Ευθύνη του διαχειριστή ιστοσελίδας για τα σχόλια των χρηστών - Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσωπική ζωή και προσβολή προσωπικότητας

Ευθύνη του διαχειριστή ιστοσελίδας για τα σχόλια των χρηστών

Οι διαχειριστές ιστοσελίδων δεν ευθύνονται για τα σχόλια των χρηστών

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να υπάρχει ευθύνη του διαχειριστή ιστοσελίδας για δυσφημιστικά σχόλια επισκεπτών.

Σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας συνισταμένης στην αποθήκευση πληροφοριών παρεχομένων από ένα αποδέκτη υπηρεσίας, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής της υπηρεσίας για τις πληροφορίες που αποθηκεύονται μετά από αίτηση αποδέκτη της υπηρεσίας, υπό τους όρους ότι:

(α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό,τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως, δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή

(β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη.

Αριθμός 1425/2017
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Α2’ Πολιτικό Τμήμα

Περαιτέρω, κατά την παρ.1 του άρθρου μόνου ν. 1178/1981 “περί αστικής ευθύνης του τύπου και άλλων τινών διατάξεων”, όπως τροποποιήθηκε με το ν.2243/1994, “ο ιδιοκτήτης παντός εντύπου υποχρεούται εις πλήρη αποζημιωσιν δια την παράνομον περιουσιακήν ζημίαν ως και εις χρηματικήν ικανοποίησιν δια την ηθικήν βλάβην, αι οποίαι υπαιτίως επροξενήθησαν δια δημοσιεύματος θίγοντος την τιμήν ή την υπόληψιν παντός ατόμου, έστω και αν η κατά το άρθρον 914 του Α.Κ. υπαιτιότης, ή η κατά το άρθρον 919 του Α.Κ. πρόθεσις και η κατά το άρθρον 920 του Α.Κ. γνώσις ή υπαίτιος άγνοια συντρέχη εις τον συντάκτην του δημοσιεύματος ή, εάν ούτος είναι άγνωστος, εις τον εκδότην ή τον διευθυντήν συντάξεως του εντύπου”.

Η ανωτέρω διάταξη, στην οποία, με το άρθρο 4 παρ.10 του ν.2328/1995 υπήχθησαν και οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, είναι σαφές ότι αναφέρεται μόνο στην ευθύνη του ιδιοκτήτη του εντύπου, ο οποίος υποχρεούται έτσι σε περίπτωση εξυβριστικού ή δυσφημιστικού δημοσιεύματος σε πλήρη αποζημίωση του παθόντος και σε χρηματική ικανοποίηση της ηθικής του βλάβης, έστω και αν η γνώση ή η υπαίτια άγνοια συντρέχουν στο πρόσωπο του συντάκτη του δημοσιεύματος ή αν αυτός είναι άγνωστος, στον εκδότη ή στο διευθυντή συντάξεως του εντύπου, η ευθύνη των οποίων, εφόσον βέβαια δεν ταυτίζονται ως πρόσωπα με τον ιδιοκτήτη του εντύπου, ρυθμίζεται από τις κοινές διατάξεις.

Ειδικότερα ο εκδότης και ο διευθυντής συντάξεως του εντύπου ευθύνονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 57, 59, 297, 298, 299, 914, 932 Α.Κ., όταν περιέλαβαν στην ύλη του εντύπου δημοσίευμα εν γνώσει τους προσβλητικό για την προσωπικότητα άλλου προσώπου, καθώς και όταν κατά το άρθρο 922 Α.Κ. συνδέονται με σχέση προστήσεως με το συντάκτη του δημοσιεύματος, ο οποίος δεν αποκλείεται να συνδέεται με όμοια σχέση και με τον ιδιοκτήτη του εντύπου.

