομοίως, δημιουργείται προβληματισμός ως προς την επίδοση της εξώδικης δήλωσης από τον δικαστικό επιμελητή, στην περίπτωση που αυτή δεν είναι ευχερής, όπως, λ.χ., αν ο μισθωτός άλλαξε κατοικία, χωρίς να ενημερώσει σχετικώς τον εργοδότη. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να αναζητηθεί η πραγματική διεύθυνση του μισθωτού, ακόμη και σε άλλη πόλη, ή, εάν αυτή δεν είναι γνωστή, να ακολουθηθεί η διαδικασία επίδοσης ως αγνώστου διαμονής (άρθρο 135 ΚΠολΔ). Σε αυτές τις περιπτώσεις προκύπτει ο προβληματισμός αν θα είναι ευχερές να τηρηθούν με συνέπεια οι προβλεπόμενες από τον νόμο σύντομες προθεσμίες (δύο ημέρες για την επίδοση και μιας ημέρας επί πλέον για την αναγγελία), των οποίων η παραβίαση γεννά το δικαίωμα καταβολής αποζημίωσης.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η υποχρέωση αναγγελίας αφορά και την περίπτωση της λήξης της σύμβασης έργου, η οποία ως γνωστόν δεν αποτελεί σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, η έναρξη, όμως, της εκτέλεσης του έργου δεν αναγγέλλεται (Πρβλ. Χρ. Καρατζά, Διαδικασία προσλήψεως μισθωτών σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα ΔΕΝ 2016, 572).

  III.        Απόψεις στις ρυθμίσεις του νόμου

Τον χαρακτηρισμό ως υπερβάλλοντα ζήλο[2] και όχι μελετημένη και στοχευμένη νομοθέτηση ενισχύει το γεγονός ότι σε διάστημα τριών (3) μηνών, το Υπουργείο Εργασίας μόνο ή σε συνεργασία με άλλα υπουργεία εισηγήθηκε και η Βουλή ψήφισε[3]  τους παρακάτω νόμους:

·         Ν. 4472/17, με τον οποίο ρύθμισε θέματα, όπως:

·         επαναφορά της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης στις ΣΣΕ και την κήρυξή τους υποχρεωτικών,

·         θέματα συνδικαλιστικών στελεχών,

·         τις συνδικαλιστικές άδειες,

·         τις ομαδικές απολύσεις και

·         τη λειτουργία των καταστημάτων κατά τις Κυριακές του έτους,

·         Ν. 4485/17, που ρυθμίζει βασικά  θέματα του Υπουργείου Παιδείας και των ιδιωτικών εκπαιδευτικών,

·         Ν. 4487/2017, που ρυθμίζει θέματα σχετικά με την βλαπτική μεταβολή στις εργασιακές σχέσεις και

·         Ν. 4488/17, με βάση τον  οποίο, νομοθετεί  για θέματα πρακτικά της που αφορούν τις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, με στόχο να ελέγξει  την αδήλωτη εργασία και την υπέρβαση των χρονικών ορίων εργασίας (υπερεργασία, υπερωρία κλπ) και την  τιμωρία  των εργοδοτών που παραβιάζουν τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.

·         Ο Ν. 4488/2017 τροποποιεί για μια ακόμη φορά (πάνω από 10 από την ημέρα που ισχύει) τις διατάξεις του  ασφαλιστικού Ν. 4387/16.

Διαπιστώνουμε για μια φορά ακόμα ότι με τη νέα νομοθεσία όχι μόνο δεν διορθώνεται  η  αιτία της παραβατικότητας των  εργοδοτών (δηλαδή η διάταξη που παραβιάζεται), τιμωρείται –για εισπρακτικούς και μόνο λόγους, η περιπτωσιακή  παράβαση της  συγκεκριμένης διάταξης, η οποία εξακολουθεί[4] να  ισχύει  και φυσικά παραβιάζεται από τον ίδιο τον παραβάτη «κακό» εργοδότη αλλά και από τους περισσότερους εργοδότες.

Είμαστε θετικοί όσο ενισχύει την αποτελεσματικότητα των εργαλείων ελέγχου και επιβολής της εργατικής νομοθεσίας τόσο από τα δικαστήρια όσο και από την διοίκηση.

