Οι "όμηροι" της εφορίας και των ασφαλιστικών ταμείων

1,135 εκατομμύρια πολίτες με δεσμευμένους τραπεζικούς λογαριασμούς - 150.000 ασφαλισμένοι περιμένουν αναδρομικές εισφορές 20 μηνών - 200.000 επαγγελματίες δεν έχουν ακόμη εκκαθαρίσει τις εισφορές του 2017

23 Αυγ 2018

«Όμηροι» του ελληνικού δημοσίου έχουν καταστεί τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια φορολογούμενοι αλλά και περισσότεροι από 350.000 ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς προσπαθούν να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά γνωρίζοντας ότι οι κρατικές υπηρεσίες μπορεί ανά πάσα στιγμή να τους… τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια. Από τη μία, οι έχοντες οφειλές άνω των 500 ευρώ είτε στην εφορία είτε στον ΕΦΚΑ, έχουν να αντιμετωπίσουν την δέσμευση του τραπεζικού τους λογαριασμού η οποία τους αναγκάζει να συναλλάσσονται «κάτω από το τραπέζι». Από την άλλη, υπάρχουν οι επαγγελματίες στους οποίους δεν έχει βεβαιωθεί ακόμη η ασφαλιστική εισφορά για την κάλυψη της επικούρισης και του εφάπαξ. Ή και άλλοι που περιμένουν ακόμη να τους εκκαθαρίσουν οριστικά τις ασφαλιστικές εισφορές του 2017.

Δεδομένου ότι αυτή η εκκρεμότητα υπάρχει από τον Ιανουάριο του 2017, οι ελεύθεροι επαγγελματίες περιμένουν ότι κάποια στιγμή θα τους βεβαιωθεί μια οφειλή η οποία θα αντιστοιχεί στο εισόδημα ακόμη και 2,5 ολόκληρων μηνών. Υποτίθεται ότι στο υπουργείο Εργασίας αναζητούν τρόπο οι επαγγελματίες που έχουν κάλυψη για επικουρικό να πέσουν στα «μαλακά». Προς το παρόν, πορεύονται με την αμφιβολία του τι θα τους ξημερώσει καθώς ουδείς ενημερώνει για το τι πρόκειται να γίνει με μια εκκρεμότητα της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ.

Σε μια περίοδο που το ζητούμενο είναι η τόνωση της ανάπτυξης –η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αύξηση της επαγγελματικής δραστηριότητας- η κυβέρνηση βάζει προσχώματα και μάλιστα χωρίς ουσιαστικό δημοσιονομικό όφελος. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δεν έχει δώσει κανένα στοιχείο σχετικά με το τι έχει αποδώσει εισπρακτικά η δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών η οποία μάλιστα έχει προχωρήσει τόσο πολύ ώστε πλέον να ισχύει για το 67% των οφειλετών με χρέη άνω των 500 ευρώ (σ.σ για τους έχοντες χρέη κάτω των 500 ευρώ δεν μπορούν να επιβληθούν αναγκαστικά μέτρα). Αντίθετα, είναι προφανής η ζημιά για το δημόσιο: ένας επαγγελματίας με δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό, θα επιχειρήσει να πληρωθεί με μετρητά για να μπορέσει στη συνέχεια να πληρώσει επίσης με μετρητά τους προμηθευτές του. Τα μετρητά, πολύ συχνά συνοδεύονται και από μη έκδοση απόδειξης κάτι που σημαίνει απώλειες και από φόρο εισοδήματος και από ΦΠΑ και από ασφαλιστικές εισφορές.

