Τι θα ανακοινώσει αύριο το ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος

 
 
 
 
 

Του Γ. Αγγέλη 

Η "εικόνα” του χρέους που βλέπει το ΔΝΤ χαρακτηρίζεται από δύο ποιοτικά στοιχεία, τα οποία στη σύνθεσή τους κρατούν την κατάσταση σε σχεδόν οριακό επίπεδο, όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του, επηρεάζοντας έτσι τη στάση των αγορών. 

Το πρώτο στοιχείο είναι αυτό που προκύπτει από τις αποφάσεις της 22ας Ιουνίου του Eurogroup. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξέτασε το Ταμείο την Παρασκευή τα χαρακτηριστικά του ελληνικού χρέους βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα διαθέτουν ισχυρή βιωσιμότητα στο επίπεδο της ετήσιας εξυπηρέτησης του χρέους, καθώς: 

* έχει αυξηθεί περαιτέρω η διάρκεια του δανείου του EFSF (96 δισ. ευρώ) κατά 10 έτη όπως και οι υποχρεώσεις εξόφλησης τόκων. Συνολικά πλέον η μέση διάρκειά του έχει ξεπεράσει τα 18 έτη με περισσότερο από το 70% του συνολικού χρέους να είναι στα χέρια των ευρωπαϊκών θεσμών, ήτοι μακρυά από τις μελλοντικές μεταπτώσεις στις αγορές αφού χρηματοδοτείται και εξυπηρετείται με επιτόκια συνδεδεμένα με το (πολύ χαμηλό) επιτόκιο δανεισμού του ESM. Με άλλα λόγια έμμεσα και άμεσα πάνω από το 70% του χρέους θα εξοφλείται μέχρι το 2060 με "σταθερά” χαμηλά επιτόκια.

* Το χρέος θα έχει μειωθεί στο 134% του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου εξάντλησης των μεσοπρόθεσμης διάρκειας μέτρων που πάρθηκαν στις 22/6, δηλαδή μέχρι το 2032, ενώ συνολικά για την ίδια περίοδο οι ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησης περιορίζονται στο 9,9% του ΑΕΠ (10,8% το 2019) που είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρωζώνη. 

* Η επιπλέον ρύθμιση κρατά πλέον μέχρι και την ολοκληρωτική εξόφληση του χρέους (2060) το επίπεδο των ετήσιων δαπανών κάτω από το όριο του 20% του ΑΕΠ, που για το ΔΝΤ είναι το οριακό σημείο επικινδυνότητας, ενώ προβλέπεται να αγγίξει το 15% μόλις το 2033. 

* Σε μεσοβραχυπρόθεσμο ορίζοντα έχει υπολογισθεί ότι το διαθέσιμο "μαξιλάρι” θα είναι κατ' ελάχιστον 27,4 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 3,3 δισ. ευρώ θα μπορούν άμεσα να διατεθούν για την προεξόφληση μέρους του "ακριβού” χρέους (δάνειο ΔΝΤ και ομόλογα που διακρατά η ΕΚΤ). Η εξασφάλιση άμεσα είναι για τα επόμενα 2 χρόνια, αλλά αν συνυπολογισθεί και η αναχρηματοδότηση των εντόκων κ.λ.π. η εξασφάλιση χωρίς καμία έκδοση ομολόγου φτάνει τα 4,9 έτη ή και πολύ περισσότερο αν χρησιμοποιηθεί και η ρευστότητα που συγκεντρώνει το ελληνικό δημόσιο από εσωτερικούς πόρους (ρέπος διαχείρισης διαθέσιμης ρευστότητας ευρύτερου δημόσιου τομέα).  

* συνολικά η ελάφρυνση του χρέους συνεκτιμάται στο 30% του ΑΕΠ το οποίο έρχεται να προστεθεί στην κατά 25% του ΑΕΠ ελάφρυνση από το πακέτο βραχυπρόθεσμης παρέμβασης μέτρων που υλοποιήθηκε το 2017. 

Η άλλη πλευρά

Βέβαια το ΔΣ εξέτασε και ένα άλλο στοιχείο το οποίο ενισχύει την επιφυλακτικότητα του ΔΝΤ. 

Αυτό έχει να κάνει με δύο στοιχεία. Το ένα αφορά στο "φρένο” που εμποδίζει την αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης και είναι τα επίμονα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. 

Το δεύτερο έχει να κάνει με το δημογραφικό πρόβλημα και την κατά συνέπεια αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. 

Το σημείο αυτό βέβαια αφορά σχεδόν ολόκληρη την Ευρωζώνη και ειδικά τη Γερμανία. 

Αλλά για την Ελλάδα λόγω της εύθραυστης κατάστασης μετά από οκτώ χρόνια πρωτοφανούς πίεσης και απώλειας του 25% του ΑΕΠ, οι συνέπειες είναι αυξημένες και μπορούν να θέσουν ανά πάσα στιγμή σε αμφισβήτηση τις εκτιμήσεις για το χρέος που έχουν γίνει στην αρχική εικόνα του.  

Υπό τις προϋποθέσεις αυτές η εκτίμηση του ΔΝΤ αύριο, θα διαμορφώσει το πεδίο μέσα στο οποίο οι αγορές θα σταθμίσουν τη στάση τους και οι Οίκοι αξιολόγησης αναμένεται να βελτιώσουν το rating του χρέους προς το τέλος του έτους στη βαθμίδα του "ΒΒ", ήτοι ένα επίπεδο πριν από το ελάχιστο (ΒΒΒ) investment grade που καθορίζει και τη στάση της ΕΚΤ απέναντι στα ελληνικά ομόλογα.