Ακόμα είμαστε θετικοί στις διατάξεις προς την κατεύθυνση, της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, δεδομένου ότι με αυτές επιταχύνεται σημαντικά η εκδίκαση των κρισιμότερων  περιπτώσεων εργατικών διαφορών:

·         των δικών για οφειλόμενους μισθούς και

·         των δικών σχετικά με το κύρος της απόλυσης.

Που επιτυγχάνονται με την προσαρμογή του θεσμού της διαταγής πληρωμής στις ιδιαιτερότητες των μισθολογικών αξιώσεων, ο εργαζόμενος θα μπορεί πλέον πολύ ευκολότερα και συχνότερα να αποκτά εκτελεστό τίτλο κατά του εργοδότη του για οφειλόμενους μισθούς μέσα σε λίγες μόλις εργάσιμες ημέρες. Αντιστοίχως, η ταχεία εκδίκαση των αγωγών για άκυρη απόλυση θα προσφέρει αφενός αποτελεσματική δικαστική προστασία για τον εργαζόμενο και ταχεία εκκαθάριση της νομικής αβεβαιότητας για τον εργοδότη.

Συνεπώς για το θέμα της καθυστέρησης πληρωμής μισθών, κρίνουμε θετικά την νομοθετική παρέμβαση ώστε η δικαιοσύνη να έχει συγκεκριμένο πλαίσιο και όχι αυτό της βλαπτικής μεταβολής, που ήταν εξόχως χρονοβόρο και για το οποίο τόσο η νομολογία και η επιστήμη μετά από πολλές αμφίσημες απόψεις συμπλέει.

Τα παραπάνω αποτελούν θετικές παρεμβάσεις σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 7 του Ν.2120/120, όπως ισχύει μετά και την τελευταία τροποποίησή του, από το Ν.4487/2017 άρθρο 56(ΦΕΚ Α’ 116 – 9/8/2017), η αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων στον εργαζόμενο θεωρείται βλαπτική μεταβολή.

Συγκεκριμένα το άρθρο 56 του Ν.4487/2017 αναφέρει:

Στο άρθρο 7 του ν. 2112/1920 (Α΄ 67), όπως αυτό ισχύει μετά την προσθήκη του δεύτερου εδαφίου αυτού, δυνάμει του άρθρου 5 του ν. 4558/1930 (Α΄ 124), προστίθεται τρίτο εδάφιο που έχει ως εξής: «Επίσης θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας η αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών του εργαζομένου από τον εργοδότη, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης.»

Σ’ αυτή την περίπτωση βέβαια, η από του εργοδότη μονομερής και βλαπτική για τον εργαζόμενο μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας, δεν επιφέρει αυτοδίκαια τη λύση της εργασιακής σχέσης, ούτε υποχρεώνει τον εργαζόμενο να την αποδεχθεί ή να αποχωρήσει από την υπηρεσία του, αλλά του παρέχει το εκλεκτικό δικαίωμα είτε:

1.       Να αποδεχθεί τη μεταβολή και παραμείνει στην εργασία του.

2.       Να θεωρήσει τη μεταβολή ως άτακτη καταγγελία της εργασιακής σύμβασης εκ μέρους του εργοδότη και να αποχωρήσει από την υπηρεσία του αιτούμενος την οφειλομένη αποζημίωση.

3.       Να αποκρούσει τη μεταβολή, να απαιτήσει την τήρηση των όρων της σύμβασης και να εξακολουθήσει την παροχή της εργασίας του με τους αυτούς, πριν την μεταβολή όρους και σε περίπτωση μη αποδοχής της εργασίας του από τον εργοδότη, να ζητήσει από αυτόν, που καθίσταται ως εκ τούτου υπερήμερος, την ικανοποίηση κάθε νόμιμης αξίωσής του.

Η κρίση πάντως για τον χαρακτηρισμό της μη καταβολής των δεδουλευμένων ως «αξιόλογης», ανήκει στα αρμόδια δικαστήρια, ενώ σύμφωνα με τη νέα διάταξη του Ν. 4487/2017, δεν ενδιαφέρει η αιτία καθυστέρησης της καταβολής.

Στο ασφαλιστικό διευθετούνται διοικητικής φύσεως ζητήματα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και επιλύονται χρόνια προβλήματα που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των ασφαλισμένων.

