Ποιοι θα μοιραστούν το τελευταίο κοινωνικό μέρισμα

Από το 2019 τα όποια υπερπλεονάσματα θα αξιοποιούνται εκ των προτέρων, διαγράφοντας την πρακτική των τελευταίων τριών ετών. Πιθανόν να ξεπεράσει τα 800 εκατ. ο δημοσιονομικός «χώρος» για φέτος. Ποιοι υποψήφιοι δικαιούχοι βρίσκονται ψηλά στη λίστα του ΥΠΟΙΚ.

Το τελευταίο «κοινωνικό μέρισμα» προετοιμάζεται να διανείμει η κυβέρνηση το 2018. Από το επόμενο έτος, τα όποια υπερπλεονάσματα θα αξιοποιούνται εκ των προτέρων, διαγράφοντας την πρακτική των τελευταίων τριών ετών. Αυτό άλλωστε αποτυπώνεται και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 2019.

Χωρίς παρεμβάσεις, στο «σενάριο βάσης» το πρωτογενές πλεόνασμα θα έφτανε το 4,14% του ΑΕΠ, αλλά μετά την εφαρμογή των «προτιθέμενων δημοσιονομικών παρεμβάσεων» διαμορφώνεται σε 3,56% του ΑΕΠ. Φέτος, η υπέρβαση του στόχου 3,5% του ΑΕΠ θεωρείται από το οικονομικό επιτελείο δεδομένη.

Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προανήγγειλε από το βήμα της Βουλής τη διανομή μερίσματος και φέτος, όπως συνέβη το 2016 και το 2017. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως πρώτα στη λίστα των πιθανών δικαιούχων βρίσκονται νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και περιουσίες, ενώ ένα μέρος του φετινού υπερπλεονάσματος θα δοθεί υπό μορφή έκτακτου επιδόματος θέρμανσης, μετά την εκτίναξη των λιανικών τιμών στη ζώνη του 1,15 ευρώ το λίτρο.

Αποφάσεις δεν έχουν ακόμα ληφθεί και αναμένεται να κλειδώσουν εντός Νοεμβρίου. Στους κόλπους του οικονομικού επιτελείου όμως ζυμώνονται εκτιμήσεις για υπερπλεόνασμα μεγαλύτερο ακόμα και από τα 800 εκατ. ευρώ (445 εκατ. ευρώ προέβλεπε το προσχέδιο) και  ορισμένες πληροφορίες ανεβάζουν τις νεότερες εκτιμήσεις έως και στα 900 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας περιθώριο εντυπωσιακών κινήσεων.

Το μέρισμα θα καταβληθεί τον Δεκέμβριο, ώστε η δαπάνη να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους, παράλληλα με την καταβολή των αναδρομικών σε ένστολους, δικαστικούς, πανεπιστημιακούς και γιατρούς. Η πλατφόρμα koinonikomerisma.gr είναι έτοιμη να δεχθεί άμεσα αιτήσεις ενώ εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται και η κατάθεση διάταξης νόμου στη Βουλή αναφορικά με την καταβολή των αναδρομικών.

Σε αντιδιαστολή με τη δαπάνη καταβολής αναδρομικών για ένστολους, πανεπιστημιακούς και δικαστικούς, η οποία είναι εγγεγραμμένη στον προϋπολογισμό (800 εκατ. ευρώ σε καθαρή βάση), τα αναδρομικά των γιατρών αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από το υπερπλεόνασμα.

Γενναία αύξηση

Στο μέτωπο του επιδόματος θέρμανσης, την κυβέρνηση προβληματίζει το γεγονός ότι πέρυσι από το έξτρα επίδομα των 15 εκατ. ευρώ απορροφήθηκαν μόλις τα 11 εκατ. ευρώ. Οι σχετικά καλές καιρικές συνθήκες τον περυσινό χειμώνα, αλλά και οι δυσκολίες των νοικοκυριών να γεμίσουν τις δεξαμενές πριν καλά καλά λάβουν το επίδομα, αξιολογούνται και ενδεχομένως να υπάρξει ριζικός ανασχεδιασμός.

