Σελίδες

Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017

Τι αλλάζει στο δίκαιο περί ΕΠΕ

Τι αλλάζει στο δίκαιο περί ΕΠΕ

Στην αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που διέπει το δίκαιο των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) προχωρά το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και ήδη ο υπουργός Δημήτρης Παπαδημητρίου έθεσε από χθες σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό νομοσχέδιο. Οι αλλαγές που προτείνονται για τις ΕΠΕ είναι το «πρώτο κύμα» των παρεμβάσεων στο εταιρικό δίκαιο, καθώς στο επόμενο διάστημα θα υπάρξουν και τροποποιήσεις του νόμου 2190/1920 για τις Ανώνυμες Εταιρείες.
Η δημόσια διαβούλευση θα μείνει ανοικτή έως τις 10/01/2018, ημέρα Τετάρτη και ώρα 14:00 και στη συνέχεια, αφού ληφθούν υπ’ όψιν οι παρατηρήσεις, θα διαμορφωθεί το τελικό σχέδιο νόμου, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή. Υπογραμμίζεται ότι οι ΕΠΕ οι οποίες έχουν ορίσει προ της δημοσίευσης του νέου νόμου τη διάρκεια της εταιρείας ως αόριστη, έχουν ημερομηνία λήξης την 31η Δεκεμβρίου 2021
Το πλαίσιο τροποποίησης του ν. 3190/1955, περιλαμβάνει την ενίσχυση της επωνυμίας των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης, καθορίζει την ελάχιστη αξία των εταιρικών μεριδίων και διευκολύνει τη συμμετοχή κατοίκων του εξωτερικού στις γενικές συνελεύσεις. Παράλληλα, για τη λύση μιας ΕΠΕ δεν θα απαιτείται η πλειοψηφία των 3/4 που ισχύει σήμερα, αλλά των 2/3 των εταίρων, ενώ για την εγκατάσταση υποκαταστήματος ή πρακτορείου αλλοδαπής ΕΠΕ στη χώρα δεν θα χρειάζεται υπουργική απόφαση.
Η επωνυμία
Με βάση το σχέδιο νόμου, η επωνυμία μιας ΕΠΕ θα είναι πιο αναλυτική. Ειδικότερα, η επωνυμία της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων είτε από το αντικείμενο της δραστηριότητας που ασκεί είτε από άλλες λεκτικές ενδείξεις. Η επωνυμία της εταιρείας μπορεί να αποδίδεται ολόκληρη ή εν μέρει με λατινικούς χαρακτήρες.
Επίσης, στην επωνυμία της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης πρέπει να περιέχονται σε κάθε περίπτωση ολογράφως οι λέξεις «Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης» ή το ακρωνύμιο «Ε.Π.Ε.». Για τις διεθνείς συναλλαγές, οι ανωτέρω λέξεις εκφράζονται ως «Limited Liability Company» και το ακρωνύμιο ως «L.L.C.» ή «LTD».
Αν η εταιρεία είναι μονοπρόσωπη, στην επωνυμία πρέπει να περιέχονται οι λέξεις «Μονοπρόσωπη Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης» ή «Μονοπρόσωπη Ε.Π.Ε.». Για τις διεθνείς συναλλαγές, οι ανωτέρω λέξεις εκφράζονται ως «Single Member Limited Liability Company» ή «Single Member L.L.C.» ή «Single Member LTD».» Σημειώνεται ότι το υφιστάμενο πλαίσιο ορίζει ότι η επωνυμία της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων είτε από το αντικείμενο της δραστηριότητας που ασκεί, με την προϋπόθεση ότι σε κάθε περίπτωση περιέχονται ολογράφως οι λέξεις «Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης».
Το κεφάλαιο
Αναφορικά με το κεφάλαιο της ΕΠΕ, το ν/σ ορίζει ότι καθορίζεται από τους εταίρους χωρίς περιορισμό και σχηματίζεται είτε από μετρητά είτε από εισφορές σε είδος, ενώ τα εταιρικά μερίδια έχουν ονομαστική αξία τουλάχιστον ενός ευρώ. Η ονομαστική αξία είναι ίση για όλα τα εταιρικά μερίδια. Ομοίως με το υφιστάμενο πλαίσιο, το προτεινόμενο ν/σ αναφέρει ότι η γενική συνέλευση μπορεί να γίνεται το αργότερο το πρώτο δεκαήμερο του ένατου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης. Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο αναφέρει ότι αυτή (η συνέλευση) μπορεί να συνέρχεται οπουδήποτε ορίζεται στο καταστατικό, δηλαδή στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, ενώ προβλέπεται ότι αν ένας εταίρος κατοικεί στο εξωτερικό θα μπορεί να λάβει μέρος σε αυτή και μέσω τηλεδιάσκεψης.
