Έρχεται η ώρα του ΕΝΦΙΑ - Πώς μπορείτε να μειώσετε το φόρο Τι πρέπει να προσέξουν 6,4 εκατομμύρια φορολογούμενοι.

Έρχεται η ώρα του ΕΝΦΙΑ - Πώς μπορείτε να μειώσετε το φόρο

Τι πρέπει να προσέξουν 6,4 εκατομμύρια φορολογούμενοι.

03 Αυγ 2018 - 14:03

Η ώρα της πληρωμής του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) πλησιάζει για περίπου 6,4 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ετοιμάζεται να εκδώσει τα εκκαθαριστικά σημειώματα του φόρου για το τρέχον έτος και να διεκδικήσει από τους παραλήπτες των σημειωμάτων πάνω από 3,2 δισ. ευρώ σε πέντε μηνιαίες δόσεις, από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως και τον Ιανουάριο του 2019.

Η Α.Α.Δ.Ε. σχεδιάζει να στείλει τον νέο «λογαριασμό» του ΕΝ.Φ.Ι.Α. όχι στο τέλος Αυγούστου, όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια, αλλά περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Μέχρι τότε οι φορολογούμενοι που είναι υπόχρεοι πληρωμής του φόρου έχουν το χρονικό περιθώριο να ελέγξουν την ορθότητα των στοιχείων που έχουν δηλώσει με τα έντυπα Ε9 των τελευταίων ετών και να διορθώσουν τυχόν λάθη ή παραλείψεις που μπορούν να τούς κοστίσουν άδικες επιβαρύνσεις με υπέρογκα ποσά ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι μπορούν να υποβάλουν διορθωτικές δηλώσεις Ε9, για να αποτρέψουν υπερχρεώσεις στα εκκαθαριστικά του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2018, τα οποία πρόκειται να λάβουν εντός του Σεπτεμβρίου. Όσοι διαπιστώσουν ότι οι παραλείψεις ή τα λάθη έχουν γίνει σε δηλώσεις Ε9 προηγούμενων ετών με αποτέλεσμα η εικόνα της περιουσιακής κατάστασης της 1ης-1-2018 να μην αποτυπώνεται ορθά, πρέπει να υποβάλουν διορθωτικές δηλώσεις και για τα παλαιότερα έτη. Έτσι θα εξαλείψουν τις άδικες υπερχρεώσεις στα ήδη εκδοθέντα εκκαθαριστικά του ΕΝ.Φ.Ι.Α. των ετών 2014-2017, ενώ ταυτόχρονα θα γλιτώσουν από τις άδικες επιβαρύνσεις στα μέλλοντα να εκδοθούν εκκαθαριστικά ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2018. Σε κάθε περίπτωση, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η υποβολή των διορθωτικών αυτών δηλώσεων συνεπάγεται την επιβάρυνση τους με πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής τουλάχιστον 100 ευρώ.

Η υποβολή διορθωτικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) είναι δυνατή μέσω της εφαρμογής «Ε9 Περιουσιολόγιο» που βρίσκεται στο λογαριασμό κάθε φορολογούμενου στο σύστημα TAXISNET (στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr). Όποιος φορολογούμενος διαπιστώσει ότι έχει κάνει λάθη ή ότι έχει υποπέσει σε παραλείψεις κατά τη συμπλήρωση ενός ή περισσοτέρων από τα έντυπα Ε9 που υπέβαλε για τα έτη 2010-2018 έχει το δικαίωμα να εισέλθει στην εφαρμογή «Ε9 Περιουσιολόγιο» και να επιλέξει το έτος για το οποίο θέλει να υποβάλει τη νέα, διορθωτική δήλωση. Το σύστημα ΤΑΧΙSNET θα του εμφανίσει την εικόνα της ακίνητης περιουσίας του, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί την 1η Ιανουαρίου του έτους που θα έχει επιλέξει, βάσει των αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων που ήδη έχει υποβάλει μέχρι και το επιλεχθέν έτος. Πάνω στην εικόνα αυτή μπορεί να επέμβει και να διορθώσει τα λανθασμένα στοιχεία που έχει αναγράψει ή να καλύψει τις όποιες παραλείψεις του διαπιστώσει. Αν επιλέξει να διορθώσει στοιχεία δηλώσεων Ε9 ενός ή περισσοτέρων ετών της περιόδου 2010-2017, οι όποιες αλλαγές επιφέρει στην εικόνα της περιουσιακής του κατάστασης θα μπορούν να μεταφερθούν και στα Ε9 των υπολειπόμενων μέχρι το 2018 επόμενων ετών, οπότε θα μεταβληθεί και η εικόνα της περιουσιακής κατάστασης, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί την 1η-1-2018.