Την περασμένη εβδομάδα, σε κυβερνητική σύσκεψη στο Μαξίμου εξετάστηκε το θέμα μετά την πρεμιέρα του πετρελαίου θέρμανσης με τιμή 1,14 ευρώ το λίτρο στην Αττική και έως 1,25 ευρώ το λίτρο στη νησιωτική Ελλάδα. Η έκρηξη της τιμής κατά 22% σε σχέση με πέρυσι οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ράλι των τιμών του αργού πετρελαίου, αν και το 50% της λιανικής στο πετρέλαιο θέρμανσης είναι φόροι.

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά από δύο διαδοχικές περικοπές, το κονδύλι για επίδομα θέρμανσης δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ (από 110 εκατ. ευρώ), με τα ποσά της ενίσχυσης να έχουν μειωθεί δραστικά όπως άλλωστε και το πλήθος των δικαιούχων.

Το επίδομα, με τα σημερινά δεδομένα, χορηγείται με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και το ύψος του, το οποίο κυμαίνεται από 50 έως και 250 ευρώ, διαφοροποιείται ανάλογα με την κλιματική ζώνη στην οποία διαμένουν οι δικαιούχοι. Υπολογίζεται σε συνάρτηση με τα τετραγωνικά της κύριας κατοικίας του δικαιούχου, με βάση υπολογισμού τα 12,5 λεπτά το λίτρο.

Ορισμένες πηγές δεν αποκλείουν, μετά τις αλλαγές, το ύψος του επιδόματος να υπερδιπλασιαστεί, φτάνοντας ακόμα και τα 35 λεπτά το λίτρο, ενώ υπερδιπλασιασμός εξετάζεται και για το συνολικό κονδύλι, ξεπερνώντας ακόμα και τα 100 εκατ. ευρώ.

Σε εκκρεμότητα

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα οριστικοποιήσει τις αποφάσεις του στις αρχές Νοέμβρη, ώστε στη συνέχεια να προωθηθούν οι αναγκαίες νομοθετικές πρωτοβουλίες για κοινωνικό μέρισμα, επίδομα θέρμανσης και αναδρομικά. Οι αποφάσεις καθυστερούν ώστε να υπάρχει όσο το δυνατόν καλύτερη εικόνα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού ενώ παράλληλα οι επαφές είναι διαρκείς με τα μόνιμα τεχνικά κλιμάκια της Κομισιόν στην Αθήνα -παρά τα όσα δημοσιεύθηκαν τις προηγούμενες ημέρες δεν επιβεβαιώνεται αρμοδίως νέα κάθοδος τεχνικών κλιμακίων-, προκειμένου να «κλειδώσουν» ενιαίες εκτιμήσεις αναφορικά με το ύψος του πλεονάσματος του 2018 όσο και του 2019.

Την Παρασκευή, η Κομισιόν έστειλε επιστολές απόρριψης ή συστάσεων σε Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Σλοβενία, Πορτογαλία και Βέλγιο. Η Ελλάδα δεν παρέλαβε επιστολή, αλλά το θέμα των συντάξεων παραμένει ακόμα ανοιχτό. Η πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της Κομισιόν, στη βάση της οποίας τις τελικές αποφάσεις θα κληθεί να σφραγίσει το Eurogroup, αναμένεται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοέμβρη. Ο πρωθυπουργός πάντως ανέφερε το Σάββατο ότι η Κομισιόν ενέκρινε τον ελληνικό προϋπολογισμό χωρίς τις περικοπές στις συντάξεις.

Σήμερα η Eurostat θα ανακοινώσει τις νεότερες εκτιμήσεις της αναφορικά με το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2017 (4,2% του ΑΕΠ σε όρους προγράμματος είχε εκτιμηθεί τον περασμένο Απρίλιο), ενώ κατά πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών για λόγους ασφαλείας έναντι πιθανών αναθεωρήσεων, θα «κρατήσει» ένα μαξιλάρι ασφαλείας από το φετινό υπερπλεόνασμα.

Έλενα Λάσκαρηe.laskari@euro2day.gr