Επιμένει για προληπτική γραμμή στήριξης η Τράπεζα της Ελλάδος

8

 
 
 
 
 

Του Γ. Αγγέλη

Πριν από το τέλος του μήνα ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, θα παρουσιάσει την ετήσια Έκθεση της τράπεζας, στην οποία συμπεριλαμβάνονται αφενός τα αποτελέσματα της οικονομίας του 2017 και αφετέρου οι βασικές εκτιμήσεις για το 2018.

Αυτή η Έκθεση είναι κάθε χρόνο το "Ευαγγέλιο" για την πραγματική πορεία της οικονομίας και ενσωματώνει όλες τις σημαντικές αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει, αλλά και εκείνες που πρόκειται να δρομολογηθούν. Αυτήν τη φορά, όμως, θα έχει και κάτι πολύ περισσότερο, θα συμπεριλαμβάνει τις εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος.

Κεντρικό στοιχείο σε αυτές τις εκτιμήσεις θα είναι κάτι που αποτελεί εδώ και καιρό το "αγκάθι" ανάμεσα στις προσδοκίες της κυβέρνησης και τις θέσεις της ΤτΕ:

Η διοίκηση της τράπεζας θα εκθέσει, σύμφωνα με πληροφορίες του "Κ", την εκτίμησή της ότι η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος θα πρέπει να συνδεθεί με την ενεργοποίηση μιας προληπτικής γραμμής στήριξης από τον ESM, η οποία θα λειτουργήσει ως εγγύηση για το αξιόχρεο της οικονομίας, στη θέση του προγράμματος που θα λήξει στις 20 Αυγούστου.

Η "λογική" που συνοδεύει και υποστηρίζει την πρόταση αυτή είναι ότι η ελληνική οικονομία θα πρέπει να έχει στη διάθεσή της μια εγγύηση φερεγγυότητας απέναντι στις αγορές αλλά και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Ο κ. Στουρνάρας έχει εδώ και μήνες κάνει γνωστή την άποψή του στο θέμα αυτό είτε με προφορικές είτε με γραπτές τοποθετήσεις.

Είναι για πρώτη φορά, όμως, που η θέση αυτή παύει να είναι μια προσωπική εκτίμηση του διοικητή της ΤτΕ και τίθεται ως θεμέλιο της ετήσιας Έκθεσης της ΤτΕ, που θεσμικά και πολιτικά έχει βαρύνοντα ρόλο στις αποφάσεις των θεσμών που αφορούν την οικονομία. Η θέση αυτή –ανεξάρτητα από τις όποιες επιφυλάξεις έχουν διατυπωθεί στο εσωτερικό της διοίκησης της τράπεζας– θα αφήσει το αποτύπωμά της στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για τη διαμόρφωση του μοντέλου με το οποίο θα πορευτεί η οικονομία μετά την 20ή Αυγούστου.

Στην ΕΚΤ και στο Εκτελεστικό της Συμβούλιο, παρότι έχουν γίνει κάποιες αναφορές στο ζήτημα αυτό, εντούτοις δεν έχει αποκρυσταλλωθεί κάποια άποψη που να δεσμεύει το σύστημα Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών, μαζί και την ΤτΕ.

Οι προβληματισμοί

Καλά πληροφορημένες πηγές του "Κ" αναφέρουν, όμως, ότι υπάρχουν προβληματισμοί και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Ο κ. Ντράγκι, ο οποίος δημόσια έχει δηλώσει ότι το θέμα της προληπτικής γραμμής μπορεί να προκύψει μόνο αν το θέσει ως αίτημα η ελληνική κυβέρνηση, φέρεται να έχει κατ' ιδίαν διατυπώσει την άποψη ότι θα ήταν καλύτερο να συγκεντρωθούν όλες οι προϋποθέσεις για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας μετά την 20ή Αυγούστου, χωρίς τη συμβολή μιας προληπτικής γραμμής στήριξης.

Αντίθετα, άλλα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου έχουν διατυπώσει με σαφή τρόπο τη θέση τους υπέρ της ενεργοποίησης μιας προληπτικής γραμμής στήριξης για την Ελλάδα, με το επιχείρημα ότι χρειάζεται ένα ασφαλές εγγυοδοτικό εργαλείο όταν θα πάψει να ισχύει η προστατευτική ομπρέλα του τρίτου προγράμματος στήριξης.