Η ευθύνη δηλαδή του ιδιοκτήτη του εντύπου είναι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις γνήσια αντικειμενική, η οποία έχει ως προϋπόθεση την ύπαρξη αντίστοιχης υποκειμενικής ευθύνης του συντάκτη ή αναλόγως του εκδότη ή του διευθυντή συντάξεως του εντύπου, με τους οποίους συνευθύνεται κατά το άρθρο 926 Α. Κ. εις ολοκληρον.

Οι διατάξεις του ν. 1178/1981, όπως αυτός τροποποιημένος ισχύει και στον οποίο παραπέμπει και το άρθρο 4 παρ. 10 του ν.2328/1995 προκειμένου για προσβολές της προσωπικότητας κατά τη διάρκεια ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών εκπομπών, εφαρμόζονται αναλόγως και επί προσβολών της προσωπικότητας οι οποίες συντελούνται στο διαδίκτυο (internet) μέσω ηλεκτρονικών ιστοσελίδων που λειτουργούν ως διεθνές μέσο διακινήσεως πληροφοριών, δεδομένου ότι για τις προσβολές αυτές δεν υπάρχει ιδιαίτερο νομικό πλαίσιο, η δε πληροφόρηση μέσω του διαδικτύου είναι η εξέλιξη της ηλεκτρονικής πληροφόρησης μέσω του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως (Α.Π. 1652/2013, 1701/2013).

Εξάλλου, κατά το άρθρο 1 του π.δ. 131/2003 με τον τίτλο “Προσαρμογή στην Οδηγία 2000/31 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά (Οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο)”, “για τους σκοπούς του παρόντος Π.Δ. νοούνται ως α) “Υπηρεσίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας” οποιαδήποτε υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας, ήτοι κάθε υπηρεσία που συνήθως παρέχεται έναντι αμοιβής, με ηλεκτρονικά μέσα εξ αποστάσεως και κατόπιν προσωπικής επιλογής ενός αποδέκτη υπηρεσιών κατά την έννοιαν της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Π.Δ. 39/2001 (Α’ 28) “για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προτύπων και προδιαγραφών και των κανόνων σχετικά με τις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας σε συμμόρφωση προς τις Οδηγίες 98/34/ΕΟΚ και 98/48/ΕΚ”. β) “φορέας παροχής υπηρεσιών είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρέχει μια υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας…δ) “αποδέκτης της υπηρεσίας” κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο χρησιμοποιεί, επαγγελματικώς ή άλλως, μια υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως για να αναζητήσει πληροφορίες ή για να προσφέρει πρόσβαση σε αυτές”.

Τέλος, με το άρθρο 13 του ιδίου ως άνω π. δ/τος υπό τον τίτλο “φιλοξενία” ορίζονται τα εξής :

“1. Σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας συνισταμένης στην αποθήκευση πληροφοριών παρεχομένων από ένα αποδέκτη υπηρεσίας, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής της υπηρεσίας για τις πληροφορίες που αποθηκεύονται μετά από αίτηση αποδέκτη της υπηρεσίας, υπό τους όρους ότι:

(α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό,τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως, δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή

(β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη.

2. Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται όταν ο αποδέκτης της υπηρεσίας ενεργεί υπό την εξουσία ή υπό τον έλεγχο του φορέα παροχής της υπηρεσίας.

3. Το παρόν άρθρο δεν θίγει την δυνατότητα να επιβληθεί δικαστικά ή διοικητικά στο φορέα παροχής υπηρεσιών η παύση ή πρόληψη της παράβασης”.

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων με εκείνη του άρθρου μόνου ν. 1178/1981 προκύπτει ότι η αντικειμενική ευθύνη του “φορέα παροχής υπηρεσιών” (αντίστοιχη με εκείνη του ιδιοκτήτη εντύπου) ισχύει για τις αναρτήσεις που γίνονται στο διαδικτυακό τόπο και όχι στο χώρο φιλοξενίας περιεχομένου, όπου αναρτώνται κείμενα “αποδεκτών της υπηρεσίας” (δηλαδή τρίτων χρηστών του διαδικτυακού τόπου). Για τις τελευταίες αυτές αναρτήσεις εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 13 παρ.1 π.δ. 131/2003, δηλαδή υπάρχει ευθύνη του φορέα παροχής υπηρεσιών όταν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου αυτού.