Ο διαχειριστής
Σχετικά με την ανάκληση του διαχειριστή, πέραν των όσων ήδη ισχύουν, θα μπορεί πλέον να γίνει έπειτα από αίτηση των εταίρων που κατέχουν το 1/10 του συνολικού αριθμού εταιρικών μεριδίων.
Ειδικότερα, προτείνεται ότι ύστερα από αίτηση των εταίρων που κατέχουν 1/10 του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων και συγχρόνως εκπροσωπούν το 1/10 του συνολικού αριθμού των εταίρων και εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος, το δικαστήριο μπορεί να ανακαλεί τον διαχειριστή. Ως σπουδαίος λόγος θεωρείται ιδίως η σοβαρή παράβαση καθηκόντων ή η ανικανότητα προς τακτική διαχείριση. Συμφωνία για μη ανάκληση από το δικαστήριο για σπουδαίο λόγο είναι άκυρη. Σε περίπτωση επείγοντος αποφασίζει προσωρινά το Μονομελές Πρωτοδικείο κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο ορίζει ότι σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας καταστεί κατώτερο από 1/2 του εταιρικού κεφαλαίου, οι διαχειριστές υποχρεούνται να συγκαλέσουν τη συνέλευση των εταίρων για να αποφασίσει για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων.
Σημειώνεται ότι για το συγκεκριμένο θέμα ο ν. 3190/1955 ορίζει ότι σε περίπτωση απώλειας του 1/2 του εταιρικού κεφαλαίου, οι διαχειριστές υποχρεούνται να συγκαλέσουν συνέλευση των εταίρων για να αποφασίσει ή τη διάλυση της εταιρείας, ή τη μείωση του εταιρικού κεφαλαίου.
Λύση της εταιρείας
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, λύση ή εκκαθάριση της εταιρείας μπορεί να επέλθει με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων η οποία λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 του συνολικού αριθμού των εταίρων οι οποίοι εκπροσωπούν τα 2/3 του εταιρικού κεφαλαίου, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο καταστατικό. Με βάση το ν. 3190/1955 απατούνται τα 3/4 του όλου εταιρικού κεφαλαίου. Τέλος, απλούστερη γίνεται η εγκατάσταση υποκαταστημάτων στην Ελλάδα, αφού δεν θα απαιτείται απόφαση του υπουργού Οικονομίας. Πλέον, η εγκατάσταση υποκαταστήματος ή πρακτορείου αλλοδαπής εταιρείας περιορισμένης ευθύνης κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή χώρας του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου πραγματοποιείται με την εγγραφή του στο Γ.Ε.ΜΗ.
Αντίστοιχα, η εγκατάσταση υποκαταστήματος ή πρακτορείου αλλοδαπής εταιρείας περιορισμένης ευθύνης Τρίτης χώρας πραγματοποιείται με την έκδοση απόφασης από τη Διεύθυνση Εταιρειών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης ή την Περιφερειακή Ενότητα κατά λόγο αρμοδιότητας για την έγκριση της εγκατάστασης υποκαταστήματος ή πρακτορείου Τρίτης χώρας και με την εγγραφή αυτού στο ΓΕΜΗ.

Ν.4509/2017-ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Ο ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΠΑ ΣΕ 5 ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Ν.4509/2017-ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Ο ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΠΑ ΣΕ 5 ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ τ.  Α'- 201/22.12.2017 ο Ν.4509/2017  με θέμα " Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και άλλες διατάξεις." ο οποίος  με το άρθρο 74  φέρνει τις  παρακάτω αλλαγές.
 Ειδικότερα,
 1.Παρατείνεται έως 30.06.2018 (λήγει 31.12.2017 ) η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) (κατά 30%) για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο υπό τις προϋποθέσεις που ισχύουν και σήμερα.
