Αντιμέτωπη με μια δημοσιονομική βόμβα άνω των 8 δις ευρώ βρίσκεται τόσο η παρούσα όσο και οι μελλοντικές κυβερνήσεις. Τα νέα δεδομένα που φέρνει η απόφαση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους να μην ασκήσει έφεση σε πρωτόδικες αποφάσεις για την επιστροφή των αναδρομικών, εξετάζονται ήδη από κυβερνητικούς παράγοντες.
Η μέχρι τώρα αντιμετώπιση του υπουργείου Εργασίας, και ειδικά του νομομαθούς υφυπουργού κ. Τ. Πετρόπουλου, ήταν αδιαφορία, χαλαρή συζήτηση και ελάχιστη ανησυχία. Κι όπως έλεγαν παρατηρητές της όλης υπόθεσης, η παρούσα κυβέρνηση έδειχνε να μην ενδιαφέρεται και πολύ διότι η βόμβα των 8 και πλέον δις ευρώ θα χτυπούσε την επόμενη κυβέρνηση. Κι αν το κράτος ήταν υποχρεωμένη να επιστρέψει τα «κομμένα» δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος αδείας που είχαν περικοπεί με το πρώτο μνημόνιο, το μείζον αυτό πρόβλημα θα το αντιμετώπιζε η άλλη κυβέρνηση.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ενώ η κυβέρνηση γνώριζε για τις δικαστικές αποφάσεις και πρέπει να συμμορφωθεί με το ΣτΕ, αντί να δίνει τμηματικά τα αναδρομικά, επιλέγει να φέρει «πακέτα» με μέτρα ελάφρυνσης. Ισως γιατί οι παροχές δίνουν άμεσο πολιτικό πλεονέκτημα ενώ η καταβολή των αναδρομικών μπορεί να γίνει σε βάθος χρόνου κι ενώ κάποιος άλλος θα κυβερνά…
Υπενθυμίζεται ότι με αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ υπ’αριθ. 2287-2290/2015 κρίθηκαν αντισυνταγματικές όλες οι περικοπές επί των συντάξεων του β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012) και των εφαρμοστικών του νόμων (ν. 4051/2012, 4093/2012. Επίσης αντισυνταγματική κρίθηκε και η κατάργηση των Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος αδείας, όπως είχαν περικοπεί από το α’ Μνημόνιο (ν. 3845/2010).
Σύμφωνα με την κεφαλαιώδους σημασίας απόφαση 3037/2018 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, που εκδόθηκε στη βάση των ανωτέρω αποφάσεων του ΣτΕ, η κυβέρνηση οφείλει την αναδρομική καταβολή των Δώρων στους συνταξιούχους και υποχρεούται στην εφεξής κατ’έτος κανονική καταβολή τους.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αντίθετα με τα όσα είχε δεσμευτεί προεκλογικά, άσκησε εφέσεις κατά της ανωτέρω 3037/2018 απόφασης.

Οι πρώτες αποφάσεις

Ηρθε, όμως, η απόφαση του ΝΣΚ να μην ασκήσει έφεση σε δικαστικές αποφάσεις και τα λεφτά μάλιστα να μπουν και στους λογαριασμούς των συνταξιούχων.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών επιδίκασε σε δύο συνταξιούχους της ΔΕΗ πόσο σχεδόν 3.400 ευρώ, που είχαν περικοπεί με βάση τους νομούς 4051 και 4093 του 2012, τους νόμους δηλαδή που το ΣτΕ έχει κρίνει αντισυνταγματικούς.
Το δικαστήριο αναγνωρίζει την υποχρέωση του εναγόμενου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ νυν ΕΦΚΑ να καταβάλλει στους δύο συνταξιούχους το ποσό των 3.386 ευρώ νομιμοτόκως (6% ετησίως) από την επίδοση της αγωγής.
Το πόσο όχι μόνο επιδικάστηκε, αλλά εξοφλήθηκε από τον ΕΦΚΑ. Τα χρήματα πιστώθηκαν ήδη στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δυο συνταξιούχων, την προηγούμενη Δευτέρα 29 Οκτωβρίου.
Δεύτερον, για την αγωγή αυτή συνεδρίασε η Τριμελής Επιτροπή του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και αποφάσισε να μην ασκήσει έφεση. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει παραδεκτός και βάσιμος λόγος, αφού η απόφαση συνάδει με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με το να παραιτείται το κράτος από εφέσεις ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο για επιστροφές αναδρομικών από την πρώτη Ιουνίου 2015 και μετά. Αρκεί οι συνταξιούχοι να καταθέσουν αγωγές και να κάνουν αιτήσεις διεκδίκησης των οφειλόμενων