Προς τον τελευταίο σκοπό:

·         προβλέπεται λ.χ. η άτοκη επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών προς τους δικαιούχους, αφού προηγηθεί συμψηφισμός με πάσης φύσεως οφειλές του κάθε δικαιούχου προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Έτσι επιλύεται με ενιαίο τρόπο ένα διαρκές πρόβλημα στις περιπτώσεις επιστροφής εισφορών, οι οποίες τελικά δεν οφείλονταν από τους ασφαλισμένους.

·         Περαιτέρω, με ειδική διάταξη που περιλαμβάνεται στο εν λόγω μέρος του νομοσχεδίου προβλέπεται η αποσύνδεση της υποχρέωσης υπαγωγής στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α. από την ιδιότητα του εγγεγραμμένου στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) ή του εγγεγραμμένου στον οικείο δικηγορικό σύλλογο.

Παύει, έτσι, η άδικη μεταχείριση που ισχύει ως σήμερα σε βάρος συγκεκριμένων κατηγοριών επαγγελματιών, οι οποίοι είχαν υποχρέωση καταβολής εισφορών ανεξάρτητα από την πραγματική άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας και η υποχρέωση αυτή συνδέεται πλέον με την άσκηση δραστηριότητας, όπως ισχύει για τις υπόλοιπες κατηγορίες ασφαλισμένων.

  IV.        Συνοπτική παρουσίαση βασικών διατάξεων.

Οι βασικές διατάξεις του νόμου μεταξύ άλλων είναι:

1.       Η υποχρεωτική επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας ή άλλου αποδεικτικού της ταυτοπροσωπίας εγγράφου, από τους ευρισκομένους στο χώρο εργασίας, αν αυτό ζητηθεί κατά τη διάρκεια ελέγχου από επιθεωρητές εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ).

2.       Ο εργοδότης υποχρεούται να εφοδιάζει τους εργαζόμενους με αντίγραφο της κατάστασης προσωπικού ή απόσπασμα αυτής όταν απασχολούνται εκτός της έδρας ή του παραρτήματος της επιχείρησης

·         Η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί ηλεκτρονικά τη νόμιμη υπερωριακή εργασία πριν την έναρξη της. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση τροποποίησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, πραγματοποίησης υπερωριών ή υπερεργασίας τους πρέπει να επιχειρείται ηλεκτρονική καταχώρησή τους πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους. Εκσυγχρονίζεται, σύμφωνα με την αρμοδία Υπουργό, το σημερινό σύστημα χειρόγραφης καταγραφής και εκ των υστέρων δήλωσης των υπερωριών, στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, το οποίο –κατά την άποψη του Υπουργείου- αφήνει ευρεία περιθώρια για παραβατικές πρακτικές.

Συγκεκριμένα στην αιτιολογική έκθεση με την οποία εισήγαγε το νομοσχέδιο στην Βουλή προς ψήφιση «Όπως αποδείχτηκε στην πράξη, η τήρηση βιβλίου δεν καθιστούσε εφικτό τον αποτελεσματικό έλεγχο, ενώ παρατηρούνταν συχνά φαινόμενα παραποίησης του βιβλίου.» Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται «Το ΣΕΠΕ διενεργεί ελέγχους βάσει προγραμματισμού ή μετά από καταγγελίες και διαπιστώνει ότι σε πολλές περιπτώσεις:

α) Οι εργαζόμενοι πληρώνονται την υπερεργασία µόνο για την ημέρα του ελέγχου, διότι τάχα µόνο εκείνη την ημέρα υπήρξε ανάγκη για πρόσθετη εργασία, ενώ στις ανώνυμες καταγγελίες δηλώνεται καθημερινή υπερεργασία.

β) Τηρείται από τις επιχειρήσεις Ειδικό Βιβλίο τροποποίησης ωραρίου εργασίας και Υπερωριών σε εκτυπωμένες µμηχανογραφημένες σελίδες, οι οποίες, όπως συχνά ανώνυμα καταγγέλλεται, καταστρέφονται μετά το πέρας της υπερωρίας, σε περίπτωση που δεν διενεργηθεί έλεγχος, ενώ οι ώρες υπερωριακής εργασίας καταχωρούνται στο «ΕΡΓΑΝΗ» µόνο για την ημερομηνία του ελέγχου.