Το αναχρονιστικό πλαίσιο που ισχύει σήμερα για την αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού αλλά και η στάση που τηρούν οι υπεύθυνοι των τμημάτων δικαστικού των Δ.Ο.Υ καθιστά εξαιρετικά δύσκολο το ξεμπλοκάρισμα του λογαριασμού. Από τη στιγμή που θα δοθεί η εντολή επιβολής των αναγκαστικών μέτρων, ο φορολογούμενος θα πρέπει όχι μόνο να εντάξει σε ρύθμιση το σύνολο της οφειλής του αλλά και να αποπληρώσει ακόμη και το 70% του χρέους πριν ο έφορος εγκρίνει μερική ή ολική αποδέσμευση. Υποτίθεται ότι υπουργείο Οικονομικών έχουν έτοιμο ένα σχέδιο ελάφρυνσης. Αυτό προβλέπει σύνδεση του ποσού αποδέσμευσης στον λογαριασμό με την πορεία αποπληρωμής των οφειλών. Προς το παρόν, έχουμε μείνει στις προθέσεις ενώ μήνα με τον μήνα η κατάσταση χειροτερεύει καθώς προστίθενται από 9000 έως και 20.000 νέα ονόματα στον κατάλογο με αυτούς που έχουν υποστεί αναγκαστικά μέτρα.

Λύση υποτίθεται ότι αναζητά και το υπουργείο Εργασίας για τους «ομήρους» των εισφορών. Η κάλυψη για επικούρηση προϋποθέτει την καταβολή εισφορών που να αντιστοιχούν στο 7% των καθαρών κερδών ενώ για το εφάπαξ χρειάζεται επιπλέον 4%. Έτσι, ένας επαγγελματίας με καθαρά κέρδη 15.000 ευρώ έχει ήδη συσσωρεύσει οφειλές 3000 ευρώ οι οποίες αντιστοιχούν στο 20% του ετήσιου εισοδήματος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διατεθεί το εισόδημα 2,5 μηνών για να εξοφληθούν οι οφειλές ενώ ταυτόχρονα αυτό το επιπλέον «χαράτσι» του 11% θα πρέπει να πληρώνεται και για την κάλυψη του χρονικού διαστήματος από εδώ και στο εξής. Μόνο ο υπολογισμός των αναδρομικών συνιστά πραγματικό «σταυρόλεξο». Τα αναδρομικά του 2017 θα πρέπει να υπολογιστούν με βάση τα κέρδη του 2016 ενώ για τα αναδρομικά του 2018 (για το διάστημα από Ιανουάριο μέχρι Σεπτέμβριο) θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα κέρδη του 2017. Τα τελευταία όμως δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, οπότε θα γίνει υπολογισμός προκαταβολής αναδρομικών με βάση τα κέρδη του 2016 και στη συνέχεια θα γίνει η τελική εκκαθάριση. Ενόψει ΔΕΘ αλλά και εκλογών, είναι πιθανό να ανακοινωθεί μια «χαριστική» ρύθμιση για τους περίπου 200.000 επαγγελματίες που έχουν βρεθεί σε αυτή την κατάσταση οπότε το θέμα θα παραμείνει σε εκκρεμότητα για αρκετές εβδομάδες ακόμη.

Υπάρχει και μια 3^η κατηγορία ομήρων με περισσότερα από 200 χιλιάδες άτομα. Πρόκειται για επαγγελματίες με διπλή ιδιότητα (μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες ή αγρότες και μισθωτοί) για τους οποίους ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών της περυσινής χρονιάς. Υποτίθεται ότι το θέμα θα είχε λήξει από τον περασμένο Ιούλιο. Ωστόσο, η αρμόδια Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης, ακόμη δεν έχει ανακοινώσει πότε θα εκδώσει τα τελικά εκκαθαριστικά. Το εντυπωσιακό είναι ότι ενώ έχουν ήδη υποβληθεί οι φορολογικές δηλώσεις με τα εισοδήματα του 2017, οι συγκεκριμένοι 200.000 ασφαλισμένοι έχουν πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές μόνο ως προκαταβολή και αυτές πάλι έχουν υπολογιστεί με βάση τα κέρδη του 2015 δηλαδή τριών ετών πίσω