2. Εντάσσεται στον συντελεστή (Φ.Π.Α.) δεκατρία τοις εκατό (13%) από είκοσι τέσσερα τοις εκατό (24%) που ισχύει σήμερα και η παροχή υπηρεσιών από οίκους ευγηρίας που ενεργείται στα πλαίσια κοινωνικής πρόνοιας, εφόσον δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της περίπτ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 2859/2000 όπως ισχύει (απαλλαγή από το φόρο).
Δείτε τον Ν.4509/2017. Eδώ.

Φιλόδοξο σχέδιο για αυτοματοποιημένη είσπραξη οφειλών από το Δημόσιο

Φιλόδοξο σχέδιο για αυτοματοποιημένη είσπραξη οφειλών από το Δημόσιο

44
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
Του Γιώργου Δαλιάνη,
με τη συνεργασία του Φίλιππου Ζήρα
Η χρήση των αναγκαστικών μέτρων κατάσχεσης από το Δημόσιο για οφειλές ιδιωτών έχει γνωρίσει κατακόρυφη αύξηση μέσα στα χρόνια των μνημονίων. Από τη μείωση του ορίου κατάσχεσης στα 1.250 ευρώ ανά οφειλέτη έως την επανέναρξη των πλειστηριασμών κατοικίας με επισπεύδοντα το ίδιο το Δημόσιο, έχει δημιουργηθεί ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα φορολογικής βάσης και περιουσίας η οποία είναι δεκτική αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Από δημοσιευμένα στοιχεία προκύπτει πως μόνο τον Οκτώβριο του 2017 πραγματοποιήθηκαν 1.041 κατασχέσεις την ημέρα, κατά μέσο όρο, σε καταθέσεις, εισοδήματα, ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία οφειλετών του Δημοσίου, κυρίως φορολογουμένων με μικρά ποσά χρεών (συνολικά 22.903 αναγκαστικά μέτρα είσπραξης). Γνωστά είναι άλλωστε τα συχνά λάθη διαδικαστικού τύπου (π.χ. εσφαλμένη διαδικασία επίδοσης έκθεσης ελέγχου, κατάσχεσης τραπεζικού λογαριασμού κτλ) που έχουν στοιχίσει την κατάπτωση ελεγχόμενων υποθέσεων στα Δικαστήρια για τυπικούς λόγους και όχι λόγους ουσίας. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, η διαχείριση ενός τέτοιου όγκου υποθέσεων τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον, θα απαιτεί πολύ μεγάλο αριθμό παρεχόμενων πόρων/ανθρώπινου δυναμικού για να διασφαλίζονται τα δικαιώματα του Δημοσίου. 
Σε απάντηση των χρόνιων προβλημάτων και του τεράστιου όγκου εργασίας που περνά από τα χέρια των υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε., εκδόθηκε η υπ αριθμ. ΔΠΔΥΚΥ ΑΑΔΕ Α 1179682 ΕΞ 2017 απόφαση της Α.Α.Δ.Ε. με την οποία προκηρύσσεται διαγωνισμός για δημιουργία πληροφοριακού συστήματος με το οποίο αυτοματοποιείται και ολοκληρώνεται ταχύτερα η διαδικασία είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο. Μάλιστα, αν μελετήσει κανείς προσεκτικά την προκήρυξη, πρόκειται για μια προσπάθεια ενοποίησης όλων των φορέων του Δημοσίου (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, ΤΕΛΩΝΕΙΑ ΚΛΠ) αλλά και τραπεζών με στόχο τις συντονισμένες ενέργειες σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη φορολογούμενου. Σύμφωνα με την προκήρυξη, το σύστημα αυτό θα τεθεί σε εφαρμογή σε 20 μήνες από την ανάθεση του έργου. Το νέο σύστημα θα πρέπει να υποστηρίζει την παρακολούθηση και διαχείριση όλου του κύκλου ζωής των υποθέσεων οφειλών που διαχειρίζεται τόσο προς τη φορολογική και τελωνειακή διοίκηση, όσο και προς κάθε άλλο δημόσιο φορέα υπέρ του οποίου τις οφειλές διαχειρίζεται η Α.Α.Δ.Ε. Το νέο σύστημα θα είναι άμεσα προσβάσιμο τόσο από τους εσωτερικούς χρήστες της Α.Α.Δ.Ε. όσο και από τους φορολογούμενους και συναλλασσόμενους με αυτή.