Τι λέει η κυβέρνηση

«Η παρούσα κυβέρνηση, εναρμονιζόμενη απολύτως με την κρίση του ΣτΕ και συμμορφούμενη με το Σύνταγμα, προχώρησε στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση το 2016. Έθεσε ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους και όλους τους συνταξιούχους, χωρίς διακρίσεις, προστατεύοντας τα καταβαλλόμενα ποσά των συντάξεων» διευκρινίζει το υπουργείο Εργασίας, σημειώνοντας ότι οι γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το οποίο έχει την εποπτεία των νομικών υπηρεσιών του Δημοσίου, καθώς και η άσκηση εφέσεων από το Δημόσιο, στο πλαίσιο της υποχρέωσής του να εξαντλεί τα ένδικα μέσα, κινούμενο με βάση τις κατευθύνσεις των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας, είναι διαδικασίες στις οποίες δεν υπάρχει καμία πολιτική παρέμβαση.
«Είναι προφανές ότι, όταν πρόκειται για δικαστικές αποφάσεις που εναρμονίζονται με την απόφαση-πιλότο του ΣτΕ, η άσκηση έφεσης μπορεί και να μην κρίνεται σκόπιμη από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους» αποσαφηνίζει το υπουργείο Εργασίας.
Το πρόβλημα για κάθε κυβέρνηση από εδώ και στο εξής είναι ότι το ΣτΕ επιβάλλει στα δικαστήρια τη γνώμη του, οι δικαστές ακολουθούν τη νομολογία και είναι υποχρεωμένα να συμμορφωθούν και να ζητήσουν την επιστροφή των αναδρομικών. Γίνεται αντιληπτό ότι η δικαίωση των συνταξιούχων που θα καταθέσουν αγωγές είναι δεδομένη.
Οι αποφάσεις που εκδίδονται από Ειρηνοδικεία και Πρωτοδικεία υπέρ των εναγόντων εκδίδονται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Υπολογίζονται δε ότι πάνω από 150 χιλ. είναι οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί και τα Ταμεία έχουν πάθει «έμφραγμα».
Σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ, «όλα τα κατώτερα Δικαστήρια της χώρας μας συμμορφώνονται, όπως οφείλουν άλλωστε, κατά το Σύνταγμα, με τις αμετάκλητες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (υπ’αριθ. 2287-2290/2015), με τις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (υπ’αριθ. 1-4/2018) και με πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (υπ’αριθ. 1227/2018) και διατάσσουν την κυβέρνηση και τις Διοικήσεις ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ σε άμεση καταβολή -και μάλιστα με τόκο (6%)- σε όλους τους συνταξιούχους και εν ενεργεία υπαλλήλους των Δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας.
Η κυβέρνηση, αντί να ζητά με απαράδεκτο έγγραφό της προς τη Διοίκηση του ΕΦΚΑ στις 25/10/2018 την εξάντληση όλων των ενδίκων μέσων κατά των θετικών αποφάσεων για τους συνταξιούχους και τους εν ενεργεία υπαλλήλους, δεν έχει άλλη επιλογή εκτός από το να παραιτηθεί από το δικαίωμα της έφεσης κατά των πρωτόδικων αποφάσεων και να προβεί στην ολοσχερή ή κατά τμήματα καταβολή των αναδρομικών και την εφεξής κατ’έτος καταβολή τους.
Η κυβέρνηση και οι Διοικήσεις των ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ πρέπει να γνωρίζουν ότι σύμφωνα με την υπ’αριθ. 4159/2011 απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας (τμήμα Α), απειλείται με υψηλά πρόστιμα όταν, παρά την έκδοση αμετακλήτων αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ για το ίδιο θέμα, δίνει εντολή για άσκηση “προφανώς αβασίμων ενδίκων μέσων”.
Με την ίδια απόφαση έχει τιμωρηθεί με πρόστιμο και η πρώην Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γιατί, παρά την ύπαρξη σχετικής νομολογίας, επέμενε στην άσκηση αβασίμων ενδίκων μέσων, όπως κάνει και η σημερινή κυβέρνηση.