Αν πραγματοποιηθεί μία μόνο διόρθωση στη δήλωση Ε9 ενός μόνο από τα έτη 2010-2018, τότε η διόρθωση αυτή θα μπορεί να μεταφερθεί και στις δηλώσεις των επομένων ετών μέχρι και του έτους 2018, οπότε θα επιβληθεί ένα μόνο πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ. Αν όμως γίνουν περισσότερες της μιας διορθώσεις και σε περισσότερα του ενός έτη, τότε θα καταλογιστεί πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ τόσο για το πρώτο έτος υποβολής διορθωτικής δήλωσης όσο και για κάθε ένα από τα επόμενα έτη μέχρι και το 2018.

Μετά την ηλεκτρονική υποβολή διορθωτικής δήλωσης με σκοπό την μείωση του αρχικώς βεβαιωθέντος ΕΝ.Φ.Ι.Α., για ένα ή περισσότερα από τα έτη 2014-2017, θα εκδοθεί νέο εκκαθαριστικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. μόνο για κάθε έτος για το οποίο προκύπτει μείωση του φόρου μέχρι 300 ευρώ.

Αν από την υποβολή της διορθωτικής δήλωσης προκύψει μείωση του αρχικώς βεβαιωθέντος ΕΝ.Φ.Ι.Α. πάνω από 300 ευρώ, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί με ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του ΤΑΧΙSNET να προσέλθει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. προσκομίζοντας όλα τα δικαιολογητικά που επιβεβαιώνουν το λόγο υποβολής της διορθωτικής δήλωσης, προκειμένου να γίνει έλεγχος και να οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης.

Σε κάθε περίπτωση, το όποιο ποσό προστίμου ή προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής καταλογιστεί στον φορολογούμενο θα μπορεί να συμψηφιστεί με το επιστρεπτέο προς αυτόν ποσό της αρνητικής μεταβολής του ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Aν υποβληθεί διορθωτική δήλωση μόνο για το έτος 2018, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει ένα μόνο πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ. Όμως θα έχει προλάβει να διορθώσει τυχόν λάθη ή παραλείψεις στα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας του πριν την έκδοση του εκκαθαριστικού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το έτος 2018 και έτσι θα καταφέρει να γλιτώσει τυχόν άδικη υπερχρέωση, πολύ μεγαλύτερη των 100 ευρώ, που θα αποτυπωνόταν στο εκκαθαριστικό αν δεν είχε γίνει εγκαίρως η υποβολή της διορθωτικής δήλωσης.

Τα πιο συχνά λάθη στη συμπλήρωση του Ε9 που προκαλούν άδικες υπερχρεώσεις, με σημαντικού ύψους επιπλέον ποσά ΕΝ.Φ.Ι.Α., καθώς και οι οδηγίες για να διορθωθούν με την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 έχουν αναλυτικά ως εξής:

Μη ορθή συμπλήρωση στοιχείων για ημιτελή κτίσματα. Οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.

Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί από την πρώην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και νυν Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, προκειμένου να υπολογιστεί η έκπτωση κατά 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί σε κενό ημιτελές κτίσμα το οποίο δεν έχει ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα, ο φορολογούμενος πρέπει, κατά την αναγραφή των στοιχείων του συγκεκριμένου κτίσματος στον πίνακα 1 του Ε9, να έχει συμπληρώσει, οπωσδήποτε, και τις ακόλουθες ενδείξεις:

- Στη στήλη 10 του πίνακα 1, θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό αριθμό 99 που σημαίνει «ημιτελές κτίσμα».

- Στη στήλη 30 του πίνακα 1 πρέπει να έχει συμπληρώσει την ένδειξη ΟΧΙ εάν το ημιτελές κτίσμα είναι «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή την ένδειξη ΝΑΙ, εάν το ημιτελές κτίσμα ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα. Στην περίπτωση συμπλήρωσης της ένδειξης «ΝΑΙ» στη στήλη 30 θα πρέπει να έχει αναγραφεί και ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στη στήλη 31 του πίνακα 1

- Στη στήλη 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό 8 που σημαίνει ότι το δηλούμενο κτίσμα είναι «κενό».

Εάν στο Ε9 που απεικονίζει την εικόνα της ακίνητης περιουσίας την 1η-1-2018 δεν εμφανίζεται συμπληρωμένη έστω και μία από τις τρεις αυτές ενδείξεις, τότε η προβλεπόμενη από τον νόμο έκπτωση 60% στον αναλογούντα ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν θα υπολογιστεί στο εκκαθαριστικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2018. Για να κερδίσει την έκπτωση ο φορολογούμενος θα πρέπει να υποβάλει τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9 στην οποία οφείλει να αναγράψει ξανά όλα τα στοιχεία του ημιτελούς κτίσματος και ταυτόχρονα να συμπληρώσει και τις παραπάνω στήλες του πίνακα 1 (στήλες 10, 30 και 32 αν πρόκειται για μη ηλεκτροδοτούμενο ή 10, 30, 31 και 32 εάν πρόκειται για ηλεκτροδοτούμενο με εργοταξιακό ρεύμα).