Οι πληροφορίες που θα συλλέγονται από το σύστημα θα αφορούν τόσο συγκεκριμένες οφειλές όσο και το οικονομικό προφίλ των οφειλετών με σκοπό την παρακολούθηση - διαχείριση αυτών. Όλο το επιχειρησιακό δυναμικό της Α.Α.Δ.Ε. που εμπλέκεται στον μηχανισμό είσπραξης θα μπορεί να έχει πλήρη και ενιαία εικόνα των οφειλών και οφειλετών και των ενεργειών που έχουν γίνει από τη γένεσή της μέχρι και την εξόφληση ή διαγραφή της. 
Με το σύστημα αυτό, οι ελεγκτικές-φορολογικές αρχές θα μπορούν να κατηγοριοποιούν αυτόματα τις υποθέσεις ανάλογα με κριτήρια επικινδυνότητας ή με βάση τις εκάστοτε οδηγίες της Διοίκησης (π.χ. με κριτήρια παραγραφής ή άλλα κριτήρια). 
Οι φορολογούμενοι, τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα, θα έχουν πλήρη εικόνα των τρεχουσών οφειλών αλλά και του ιστορικού οφειλών τους, των πληρωμών και λοιπών ενεργειών που έχουν γίνει, πληροφοριών για τις ενέργειες που κάνει ή προβλέπεται να κάνει η Φορολογική και Τελωνειακή Διοίκηση για τις ενεργές οφειλές καθώς και θέματα συμψηφισμών και ρυθμίσεων. Οι διαδικασίες που θα έχουν τη δυνατότητα να γίνονται μαζικά ή/και αυτοματοποιημένα θα υποβάλλονται υπό τη μορφή πρότασης του συστήματος ενώ η αποδοχή της εν λόγω λειτουργικότητας θα επιβεβαιώνεται από την εκάστοτε μονάδα/στέλεχος στον οποίο είναι χρεωμένος/η ο/η εν λόγω οφειλέτης/οφειλή στο πλαίσιο του συστήματος.
Στον εν λόγω Μηχανισμό περιλαμβάνονται και οι ηλεκτρονικές και μη επιδόσεις και κοινοποιήσεις όπως ορίζει το άρθρο 5 του ν.4174/2013 (και το άρθρο 4 του ν.δ. 356/1974) καθώς και οι απαιτούμενες επιδόσεις στο πλαίσιο της αναγκαστικής είσπραξης εν γένει (συντηρητικών, αναγκαστικών και διασφαλιστικών μέτρων). Εκτός των άλλων, η πλατφόρμα αυτή θα είναι και το μέσο το οποίο οι φορολογούμενοι θα μπορούν να χρησιμοποιούν για την κατάθεση ενδικοφανούς προσφυγής.
Το πληροφοριακό σύστημα θα μπορεί να είναι ηλεκτρονικά διασυνδεδεμένο με:
- Εθνικό Ληξιαρχείο/Δημοτολόγιο 
- Εθνικό Κτηματολόγιο (ΕΚΧΑΕ Α.Ε.) 
- Δικαστικές Αρχές και Ταμείο Νομικών (ηλεκτρονικές αναρτήσεις πλειστηριασμών)
- Γενικό Εμπορικό Μητρώο Γ.Ε.ΜΗ
- Πιστωτικά ιδρύματα και ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος
- Συμβολαιογράφους
- Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. και λοιπούς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς διαχείρισης αξιών 
- Ασφαλιστικούς οργανισμούς, ΚΕΑΟ, ΕΦΚΑ και Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ κ.α.
Συμπερασματικά, πέραν της δυνατότητας διασύνδεσης όλων των παραπάνω φορέων που θα οδηγεί σε αυτόματη κατάσχεση τραπεζικών ή άλλων καταθέσεων (π.χ.PayPal), προσημειώσεων σε ακίνητα, εταιρικών μεριδίων, θυρίδων κλπ. ιδιαίτερη αξία έχει να τονίσουμε πως φαίνεται ότι οι φορολογούμενοι θα μπορούν να γνωρίζουν σε τι κατηγορία επικινδυνότητας βρίσκονται οι φορολογικές τους εκκρεμότητες ώστε να μπορούν να επιχειρούν τη συμμόρφωσή τους πριν από τη λήψη μέτρων εκ μέρους του Δημοσίου.
e-Περιουσιολόγιο
Σκοπός όλων αυτών όμως δεν είναι μόνο η διευκόλυνση της διαδικασίας κατάσχεσης για τις οφειλές προς το Δημόσιο αλλά και η κατασκευή ενός συστήματος ελέγχου του συνόλου της περιουσίας ενός φορολογούμενου (κινητής και ακίνητης). Σύμφωνα λοιπόν με ξεχωριστή παράγραφο της προκήρυξης:
"αντικείμενο του έργου είναι η δημιουργία του κατάλληλου μηχανογραφικού περιβάλλοντος που αποσκοπεί στη συγκέντρωση του συνόλου των πληροφοριών, οι οποίες αφορούν την κάθε μορφής περιουσία των φυσικών και νομικών προσώπων καθώς και των νομικών οντοτήτων. Οι πληροφορίες αφορούν ενδεικτικά ακίνητα, οχήματα, μετρητά, επενδυτικό χρυσό, εναέρια μέσα μεταφοράς, σκάφη, μετοχές, εταιρικά μερίδια, εταιρικές μερίδες, συμμετοχές σε επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής, τραπεζικούς λογαριασμούς, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια, αμοιβαία κεφάλαια, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και λοιπά χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες, δρόμωνες ίππους, κινητά μεγάλης αξίας κ.λπ. Με το έργο πραγματοποιείται πλήρης και ακριβής καταγραφή της περιουσιακής κατάστασης κάθε προσώπου, έτσι ώστε η φορολογική διοίκηση να είναι σε θέση να παρακολουθεί διαχρονικά την εξέλιξή της."
Από τη μέγγενη του Δημοσίου δε θα γλιτώνουν ούτε και οι καταθέσεις ή επενδύσεις στο εξωτερικό. Σύμφωνα με την προκήρυξη: "Σε περίπτωση που εντοπισθούν περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη στην αλλοδαπή είναι δυνατή η υποβολή αίτησης είσπραξης (περίπτωση εξερχόμενων αιτημάτων αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής στην είσπραξη) με σκοπό την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής με τη συνδρομή του αλλοδαπού κράτους. Πριν την εν λόγω διαδικασία, μπορεί να πραγματοποιηθεί υποβολή αίτησης λήψης ασφαλιστικών μέτρων, αίτησης κοινοποίησης εγγράφων ή πράξεων ή αιτήματος παροχής πληροφοριών στα πλαίσια της αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής."
Φυσικά, τα παραπάνω θα πρέπει να τα δούμε να εφαρμόζονται στην πράξη, όμως σε κάθε περίπτωση η κατεύθυνση στην οποία κινείται το Δημόσιο για τη διασφάλιση των απαιτήσεών του στο μέλλον,είναι ξεκάθαρο πως θα περιλαμβάνει εξαιρετικά γρήγορες και αυτοματοποιημένες ενέργειες που θα έχουν επιπτώσεις σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων και της προσωπικής περιουσίας του οφειλέτη.
* O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι ιδρυτής του Ομίλου Artion Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός και ο κ. Φίλιππος Ζήρας είναι συνεργάτης δικηγόρος-διαμεσολαβητής της Artion και Συντονιστής του νόμου 4469/2017 για την Εξωδικαστική Ρύθμιση Οφειλών Επιχειρήσεων.

Το παρασκήνιο της συζήτησης για 4ο "Μνημόνιο"

Το παρασκήνιο της συζήτησης για 4ο "Μνημόνιο"

2
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
Του Γ. Αγγέλη
Πολιτικό και οικονομικό ενδιαφέρον έχει η συζήτηση για το ενδεχόμενο σύνδεσης της εξόδου από το τρίτο πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018 με την ενεργοποίηση μιας γραμμής προαιρετικής χρηματοδότησης από τον ESM(ECCL ή PCCL).