γ) Δεν τηρείται Ειδικό Βιβλίο τροποποίησης ωραρίου εργασίας και Υπερωριών και δεν τίθεται στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων για έλεγχο, όταν ζητείται, διότι το επιβαλλόμενο πρόστιμο είναι ασήμαντο σε σχέση µε το κέρδος.» και «Με αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται ο έλεγχος τήρησης της υπέρβασης των ωραρίων εργασίας και αποφεύγεται το φαινόμενο να παραποιούνται τα αθεώρητα βιβλία υπερωριών».

1.       Ορίζεται με αυτοματοποιημένο τρόπο (point-system) η επιβολή προσωρινής ή και οριστικής διακοπής της λειτουργίας μίας επιχείρησης, όταν ο εργοδότης παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.

·         Τροποποιείται δηλαδή η διάταξη της υποπαραγράφου 1Β του άρθρου 24 του ν. 3996/2011 και προσδιορίζονται κριτήρια, βάσει των οποίων επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις όταν διαπιστώνεται παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας,

·         ορίζεται ότι εάν παραβιασθεί η απόφαση για τη διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή στοιχείου του εξοπλισμού της, επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις που ορίζονται στο άρθρο 28 του ν. 3996/2011, δηλαδή ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών ή χρηματική ποινή εννιακοσίων ευρώ ή και οι δύο αυτές ποινές σωρευτικώς.

Συγκεκριμένα στην αιτιολογική έκθεση με την οποία εισήγαγε το νομοσχέδιο στην Βουλή προς ψήφιση «Λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα του μέτρου της διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης, κρίνεται απαραίτητη η θεσμοθέτηση ενός σαφώς καθορισμένου και διαβαθμισμένου πλαισίου για την επιβολή της εν λόγω κύρωσης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται το έργο των Επιθεωρητών Εργασίας, οι οποίοι θα μπορούν πλέον να λειτουργούν βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, ενώ αποφεύγονται οι καταχρηστικές συμπεριφορές µε επιβολή κυρώσεων που δεν αντιστοιχούν στη βαρύτητα της παράβασης. Τα ειδικότερα κριτήρια που τίθενται µε την προτεινόμενη διάταξη στηρίζονται, αφενός, στη σοβαρότητα της παράβασης και, αφετέρου, στην εξέταση της συμπεριφοράς του εργοδότη εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, προκειμένου να αντιμετωπίζεται το φαινόμενο της υποτροπής. Παράλληλα, µε τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένου και αναλογικού πλαισίου για την επιβολή της εν λόγω κύρωσης, εξυπηρετείται η ασφάλεια δικαίου και η γενική και ειδική πρόληψη, καθώς οι εργοδότες γνωρίζουν επακριβώς και εκ των προτέρων ποιες παραβάσεις επισύρουν την κύρωση της προσωρινής διακοπής λειτουργίας».

1.       Γίνεται υποχρεωτική η ηλεκτρονική αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου, πιστοποιώντας ότι ο ίδιος έχει συμφωνήσει.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση «αντιμετωπίζονται περιπτώσεις όπου η καταγγελία σύβασης εργασίας αναγγέλλεται ψευδώς στο «ΕΡΓΑΝΗ» ως οικειοθελής αποχώρηση εργαζομένου, καθώς υπό το ισχύον πλαίσιο απαιτείται μόνη η δήλωση του εργοδότη. Σε περίπτωση αμφισβήτησης, ο εργαζόμενος προσφεύγει στα δικαστήρια µε αποτέλεσμα τη σώρευση αυξημένου αριθμού εκκρεμών υποθέσεων, για τις οποίες μάλιστα είναι δυσχερές να διαπιστωθεί από το δικαστή αν πρόκειται για καταγγελία της σύβασης ή για οικειοθελή αποχώρηση. Βάσει των ανωτέρω, κρίνεται αναγκαίο να απαιτείται και η υπογραφή του εργαζόμενου για την επιτυχή καταχώριση της οικειοθελούς αποχώρησης στο «ΕΡΓΑΝΗ». Ταυτόχρονα και υπό τον κίνδυνο δυστροπίας του εργαζόμενου ως προς την υπογραφή του σχετικού εντύπου, παρέχεται, διαζευκτικά, η δυνατότητα εξώδικης δήλωσης του εργοδότη αντί της ως άνω υπογραφής του εργαζόμενου.».