Στον ESM έχουν ήδη διατυπωθεί οι δηλώσεις Ρέγκλινγκ, σύμφωνα με τις οποίες δεν θα χρειαστεί η ενεργοποίηση προληπτικής γραμμής στήριξης. Να σημειωθεί ότι τόσο από τον ESM όσο και από την Κομισιόν επισημαίνεται ότι θα είναι δύσκολη η έγκριση μιας απόφασης για προληπτική γραμμή στήριξης από πολλά από τα Κοινοβούλια της Ε.Ε. σε μια καθαρά προεκλογική περίοδο πριν από τις Ευρωεκλογές.

Βέβαια, στελέχη της ΤτΕ επιμένουν ότι η προληπτική γραμμή στήριξης από τον ESM (PCCL ή ECCL) δεν χρειάζεται την έγκριση των Κοινοβουλίων, αλλά αρκεί η έγκριση του Εurogroup, κάτι που όμως δεν έχει μέχρι στιγμής διασταυρωθεί.

Από την πλευρά της Κομισιόν οι απόψεις είναι μάλλον δεδομένες. Εδώ κυριαρχεί η εκτίμηση ότι η Ελλάδα θα πρέπει να στηριχθεί σε ένα "υβριδικό πρόγραμμα" έξω από κάθε ήδη προβλεπόμενο σχήμα. Αυτό θα πρέπει να στηριχθεί σε μια συμφωνία-πακέτο η οποία θα δεσμεύσει την Ελλάδα με ένα πλαίσιο "ενισχυμένης εποπτείας", την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους και τη συγκέντρωση του "μαξιλαριού" διαθεσίμων (18-20 δισ. ευρώ), που θα λειτουργήσει ως μεσοπρόθεσμο εγγυητικό εργαλείο.

Γιατί η ΤτΕ επιμένει στην προληπτική γραμμή

Αρμόδια στελέχη της ΤτΕ στα οποία απευθύνθηκε το "Κ" υποστηρίζουν ότι η θέση της ΤτΕ για την ανάγκη μιας προληπτικής γραμμής στήριξης μετά την 20η Αυγούστου έχει να κάνει με τις σημαντικές συνέπειες που θα έχει η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος. Όπως διευκρινίζεται, η ΕΚΤ δεν θα μπορεί να συνεχίσει την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες με εγγύηση τα ελληνικά κρατικά ομόλογα, καθώς θα έχει λήξει στις 20 Αυγούστου η "εγγύηση" του τρίτου προγράμματος.

Επίσης, η παροχή ELA από την ΤτΕ ως εναλλακτική χρηματοδότηση θα έχει συνέπειες για την ίδια την ΤτΕ, αφού αυτή θα παρέχει χρηματοδότηση στις τράπεζες με εγγύηση κρατικά ομόλογα, για τα οποία, όμως, λόγω της junk διαβάθμισής τους, θα πρέπει ή ίδια να κάνει "προβλέψεις".

Κάτι τέτοιο θα έχει άμεσες συνέπειες στα ίδια κεφάλαιά της και τη δική της... φερεγγυότητα, με συνέπειες που κανείς δεν θα ήθελε προς το παρόν να αντιμετωπίσει.

Βέβαια, οι υποστηρικτές της άποψης ότι κάτι τέτοιο δεν θα είναι αναγκαίο παρατηρούν ότι οι τράπεζες, όσον αφορά τη ρευστότητά τους, θα υπερκαλύπτονται από τις καταθέσεις του Δημοσίου (από το αποθεματικό των 20 δισ. ευρώ) και δεν θα χρειαστεί να καταφύγουν στον ΕLΑ.

Και αυτό, όμως, το επιχείρημα έχει τα όριά του, καθώς κανείς δεν μπορεί να προδικάσει την πορεία των αγορών στο μέλλον και τις πραγματικές ανάγκες των τραπεζών σε ένα περιβάλλον όπου οι κεντρικές τράπεζες αποσύρονται από τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης και παροχής "φθηνού" χρήματος...