Το ενδεχόμενο αυτό "μπήκε" και επίσημα ως πρόταση από τον κ. Στουρνάρα στην ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ. Όπως επισημαίνει η Έκθεση: "Η ύπαρξη ενός τέτοιου προληπτικού πλαισίου στήριξης εκτιμάται ότι μπορεί να δράσει υποστηρικτικά για την ελληνική οικονομία, μειώνοντας το κόστος δανεισμού...".
Το ενδεχόμενο αυτό είχε αναθερμανθεί πρόσφατα με αφορμή σχόλιο του κ. Ντράγκι σε ερώτηση για το αν θα χρειασθεί και τέταρτο πρόγραμμα η Ελλάδα,μετά τον Αύγουστο του 2018.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ δήλωσε ότι κάτι τέτοιο είναι θέμα που μόνο η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να δρομολογήσει μετά από δικό της σχετικό αίτημα.
Πηγές του "Κεφαλαίου" αναφέρουν ότι το θέμα δεν τέθηκε τυχαία με τη μορφή ερωτήματος στον κ. Ντράγκι, ούτε και η μορφή της απάντησής του ήταν ένα απλό σχόλιο αποστασιοποίησης από το θέμα.
Η "συζήτηση" αυτή υφέρπει εδώ και καιρό, αλλά τελευταία έχει αναζωογονηθεί, και μάλιστα η "πηγή" αυτού του ενδιαφέροντος σύμφωνα με κοινοτικούς αξιωματούχους "γεωγραφικά" τοποθετείται στην Αθήνα, όπως αποδεικνύει άλλωστε και η σαφής παρέμβαση στην έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, "η εκτίμηση στην οποία συγκλίνουν στο επιτελείο του κ. Γιούνκερ, αλλά και των συναρμόδιων Επιτρόπων με την υπάρχουσα θετική πορεία του προγράμματος" φαίνεται να "αποκλείει προς το παρόν το ενδεχόμενο της ανάγκης μιας προαιρετικής πιστοληπτικής γραμμής".
Η προοπτική αυτή συνδέεται με το γεγονός ότι η μεν "καθαρή έξοδος" μπορεί και πρέπει να εξασφαλισθεί με ένα "μαξιλάρι" 19-20 δισ. ευρώ.
Αυτό μπορεί να συγκεντρωθεί αφενός με τις εισροές νέου χρήματος από τις τρεις προγραμματισμένες εκδόσεις ομολόγων το πρώτο επτάμηνο του 2018 και αφετέρου με ένα μέρος των αδιάθετων "υπολοίπων" του δανείου των 86 δισ. ευρώ.
Η τακτική αυτή, άλλωστε, αποτελεί επανάληψη της εμπειρίας του πορτογαλικού και του ιρλανδικού προγράμματος.
Στην ίδια λογική φαίνεται να κινείται και το περιβάλλον του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, ενώ κάποιες πληροφορίες από τη Φρανκφούρτη αποδίδουν την εκτίμηση αυτή και στον ίδιο τον πρόεδρο της ΕΚΤ.
Στο δ.σ. της ΕΚΤ
Μέσα στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας όμως υπάρχουν απόψεις που καλλιεργούν και υποστηρίζουν την εκτίμηση ότι, για να διασφαλισθεί ηφερεγγυότητα της εξόδου από το πρόγραμμα, θα πρέπει να συνοδεύεται από μια γραμμή προαιρετικής χρηματοδότησης από τον ESM. Αυτή, όμως, όποια μορφή και αν έχει, θα συνοδεύεται από μια σειρά δεσμεύσεων για την εφαρμογή προγράμματος μεταρρυθμίσεων που έμμεσα θα αποτελεί ένα νέο "μίνι πρόγραμμα/μνημόνιο"...
Η στήριξη αυτής της άποψης, μάλιστα, αποδίδεται και στην ΤτΕ, γεγονός που υποχρεώνει και τον πρόεδρο της ΕΚΤ να είναι πολύ προσεκτικός στις σχετικές τοποθετήσεις του.
