Ορατός ο κίνδυνος ύφεσης το 2019
JOHN KEMP / REUTERS
Η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνει τον βηματισμό της και υπάρχει κίνδυνος ύφεσης εντός του 2019 εάν δεν συμβεί κάτι που θα τονώσει εκ νέου την ανάπτυξη. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ΟΟΣΑ υποχώρησε τον Νοέμβριο στις 99,3 μονάδες από το υψηλό των 100,5 μονάδων στα τέλη του 2017, αντικατοπτρίζοντας το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τον Οκτώβριο του 2012. Η ανάπτυξη έχει εξασθενήσει εδώ και αρκετό καιρό στη Βρετανία, στον Καναδά, στη Γαλλία και στην Ιταλία. Ακόμη πιο ανησυχητικά ήταν τα σημάδια για την αμερικανική και τη γερμανική οικονομία κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών του 2018. Οπότε ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ΟΟΣΑ αναμένεται να έχει διολισθήσει ακόμη περισσότερο τον Δεκέμβριο, λαμβανομένων υπ’ όψιν των χαμηλών επιδόσεων στα χρηματιστήρια και των αναλύσεων για τις προσδοκίες των επιχειρήσεων. Δεν αποκλείεται να έχει υποχωρήσει η οικονομική δραστηριότητα στον κόσμο.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας 50ετίας, έχει υπάρξει ύφεση στην αμερικανική οικονομία, με αποτέλεσμα ο δείκτης του ΟΟΣΑ να έχει υποχωρήσει κάτω από τις 99,3 μονάδες (1970, 1974, 1980, 1981, 1990, 2001 και 2008). Εξαίρεση σημειώθηκε μόνον μία φορά. Ηταν το 1998. Τότε οι ΗΠΑ συνέχισαν να κινούνται σε ρυθμούς ανάπτυξης, παρά την αποδυνάμωση της παγκόσμιας οικονομίας που είχε προκληθεί στον απόηχο της ασιατικής κρίσης. Αλλά ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) είχαν σημειώσει πως η αμερικανική οικονομία «αντέχει αλλά παρουσιάζει σημάδια επιδείνωσης». Μία εβδομάδα μετά τις επισημάνσεις αυτές, η Fed ανήγγειλε μείωση των επιτοκίων.
Τα σημάδια οικονομικής επιβράδυνσης ήταν εμφανή στις περισσότερες από τις ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου εκτός των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του δ΄ τριμήνου του 2018. Ακόμη και στις ΗΠΑ, όμως, ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών παρουσίασε τον Δεκέμβριο τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας από τις κρίσεις του 2008 και του 2001. Ενδείξεις αδυναμίας εντοπίστηκαν, επίσης, από τον όγκο των συναλλαγών στο παγκόσμιο εμπόριο προς τα τέλη του 2018 ύστερα από την ισχυρή ανάπτυξη που σημειώθηκε το 2017. Οι μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων από το διεθνές αεροδρόμιο του Χονγκ Κονγκ, το οποίο αποτελεί τον μεγαλύτερο κόμβο στο παγκόσμιο εμπόριο, μειώθηκαν κατά 1,6% το δ΄ τρίμηνο του 2018 σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
Στην παρούσα φάση, οι περισσότεροι οικονομολόγοι διαβλέπουν περίοδο βραδύτερης ανάπτυξης το 2019. Από την άλλη πλευρά, υψηλοί αξιωματούχοι ευελπιστούν σε ήπια προσγείωση αντί ύφεσης. Οι κυβερνήσεις γνωρίζουν πόση σημασία έχει να διατηρηθεί υψηλά το ηθικό των επιχειρηματιών και των καταναλωτών. Ομως δεν είναι βέβαιο πως θα επαληθευθούν οι προσδοκίες τους. Το παρελθόν μάς έχει διδάξει πως οι εξελίξεις στην πραγματική οικονομία επιταχύνονται προς θετική ή αρνητική κατεύθυνση από διάφορους μηχανισμούς. Η ανάπτυξη επιταχύνεται από την ενίσχυση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, την απασχόληση, τα εισοδήματα, τις καταναλωτικές δαπάνες και την άνοδο των τιμών των μετοχών. Μόλις η οικονομία αρχίζει να επιβραδύνει τον βηματισμό της, όμως, όλοι αυτοί παράγοντες αρχίζουν να αλληλοεπηρεάζονται και οδηγούν ταχύτερα σε κρίση.
Βέβαια, η ήπια προσγείωση είναι ακόμη πιθανή. Αρκεί να ληφθούν ορισμένες αποφάσεις. Θα πρέπει να μειωθούν τα επιτόκια στις ΗΠΑ ή να καταλήξει η Ουάσιγκτον σε συμφωνία με το Πεκίνο, ώστε να εξομαλυνθούν οι μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις και να τονωθεί η επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Αλλά χωρίς καμία θετική εξέλιξη σε ένα από αυτά τα μέτωπα είναι σχεδόν δεδομένο πως η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται και να οδεύει σε ύφεση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου