Έρχεται η μεγάλη ανατροπή στους φόρους ακινήτων

Διπλή αύξηση αντικειμενικών αξιών και μετατόπιση του βάρους στις μεσαίες περιουσίες για το 2019

Τελικά όχι μόνο δεν καταργήθηκε, αλλά ζει και βασιλεύει. Ο λόγος για τον ΕΝΦΙΑ, που απειλεί  να καταπιεί τα τελευταία αποθέματα φοροδοτικής ικανότητας των μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων, καθώς στο υπουργείο Οικονομικών «ξεσκονίζουν» τα σενάρια μετάλλαξης του, έτσι ώστε να αποφύγουν τη θύελλα αντιδράσεων από τις «λαϊκές» περιοχές, που θα δεχθούν νέο κύμα αύξησης των αντικειμενικών αξιών μέσα στην επόμενη χρονιά.

Όσο κι αν κυβέρνηση επιχείρησε να «σκεπάσει» την τελευταία επικαιροποίηση του Μνημονίου, κάτω από τους πανηγυρισμούς για την έξοδο από τα προγράμματα, το κείμενο επιβεβαίωσε τις πληροφορίες και τις εκτιμήσεις όσων έβλεπαν ότι το υπουργείο Οικονομικών επιχειρούσε να βάλει «κόφτη» και να φιλτράρει κατά το δοκούν τις εισηγήσεις για τις νέες Τιμές Ζώνης. Η ουσία είναι ότι η απόσταση μεταξύ αντικειμενικών- εμπορικών αξιών παρέμεινε μεγάλη προς αποφυγήν κοινωνικών εκρήξεων κι αυτό το χάσμα πρέπει να κλείσει με δύο ακόμα αναπροσαρμογές αρχής γενομένης από το 2019. Ποιος θα πληρώσει τη νύφη; Οι «λαϊκές» περιοχές, όπως άλλωστε φάνηκε στους Πίνακες του περασμένου Ιουνίου. Κι επειδή στην κυβέρνηση γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να αντέξουν ένα τέτοιο στραπάτσο βαίνοντας προς τις κάλπες, ετοιμάζονται να φέρουν τα πάνω- κάτω στον ΕΝΦΙΑ, ο οποίος ακόμα κι αν διατηρήσει το όνομα του προς αποφυγήν διενέξεων με τους δανειστές, θα αλλάξει τελείως φυσιογνωμία και στόχευση.

Πριν από περίπου 5 χρόνια, όταν η τότε κυβέρνηση προσπαθούσε να περιορίσει τη διαφαινόμενη ζημιά από τον υπό διαμόρφωση φόρο κατοχής ακινήτων, έμπειρα στελέχη από τη Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ ξεκινούσαν όλα τα σενάρια εργασίας από την ύπαρξη ενός έστω περιορισμένου αφορολογήτου ορίου, έτσι ώστε να περιβληθεί ο νέος φόρος από έναν κοινωνικό μανδύα. Όλες οι προσπάθειες κατέληξαν σε αδιέξοδο, όλα τα σενάρια προσέκρουσαν σε τοίχο, καθώς η ύπαρξη αφορολογήτου οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε υπέρμετρες επιβαρύνσεις στα επόμενα κλιμάκια, άρα συν τοις άλλοις και στον κίνδυνο χαμηλότερης εισπραξιμότητας του φόρου. Αυτοί οι ενδοιασμοί φαίνεται ότι περνάνε, πλέον, σε δεύτερη μοίρα από τη σημερινή κυβέρνηση, προκειμένου να μη γίνει λαϊκός ξεσηκωμός από τις νέες αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες.

Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των Τιμών Ζώνης του Ιουνίου, δεκάδες «λαϊκές» περιοχές υπέστησαν σημαντική αύξηση αντικειμενικών αξιών, αλλά ο φετινός ΕΝΦΙΑ θα παραμείνει ίδιος με πέρσι ή θα έχει μια πολιτικά διαχειρίσιμη αύξηση 1 ευρώ/10τ.μ. ακινήτου, μετά από τις «χειρουργικές» παρεμβάσεις του υπουργείου Οικονομικών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Καματερού, με αύξηση 6,6% στην κατώτερη Τιμή Ζώνης και 11,7% στην ανώτερη, που δεν οδηγούν, όμως, σε υψηλότερο κλιμάκιο ΕΝΦΙΑ, όπως επίσης η περίπτωση του Περάματος, όπου οι αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών ως και 25% «μεταφράζονται» σε αύξηση 0,10 ευρώ/τ.μ. στη χειρότερη περίπτωση. Αυτά τα… ταχυδακτυλουργικά τελειώνουν, όμως και όπως προβλέπει το Μνημόνιο που φέρει τις υπογραφές της σημερινής κυβέρνησης, μέσα στους επόμενους μήνες θα πρέπει να γίνει νέα αύξηση αντικειμενικών αξιών.

Το βασικό σενάριο εργασίας, που θα ξαναβγεί από το συρτάρι στηρίζεται στην αλλαγή της δομής και λειτουργίας του ΕΝΦΙΑ. Έτσι, αντί ο φόρος να υπολογίζεται σε κάθε ακίνητο ξεχωριστά και ανά τ.μ., θα εφαρμόζεται στο σύνολο της αξίας της ακίνητης περιουσίας, όπως συμβαίνει με το Συμπληρωματικό Φόρο, που ξεκινά από τις 250.000 ευρώ και πάνω, επιβαρύνοντας διπλά περίπου 500.000 ιδιοκτήτες. Το βασικό γνώρισμα του σεναρίου αυτού είναι η πρόβλεψη αφορολογήτου ως 50.000 ευρώ, προκειμένου να απορροφηθούν οι υπέρμετρες αυξήσεις στις «λαϊκές» περιοχές, μεταφέροντας τα βάρη σε μεσαίες περιουσίες, καθώς ο στόχος της βεβαίωσης θα παραμείνει στα περίπου 3,2 δις ευρώ. Τι σημαίνει, όμως, πρακτικά αυτό;

Τα στοιχεία που έχει στη διάθεση του το υπουργείο Οικονομικών δείχνουν ότι επί συνόλου περίπου 7,4 εκατομμυρίων φορολογούμενων, περίπου 2,8 εκατομμύρια έχουν ακίνητη περιουσία η αξίας της οποίας δεν υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ, με τη μέση αξία της να υπολογίζεται σε περίπου 23.000 ευρώ. Από τη στιγμή, λοιπόν, που το 1/3 των σημερινών υπόχρεων θα μείνει στο απυρόβλητο, για να βγει ο λογαριασμός, το… μερίδιο τους θα το επωμιστούν οι υπόλοιποι!

Με αυτό το δεδομένο, ακόμα κι αν περάσει από τους δανειστές το σενάριο της περιορισμένης μείωσης του δημοσιονομικού βάρους του ΕΝΦΙΑ κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ, το όφελος δεν θα είναι απλώς αμελητέο, αλλά θα περιοριστεί σε όσους θα έχουν εκκαθαριστικό ως 700 ευρώ. Για την ιστορία θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι επί ημερών της σημερινής κυβέρνησης, η συνολική φορολογική επιβάρυνση στα ακίνητα έφτασε στο απίστευτο 2,8% του ΑΕΠ, κατατάσσοντας την Ελλάδα στη 2^η θέση της Ευρωζώνης!