Παραλείψεις και λάθη στην αναγραφή των στοιχείων των κτισμάτων που βρίσκονται μέσα σε αγροτεμάχια. Υπάρχει πιθανότητα ο φορολογούμενος να χρεωθεί με υπέρογκο φόρο για ένα αγροτεμάχιο με κτίσμα που κατέχει και δήλωσε στο Ε9. Για να εξαλείψει αυτή την πιθανότητα θα πρέπει να προσέξει τι στοιχεία έχει δηλώσει στο Ε9 για το συγκεκριμένο κτίσμα. Η νομοθεσία για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. προβλέπει ότι σε περίπτωση κατά την οποία μέσα σε ένα αγροτεμάχιο υφίσταται κτίσμα το οποίο χρησιμοποιείται ως κατοικία, ο φόρος του αγροτεμαχίου πενταπλασιάζεται! Αν το κτίσμα δεν είναι κατοικία, αλλά γεωργικό κτίσμα ή αποθήκη ή επαγγελματική στέγη, ο φόρος δεν πενταπλασιάζεται.

Σύμφωνα τώρα με τις οδηγίες μηχανογραφικής επεξεργασίας των δηλώσεων Ε9 που έχει εκδώσει η πρώην Γ.Γ.Δ.Ε. και νυν Α.Α.Δ.Ε, σε περίπτωση κατά την οποία στον πίνακα 2 του Ε9 έχει συμπληρωθεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο (η στήλη 17) αλλά δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου (στη στήλη 17α ή 17β ή 17γ) τότε θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία!

Συνεπώς, αν ο φορολογούμενος έχει αγροτεμάχιο μέσα στο οποίο υπάρχει κάποιο κτίσμα, το οποίο δεν είναι κατοικία αλλά γεωργικό κτίσμα ή αποθήκη ή κτίριο επαγγελματικής στέγης, πρέπει να ελέγξει εάν στο Ε9 έχει δηλώσει σωστά το κτίσμα αυτό, συμπληρώνοντας μια από τις στήλες 17α ή 17β ή 17γ. Αν αυτό δεν συμβαίνει τότε σημαίνει ότι έχει παραλείψει να δηλώσει ορθά το είδος του κτίσματος στο Ε9. Στην περίπτωση αυτή το μηχανογραφικό σύστημα της Α.Α.Δ.Ε. εκλαμβάνει το κτίσμα ως «κατοικία» και κατά τον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. ο φόρος του αγροτεμαχίου θα πενταπλασιαστεί! Για αντιμετωπιστεί μια τέτοια παράλειψη, ο φορολογούμενος θα πρέπει να υποβάλει τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9, στην οποία θα πρέπει να ξαναδηλώσει το αγροτεμάχιο και να συμπληρώσει ορθά την κατηγορία του κτίσματος που βρίσκεται εντός του αγροτεμαχίου, συμπληρώνοντας κατά περίπτωση είτε τη στήλη 17α είτε τη στήλη 17β είτε τη στήλη 17γ.

Παραλείψεις στη συμπλήρωση των στοιχείων για τα εμπράγματα δικαιώματα. Υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία επί ακινήτων και κινδυνεύουν να χρεωθούν με επιπλέον ΕΝ.Φ.Ι.Α., επειδή στο Ε9 δεν δήλωσαν ψιλή κυριότητα ή επικαρπία αλλά πλήρη κυριότητα, αναγράφοντας τον κωδικό 1 αντί των κωδικών 2 ή 3 στις σχετικές στήλες του Ε9, ή παραλείποντας να αναγράψουν κάποιον κωδικό στις συγκεκριμένες στήλες. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, κατά την εκκαθάριση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν υπολογίζεται η έκπτωση επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου, η οποία προβλέπεται σε περίπτωση ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή, καθώς θα θεωρηθεί αυτόματα ότι το ακίνητο ανήκει στον δηλούντα κατά πλήρη κυριότητα. Το λάθος αυτό μπορεί να εντοπιστεί και να προληφθεί με έναν απλό έλεγχο στον κωδικό που αναγράφεται στη στήλη 15 ή στη στήλη 19 του πίνακα 1 του Ε9 του 2018, αν πρόκειται για κτίσμα ή οικόπεδο εντός σχεδίου ή στη στήλη 18 του πίνακα 2 του Ε9, αν πρόκειται για αγροτεμάχιο. Αν όντως εντοπιστεί κάποιος λάθος στη συμπλήρωση των στοιχείων σε μια από τις στήλες αυτές θα πρέπει να υποβληθεί τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9 και να ξαναδηλωθούν τα στοιχεία του ακινήτου, με ορθή συμπλήρωση της στήλης που αφορά στο εμπράγματο δικαίωμα.