Αντιμετωπίζεται έτσι η στρέβλωση που παρατηρείται συχνά στην πράξη της αναληθούς δήλωσης εκ μέρους του εργοδότη ότι ο εργαζόμενος έχει οικειοθελώς αποχωρήσει από την εργασία, στερώντας του βασικά δικαιώματα.

Καθορίζεται η διαδικασία αναγγελίας από τον εργοδότη σε περίπτωση

·         οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή

·         καταγγελίας σύβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή

·         λήξη σύβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου

στο σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΕΡΓΑΝΗ»,

·         σε 4 εργάσιμες ημέρες έναντι των 8 ημερολογιακών,

·         με υποχρεωτική την υπογραφή και από δύο μέρη ή της εξώδικης πρόσκλησης.

1.       Ηλεκτρονική αναγγελία του απασχολούμενου προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου.

Καταργεί την εξαίρεση του κλάδου των οικοδομικών και τεχνικών έργων από την υποχρέωση ανάρτησης πίνακα προσωπικού και τις σχετικές καταχωρίσεις στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του ΣΕΠΕ (ΟΠΣ-ΣΕΠΕ) και αποσαφηνίζει ότι η υποχρέωση αυτή ως εργοδότης θεωρείται ο εργολάβος και ο υπεργολάβος που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της οικοδομικής εργασίας ή του τεχνικού έργου και όχι ο κύριος του έργου.

·         Προβλέπεται επίσης ότι σε περιπτώσεις μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας, ο εργαζόμενος, ο οποίος έχει θεωρήσει τη μεταβολή αυτή ως απόλυση, θα λαμβάνει αμέσως το επίδομα ανεργίας.

·         Με άλλες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου ενισχύεται το πλαίσιο ενημέρωσης και υπεύθυνης διαβούλευσης εργαζομένων και εργοδοτών.

1.       Αποκλείονται οι οικονομικοί φορείς από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, εφόσον έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα,

2.       Επιπλέον επεκτείνεται η προστασία της μητρότητας και στις γυναίκες που εμπλέκονται στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας ή σε διαδικασία υιοθεσίας.

Ειδικότερα προβλέπεται

·         η χορήγηση του επιδόματος μητρότητας του άρθρου 6 του ν. 4097/2012 και σε όσες κυοφορούν, καθώς και στις τεκμαιρόμενες μητέρες στις περιπτώσεις παρένθετης μητρότητας, καθώς και σε όσες υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δύο ετών, και

·         ορίζεται ότι η προστασία έναντι της καταγγελίας της σχέσης εργασίας, συμφώνως προς τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 1483/1984, ισχύει και για τις εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως έξι ετών, µε χρονική αφετηρία την τοποθέτηση του τέκνου στην οικογένεια, καθώς και για τις εργαζόμενες που εμπλέκονται στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, είτε ως τεκμαιρόμενες μητέρες, με χρονική αφετηρία τη γέννηση του παιδιού, είτε ως γυναίκες που κυοφορούν.

1.       Καθορίζει το περιεχόμενο και τα στοιχεία των Ηλεκτρονικών Βάσεων καταχώρισης δεδομένων τεχνικών ασφαλείας και ιατρών εργασίας.

·         Για τον ΕΦΚΑ θέματα εισφορών:

·         Παρέχει τη δυνατότητα στους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες να επιλέξουν ως βάση υπολογισμού των εισφορών τους ποσό μεγαλύτερο από το μηνιαίο εισόδημα τους με την επιφύλαξη του ανώτατου ορίου ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος.

·         Ορίζει ότι στις περιπτώσεις αμφισβητήσεων της υπαγωγής ενός προσώπου στη ρύθμιση του άρθρου 39 παρ. 9 του ν. 4387/2016 (μπλοκάκια), μπορούν να υποβληθούν από οποιονδήποτε συμβαλλόμενο αντιρρήσεις ενώπιον του ΕΦΚΑ (όχι μόνο από τον οιονεί μισθωτό αλλά και από τον φερόμενο ως εργοδότη).

·         Καθορίζει νέα διαδικασία συμψηφισμού και επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών στον ΕΦΚΑ.