Η έξοδος από το τρίτο πρόγραμμα και η σύνδεσή του με μια προαιρετική γραμμή πίστωσης συνδεδεμένη με περιοριστικούς όρους, συσχετίζεται από τους υποστηρικτές της άποψης αυτής με επιφυλάξεις όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτούς που έχουν τεθεί ως προοπτική-στόχος για τα επόμενα χρόνια και οι οποίοι επιτρέπουν την εξασφάλιση της επίτευξης των στόχων υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων. Οι εκτιμήσεις αυτές συγκλίνουν με τις επιφυλάξεις που διατυπώνει το ΔΝΤ όσον αφορά τους μεσομακροπρόθεσμους στόχους ανάπτυξης και οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, περιορίζονται στο επίπεδο του 1%.
Στις Βρυξέλλες, και ειδικά στο περιβάλλον της Κομισιόν, με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο, αποδίδουν τις επιφυλάξεις αυτές στα προβλήματα των αντιπαραθέσεων στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Και για τον λόγο αυτό δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα.
Διλήμματα και αντιθέσεις
Το στοιχείο, όμως, που δημιουργεί τριβές έχει να κάνει με την έμμεση εμπλοκή της ΤτΕ και των δικών της εκτιμήσεων, όσον αφορά το δίλημμα της ενεργοποίησης ή όχι μιας "εγγυητικής" γραμμής πίστωσης από τον ESM μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος.
Στην Αθήνα, στελέχη της ΤτΕ στα οποία απευθύνθηκε το "Κ" για να διευκρινίσει την εικόνα αυτή δεν έδωσαν σαφή και ξεκάθαρη απάντηση για τις αιτίες των επιφυλάξεων που υπάρχουν. Από μια πλευρά διοικητικών στελεχών διατυπώνεται η εκτίμηση ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια δεν διασφαλίζουν την "εγγυημένη" και "καθαρή" έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα. Και για τον λόγο αυτό δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ανάγκης ενόςχρηματοδοτικού εργαλείου ως εγγύησης για να σταθεροποιηθεί η ομαλή υποδοχή των αγορών τα επόμενα χρόνια.
Δεν φαίνεται, όμως, οι εκτιμήσεις αυτές να συμπίπτουν με εκείνες στελεχών της ΕΚΤ, και ειδικά στον SSM. Εκεί οι επιφυλάξεις για τη μετά το πρόγραμμα περίοδο συνδέονται πολύ περισσότερο με την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος και, κυρίως, με τις διαδικασίες μείωσης των προβλημάτων με ταNPLs.
Παράγοντας του SSM στον οποίο απευθύνθηκε το "Κ", υπό τον όρο ανωνυμίας, επέμεινε ότι τα stress tests του Φεβρουαρίου "είναι πιθανό να αποκαλύψουν την ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης" για ορισμένες από τις τράπεζες, "αν δεν υπάρξει στιβαρή και μη αντιστρεπτή βελτίωση στα αποτελέσματα των προβλεπόμενων διαδικασιών απομείωσης του όγκου των NPLs..." στο μεταξύ.
Αξιοπρόσεκτο εδώ είναι ότι οι επιφυλάξεις αυτές συνδέονται με τις πολύ αργές διαδικασίες που ακολουθήθηκαν τόσο στις αντικαταστάσεις των διοικητικών στελεχών όσο και στην ενεργοποίηση των μέτρων για την κεφαλαιακή ισχυροποίηση των τραπεζών. Και δεν αφήνουν, στο πλαίσιο αυτής της ευθύνης, απέξω τον τρόπο που παρενέβη η διοίκηση της ΤτΕ σ' αυτό, με δεδομένο, βέβαια, ότι οι παρεμβάσεις αυτές διενεργήθηκαν σε ένα περιβάλλον ελεγχόμενης, αλλά διαρκούς έντασης στις σχέσεις μεταξύ της διοίκησης της τράπεζας και της κυβέρνησης...
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είτε αποτυπωθεί στα αποτελέσματα των επερχόμενων stress tests η ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης κάποιων εκ των ενδιαφερόμενων τραπεζών είτε όχι, στην Κομισιόν (παραδόξως και στον ESM)επιμένουν ότι αυτό μπορεί να διευθετηθεί χωρίς επιπλέον αναταράξεις στο πρόγραμμα, στο πλαίσιο της τελικής συμφωνίας. Της συμφωνίας, δηλαδή, που θα δρομολογηθεί με αφορμή το πλαίσιο της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης και των διευθετήσεων για το χρέος αλλά και τη δημοσιονομική εποπτεία.