Παραλείψεις και λάθη στα στοιχεία για τα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Σε περίπτωση μη αναγραφής ποσοστού συνιδιοκτησίας ή αναγραφής λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, το μηχανογραφικό σύστημα της Α.Α.Δ.Ε. υπολογίζει τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. θεωρώντας ότι το ποσοστό συνιδιοκτησίας είναι 100%, δηλαδή ότι όλο το ακίνητο ανήκει στον φορολογούμενο, οπότε καταλογίζει στον ίδιο φορολογούμενο ολόκληρο τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. του ακινήτου. Για να αποτραπεί μια τέτοια άδικη υπερχρέωση, θα πρέπει ο φορολογούμενος να ελέγξει εάν έχει παραλείψει εντελώς να αναγράψει το ποσοστό συνιδιοκτησίας ή εάν έχει αναγράψει λάθος ποσοστό στη δήλωση Ε9. Σε περίπτωση εντοπισμού παράλειψης ή λάθους πρέπει να υποβληθεί τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9 στην οποία το ακίνητο πρέπει να δηλωθεί ξανά με συμπληρωμένο το σωστό ποσοστό συνιδιοκτησίας στην αντίστοιχη στήλη (στη στήλη 16 του πίνακα 1 αν πρόκειται για κτίσμα, στη στήλη 19 του πίνακα 1 αν πρόκειται για οικόπεδο εντός σχεδίου ή στη στήλη 20 του πίνακα 2 αν πρόκειται για εδαφική έκταση εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού).

Λανθασμένη αναγραφή των στοιχείων για τις επιφάνειες των κύριων και των βοηθητικών χώρων του ακινήτου. Συνηθέστερο λάθος που διαπράττουν οι φορολογούμενοι είναι η καταχώρηση βοηθητικών χώρων ως κύριων. Στις περιπτώσεις αυτές χρεώνεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Συχνά επίσης έχει παρατηρηθεί η δήλωση των υπογείων επιφανειών ακινήτων ως χώρων κύριας χρήσης ή του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα με τους κύριους χώρους του ακινήτου. Επίσης έχουν παρατηρηθεί λάθη που αφορούν στην αναγραφή περισσότερων τετραγωνικών μέτρων για τις επιφάνειες των κύριων ή και των βοηθητικών χώρων. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι αναγκαία η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9 για την αποκατάσταση των λαθών. Συγκεκριμένα, το ακίνητο για το οποίο έχουν γίνει τα λάθη θα πρέπει να ξαναδηλωθεί με αναγραφή του σωστού αριθμού τετραγωνικών μέτρων τόσο για τους κύριους όσο και για τους βοηθητικούς χώρους.

Λοιπά λάθη ή παραλείψεις στη δήλωση των ακινήτων (στο Ε9), εξαιτίας των οποίων μπορεί να "φουσκώσει" το εκκαθαριστικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.. Από το 2014 έχουν καθοριστεί κι άλλοι δυσμενείς για τους φορολογούμενους κανόνες υπολογισμού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε περιπτώσεις λαθών και ελλείψεων στη συμπλήρωση του Ε9. Οι φορολογούμενοι θα πρέπει λοιπόν να ελέγξουν εάν υπάγονται σε μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές που είναι οι παρακάτω:

α) Σε περίπτωση κατά την οποία έχει δηλωθεί ψιλή κυριότητα ή επικαρπία, αλλά στη στήλη όπου έπρεπε να έχει δηλωθεί το έτος γέννησης επικαρπωτή για το συγκεκριμένο δικαίωμα δεν έχει συμπληρωθεί τίποτε, τότε το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στο φορολογούμενο και ο φόρος υπολογίζεται χωρίς καμία έκπτωση.

β) Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο, οπότε ο φόρος υπολογίζεται με προσαύξηση λόγω υψηλού ορόφου.

γ) Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου έτους γέννησης επικαρπωτή, με εξαίρεση την προηγούμενη περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη το δυσμενέστερο για το φορολογούμενο έτος.

Προσοχή στα λάθη από το παρελθόν

Σημειώνεται ότι, σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, αν τα λάθη ξεκινούν από δηλώσεις Ε9 παρελθόντων ετών (2014-2017), τότε θα πρέπει οι διορθώσεις να ξεκινήσουν από το πρώτο εκ των ετών αυτών, ώστε ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. να μειωθεί αναδρομικά για τα συγκεκριμένα έτη.

money-money.gr