Ώρα μηδέν για έσοδα, προϋπολογισμό και νέα μέτρα 2018

23

 
 
 
 
 

Του Σπύρου Δημητρέλη

Με κομμένη την ανάσα περιμένουν στο οικονομικό επιτελείο τα στοιχεία για τις εισπράξεις του δημοσίου τον Σεπτέμβριο. Ο λόγος; Από αυτήν την επίδοση θα ξεκαθαριστεί αν η μεγάλη υστέρηση των φορολογικών εσόδων που παρατηρήθηκε έως και τον Αύγουστο είναι μόνιμου και δομικού χαρακτήρα ή αποτελεί κάτι συγκυριακό, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν τα κυβερνητικά στελέχη.

Μέχρι και προχθές, δηλαδή την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου, περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια φορολογούμενοι κλήθηκαν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να εξοφλήσουν φόρους. Συγκεκριμένα, κλήθηκαν να πληρώσουν την πρώτη από τις πέντε μηνιαίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ (συνολικού ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ), τη δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων (συνολικού ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ) και δόση για τις ρυθμίσεις οφειλών προηγούμενων ετών (π.χ. 100 δόσεις).

Μέχρι και τον Αύγουστο, το σκέλος των φορολογικών εσόδων του προϋπολογισμού παρουσίαζε υστέρηση της τάξης του 1,069 δισ. ευρώ. Μια πολύ μεγάλη υστέρηση η οποία ουσιαστικά έχει οδηγήσει εκτός τροχιάς τον προϋπολογισμό με αποτέλεσμα το πρωτογενές αποτέλεσμα να είναι, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια έστω και οριακά, κάτω των προβλέψεων.

Παράγοντες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης δικαιολογούν αυτήν την υστέρηση ως το αποτέλεσμα του ετεροχρονισμού της πληρωμής του ΕΝΦΙΑ. Συγκεκριμένα, είχε αρχικά προϋπολογιστεί ότι η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ θα πληρωνόταν από τους φορολογούμενους τον Αύγουστο αλλά μεταφέρθηκε τον Σεπτέμβριο. Αν και έχει βάση αυτό το επιχείρημα, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσει άλλα αρνητικά στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, όπως είναι η κατώτερη των προβλέψεων επίδοση των φόρων κατανάλωσης και γενικότερα των έμμεσων φόρων.

Αν και από την αρχή του έτους αυξήθηκαν υφιστάμενοι και επιβλήθηκαν νέοι φόροι κατανάλωσης, τα έσοδα από την τη συγκεκριμένη κατηγορία φόρων αυξήθηκαν στο 8μηνο μόλις κατά 3 εκατομμύρια ευρώ, ενώ σε σχέση με τον στόχο του προϋπολογισμού υπολείπονται κατά 72 εκατ. Αυτό αποτελεί ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας καθώς η οικονομία, σύμφωνα τουλάχιστον με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη. Αν αυτή η ανάπτυξη δεν αποτυπώνεται στα έσοδα, τότε κάτι ανησυχητικό συμβαίνει. Είτε η φοροδιαφυγή έχει φουντώσει, είτε η υπερφορολόγηση έχει μηδενίσει πλέον τη φοροδοτική ικανότητα των συντελεστών της οικονομίας.

Το βέβαιο είναι ότι αν δεν υπάρξει στα στοιχεία του Σεπτεμβρίου μια εντυπωσιακή αναστροφή πορείας προς το καλύτερο, το οικονομικό επιτελείο θα περάσει δύσκολες ώρες στην επικείμενη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για την  τρίτη αξιολόγηση. Αν προκύπτει από τα στοιχεία ότι ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για το 2018 δεν πιάνεται, τότε θα απαιτηθούν από τους θεσμούς πρόσθετα μέτρα με ότι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές αλλά και πολιτικές εξελίξεις.