Δείτε το πλήρες κείμενο της απόφασης 1425/2017 του Αρείου Πάγου στο areiospagos.gr

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσωπική ζωή και προσβολή προσωπικότητας

Η με αριθμό 963/2016 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθήνας αντιμετωπίζει το θέμα της προσβολής της προσωπικότητας (αδικοπραξία) που επήλθε με την δημοσίευση φωτογραφιών και σχολίων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης γυναίκας-αστυνομικού, χωρίς συγκατάθεση της, που είχε σαν αποτέλεσμα τον στιγματισμό της και την παραίτησή της από την υπηρεσία της.

Με την απόφαση αυτή αντιμετωπίζονται τα παρακάτω θέματα που παρατίθενται επιγραμματικά

Αδικοπραξία. Αδίκημα δια του τύπου. Προσβολή προσωπικότητας. Παραβίαση του δικαιώματος της ενάγουσας στην εικόνα της, στην ανωνυμία και στον αυτοπροσδιορισμό της. Συκοφαντική δυσφήμιση. Γεγονότα και αξιολογικές κρίσεις.

Ακόμα και για τη διατύπωση αξιολογικών κρίσεων, απαιτείται επαρκές γεγονοτικό υπόβαθρο.

Κριτήρια για την στάθμιση της ισορροπίας μεταξύ της ιδιωτικής ζωής των δημοσίων προσώπων και της ελευθερίας έκφρασης.

Επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Το αρχείο των εφημερίδων εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 2472/1997 περί αρχείων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Φωτογραφίες από προσωπικές σελίδες της ενάγουσας σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης με ψευδώνυμο. Γνήσια αντικειμενική ευθύνη της εκδότριας εταιρείας και αναλογικά της ιδίας και ως ιδιοκτήτριας του ιστότοπου της εφημερίδας.

Δημοσίευση άρθρου και φωτογραφιών χωρίς τη συγκατάθεση της εικονιζόμενης ενάγουσας σε εφημερίδα της εναγομένης εκδοτικής εταιρείας με αναπαραγωγή στην ιστοσελίδα της στο διαδίκτυο. Προσδιορισμός της ενάγουσας με απόλυτη σαφήνεια, παρά την έλλειψη αναφοράς του ονόματός της.

Η ελεύθερη πρόσβαση στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης δεν αναιρεί το δικαίωμα της ενάγουσας στην εικόνα της.

Φωτογραφίες από εμφανίσεις της ενάγουσας με συγκρότημα μουσικής γκόθικ (gothic) χωρίς αμοιβή, δραστηριότητα που κρίνεται ότι δεν απάδει με την ιδιότητα της ως αστυνομικού.

Παραίτηση της ενάγουσας από την αστυνομία λόγω του στιγματισμού της από το επίμαχο δημοσίευμα, παρά τη δικαίωσή της στην ένορκη διοικητική εξέταση.

Ιδιαίτερα βαριά προσβολή της προσωπικότητάς της, λόγω και του μεγάλου αριθμού των αναγνωστών της εφημερίδας. Πληροφορίες των εναγομένων δημοσιογράφων από κύκλους της αστυνομίας και όχι από δημοσιογραφική έρευνα. Μυστική αποστολή της ενάγουσας εφεσίβλητης.

Προσβλητικοί και υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί στο δημοσίευμα. Πραγματικά περιστατικά.

Επιδικάζει εις βάρος των εναγομένων εις ολόκληρον το ποσόν των 30.000,00€ ευρώ για τη χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης της ενάγουσας.

Διαφορές από δημοσιεύματα και ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές.

Δείτε το πλήρες κείμενο της με αριθμό 963/2016 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθήνας στο ιστολόγιο dikastis.blogspot.gr