·         Προβλέπει πλέον αποσύνδεση ασφάλισης από ιδιότητα των μηχανικών και δικηγόρων.

[1] Τις υπηρεσίες πληρώνει ο λήπτης αυτών πολίτης και όχι το Δημόσιο για λογαριασμό του οποίου προσφέρονται. Τέτοιες είναι και του Άμισθου Υποθηκοφύλακα.

[2] Ο έγκριτος εργατολόγος Χ. Καρατζάς σε ανάρτηση του (άρθρο) στην e-PIM αναφέρει:

«Είναι δε  προφανής εν προκειμένω  η  πρόθεση  του νομοθέτη (διάβαζε Υπουργείο Εργασίας) να επιβάλλει,  για κάθε περίπτωση  παραβίασης των κανόνων της νομοθεσίας αυτής, αυστηρές διοικητικές κυρώσεις (πρόστιμα ή άλλα διοικητικά μέτρα) με σκοπό, κατά μεν το φαινόμενο   να περιορίσει  τις παραβιάσεις αυτές, χωρίς όμως να επιτυγχάνει τον σκοπό του, αφού και κατά τα προηγούμενα χρόνια η προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου αυτού είχε ακολουθήσει την ίδια τακτική των αυστηρών προστίμων, (βλέπε πρόστιμα 10.500 ευρώ κλπ), χωρίς αποτέλεσμα,  αφού αναγκάζεται η νέα Κυβέρνηση να επανέλθει επί του ιδίου θέματος. Στην πραγματικότητα όμως  αποδεικνύεται ο πραγματικός σκοπός της νομοθέτησης   των διατάξεων αυτών, που  δεν   είναι άλλος  παρά  να  βρίσκει  συνεχώς αφορμές  για  επιβολή κατά των εργοδοτών, δικαίως ή αδίκως, προστίμων (εισπρακτικός χαρακτήρας),  αφού είναι αποδεδειγμένο και ιστορικά  ότι   με τα μέτρα  αυτά  δεν αντιμετωπίζεται  το μεγάλο πρόβλημα της απασχόλησης και της ανεργίας που μαστίζει τους εργαζομένους της Χώρας. Το μεγάλο πρόβλημα αυτό, για τους γνωρίζοντες τα πράγματα καλλίτερα από την σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, αντιμετωπίζεται μόνο με τον περιορισμό της άσχετης πολυνομίας και της περιπτωσιακής τροποποίησης  των παραγράφων και  εδαφίων των  προηγούμενων νόμων και ειδικότερα των  κανόνων της ευέλικτης εργασίας (μειωμένα ωράρια εργασίας και  της  εκ περιτροπής εργασίας και των συμβάσεων ορισμένου χρόνου ), που  έχουν καθιερώσει οι λεγόμενοι μνημονιακοί νόμοι,   η καταχρηστική  χρήση των οποίων αποτελεί  την κυρία αιτία της αδήλωτης εργασίας, και της συνεχώς  αυξανόμενης ανεργίας καθώς και η  νομοθέτηση αναπτυξιακών μέτρων και  κινήτρων (ασφαλιστικών και φορολογικών) υπέρ των επιχειρήσεων  που δεν παραβιάζουν την εργατική και ασφαλιστική  γενικά νομοθεσία.  Αντί δηλαδή με τη νέα νομοθεσία να διορθώνεται  η  αιτία της παραβατικότητας των  κακών λεγομένων  εργοδοτών, τιμωρείται, απλά η περιπτωσιακή  παράβαση της  συγκεκριμένης διάταξης, η οποία όμως  εξακολουθεί να  ισχύει και προφανώς να παραβιάζεται από τον ίδιο τον παραβάτη εργοδότη και από όλους τους λοιπούς.».

[3] Υιοθετώ την έκφραση «λες και η ψήφιση  νόμων από τη Βουλή αποτελεί είδος καφενειακού παίγνιου» του σχετικού άρθρου του έγκριτου εργατολόγου Χ. Καρατζά σε ανάρτηση στην e-PIM.

[4] Δεν  τροποποιείται η, κατά την γνώμη μας, προβληματική διάταξη ώστε να προσαρμοστεί στις συνθήκες της αγοράς και να είναι εφαρμοστέα με βάση την διεθνή εμπειρία, όπως έπρεπε να γινόταν σε μια ευνομούμενη πολιτεία.